2. ThiÕt bÞ rÌn dËp – s¬ ®å bè trÝ thiÕt bÞ mét ph©n xuëng
1
2. ThiÕt bÞ trong ph©n x−ëng dËp t¹o h×nh
ThiÕt bÞ trong ph©n x−ëng dËp t¹o h×nh bao gåm nhiÒu lo¹i :
ThiÕt bÞ trong ph©n x−ëng dËp
M¸y dËp Lß nung M¸y n¾n, thiÕt bÞ phô trî M¸y vËn chuyÓn
M¸y bóa h¬i n−íc kh«ng khÝ nÐn
M¸y bóa kh«ng khÝ nÐn
M¸y bóa c¬ khÝ
M¸y bóa thñy lùc
M¸y bóa : M¸y khi lµm viÖc lùc t¸c dông vµo vËt rÌn lµ lùc ®éng
M¸y dËp
: M¸y khi lµm viÖc lùc t¸c dông vµo vËt rÌn lµ lùc tÜnh M¸y Ðp
M¸y Ðp c¬ khÝ
2
M¸y Ðp thñy lùc
2.1. Ph©n lo¹i ThiÕt bÞ dËp t¹o h×nh
Ph©n lo¹i thiÕt bÞ dËp t¹o h×nh : th«ng th−êng cã 3 c¸ch ph©n lo¹i
• Theo lo¹i truyÒn ®éng.
• Theo dÊu hiÖu ®éng häc vµ ®éng lùc häc cña giai ®o¹n g©y biÕn d¹ng dÎo vËt dËp
• Theo ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ.
TruyÒn ®éng b»ng c¬ khÝ
TruyÒn ®éng b»ng chÊt láng, dÇu, n−íc
1, Theo lo¹i truyÒn ®éng
3
TruyÒn ®éng b»ng khÝ, ®iÖn tõ
2.1. Ph©n lo¹i ThiÕt bÞ dËp t¹o h×nh
2, Theo dÊu hiÖu ®éng häc
Nhãm 1 : Gåm tÊt c¶ c¸c m¸y bóa -Cã ®Æc ®iÓm c¸c chuyÓn ®éng cña m¸y kh«ng dùa vµo liªn kÕt kh«ng cøng
- Cã tèc ®é va ®Ëp < 20 m/s
XÐt thêi kú cã t¶i cña m¸y
Nhãm 2 : C¸c m¸y Ðp thuû lùc
- Cã ®Æc ®iÓm c¸c chuyÓn ®éng cña m¸y kh«ng dùa vµo liªn kÕt kh«ng cøng nh−ng kh¸c m¸y bóa ë ®−êng cong biÓu diÔn tèc ®é Chia ra lµm 5 nhãm
Nhãm 3 : C¸c m¸y Ðp c¬ khÝ
- ChuyÓn ®éng cña m¸y lµ nhê liªn kÕt cøng
Nhãm 4 : C¸c m¸y c¸n rÌn quay
- C¸c bé phËn cña m¸y thùc hiÖn chuyÓn ®éng quay.
- VËn tèc lµ h»ng sè Nhãm 5 : C¸c m¸y dËp xung
4
- Cã tèc ®é lµm viÖc lín ≤ 300 m/s
2.1. Ph©n lo¹i ThiÕt bÞ dËp t¹o h×nh
M¸y c¾t, m¸y ®ét …
M¸y dËp vuèt …
M¸y uèn, m¸y lèc …
M¸y rÌn quay
3, Theo ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ
M¸y dËp tù ®éng
M¸y chuyªn dïng
5
………
Giíi thiÖu c¸c lo¹i thiÕt bÞ rÌn dËp ®iÓn h×nh
M¸y bóa
M¸y bóa khÝ
M¸y bóa h¬i n−íc kh«ng khÝ nÐn M¸y bóa kh«ng khÝ nÐn
M¸y bóa c¬ khÝ
6
M¸y bóa thuû lùc
Giíi thiÖu c¸c lo¹i thiÕt bÞ rÌn dËp ®iÓn h×nh
M¸y Ðp thuû lùc
i
i
i
i
a g
a g
¹ o
l
¹ o
l
L T
i
L T
m k
i
i
p Ð
p Ð
y ¸ M
m k g n « c
y ¸ M
h p g n « c
7
Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng c«ng nghÖ Theo h×nh d¸ng khung m¸y : C, kÝn.. Theo kiÕu sè l−îng xilanh
Giíi thiÖu c¸c lo¹i thiÕt bÞ rÌn dËp ®iÓn h×nh
M¸y Ðp c¬ khÝ
M¸y Ðp trôc khuûu M¸y Ðp vÝt M¸y kiÓu quay
8
M¸y dËp tù ®éng M¸y dËp chuyªn dïng
2.2. M¸y Bóa
Ph©n lo¹i dùa vµo c¬ cÊu ph¸t ®éng
M¸y Bóa kh«ng khÝ nÐn M¸y Bóa c¬ khÝ
M¸y Bóa h¬i n−íc – kh«ng khÝ nÐn
M¸y Bóa thuû lùc M¸y Bóa khÝ ch¸y (næ)
C¸c th«ng sè c¬ b¶n cña m¸y : - Träng l−îng cña vËt r¬i (lín nhÊt hiÖn nay 30 tÊn t−¬ng ®−¬ng víi m¸y Ðp 30.000 tÊn) - Tèc ®é cña vËt r¬i - HiÖu suÊt va ®Ëp LÜnh vùc øng dông : RÌn tù do, chån, vuèt, dËp khèi
9
Träng l−îng phÇn r¬i : Bao gåm Piston c«ng t¸c, c¸n piston c«ng t¸c, ®e trªn.
