TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI Khoa Kỹ thuật Công trình Bộ môn Địa Kỹ thuật
GEO SLOPE - V.5
Giảng viên: Th.S Mạc Thị Ngọc
1
Néi dung giíi thiÖu SEEP/W
(cid:121) Khái niệm về dòng thấm trong môi trường đất đá. (cid:121) Giới thiệu bộ phần mềm Geo – Slope. (cid:121) Giao diện phần mềm (cid:121) Hướng dẫn sử dụng qua giải từng bước một qua một ví dụ
đơn giản.
2
1. Dòng thấm trong môi trường đất đá
• Đất có cấu tạo hạt →là môi trường rời rạc, phân tán có tính lỗ rỗng cao Dưới tác dụng của chênh lệch cột nước, nước có thể xuyên qua lỗ rỗng trong đất và chuyển động như hình dưới
3
C¬ chÕ vµ tr¹ng th¸i dßng thÊm trong MT ®Êt ®¸
• Hiện tượng dưới tác dụng của độ dốc thủy
lực, nước có khả năng chuyển động xuyên
qua lỗ rỗng liên thông nhau trong đất gọi là
hiện tượng thấm của đất.
•Tính chất bị nước thấm qua gọi là tính thấm
của đất
4
C¬ chÕ vµ tr¹ng th¸i dßng thÊm trong MT ®Êt ®¸
• Tác hại của dòng thấm trong công trình XD:
1. Vấn đề mất nước - Làm giảm hiệu quả tích nước của hồ chứa - Ảnh hưởng đến thi công do nước chảy vào hố móng.
2. Tác động của dòng thấm do lực thấm J = γw.i
- Gây xói ngầm cơ học dưới đáy CT→ BD thấm
- Chảy đất, mạch đùn, mạch sủi tại chỗ dòng thấm thoát ra khi gradien thấm đạt giá trị giới hạn igh
5
æn ®Þnh thÊm trong m«i tr−êng ®Êt ®¸
● Các đặc trưng về thấm cần chú ý
1- Đường bão hòa 2- Gradien thấm 3- Lưu lượng thấm q.
6
Giới thiệu bộ phần mềm Seep-W
1. Các môdul chính: 2. Đặc điểm chung của SEEP/W:
+ Là phần mềm giao diện đồ họa, dùng để mô hình hóa chuyển động của nước và phân bố áp lực nước lỗ rỗng trong môi trường đất đá theo PTHH + Có thể phân tích các bài toán: 1. Dòng thấm có áp, không áp 2. Ngấm do mưa 3. Áp lực nước lỗ rỗng dư 4. Thấm ổn định, không ổn định + Kết hợp với SLOPEW phân tích ổn định mái dốc trong điều kiện có áp lực lỗ rỗng phức tạp
7
Giới thiệu bộ phần mềm Seep-W
3. Khả năng của SEEP/W trong tính toán thấm:
- Cho tr−êng c¸c yÕu tè dßng thÊm - HÖ c¸c ®−êng thÊm vµ ®¼ng thÕ; - C¸c vect¬ thÊm; - C¸c ®−êng ®¼ng gradient, biÓu ®å gradien tai
mÆt c¾t bÊt kú;
- L−u l−îng thÊm qua bÊt kú mÆt c¾t nµo trong
vïng thÊm.
8
VÝ dô minh ho¹ kh¶ n¨ng cña SEEP/W V.5
15
T−êng cõ
12
V¸n cõ
HÖ ®−êng thÊm vect¬ thÊm vµ ®¼ng thÕ
5m
9
l
11
6
n o i t a v e E
d =4m
0,7m
1
3
1
.
1
5
2
1 2
.
5
3 1
10m
4 1
14.5
5 . 3 1
0
0
5
10
15
20
25
30
K = 6,5x10-5 m/sec
Distance
TÇng kh«ng thÊm
15
12
9
Vïng nguy hiÓm
0 . 3
5
0
.
3
l
6
1.25
n o i t a v e E
2 . 0
0
0
.
.
5 1 . 0
0
0
Phï hîp TN cña R.F. Craig, 1995
.
1
2
.
0.1
5
1
2
5
0.0
0.0 5
5
3
§−êng ph©n bè gradien thÊm th¼ng ®øng däc theo mÆt ngang ®Çu d−íi b¶n cõ HÖ ®−êng ®¼ng gradien vµ l−u l−îng thÊm qua mÆt c¾t däc t−êng cõ.
.
4 0 0 - e 2 7 8 5 1
0
0
15
5
10
20
25
30
d/2
Distance
q = 1,5872x10-4 m/sec/m
9
VÝ dô minh ho¹ kh¶ n¨ng cña SEEP/W V.5
30
20m
HÖ ®−êng thÊm, ®¼ng thÕ, vect¬ thÊm
25
20
2m
10m
3m
n o
i t
15
29.5
l
a v e E
22.5
20m
10
8m K = 1,5 x 10-6 m/sec
2 9
B¶n cõ
2
3
5
2
3
.
