Bài giảng Đánh giá chức năng tâm thu thất trái bằng siêu âm tim

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC HUẾ

ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG TÂM THU THẤT TRÁI BẰNG SIÊU ÂM TIM

GVHD: GS. Nguyễn Anh Vũ Học viên: Trương Thị Bích Phượng

LOGO

ĐẶT VẤN ĐỀ

CNTTTT TOÀN BỘ

NỘI DUNG

CNTTTT THEO VÙNG

http://dichvudanhvanban.com

ĐẶT VẤN ĐỀ

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

ĐẶT VẤN ĐỀ

• Rối loạn chức năng thất trái: Rất thường gặp ở

bệnh nhân bệnh tim mạch

• Hậu quả: suy tim, rối loạn nhịp, tử vong

• Siêu âm tim : không xâm lấn, nhanh, dễ thực

hiện giúp chẩn đoán, phân tầng nguy cơ, theo

dõi và tiên lượng

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

ĐẶT VẤN ĐỀ

• Thời kỳ tâm thu: Từ lúc đóng van hai lá đến lúc đóng

van ĐMC

• Trên ECG: Từ lúc bắt đầu QRS đến lúc hết sóng T

• Từ lúc van hai lá đóng, thời kỳ tâm thu bao gồm:

+ Thời kỳ tiền tống máu: Thể tích buồng thất không

thay đổi, áp lực buồng thất tăng dần nhưng chưa đủ để

mở van ĐMC

+ Thời kỳ tống máu: Áp lực trong buồng thất tăng

http://dichvudanhvanban.com

lên vượt quá áp lực trong ĐMC

LOGO

MỤC TIÊU

1. Đánh giá chức năng tâm thu thất trái

toàn bộ

2. Đánh giá chức năng tâm thu thất trái

từng vùng

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

CHỨC NĂNG THẤT TRÁI TOÀN BỘ LOGO

1. Chức năng buồng tim

Thông số huyết động

3. Chức năng co bóp cơ tim

4. Tương quan thất- đại động mạch, thất-thất

http://dichvudanhvanban.com

CHỨC NĂNG THẤT TRÁI TOÀN BỘ LOGO

1. Đường thẳng (Linear Dimensions)

Thể tích nhát bóp bằng Doppler ( Doppler Assessement of stroke volume)

Thể tích 2D, 3D

4. Sức căng cơ tim

http://dichvudanhvanban.com

M-mode

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

M-mode

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

DỊCH CHUYỂN VÒNG VAN HAI LÁ TỐI ĐA TRONG THÌ TÂM THU

Sự dịch chuyển vòng van hai lá về phía mỏm tim thì

LOGO  MAPSE : Mitral Annulus Plane Systolic Excursion

tâm thu.

Phản ánh CNTTTT toàn bộ.

 Cách đo:

Mặt cắt 2 buồng/ 4 buồng từ mỏm

Đo trên siêu âm TM mô màu

 Bình thường: MAPSE > 15 mm

http://dichvudanhvanban.com

 Bệnh lý: MAPSE

< 10 mm (EF < 50%)

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

M-mode

1. Ưu điểm: Đơn giản, nhanh chóng, dễ thực hiện 2. Nhược điểm: Không phản ánh chức năng toàn bộ thất trái

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

CUNG LƯỢNG TIM

LOGO

http://dichvudanhvanban.com

CO: lượng máu bơm vào hệ thống TH trong một đơn vị thời gian Đánh giá CNTTTT: bệnh van tim, bệnh cơ tim, bệnh mạch vành, rối loạn huyết động

Ấ dP/dt TH T TRÁI

• Quá trình gia tăng áp lực của

LOGO

• Chỉ tính được khi có hở van

thất trái theo thời gian

http://dichvudanhvanban.com

hai lá

THỜI GIAN TIỀN TỐNG MÁU(PET) LOGO

Bị ảnh hưởng bởi tần số tim, áp lực tâm trương ĐMC, dẫn truyền điện trong thất

http://dichvudanhvanban.com

Ờ

Ố TH I GIAN T NG MÁU (ET)

• Đo trong khoảng thời gian giữa 2 click mở đóng van

ĐMC

• Bị ảnh hưởng: TS tim, tiền gánh, hậu gánh • ET càng ngắn chức năng tâm thu thất trái càng giảm • PET/ET>0.65 : EF < 30%

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

CHỈ SỐ CHỨC NĂNG THẤT TRÁI LOGO

– Độc lập với tần số tim và hình thể tâm thất

– Đánh giá chức năng toàn bộ thất trái

Chỉ số Tei thất trái:

Cách tính chỉ số Tei:

Chỉ số Tei thất trái =

T/g co đồng thể tích + T/g giãn đồng thể tích T/g tống máu

– Trên mặt cắt 5 buồng từ mỏm, sử dụng Doppler xung

Cách đo chỉ số Tei thất trái:

http://dichvudanhvanban.com

đo dòng chảy qua van hai lá và qua van ĐMC.