M¸y bóa
Ph©n lo¹i: • M¸y bóa h¬i n−íc kh«ng khÝ nÐn • M¸y bóa kh«ng khÝ nÐn • M¸y bóa c¬ khÝ • M¸y bóa thuû lùc
C¸c th«ng sè c¬ b¶n cña m¸y : - Träng l−îng cña vËt r¬i (lín nhÊt hiÖn nay 30 tÊn t−¬ng ®−¬ng víi m¸y Ðp 30.000 tÊn) - Tèc ®é cña vËt r¬i - HiÖu suÊt va ®Ëp LÜnh vùc øng dông : RÌn tù do, chån, vuèt, dËp khèi
10
M¸y bóa kh«ng khÝ nÐn M¸y bóa thuû lùc
2.2.1. Qu¸ tr×nh va ®Ëp vµ hiÖu suÊt va ®Ëp
Víi m¸y bóa : N¨ng l−îng ®Ó biÕn d¹ng dÎo vËt rÌn ®−îc tÝch luü ë ®Çu bóa vµ
khu«n, xÐt 2 tr−êng hîp :
• M¸y bóa cã bÖ ®e cè ®Þnh
• M¸y bóa kh«ng bÖ ®e (bÖ ®e chuyÓn ®éng)
)1(
+
+
=
=
) vmmm.vm.vm.vm.v +
(
1
1
2
x
' 2
' 1
1
2
1
2
2
XÐt 2 tr−êng hîp m¸y bóa kh«ng bÖ ®e: theo ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng l−îng hÖ :
m1 v’1 v1
vËt
v’2
11
m2 v2
2.2.1. Qu¸ tr×nh va ®Ëp vµ hiÖu suÊt va ®Ëp
Trong ®ã :
m1, v1 : khèi l−îng vµ vËn tèc ban ®Çu cña bé phËn r¬i. m2, v2 : khèi l−îng vµ vËn tèc ban ®Çu cña bÖ ®e
Lóc va ®Ëp
v’1 : tèc ®é sau khi va ®Ëp cña bé phËn r¬i. v’2 : tèc ®é sau khi va ®Ëp cña bÖ ®e.
vx : tèc ®é träng t©m cña hÖ thèng va ®Ëp
1
1
2
2
' 1
' 2
1
2
v
)2(
=
=
x
m.vm.v + ( ) mm +
m.vm.v + ( ) mm +
2
1
2
1
Lóc bËt ra
Chia qu¸ tr×nh va ®Ëp thµnh 2 giai ®o¹n
• Giai ®o¹n 1 – Giai ®o¹n cã t¶i – Tõ thêi ®iÓm 2 ®Çu bóa tiÕn l¹i víi nhau ®Õn thêi
®iÓm vËt rÌn bÞ biÕn d¹ng cùc ®¹i.
• Giai ®o¹n 2 – KÕt thóc giai ®o¹n 1 – do n¨ng l−îng biÕn d¹ng ®µn håi tÝch luü ë
12
®Çu bóa lµm thay ®æi tèc ®é träng t©m Vx thµnh V’1, V’2.
2.2.1. Qu¸ tr×nh va ®Ëp vµ hiÖu suÊt va ®Ëp
N¨ng l−îng va ®Ëp LE ®−îc tiªu tèn vµo :
BiÕn d¹ng dÎo vËt dËp : Lg
BiÕn d¹ng ®µn håi : Ly
L
=
+
=
+
+
E
LLLLL 1
y
g
g
0
N¨ng l−îng thõa : L1
Víi L0 : lµ n¨ng l−îng lµm bËt ra phô thuéc vµo :
- TÝnh ®µn håi cña vËt dËp
- VËt liÖu vËt rÌn Liªn quan ®Õn vËt dËp
13
- NhiÖt ®é rÌn
2.2.1. Qu¸ tr×nh va ®Ëp vµ hiÖu suÊt va ®Ëp
2 2
L
=
+
E
2 v.m 1 1 2
v.m 2 2
Tæng n¨ng l−îng ban ®Çu cña m¸y LE
2 x
=
+
)
1
1
2
v 2
Sau giai ®o¹n 1 n¨ng l−îng LE gi¶m cßn L1
2
Theo (2) ta cã
)
1
1
2
2
L
=
1
+
( mmL ( v.mv.m + )2 ( mm2
1
2
L.
.
=
=
=
E
L 1
2 v.m 1 1 2
M¸y bóa cã bÖ ®e cè ®Þnh V2 = 0 ta cã
)
m 1 ( mm +
)
m 1 ( mm +
)
( ) v.m 1 1 ( mm2 + 1
2
1
2
1
2
2
)
2
−
=
LL = n
E
L 1
14
( vmm v − 1 1 2 )2 ( mm2 + 1
Tæng n¨ng l−îng mÊt ®i sau giai ®o¹n 1
2.2.1. Qu¸ tr×nh va ®Ëp vµ hiÖu suÊt va ®Ëp
2
1
1
L
L
=
=
n
E
m ( mm +
)
L L
m m
1
2
n
2
NÕu m¸y cã bÖ ®e cè ®Þnh (V2 = 0)
Giai ®o¹n 2
X¶y ra do n¨ng l−îng biÕn d¹ng ®µn håi Ly – N¨ng l−îng nµy tÝch luü ë ®Çu bóa vµ
bÖ ®e lµm biÕn ®æi vËn tèc VX thµnh V’1 vµ V’2
§Æc tr−ng cho viÖc hoµn l¹i tèc ®é V’1 vµ V’2
2
⇒ HÖ sè hoµn nguyªn K (liªn quan ®Õn vËt)
v
v)(k1(
)v
=
−
+
−
' 1
1
2
1
m ( mm +
)
1
2
1
v
v
v)(k1(
)v
=
−
+
−
' 2
2
2
1
m ( mm +
)
1
2
15
Dùa vµo (2) ta cã v
2.2.1. Qu¸ tr×nh va ®Ëp vµ hiÖu suÊt va ®Ëp
Víi 0< K <1
K = 0 : vËt dÎo tuyÖt ®èi
K = 1 : vËt ®µn håi tuyÖt ®èi
' 1
1
' 2
2
L
=
LL +
=
+
0
y
1
vm 2
vm 2
N¨ng l−îng lµm bËt ra (®éng n¨ng hÖ thèng sau gia ®o¹n thø nhÊt) : L0
2 1
1
2 2
2
2 1
1
2 2
1
LLL
−
=
=
+
−
+
E
g
0
v.m 2
vm 2
'v.m 2
'vm 2
⎛ ⎜ ⎝
⎞ ⎟ ⎠
N¨ng l−îng biÕn d¹ng dÎo : Lg
2
2
−
k1 −
)
1
2
2
1
L
=
g
( ) ( vmm v )mm(2 +
1
2
16
Thay V’1 vµ V’2 vµo ta cã
2.2.1. Qu¸ tr×nh va ®Ëp vµ hiÖu suÊt va ®Ëp
2
2
g
)
1
1
2
2
=η
=
L L
)k1( − L2
v )
E
1
2
E
( vmm − ( mm + HiÖu suÊt va ®Ëp lín nhÊt khi
HiÖu suÊt va ®Ëp
2
=η
( k1 −
)2
y
m mm +
1
2
- Tr−êng hîp m¸y cã ®e (V2 = 0):
HiÖu suÊt cµng cao khi m2 cµng lín
2
2
- Tr−êng hîp m¸y kh«ng cã ®e (V2 ≠ 0):
k1 −
( vmm
)
1
2
1
2
=η
y
HiÖu suÊt cµng cao khi
) ( v − L).mm(2 +
1
2
E
m1, m2 lín
V1, V2 lín
17
−u viÖt : khèi l−îng võa ph¶i, tèc ®é rÊt lín : (hiÖn cã m¸y v = 30m/s)
2.2.1. Qu¸ tr×nh va ®Ëp vµ hiÖu suÊt va ®Ëp
NÕu m <<, V>>
®Çu bóa nh− viªn ®¹n, qu¸ tr×nh va ®Ëp chØ côc bé mét phÇn nhá bªn ngoµi
rÔ g©y ra nøt do trong cã øng suÊt kh«ng ®Òu
⇒ Kh«ng rÌn vËt to b»ng m¸y bóa cã träng l−îng phÇn r¬i nhá
NÕu m2 >> sÏ g©y ra tèn kÐm
Th«ng th−êng
m2 = (10 ÷ 20)m1
m2 = 10m1 : m¸y bóa rÌn
m2 = 20m1 : m¸y bóa dËp
Lý do : VËt dËp kh«ng thÓ nhanh ®−îc → VËt nguéi → khã biÕn d¹ng dÎo → T¨ng
18
khèi l−îng ®e lªn ®Ó t¨ng hiÖu suÊt va ®Ëp.
