Chương 2: Các nguồn năng lượngChương 2: Các nguồn năng lượng
•• Vỏ cảnh quan xuất hiện đồng thời với vỏ Vỏ cảnh quan xuất hiện đồng thời với vỏ
Trái đất và chúng có sự phân dị theo đai, Trái đất và chúng có sự phân dị theo đai,
theo đới địa lý. Nguyên nhân gây ra sự theo đới địa lý. Nguyên nhân gây ra sự
phân dị này là các nguồn năng lượng bên phân dị này là các nguồn năng lượng bên
trong và bên ngoài Trái đất bao gồm: trong và bên ngoài Trái đất bao gồm:
•• 1) nội nhiệt của Trái đất, 1) nội nhiệt của Trái đất,
•• 2) mặt trời, 2) mặt trời,
•• 3) trọng lực, 3) trọng lực,
•• 4) tác động của các vật thể ngoài Trái đất.4) tác động của các vật thể ngoài Trái đất.
•• Năng lượng chứa bên trong Trái đất liên Năng lượng chứa bên trong Trái đất liên
tục phun lên bề mặt (còn gọi là tục phun lên bề mặt (còn gọi là những lực những lực
xây dựngxây dựng), tùy theo qui mô và thời gian ), tùy theo qui mô và thời gian
hoạt động các lực này tạo nên các cấp hoạt động các lực này tạo nên các cấp
cảnh quan khác nhau: cảnh quan khác nhau:
•• Trong những khoảng thời gian ngắn năng Trong những khoảng thời gian ngắn năng
lượng bên trong được tập trung tạo ra núi lượng bên trong được tập trung tạo ra núi
lửa , động đất tạo nên các thung lũng. lửa , động đất tạo nên các thung lũng.
•• Trong những khoảng thời gian địa chất Trong những khoảng thời gian địa chất
dài hơn, nó tạo ra các lục địa, đại dương, dài hơn, nó tạo ra các lục địa, đại dương,
và khí quyển. và khí quyển.
•• Ở qui mô hành tinh, dòng phun ra ngoài Ở qui mô hành tinh, dòng phun ra ngoài
của nội nhiệt làm cho lục địa trôi dạt, va của nội nhiệt làm cho lục địa trôi dạt, va
chạm và tạo nên các dải núi và cao chạm và tạo nên các dải núi và cao
nguyên.nguyên.
Những lực xây dựng lục địa công suất lớn Những lực xây dựng lục địa công suất lớn
bên trong nói trên bị ngoại lực của mặt bên trong nói trên bị ngoại lực của mặt
trời cộng với trọng lực kháng lại.trời cộng với trọng lực kháng lại.
•• Khoảng ¼ năng lượng mặt trời đến Trái Khoảng ¼ năng lượng mặt trời đến Trái
đất làm bay hơi nước vào khí quyển. đất làm bay hơi nước vào khí quyển.
•• Sức hút liên tục của trọng lực giúp mang Sức hút liên tục của trọng lực giúp mang
độ ẩm khí quyển trở lại mặt đất như nước độ ẩm khí quyển trở lại mặt đất như nước
và tuyết. và tuyết.
•• Trọng lực cung cấp năng lượng cho các Trọng lực cung cấp năng lượng cho các
nhân tố xâm thực nhân tố xâm thực –– băng hà, các dòng băng hà, các dòng
chảy, nước ngầm, sóng đại dương, dòng chảy, nước ngầm, sóng đại dương, dòng
biển và thời tiết (phong hóa) đã làm xói biển và thời tiết (phong hóa) đã làm xói
mòn các lục địa, phân hủy các tàn tích và mòn các lục địa, phân hủy các tàn tích và
vận chuyển các mảnh vỡ của chúng vào vận chuyển các mảnh vỡ của chúng vào
biển.biển.
•• Một nguồn năng lượng khác đến từ Một nguồn năng lượng khác đến từ
không giankhông gian--các thiên thể và sao chổicác thiên thể và sao chổi--
tác động đến Vỏ cảnh quan. Mặc dầu tác động đến Vỏ cảnh quan. Mặc dầu
các vụ va chạm với các vật thể lớn các vụ va chạm với các vật thể lớn
không thường xuyên, ảnh hưởng của không thường xuyên, ảnh hưởng của
chúng đến sự sống có thể là toàn chúng đến sự sống có thể là toàn
cầu. cầu.