Bài giảng Địa lý kinh tế xã hội đại cương - Chương 1: Mở đầu

Chia sẻ: Nguyễn Thị Hiền Phúc | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

121
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng cung cấp cho người học các kiến thức: Mở đầu về địa lý kinh tế xã hội đại cương. Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên đang theo học môn dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Địa lý kinh tế xã hội đại cương - Chương 1: Mở đầu

®Þa lý kinh tÕ x∙ hé i ®¹i c ¬ng ***
c h¬ng i: më ®Çu I. §Þa lý Kinh tÕ X∙ hé i tro ng hÖ thè ng kho a häc §Þa lý. II. §è i tîng ng hiªn c ø u c ña §Þa lý Kinh tÕ X∙ hé i. III. NhiÖm vô ng hiªn c ø u c ña §Þa lý Kinh tÕ X∙ hé i. IV. Quan ®iÓm vµ ph¬ng ph¸p ng hiªn c ø u c ña §Þa lý Kinh tÕ X∙ hé i. V. C¸c g iai ®o ¹n ph¸t triÓn §Þa lý Kinh tÕ X∙ hé i. 
I. §Þa lý Kinh tÕX∙ hé i tro ng hÖ thè ng kho a häc §Þa lý. 1. S ù p h¸t triÓn c ña kho a häc §Þa lý . § Þa lý Tù nhiªn Kho a häc §Þa lý § Þa lý Kinh TÕ § Þa ®å häc §Þa lý thè ng nhÊt HÖ thè ng kho a häc §Þa lý 2. §Þa lý Kinh tÕ x∙ hé i lµ m é t b é m «n Kho a häc ®é c lËp . Cã ®è i tîng ng hiªn c ø u riªng . Cã ph¬ng ph¸p luËn ng hiªn c ø u ®é c lËp. Cã hÖ thè ng lý thuyÕt bao g åm nh÷ng kh¸i niÖm, quy luËt... Cã nhu c Çu tõ x∙ hé i.
Tríc mé t s è ý kiÕn ®ßi thè ng nhÊt l¹i c ¸c kho a häc §Þa lý nh tríc kia, c ã ng hÜa lµ xo ¸ bá vÞ trÝ c ña §Þa lý Kinh tÕ x∙ hé i tro ng hÖ thè ng kho a häc §Þa lý; Anh ( c hÞ ) c ã ®ång ý kh«ng ? NÕu kh«ng v× s ao ? Kh«ng ®ång ý v × nh÷ng lý d o s au: S Ï ®i ng îc l¹i quy luËt ph¸t triÓn . Xo ¸ bá nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc c ña kho a häc §Þa lý nãi c hung vµ c ña kho a häc §Þa lý kinh tÕ x∙ hé i nãi riªng .
S Ï dÉn ®Õn viÖc dïng quy luËt tù nhiªn ®Ó g i¶i thÝc h hiÖn tîng kinh tÕ x∙ hé i ho Æc ng îc l¹i. * §Þa lý Tù nhiªn Tæ ng hîp thÓ tù nhiªn Tu©n the o quy luËt tù nhiªn Tån t¹i kh¸c h quan ng o µi ý muè n c ña c o n ng ê i. * §Þa lý Kinh tÕ x∙ hé i Tæ ng hîp thÓ s ¶n xuÊt l∙nh thæ Tu©n the o quy luËt kinh tÕ x∙ hé i Tån t¹i kh¸c h quan ng o µi ý muè n c ña c o n ng ê i nhng c o n ng ê i c ã thÓ lµm biÕn ®æ i. VÝ dô : lÊy q uy luËt p h©n b è v µnh ®ai khÝ hËu ®Ó g i¶i thÝc h c hÕ ®é ®a thª.
S Ï nhÇm lÈm g i÷a s ù hîp t¸c vµ s ù thè ng nhÊt, s ¸t nhËp. §Þa §Þa VËt lý VËt lý lý Khi ng hiªn c ø u s ù s ¹t lë bê s «ng , ng o µi nh÷ng yÕu tè t¸c ®é ng c ña tù nhiªn : tè c ®é dßng c h¶y, lu lîng níc , h×nh d¹ng mÆt c ¾t ng ang , nÒn ®Þa c hÊt c ña lßng s «ng , ®Þa h×nh hai bªn bê .....c ßn c ã c ¸c yÕu tè kinh tÕ x∙ hé i t¸c ®é ng nh viÖc x©y dùng c Çu, c è ng , ®Ëp; ho ¹t ®é ng c ña tµu thuyÒn; nu«i c ¸ bÌ;khai th¸c c ¸t trªn dßng s «ng ;s ù c anh t¸c hai bªn bê ; t×nh tr¹ng khai th¸c rõ ng ®Çu nguån.....
3. ý ng hÜa c ña viÖc xuÊt hiÖn §Þa lý Kinh tÕ – x∙ hé i. §è i víi ®ê i s è ng x∙ hé i. §è i víi nÒn v¨n ho ¸ d©n té c . Quan hÖ Quan hÖ Tù nhiªn Co n ng ê i Co n ng ê i ø ng xö ø ng xö II.®è i tîng ng hiªn c ø u c ña ®Þa lý kinh tÕ x∙ hé i. 1.Quan niÖm c ña c ¸c nhµ §Þa lý p h¬ng T©y . Nh÷ng ®iÓm c ¬ b¶n c ña c ¸c ®Þnh ng hÜa nÇy ?