2.2.2.1 – Nguyªn lý ho¹t ®éng, tÝnh n¨ng kü thuËt, tÝnh n¨ng vµ lÜnh
vùc thùc hiÖn M¸y bóa h¬i n−íc – kh«ng khÝ nÐn
Lµ lo¹i m¸y bóa chuyªn dïng ®Ó dËp
• ChÊt c«ng t¸c lµ H¬i n−íc hoÆc Kh«ng khÝ nÐn ®−îc cung cÊp tõ tr¹m
•Träng l−îng bé phËn r¬i – G > 500 Kg.
N¨ng l−îng sinh ra cña m¸y bóa träng l−îng phÇn r¬i 1 tÊn t−¬ng ®−¬ng 1000
19
tÊn lùc Ðp danh nghÜa c¸c m¸y kh¸c
M¸y bóa H¬i n−íc – KKN h×nh Π M¸y bóa H¬i n−íc – KKN h×nh cung
M¸y bóa h¬i n−íc – kh«ng khÝ nÐn hai trô h×nh cung
Ký hiÖu m¸y : C66-35(1T)
Träng l−îng phÇn r¬i : 1300 Kg.
Hµnh tr×nh piston : 1000 mm
Sè nh¸t ®Ëp trong 1 phót : 55 ÷ 60
Träng l−îng: 15000 Kg
§éng c¬ : 55 Kw
KÝch th−íc : 3600x1500x6000
20
C«ng dông : Dïng dËp khèi víi khu«n kÝn vµ khu«n hë
M¸y bóa h¬i n−íc – kh«ng khÝ nÐn h×nh ch÷ Π
Ký hiÖu m¸y : C86-25(1T)
Träng l−îng phÇn r¬i : 1500 Kg.
Hµnh tr×nh piston : 1000 mm
Sè nh¸t ®Ëp trong 1 phót : 50 ÷ 60
Träng l−îng: 20000 Kg
§éng c¬ : 45 Kw
KÝch th−íc : 2400 x 1400 x 6000
C«ng dông : Dïng dËp khèi víi
21
khu«n kÝn vµ khu«n hë
TÝnh n¨ng vµ lÜnh vùc thùc hiÖn
• §Æc ®iÓm
- Dïng ®Ó rÌn vµ dËp khèi
- Ph¶i cã hÖ thèng cÊp khÝ, cÊp h¬i tõ tr¹m nguån cña nhµ m¸y
- Träng l−îng phÇn r¬i nhá nhÊt lµ 500 kg
M¸y bóa rÌn : GH = 500 ÷ 5.000 Kg
M¸y bóa dËp : GH = 500 ÷ 30.000 Kg
-KÕt cÊu m¸y : 1 trô, 4 trô …
• TÝnh n¨ng m¸y bóa h¬i n−íc – kh«ng khÝ nÐn
- ChÊt c«ng t¸c : - H¬i n−íc : 9 ÷ 12 atm Kh«ng khÝ : 7 ÷ 9 atm
- ChÊt c«ng t¸c ®−îc cung cÊp tõ tr¹m nguån
- §Æc tr−ng m¸y bóa lµ träng l−îng phÇn r¬i : GH
Bao gåm :
22
Khèi l−îng ®Çu tr−ît + Khèi l−îng Piston + KL c¸n Piston
Mét sè kÕt cÊu c¸c m¸y bóa h¬i – kh«ng khÝ nÐn
23
KÕt cÊu M¸y bóa h¬i n−íc - kh«ng khÝ nÐn d¹ng cung
øng dông dËp thÓ tÝch trªn m¸y bóa Quy tr×nh c«ng nghÖ vµ khu«n dËp trªn m¸y bóa
24
2.2.2.2 – Nguyªn lý ho¹t ®éng, tÝnh n¨ng kü thuËt, tÝnh n¨ng vµ lÜnh
vùc thùc hiÖn M¸y bóa kh«ng khÝ nÐn
Lµ lo¹i m¸y bóa chñ yÕu dïng ®Ó rÌn tù do
• ChÊt c«ng t¸c lµ Kh«ng khÝ nÐn ®−îc cung cÊp tõ chÝnh b¶n th©n m¸y bóa
25
• Träng l−îng bé phËn r¬i – G < 3000 Kg.
Lµ lo¹i m¸y bóa lµm viÖc nhê kh«ng khÝ nÐn ®−a vµo tõ xilanh nÐn cña chÝnh b¶n
26
th©n m¸y bóa
Nguyªn lý lµm viÖc
Khi ®éng c¬ 1 lµm viÖc, trôc khuûu 5
quay, thanh truyÒn 6 kÐo piston nÐn
Ðp 8 chuyÓn ®éng lªn xuèng trong xi
lanh 7
Khi Piston nÐn 8 ®i xuèng, kh«ng khÝ ë
phÝa d−íi xilanh nÐn 7 bÞ nÐn. NÕu më
van 18 vµ van 9, kh«ng khÝ chuyÓn
sang phÝa d−íi cña xilanh c«ng t¸c 10
®Èy piston c«ng t¸c 11 ®i
lªn. Kh«ng
khÝ thõa ë phÝa trªn piston c«ng t¸c 10
®i qua van 9 sang phÝa trªn xilanh nÐn.
Khi Piston nÐn 8 ®i
lªn, kh«ng khÝ ë
phÝa trªn xilanh 7 ®i qua van 9 sang
phÝa trªn xilanh c«ng t¸c ®Èy piston
c«ng t¸c ®i xuèng t¹o ra qu¸ tr×nh va
®Ëp.