5
2 6
2 4
2 4
2 6
2 5
8.5 2
.
.
.
2 5
5
5
5
8 2
7 2
5 . 7 2
0
0
20
5
10
15
25
30
35
40
45
50
55
60
Distance
TÇng kh«ng thÊm
XY-Gradient vs. Distance
0.30
30
0.25
25
0.20
t
20
i
0
.
2
5
-
0.15
0.4
0.2
n e d a r G Y X
15
0.05
l
0.1
n o i t a v e E
0.10
0.15
10
0.15
0.7 5
0.3
0.1
0.05
0 . 2
0
0
.
.
0.05
1
1
5
5
0 . 0
5
3,7408.10-6 m/sec/m
0.00
6 0 0 - e 8 0 4 7 . 3
0
0
5
10
15
20
0
20
5
10
15
25
30
35
40
45
50
55
60
Distance
Distance
§−êng ph©n bè gradien thÊm däc theo mÆt ®¸y h¹ l−u ®Ëp HÖ ®−êng ®¼ng gradien, l−u l−îng thÊm qua mÆt c¾t däc t−êng cõ.
10
I.
Giới thiệu bộ phần mềm SEEPW Màn hình giao diện
II. Các bước giải bài toán thấm 1. Thiết lập vùng làm việc: (cid:57) Kích thước khổ giấy (cid:57) Chọn đơn vị hình học (mm) (cid:57) Hiển thị lưới định hướng nếu cần khi phác
thảo mô hình hình học
11
Giới thiệu bộ phần mềm SEEPW
II. Các bước giải bài toán thấm
2. Phác thảo mô hình hình học của bài toán 3. Nhập vật liệu sau khi đã nhập hàm thấm
4. Gán vật liệu vào mô hình hình học, chú ý
khi chia lưới phần tử hữu hạn
5. Gán điều kiện biên cho bài toán (biên cột
nước và lưu lượng)
6. Kiểm tra lỗi và chạy bài toán
7. Xuất kết quả theo yêu cầu
12
C¸c b−íc ph©n tÝch cô thÓ
DEFINE
• KiÓm tra sè liÖu.
SOLVE
• X¸c ®Þnh vïng lµm viÖc, tû lÖ, kho¶ng l−íi,
CONTOUR
• L−u tr÷ bµi to¸n;
• Vect¬ vËn tèc;
• D¸n gi¸ trÞ c¸c ®−êng ®¼ng trÞ;
• Ph¸c ho¹ bµi to¸n, x¸c ®Þnh bµi to¸n, x¸c ®Þnh lo¹i ph©n tÝch, x¸c ®Þnh kiÓm tra ph©n tÝch;
• Gi¸ trÞ l−u l−îng;
• X¸c ®Þnh hµm thÊm;
• HÖ ®−êng thÊm;
• X¸c ®Þnh tÝnh chÊt vËt liÖu;
• Zoom In and Out
• Sinh l−íi phÇn tö;
• In kÕt qu¶;
• Chän th«ng sè cÇn xem;
• HiÓn thÞ th«ng tin nót vµ phÇn tö;
• X¸c ®Þnh c¸c ®iÒu kiªn biªn nót;
• VÏ ®å thÞ c¸c kÕt qu¶
• X¸c ®Þnh mÆt c¾t tÝnh l−u l−îng;
• X¸c ®Þnh hÖ to¹ ®é;
13
Bμi to¸n vÝ dô – Ch−¬ng 3
C«ng tr×nh gi÷ n−íc
5m
Cao tr×nh 9m
T−êng chèng thÊm
Cao tr×nh 3m
k = 1x10-5m/s
14
1. Page Set up
X¸c ®Þnh tØ lÖ Set → Scale
X¸c ®Þnh ®iÓm l−íi Set → Grid
X¸c ®Þnh vïng lµm viÖc Set → page
L−u tr÷ bµi to¸n: File → Save
15
2. Phác thảo mô hình hình học
Sketch → Lines
16
3. Tạo vật liệu
• Nhập hàm thấm
KeyIn → Functions → Conductivity
Edit →
17
3. Tạo vật liệu
(cid:121)Xác định tính chất vật liệu
KeyIn → Material Properties
18
4. Lập lưới phần tử
Draw → Multiple Elements
19
5. Gán điều kiện biên
Draw → Boundary conditions
20
6. Nhập mặt cắt tính lưu lượng
Draw → Flux Sections
21
7. Vẽ hệ trục tọa độ
Sketch → Axes
22
8. Kiểm tra lỗi cho bài toán
Tools → Verify/Sort
23
9. Giải bài toán - SOLVE
24
Xem kÕt qu¶
25
HiÓn thÞ c¸c ®−êng ®¼ng thÕ
Draw → Contours
26
D¸n gi¸ trÞ cña c¸c ®−êng ®¼ng trÞ, l−u l−îng thÊm t¹i c¸c mÆt c¾t
Draw → Flux label Draw → Contour Labels
27
§−êng thÊm - Quü ®¹o cña c¸c vect¬ thÊm
Draw → Flow Paths
28
In c¸c h×nh vÏ
File → Print
29
Xem th«ng sè cña c¸c nót vµ phÇn tö
View → Node informations
View → Element informations
30
KÕt thóc SEEP/W
31
SLOPEW
32
I. Cơ sở lý thuyết của chương trình (cid:121) Giả thiết mặt trượt là cung tròn, xem khối đất trượt
ABCDA bị trượt theo cung ABC.