Lµ ho ¹t ®é ng s ¶n xuÊt, kinh tÕ g ¾n víi l∙nh thæ 2. Quan niÖm c ña c ¸c nhµ §Þa lý Liª n X«. Lµ s ù p h©n b è nÒn s ¶n xuÊt x∙ hé i, lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm p h¸t triÓn c ña nã t¹i c ¸c níc vµ c ¸c vïng kh¸c nhau.  ë ®©u ? T¹i s ao ? Nh thÕ nµo ? 3. Quan niÖm hiÖn nay . Kinh tÕ + X∙ hé i Kinh tÕ – x∙ hé i G¾n liÒn viÖc khai th¸c víi b¶o vÖ m«i trê ng s è ng . G¾n liÒn nÒn s ¶n xuÊt víi hÖ thè ng d©n c . G¾n liÒn viÖc ng hiªn c ø u ho ¹t ®é ng s ¶n xuÊt víi ho ¹t ®é ng phi s ¶n xuÊt.
III. NhiÖm vô ng hiªn c ø u c ña ®Þa lý kinh tÕ – x∙ hé i. NhiÖm vô c hung : Tæ c hø c l∙nh thæ s ¶n xuÊt. NhiÖm vô c ô thÓ: 6 nhiÖm vô . IV. quan ®iÓm vµ ph¬ng ph¸p ng hiªn c ø u c ña ®Þa lý kinh tÕ – x∙ hé i. 1.Quan ®iÓm ng hiª n c ø u. Quan ®iÓm l∙nh thæ . Quan ®iÓm tæ ng hîp. Quan ®iÓm hÖ thè ng . Quan ®iÓm lÞc h s ö – viÔn c ¶nh. Quan ®iÓm kinh tÕ – s inh th¸i.
 VËn dô ng quan ®iÓm hÖ thè ng nh»m: ThÊy ®îc mè i quan hÖ trªn l∙nh thæ , ®¬n vÞ the o tõ ng lÜnh vùc . B¸m s ¸t víi t×nh h×nh thùc tiÓn ®Ó c ã nh÷ng ng hiªn c ø u phï hîp.  VÝ dô khi ng hiªn c ø u ng hµnh n«ng ng hiÖp mé t huyÖn: Ph¶i ®Æt vÊn ®Ò s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp c ña huyÖn tro ng t×nh h×nh c hung c ña tØnh, c ¶ níc , vïng §«ng nam ¸ vµ thÕ g iíi. Ph¶i g ¾n vÊn ®Ò s ¶n xuÊt n«ng ng hiÖp c ña huyÖn víi c ¸c x∙, hîp t¸c x∙ vµ hé g ia ®×nh tro ng huyÖn.
2.Ph¬ng p h¸p ng hiª n c ø u c ô thÓ. Ph¬ng ph¸p b¶n ®å. Ph¬ng ph¸p thùc ®Þa. Ph¬ng ph¸p thè ng kª m« t¶. Ph¬ng ph¸p s o s ¸nh. Ph¬ng ph¸p m« h×nh ho ¸. Ph¬ng ph¸p x∙ hé i häc . Ph¬ng ph¸p tin häc . ►►►Tro ng c ¸c ph¬ng ph¸p ng hiªn c ø u, ph¬ng ph¸p nµo quan träng nhÊt ? V× s ao ?
 Kh«ng c ã ph¬ng ph¸p nµo quan träng nhÊt.  Ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p vµ mø c ®é s ö dô ng tõ ng lo ¹i (hiÖn ®¹i, truyÒn thè ng , ®Þnh lîng , ®Þnh tÝnh ) tuú the o yªu c Çu c ña viÖc ng hiªn c ø u.  Ph¬ng ph¸p hiÖn ®¹i tuy c ã nhiÒu u thÕ nhng khi s ö dô ng ®ßi hái ®iÒu kiÖn ®¸p ø ng ph¶i ®Çy ®ñ, kh¾t khe .  Ph¬ng ph¸p ®Þnh lîng tuy kh¸c h quan, c hÝnh x¸c , c ô thÓ nhng khi s ö dô ng kh«ng khái mang tÝnh c hñ quan. V. c ¸c g iai ®o ¹n ph¸t triÓn ®Þa lý kinh tÕ – x∙ hé i. 1. §Þa lý kinh tÕ x∙ hé i tríc thÕ kû XIX. XuÊt hiÖn kho a häc §Þa lý kinh tÕ x∙ hé i. Dïng quan ®iÓm duy vËt ®Ó g i¶i thÝc h c ¸c hiÖn tîng ®Þa lý. KhÝa c ¹nh th¬ng m∙i vµ quan ®iÓm Vïng b¾t ®Çu xuÊt hiÖn.
2. §Þa lý kinh tÕ x∙ hé i tro ng thÕ kû XIX v µ XX. Thê i kú c hñ ng hÜa t b¶n ph¸t triÓn: TËp trung vµo s ù ¶nh hë ng c ña c o n ng ê i ®Õn tù nhiªn vµ ®a ra m« h×nh tæ c hø c l∙nh thæ . Thê i kú c huyÓn s ang c hñ ng hÜa ®Õ què c : BÞ khñng ho¶ng lý luËn, nhiÒu häc thuyÕt phô c vô c ho ý ®å c hÝnh trÞ ra ®ê i. Thê i kú c hñ ng hÜa x∙ hé i xuÊt hiÖn : The o hai híng tæ ng hîp vµ ph©n tÝc h. 3. §Þa lý kinh tÕ x∙ hé i tro ng g iai ®o ¹n hiÖn nay : Xe m xÐt qu¸ tr×nh ®« thÞ ho ¸. Ph©n tÝc h tæ c hø c kh«ng g ian. TiÕn hµnh c «ng t¸c dù b¸o . Ng hiªn c ø u s ¶n xuÊt díi t¸c ®é ng c ña kinh tÕ tri thø c vµ c «ng ng hÖ tin häc .
KÕt thóc ch¬ng 1 KÕt thóc ch¬ng 1