27
Mét sè kÕt cÊu c¸c m¸y bóa kh«ng khÝ nÐn
Xilanh nÐn
Xilanh c«ng t¸c
Tay biªn
Trôc khuûu tay quay
Bé truyÒn ®ai
§éng c¬
28
§èi träng ®Ó trôc tay quay lu«n ë vÞ trÝ d−íi
2.2.2.3 – Nguyªn lý ho¹t ®éng, tÝnh n¨ng kü thuËt, tÝnh n¨ng vµ lÜnh
vùc thùc hiÖn M¸y bóa c¬ khÝ
Lµ lo¹i m¸y bóa chñ yÕu dïng ®Ó rÌn tù do
• N¨ng l−îng cña ®éng c¬ truyÒn cho bé phËn r¬i nhê vµo c¸c lo¹i mèi liªn kÕt c¬ khÝ (ma s¸t, mÒm, ®µn håi)
•Träng l−îng bé phËn r¬i
• Cã 3 nhãm chÝnh
- M¸y bóa v¸n
(liªn kÕt ma s¸t)
- M¸y bóa d©y c¸p, xÝch
(liªn kÕt mÒm)
- M¸y bóa nhÝp
29
(liªn kÕt ®µn håi)
M¸y bóa d©y c¸p M¸y bóa h¬i
30
M¸y bóa xÝch M¸y bóa v¸n
M¸y bóa v¸n
- Träng l−îng phÇn r¬i : 500 ÷ 2500 kg
- Dïng ®Ó rÌn tù do vµ cã thÓ dËp thÓ tÝch,
n¾n c¸c chi tiÕt ®¬n gi¶n
- Lµ m¸y bóa t¸c ®éng ®¬n, hÖ sè h÷u dông
cña m¸y cao nh−ng n¨ng suÊt lao ®éng
thÊp, khã ®iÒu chØnh lùc dËp, ®é cøng v÷ng
m¸y kÐp, tÊm van gç chãng mßn.
31
- C«ng dông : chuyªn dïng rÌn tù do
M¸y bóa v¸n
-TÊm v¸n gç th−êng cã kÝch th−íc
Dµy 30 ÷ 40 mm
Réng 115 ÷ 400 mm
Cao 2500 ÷ 4000 mm
- Tuæi thä trung b×nh tÊm v¸n 50 ÷ 60 giê
- Kho¶ng hµnh tr×nh lín nhÊt cña ®Çu bóa tõ 800 ÷
1500 mm
- Sö dông ®Ó chån c¸c vËt rÌn cã kÝch th−íc
§−êng kÝnh, c¹nh gãc vu«ng 300 ÷ 800 mm
32
Khèi l−îng vËt rÌn ®Õn : 850 kg
M¸y bóa nhÝp
33
M¸y bóa nhÝp
Bé phËn ®iÒu khiÓn
- Tay g¹t 10 cã nhiÖm vô ®−a d©y ®ai
tõ puli 8 sang puli t¶i 7 hoÆc ng−îc l¹i
g¹t d©y ®ai tõ puli t¶i 7 vÒ puli 8. Guèc
h·m 15 lu«n tú vµo b¸nh ®µ 13 nhê ®èi
träng 14. Guèc h·m 15 t¸ch khái b¸nh
®µ 13 khi Ên bµn ®¹p 12.
- C«ng dông : chuyªn dïng rÌn tù
34
do
M¸y bóa thuû lùc
Thùc chÊt vÉn lµ c¸c d¹ng m¸y Ðp thuû lùc tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm trong hµnh tr×nh c«ng t¸c, bé phËn r¬i ®−îc t¸ch ra khái c¬ cÊu truyÒn ®éng nªn ®−îc xÕp vµo d¹ng m¸y bóa.
35
• Th«ng sè chÝnh cña m¸y : Träng l−îng bé phËn r¬i
M¸y bóa thuû lùc cã b×nh tÝch ¸p chuyªn dïng dËp nãng c¸c s¶n
36
phÈm d¹ng khèi
M¸y bóa thuû lùc 300 tÊn M¸y bóa thuû lùc 1200 tÊn
2.3. M¸y Ðp thuû lùc
Ph©n lo¹i theo h×nh d¸ng khung m¸y Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng c«ng nghÖ
Khung m¸y d¹ng ch÷ C (th©n hë) M¸y Ðp dËp tÊm
M¸y Ðp rÌn, rËp thÓ tÝch
Khung m¸y 2, 4 trô (th©n kÝn)
M¸y Ðp ch¶y
M¸y c¾t ®ét liªn hîp
37
Khung m¸y d¹ng 2, 4 cét (th©n kÝn) M¸y Ðp chuyªn dông
2.3.1. Nguyªn lý ho¹t ®éng m¸y Ðp thñy lùc
38
M¸y Ðp thuû lùc hÇu nh− ho¹t ®éng theo t¸c dông tÜnh. Nguyªn lý lµm viÖc dùa trªn c¬ së cña ®Þnh luËt Pascal. M¸y Ðp thuû lùc dïng ®Ó rÌn, dËp khèi, Ðp ch¶y, dËp tÊm v.v. Th«ng sè chÝnh cña m¸y lµ lùc Ðp danh nghÜa. M¸y dËp nãng cã Pdn = 10-700MN. M¸y dËp tÊm cã Pdn = 0,5-10MN
2.3.1. nguyªn lý m¸y Ðp thñy lùc
Nguyªn lý t¸c dông cña m¸y tu©n theo ®Þnh luËt truyÒn ¸p suÊt trong lßng chÊt láng
cña Pascal. Cô thÓ lµ lùc t¹o ra ë Piston P phô thuéc vµo ¸p lùc cña dßng chÊt láng
2
.PP =
2
D 1 d
P1 vµ ®−êng kÝnh D.
P : Lùc c«ng t¸c
P1 : Lùc Ðp tõ tr¹m nguån
D : §−êng kÝnh piston c«ng t¸c
d : §−êng kÝnh Piston Ðp.
NÕu muèn P lín th× t¨ng D, nh−ng D lín qu¸ sÏ cång kÒnh. Nªn kÕt hîp gi÷a t¨ng
P1 vµ D hµi hßa ®Ó m¸y kh«ng cång kÒnh vµ khèi l−îng kh«ng lín
39
Th«ng th−êng P1 kho¶ng : 150 ÷ 350 atm (15 ÷ 35 MPa)
40
Th«ng sè chÝnh cña m¸y
§Çu tr−ît
Khu«n
ChiÒu cao kÝn ChiÒu cao hë kho¶ng kh«ng gian dËp : Z
C¸c th«ng sè chÝnh cña m¸y Ðp thñy lùc
- Lùc Ðp danh nghÜa : PH tÊn
- PH = ¸p suÊt chÊt láng trong xilanh x DiÖn tÝch cã Ých cña c¸c piston c«ng t¸c
- ChiÒu cao hë kho¶ng kh«ng gian dËp : Z
Hµnh tr×nh xµ di ®éng : H 41 KÝch th−íc bµn m¸y : A x B Tèc ®é Ðp, kh«ng t¶i ...