CHỈ SỐ CHỨC NĂNG THẤT TRÁI LOGO

Chỉ số Tei thất trái =

a - b b

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

VẬN TỐC TÂM THU TỐI ĐA QUA VÒNG VAN HAI LÁ

 Sóng Sa :

Tương ứng với vận tốc dịch chuyển vòng van hai lá hướng

Phản ánh chức năng tâm thu thất trái ‘theo chiều dọc’.

 Cách đo :

Trên siêu âm Doppler mô xung (TDI)

Mặt cắt 2 buồng và 4 buồng từ mỏm tim

 Giá trị bình thường trung bình: 10,3 ±1,4 cm/s

 Giá trị bệnh lý: Sa < 8 cm/s (tương đương với EF < 50 %)

http://dichvudanhvanban.com

về phía mỏm thất trái trong thì tâm thu.

LOGO

VẬN TỐC TÂM THU TỐI ĐA QUA VÒNG VAN HAI LÁ

• V(s)< 8 cm/s: Giảm CNTTTT, Bệnh MV, người già • Liên quan tuyến tính với EF, dP/dt

http://dichvudanhvanban.com

PHƯƠNG PHÁP SIMPSON

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

PHƯƠNG PHÁP THỂ TÍCH BIPLANE

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH DẤU MÔ CƠ TIM

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH DẤU MÔ CƠ TIM

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

Ự Ị

Ể

S D CH CHUY N VÒNG VAN HAI LÁ TRÊN STE LOGO

Đánh giá chính xác và nhanh chóng về chức năng tâm thu thất trái

(a) Một đối chứng (45 tuổi) có

LVEF: 65 % và TMAD 17,2 % (b) THA (46 tuổi) có LVEF: 66%

và TMAD: 8,2%

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

ổ ướ

ứ

S c căng (strain) thay đ i tr

c

khi EF thay đ iổ

http://dichvudanhvanban.com

PHÂN LOẠI CNTT VỚI GLS

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

ỨNG DỤNG LÂM SÀNG GLS TRONG ĐÁNH GIÁ CNTTTT

• Dự đoán nguy cơ • Rối loạn chức năng thất trái không triệu chứng: hóa

trị liệu, THA, ĐTĐ, béo phì

• Bệnh van không triệu chứng: hẹp van ĐMC, hở van

ĐMC, hở van hai lá

• Rối loạn chức năng thất trái với EF bảo tồn • Rối loạn chức năng thất trái có triệu chứng với EF

giảm

• Phì đại thất trái • Rối loạn chức năng thất trái từng vùng

Porter E. et al, J Am Coli Cardiol Img 2018, 11:260-74

http://dichvudanhvanban.com

Dự đoán nguy cơ

EF không tương quan tỷ lệ tử vong

GLS tương quan tỷ lệ tử vong

Curtis JP et al, Am Coli Cardiol 2003,42:736-42 Stanton T et al, Circ Cardiovas Imaging 2009,2:356-64 http://dichvudanhvanban.com

LOGO

Bệnh cơ tim phì đại lệch tâm

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

Bệnh cơ tim do hóa trị

Thavendiranathan P et al, J Am Coli Cardiol 2014,63:2751-68

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

Amyloidosis tim

EF : 58 % GLS: -14

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

Các kiểu phì đại thất trái khác nhau

Zito C et al. BioMed Research International

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

Hẹp van động mạch chủ

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

Nhồi máu cơ tim thành trước

Blessberger H et al. Heart 2010,96:2032-40

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

ĐÁNH GIÁ CNTT THEO VÙNG

• Định khu tâm thất trái theo vùng

• Đánh giá bằng mắt

• Vận động vùng cơ tim trong nhồi máu và thiếu

máu cục bộ

• Rối loạn vận động vùng trong trường hợp không

có bệnh lý động mạch vành

http://dichvudanhvanban.com

LOGO

Đánh giá chức năng thất trái theo vùng

Cho điểm đánh giá rối loạn vận động vùng: + 1 điểm: Vận động bình thường + 2 điểm: Giảm vận động + 3 điểm: Không vận động + 4 điểm: Vận động nghịch thường + 5 điểm: Phình thành tim • Chỉ số vận động thành tim (WMSI – Wall Motion Score Index = Tổng số điểm/tổng số vùng đánh giá http://dichvudanhvanban.com

LOGO