(cid:121) Chia khối trượt ra thành nhiều thỏi thẳng đứng, tính Mct và Mgt với tâm trượt O rồi tổng hợp lại và tính được hệ số ổn định K theo công thức: K = Mct/Mgt
33
220
210
200
1.213
190
180
170
160
Upper Silty Clay Upper Silty Clay
150
Lower Silty Clay Lower Silty Clay
140
130
Soft Silty Clay Soft Silty Clay
120
110
Sandy Clay Till Sandy Clay Till
100
90
60
80
100
120
140
160
180
200
220
240
260
280
300
320
34
Tính toán ổn định mái dốc bằng SLOPEW
II. Các bước tiến hành:
1. Xác định bài toán (cid:132) Vùng làm việc và đơn vị hình học
(cid:132)
Lựa chọn tỷ lệ
(cid:132) Xác định khoảng cách lưới
(cid:132)
Lưu bài toán
35
II. Các bước tiến hành
2. Phác họa mô hình hình học 3. Chọn phương pháp tính 4. Nhập các chỉ tiêu cơ lý cho VL 5. Nhập vật liệu vào mô hình bằng cách vẽ các
đường phân cách giữa các lớp đất.
6. Vẽ bán kính mặt trượt 7. Vẽ lưới tâm các mặt trượt 8. Vẽ hệ trục tọa độ 9. Kiểm tra lỗi 10. Giải bài toán 11. Hiển thị kết quả
36
III. Bài toán thực hành (cid:121) Mét ®Ëp ®Êt ®¬n gi¶n (cid:121) 2 líp ®Êt n»m trªn nÒn ®¸ (cid:121) §· biÕt ®−êng ®o ¸p
Líp ®Êt trªn
γ =15kN/m3; c = 5kPa; ϕ =200
Líp ®Êt d−íi
γ =18 kN/m2; c =10kPa, ϕ=25
§−êng ®o ¸p
NÒn ®¸
37
1. X¸c ®Þnh ph¹m vi lµm viÖc & lùa chän tû lÖ
Lùa chän tû lÖ
X¸c ®Þnh ph¹m vi lµm viÖc ≈ kÝch cì khæ giÊy
DEFINE menu ⇒ Set Scale
Set Menu ⇒ Page
38
2. X¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch l−íi & l−u bµi to¸n
Set menu ⇒ Grid
File menu ⇒ Save
39
. Ph¸c ho¹ bµi to¸n
KeyIn menu ⇒ Analysis Setting
40
4. X¸c ®Þnh ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch
KeyIn menu ⇒ Analysis Setting
41
5. X¸c ®Þnh tinh chất đất
Keyin → Soil properties
42
6. VÏ c¸c ®−êng ph©n c¸ch c¸c líp ®Êt vµ ®o ¸p
Thùc ®¬n Draw ⇒ Lines
Thùc ®¬n Draw ⇒ PWP
43
7. X¸c ®Þnh b¸n kÝnh vµ l−íi t©m c¸c mÆt tr−ît
Thùc ®¬n Draw ⇒ Slip Surface ⇒ Radius
Thùc ®¬n Draw ⇒ Slip Surface ⇒ Grid
44
8. Kiểm tra lỗi và giải bài toán
Tool → Vertify
9. Giải bài toán
Tool → Solve
45
Contour - Xem kÕt qu¶ Cho phÐp ®¸nh gi¸ ®IÒu kiÖn lµm viÖc cña c«ng tr×nh
1.464
HÖ sè an toµn
HÖ sè an toµn nhá nhÊt
l
E e v a t i o n (
m
)
MÆt tr−ît tíi h¹n
14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 0 10 30 40
20 Distance (m) 46
Các thông số: Đất đắp: γ = 17 kN/m3; c = 20 kPa; φ = 20o
Khi áp lực p = -100 kN/m2; k = 2.10-9 m/s Khi áp lực p = 0 kN/m2; k = 4.10-6 m/s
Đất nền : bão hòa hoàn toàn
γ = 19 kN/m3; c = 5 kPa; φ = 25o k = 3,2.10-4 m/s
47
Finish!
48