Ph©n lo¹i
M¸y Ðp thuû lùc d¹ng khung ch÷ C
42
Th«ng sè chÝnh cña m¸y : Lùc Ðp danh nghÜa : PDN
C¸c m¸y Ðp thuû lùc thuËn lîi cho c¸c nguyªn c«ng dËp vuèt, uèn …
M¸y Ðp thuû lùc 4 trô ®¬n ®éng d¹ng th©n kÝn cã bµn m¸y di ®éng
43
Sö dông cho c¸c nguyªn c«ng dËp vuèt s©u
- Cã bµn m¸y di ®éng ®Ó l¾p khu«n
44
M¸y thuû lùc 4 cét
Chuyªn dïng ®Ó rÌn vµ dËp khèi
Quy tr×nh c«ng nghÖ dËp chi tiÕt trªn m¸y thuû lùc thö khu«n
Tr×nh tù th¸o l¾p khu«n vµ tiÕn hµnh dËp
- §−a khu«n vµo bµn m¸y (bµn m¸y cã thÓ di ®éng)
- §Çu tr−ît ®i xuèng kÑp g¸ nöa khu«n trªn
- C¨n chØnh nöa khu«n d−íi
45
- Söa ch÷a c¨n chØnh khu«n trªn (®Çu tr−ît cã bµn m¸y phô ®Ó thö khu«n)
2.3.2. c¸c d¹ng dÉn ®éng thñy lùc
Nguån cung cÊp chÊt láng cho m¸y Ðp quyÕt ®Þnh lo¹i dÉn ®éng m¸y Ðp
DÉn ®éng kiÓu b¬m DÉn ®éng dïng bé t¨ng ¸p
46
Cã b×nh tÝch ¸p Kh«ng cã b×nh tÝch ¸p BTA h¬i - khÝ BTA kiÓu c¬ khÝ
I. Chøc n¨ng vµ ho¹t ®éng cña c¸c côm chi tiÕt
2.3.2.1. m¸y Ðp thñy lùc cã dÉn ®éng kiÓu b¬m kh«ng cã b×nh tÝch ¸p
1. M¸y Ðp : Thùc hiÖn chøc n¨ng Ðp
2. Van cÊp : Lµ van ph©n phèi
- CÊp chÊt láng tõ b×nh chøa 4 vµo xilanh
c«ng t¸c trong hµnh tr×nh kh«ng t¶i
- Ng¨n chÊt láng ¸p suÊt cao tõ b×nh chøa
4 vµo m¸y Ðp trong hµnh tr×nh c«ng t¸c
3. §éng c¬ thñy lùc thõa hµnh 3 : N©ng van
cÊp 2 lªn trong hµnh tr×nh khø håi ®Ó dÇu ë
buång trªn m¸y Ðp vÒ thïng chøa 4.
4. Thïng chøa 4 : Chøa chÊt láng cung cÊp
vµo hµnh tr×nh kh«ng t¶i
47
Môc ®Ých ®Ó hµnh tr×nh kh«ng t¶i nhanh
5. Bé triÖt t¶i – Van trµn : Ngõng cÊp chÊt láng tõ b¬m 8 vµo m¸y khi m¸y Ðp ®¹t ¸p
suÊt
9. Bé ph©n phèi :
§−êng ®Æc tÝnh van c¾t vµo vÞ trÝ nµo (I, II, III … ) lµ lóc ®ã van më
10. Van 1 chiÒu : CÊp – X¶ chÊt láng trong hµnh tr×nh khø håi
11. Van 1 chiÒu : CÊp chÊt láng vµo xilanh c«ng t¸c
48
12. Van 1 chiÒu : X¶ chÊt láng ra khái xilanh c«ng t¸c
VÞ trÝ III : M¸y Ðp ë vÞ trÝ treo
®Çu tr−ît
Van 11, 12 më
Van 10 ®ãng
49
®ãng
VÞ trÝ II : Hµnh tr×nh kh«ng t¶i
Van 10, 11, 12 më
50
Van 2 më :
VÞ trÝ I : Hµnh tr×nh c«ng t¸c
Van 10 vµ 11 më
ChÊt láng tõ b¬m qua van 11 vµ
®i lªn xilanh c«ng t¸c chÝnh
Tõ xi lanh khø håi, chÊt láng bÞ Ðp
qua van 10 vµ van 11 ®Ó ®Õn
51
xilanh c«ng t¸c
1
VÞ trÝ IV : Hµnh tr×nh khø håi
Van 12 më
ChÊt láng tõ b¬m n©ng van 10 lªn
®iÒn ®Çy xilanh khø håi
Tõ xi lanh c«ng t¸c, chÊt láng bÞ
Ðp qua van 12 tíi thïng chøa
2 (l−u l−îng nhá) lµm ¸p suÊt
trong xilanh c«ng t¸c gi¶m
xuèng (®−êng 1). Khi ®ã bé trë
dÉn 3 sÏ n©ng van cÊp 2 lªn
®Ó dÇu trë vÒ thïng chøa (l−u
52
l−îng lín) – (®−êng 2).
1. Thµnh phÇn m¸y vµ c«ng dông
2.3.2.2. m¸y Ðp thñy lùc cã dÉn ®éng kiÓu b¬m cã b×nh tÝch ¸p
B×nh tÝch ¸p thñy lùc
53
B×nh tÝch ¸p khÝ
Nguyªn lý ho¹t ®éng
15. B×nh tÝch ¸p : chñ yÕu cÊp chÊt láng vµo hµnh tr×nh kh«ng t¶i vµ khø håi
NhiÖm vô
Tr÷ chÊt láng cã ¸p suÊt tõ b¬m lóc CÊp chÊt láng cho m¸y trong
m¸y nghØ ®−a ®Õn hµnh tr×nh kh«ng kho¶ng thêi gian kh«ng t¶i vµ khø
t¶i vµ khø håi håi
18. B¬m cao ¸p : cã nhiÖm vô n¹p chÊt láng cao ¸p cho b×nh tÝch ¸p
13. Bé t¨ng ¸p trung gian : cã nhiÖm vô t¨ng ¸p suÊt chÊt láng c«ng t¸c trong m¸y
54
Ðp
Nguyªn lý ho¹t ®éng
VÞ trÝ II : Hµnh tr×nh kh«ng t¶i - ¸p suÊt tõ b×nh tÝch ¸p : CÊp chÊt láng ®i tõ b×nh tÝch
55 §−êng khø håi : dÇu ®i qua van 4, 6, 7 hßa vµo dßng dÇu ®Õn lªn buång trªn xilanh
¸p lµm m¸y Ðp ®i xuèng : ChÊt láng ®i theo van 6 vµ 7 ®i ®Õn xilanh.
Nguyªn lý ho¹t ®éng
VÞ trÝ I : T¨ng ¸p – Khi cÇn t¨ng ¸p (ch¹m vËt) – Bé t¨ng ¸p trung gian 13 ho¹t ®éng
56
Valve 4, 6 vµ 9 më. C¸c valve kh¸c ®ãng
Nguyªn lý ho¹t ®éng
VÞ trÝ III : Kh«ng t¶i – CÊp dÇu tõ b×nh tÝch ¸p
57
Bé dÉn ®éng thñy lùc n©ng Van cÊp 2 lµm viÖc cho chÊt láng ®i lªn buång trªn xilanh
lµm m¸y Ðp ch¹y kh«ng t¶i.
Nguyªn lý ho¹t ®éng
VÞ trÝ V : Hµnh tr×nh khø håi – CÊp dÇu tõ b×nh tÝch ¸p
58
Valve 5, 8, 10 më. C¸c Valve kh¸c ®ãng
kÕt cÊu cña b×nh tÝch ¸p
B×nh tÝch ¸p Cã 2 lo¹i chÝnh
B×nh tÝch ¸p kiÓu piston B×nh tÝch ¸p kiÓu kh«ng cã piston
B×nh tÝch ¸p khÝ thñy lùc kiÓu piston
Cã
+
1
p
=
2
GF.p f p2 t¨ng lªn gÇn F/f
p1.F + G = p2.f Xilanh khÝ : p1
M¸y nÐn khÝ : hÖ sè t¨ng ¸p (= 1 - 100)
F f
B×nh khÝ
59
Xilanh thñy lùc : p2
kÕt cÊu cña b×nh tÝch ¸p - Accumulators
- Bình tích áp thủy lực còn được gọi là bình tích năng hay acqui thủy lực
Như vậy bình tích áp có các tác dụng như :
- Giúp hệ thống thủy lực làm việc êm hơn đảm bảo an toàn cho hệ thống
- Tiết kiệm năng lượng làm hiệu suất của hệ thống tăng lên
Bình tích năng – Accumulators – có các dạng như sau :
- Dạng bong bóng
- Dạng màng
- Dạng Piston
Nguyên lý làm việc của bình tích năng như sau :
Khi bơm dầu của hệ thống tạo nên áp suất vào trong bình tích năng, Bong
bóng chứa Nitrogen trong bình tích sẽ bị nén lại và tạo nên áp suất.
Biến dạng của màng – bong bóng được dừng lại khi áp suất bơm vào cân
bằng với áp suất của Nitrogen
Khi áp suất của hệ thống bị tụt xuống, khi đó áp suất được tạo ra từ bình
60
tích sẽ cung cấp vào trong hệ thống bởi sự nén ép của Nitrogen, quá
trình này lại được lặp lại bước đầu tiên
61
1. c¸c lo¹i tr¹m m¸y Ðp thñy lùc
2.3.2.3. m¸y Ðp dÉn ®éng cã t¨ng ¸p vµ hiÖu suÊt cña m¸y Ðp
- Víi m¸y dÉn ®éng kiÓu b¬m
¸p suÊt trong xilanh c«ng t¸c lÊy trùc tiÕp
tõ b¬m, m¸y nµy cã ¸p suÊt kh«ng
cao, m¸y lín ph¶i dïng xilanh lín.
B¬m cao ¸p : §¾t
- M¸y dÉn ®éng cã bé t¨ng ¸p
Bé t¨ng ¸p cã t¸c dông cung cÊp nguån
chÊt láng ¸p suÊt cao vµo xilanh c«ng
t¸c trong hµnh tr×nh c«ng t¸c.
§Æc ®iÓm : - ¸p suÊt cao
62
- L−u l−îng nhá
- VÞ trÝ I : Hµnh tr×nh xuèng
nhanh
Van 1 më
63
Van 2 ®ãng
- VÞ trÝ II : Hµnh tr×nh Ðp
Van 1, 2 ®ãng
64
Bé t¨ng ¸p lµm viÖc
- VÞ trÝ III : Hµnh tr×nh khø håi
Van 1 ®ãng
65
Van 2 më
66
- C¸c bé t¨ng ¸p thñy lùc
2.3.3. C¸c thµnh phÇn chÝnh cña m¸y Ðp thñy lùc
2. C¸c lo¹i Valve. 4. Piston – xilanh thuû lùc
1. B¬m, ®éng c¬ thñy lùc 3. Đ−êng èng 5. Thïng dÇu 6. C¸c thiÕt bÞ phô kiÖn (Bé läc dÇu, mắt dÇu, n¾p binh dÇu )
b¬m cao ¸p piston
67
BƠM PISTON
68
1. CÆp b¸nh r¨ng
2. Vµnh ch¾n
3. Th©n b¬m
4.1, 4.2 : Vµnh ch¾n
5. Vßng ch¾n dÇu
b¬m cao ¸p b¸nh r¨ng
6. æ ®ì
7. Vßng ch¾n ®iÒu chØnh ®é hë h«ng 69 cña cÆp b¸nh r¨ng vµ vßng ch¾n
Van mét chiÒu
C¸c lo¹i Valve
70
Van mét chiÒu kiÓu trô, nãn
Van mét chiÒu kiÓu bi
Van an toµn – van trµn
C¸c lo¹i Valve
Van an toµn : cã nhiÖm vô gi÷ cho ¸p suÊt lín nhÊt mµ hÖ thèng cã thÓ t¶i. Khi ¸p
suÊt lín h¬n ¸p suÊt cho phÐp cña hÖ thèng th× dßng ¸p suÊt dÇu sÏ th¾ng lùc lß
xo, ®Ó chÊt láng ch¶y theo cöa B trë l¹i thïng dÇu.
71
Van trµn : ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c van an toµn, tuy nhiªn kh¸c ë chç khi ¸p suÊt ë
A ®¹t gi¸ trÞ x¸c ®Þnh th× cöa B nèi víi A, nèi víi c¬ cÊu ®iÒu khiÓn.
Van tiÕt l−u
C¸c lo¹i Valve
72
Lµ van ®iÒu chØnh l−u l−îng cung cÊp cho thiÕt bÞ thuû lùc
Van ph©n phèi
C¸c lo¹i Valve
- Lµ thiÕt bÞ dïng thay ®æi h−íng chuyÓn ®éng cña dßng dÇu trong hÖ thèng thuû lùc.
Van ph©n phèi 4 cña 3 vÞ trÝ ®iÒu khiÓn ®iÖn tõ
Van ph©n phèi 4 cña 2 vÞ trÝ ®iÒu khiÓn b»ng tay
73
Xilanh - Piston
NhiÖm Vô Xi lanh thuû lùc lµ c¬ cÊu chÊp hµnh cña truyÒn dÉn thuû lùc ®Ó thùc hiÖn chuyÓn ®éng th¼ng
- TruyÒn chuyÓn ®éng th¼ng - TruyÒn lùc
74
Xilanh mÆt bÝch Xilanh treo
75
B¶n vÏ xilanh d¹ng mÆt bÝch
Läc dÇu håi
C¸c thiÕt bÞ phô trî
76
M¾t th¨m dÇu – Th−íc ®æ dÇu
C¸c thiÕt bÞ phô trî
77
N¾p thïng dÇu
C¸c thiÕt bÞ phô trî
78
C¸c thiÕt bÞ phô trî
79
HÖ thèng lµm m¸t Oil/Air Cooler Units
bè trÝ c¸c thiÕt bÞ thuû lùc trong METL cã dÉn ®éng b»ng b¬m dÇu
Van chèng lón
80
(van chèng tôt ¸p)
C¸c nguyªn c«ng dËp t¹o h×nh sö dông m¸y Ðp thñy lùc
DËp vuèt
DËp khèi trªn m¸y bóa thñy lùc
81
C¸c nguyªn c«ng uèn, Ðp ch¶y ....
2.4. M¸y Ðp c¬ khÝ
82
M¸y dËp xung M¸y Ðp trôc khuûu M¸y lo¹i quay
D©y chuyÒn s¶n xuÊt trôc khuûu – ph©n x−ëng dËp khèi
83
M¸y Ðp C¬ khÝ
M¸y Ðp c¬ khÝ ®−îc sö dông réng r¸i trong nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o m¸y vµ dông cô, c«ng nghiÖp x©y dùng, thùc phÈm ... Mét chi tiÕt quan träng cña m¸y lµ trôc khuûu nªn m¸y cßn cã tªn gäi lµ m¸y Ðp trôc khuûu. M¸y cã lùc Ðp danh nghi· tõ rÊt nhá d−íi 25kN ®Õn rÊt lín 100.000kN. M¸y Ðp trôc khuûu dïng chñ yÕu ®Ó dËp tÊm, dËp thÓ tÝch nãng, nguéi, c¾t ph«i vµ thùc hiÖn nhiÒu nguyªn c«ng kh¸c trong GCAL.
−u ®iÓm : - Sö dông m¸y vµ kÕt cÊu m¸y ®¬n gi¶n - ChÕ t¹o ®−îc c¸c chi tiÕt cã h×nh d¹ng phøc t¹p, chÊt l−îng bÒ mÆt chi tiÕt cao mµ kh«ng cµnn qua gia c«ng c¾t gät - N¨ng suÊt m¸y cao, x−ëng kh«ng ån, s¹ch, nÒn mãng Ýt rung ®éng nh− m¸y bóa
84
Nh−îc ®iÓm : - Ýt v¹n n¨ng trong c¸c nguyªn c«ng dËp thÓ tÝch, kh«ng thùc hiÖn ®−îc c¸c nguyªn c«ng vuèt, Ðp tô. - Lùc Ðp danh nghÜa cña m¸y kh«ng thÓ t¨ng qu¸ lín nh− m¸y Ðp thuû lùc v× kÝch th−íc cña m¸y sÏ rÊt lín. - §Çu tr−ît cã thÓ bÞ kÑt ë ®iÓm chÕt d−íi
2.4.1. Nguyªn lý ho¹t ®éng M¸y Ðp trôc khuûu
2.4.1.1. §Æc ®iÓm m¸y Ðp trôc khuûu
• M¸y Ðp trôc khuûu : chi tiÕt quan träng nhÊt lµ trôc khuûu
• Th«ng sè quan träng cña m¸y Ðp : Lùc Ðp – lùc Ðp thÓ hiÖn kÝch th−íc vµ c«ng suÊt cña m¸y
• øng dông METK : C¾t ph«i thanh – tÊm, dËp tÊm, dËp khèi (nãng hoÆc nguéi)
85
M¸y Ðp trôc khuûu lÖch t©m dïng chªm
M¸y Ðp trôc khuûu lÖch t©m dïng tay biªn
2.4.1.2. Ph©n lo¹i m¸y Ðp trôc khuûu
M¸y trôc khuûu ®¬n ®éng
- M¸y Ðp trôc khuûu v¹n n¨ng
- M¸y Ðp trôc khuûu chuyªn dïng dËp vuèt
- M¸y Ðp trôc khuûu uèn tÊm
M¸y Ðp trôc khuûu song ®éng – dïng dËp tÊm
- Lµ m¸y Ðp trôc khuûu cã hai ®Çu tr−ît
M¸y Ðp trôc khuûu Mét ®Çu tr−ît chÝnh ë trong dïng ®Ó mang dông cô t¹o h×nh
Mét ®Çu tr−ît ngoµi dïng ®Ó chÆn ph«i.
- Ký hiÖu : VD : 315/200
M¸y Ðp trôc khuûu tam ®éng
- Lµ m¸y Ðp trôc khuûu cã ba ®Çu tr−ît
86
Ngoµi hai ®Çu tr−ît gièng m¸y song ®éng, m¸y cã thªm 1 ®Çu tr−ît ë d−íi dïng ®Ó dËp vuèt ng−îc
Ph©n lo¹i m¸y Ðp trôc khuûu
M¸y Ðp trôc khuûu v¹n n¨ng
87
Trôc khuûu th«ng th−êng
M¸y Ðp trôc khuûu v¹n n¨ng chuyªn dïng c¾t, uèn, dËp vuèt, dËp khèi
Ph©n lo¹i m¸y Ðp trôc khuûu
88
M¸y Ðp trôc khuûu song ®éng, tam ®éng
M¸y Ðp trôc khuûu song ®éng vµ tam ®éng chuyªn dïng DËp vuèt
Ph©n lo¹i m¸y Ðp trôc khuûu
89
KÕt cÊu vµ s¬ ®å M¸y Ðp trôc khuûu dËp nãng
M¸y Ðp trôc khuûu dËp nãng chuyªn dïng dËp khèi c¸c chi tiÕt ë tr¹ng th¸i nãng
2.4.1.3. C¸c bé phËn cña m¸y Ðp trôc khuûu
• §éng c¬
• Bé truyÒn - b¸nh r¨ng, ®ai …
• Bé li hîp – lµ hÖ thèng ®ãng më m¸y – dïng ®Ó nèi c¬ cÊu thùc hiÖn víi hÖ thèng dÉn ®éng vµ truyÒn m«men xo¾n tõ ®éng c¬ ®Õn trôc khuûu.
• B¸nh ®µ - B¸nh ®µ gi¶i phãng n¨ng l−îng trong hµnh tr×nh c«ng t¸c – Trong thêi gian lµm viÖc, mét phÇn n¨ng l−îng ®−îc cung cÊp tõ ®éng c¬ cßn phÇn lín lµ tõ B¸nh ®µ.
• Trôc khuûu – lµ chi tiÕt quan träng trong m¸y Ðp trôc khuûu
• Biªn – Lµ chi tiÕt truyÒn lùc vµ chuyÓn ®éng gi÷a trôc khuûu vµ ®Çu tr−ît.
90
• §Çu tr−ît – Lµ kh©u truyÒn chuyÓn ®éng vµ lùc cho nöa khu«n trªn.
S¬ ®å ®éng cña m¸y Ðp trôc khuûu
S¬ ®å c¸c bé phËn cña m¸y Ðp trôc khuûu
91
1. §éng c¬ 2. Bé truyÒn 3. Bé li hîp 4. B¸nh ®µ 5. Trôc khuûu 6. Biªn 7. §Çu tr−ît 8. Bé phËn h−íng dÉn 9. Th©n m¸y 10. Bé phËn ®iÒu khiÓn 11. C¬ cÊu ®Ó lÊy s¶n phÈm 12. C¬ cÊu ®Ó thu håi phÕ liÖu 13. C¬ cÊu cÊp ph«i 14. PhÔu tiÕp liÖu 15. HÖ thèng truyÒn ®éng cho phÔu tiÕp liÖu 16. TruyÒn ®éng cho c¬ cÊu cung cÊp 17. Phanh
• Bé phËn dÉn h−íng – ®¶m b¶o cho ®Çu tr−ît chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn.
• Th©n m¸y – Lµ bé phËn ®Ó ®Þnh vÞ vµ kÑp chÆt tÊt c¶ c¸c bé phËn kh¸c cña m¸y ®ång thêi lùc dËp ®−îc truyÒn qua nã.
• Phanh – Thuéc hÖ thèng ®ãng më m¸y - bé phËn dõng ®Çu tr−ît ë vÞ trÝ x¸c ®Þnh khi ®éng c¬ ®iÖn vÉn lµm viÖc liªn tôc
• Bé phËn ®iÒu khiÓn
• C¬ cÊu lÊy s¶n phÈm
• C¬ cÊu thu håi phÕ liÖu
• C¬ cÊu cÊp ph«i
• PhÔu tiÕp liÖu
92
• HÖ thèng b¶o hiÓm
2.4.2. c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y Ðp trôc khuûu
Biªn vµ côm Thanh truyÒn
Biªn cã chiÒu dµi cè ®Þnh
Biªn cã chiÒu dµi thay ®æi
93
Biªn cã chiÒu dµi thay ®æi : Biªn cã chiÒu dµi cè ®Þnh
94
dïng cho m¸y Ðp trôc khuûu ®¬n ®éng m¸y Ðp trôc khuûu ®¬n ®éng dïng cho m¸y Ðp h¹ng nÆng dïng ®Ó dËp nãng vµ tinh chØnh hoÆc trong mét vµi lo¹i m¸y Ðp th©n kÝn vµ m¸y Ðp song ®éng
Ly hîp
•C«ng dông : Lµ c¬ cÊu truyÒn chuyÓn ®éng vµ m«men xo¾n tõ b¸nh ®µ ®Õn trôc khuûu
• C¸c lo¹i : Li hîp vÊu Li hîp chèt
Li hîp then quay Li hîp ma s¸t
Li hîp tr−ît
95
Li hîp ma s¸t
Phanh
•C«ng dông : Lµ trong c¬ cÊu ®ãng më m¸y ®Ó :
- H·m ®éng n¨ng cña c¬ cÊu chÊp hµnh
-Gi÷ ®Çu tr−ît m¸y ë vÞ trÝ bÊt ®éng
khi nh¶ li hîp ®Ó ®Çu tr−ît kh«ng r¬i
96
KÕt cÊu phanh ma s¸t gièng nh− ly hîp ma s¸t uy nhiªn phanh chØ cã mét ®Üa ®Ó ®¶m b¶o an toµn
Phanh ®ai vµ phanh ®Üa ma s¸t
97
Phanh ®ai kh«ng lÖch t©m
§Çu tr−ît – DÉn h−íng
CÊu t¹o vµ vËt liÖu cña ®Çu tr−ît
•C«ng dông
ChuyÓn ®éng - Lµ kh©u truyÒn cho nöa khu«n trªn
Lùc
•Yªu cÇu
- BÒn, nhÑ ®Ó gi¶m n¨ng l−îng n©ng, gi¶m c«ng cÇn ph¶i cã ®Ó phanh khi dõng ®Çu tr−ît ⇒ Rçng ®Ó gi¶m träng l−îng
•ChÕ t¹o L¾p biªn víi ®Çu tr−ît C©n b»ng ®Çu tr−ît
§óc, hµn hoÆc kÕt hîp
§iÒu chØnh chiÒu cao kÝn
B¶o hiÓm chèng qu¸ t¶i
§Èy trªn DÉn h−íng Côm ®Çu tr−ît gåm
98
L¾p khu«n
VËt liÖu Chó ý
- Gang : §óc Chó ý c¸c cÆp ma s¸t tr¸nh mßn
- ThÐp : Hµn
Cøng – Cøng Nªn Mßn
MÒm – MÒm §−a chi tiÕt nµo mßn vµo chi tiÕt rÔ thay thÕ
DÉn h−íng
Sèng dÉn h−íng
99
Cã nhiÒu d¹ng mÆt c¾t kh¸c nhau
C©n b»ng ®Çu tr−ît
Preßkraft F1
Parallelitäts- kontrolle
Stößelkippung
Wegerfassung Stößelhub
2
3
F = F + F 1 mit F = F + F
4
3
5
a (b)
x (y)
F (F ) 5 min
F (F ) 4 max
F 2
Kraftschwerpunkt Werkzeug
100
250 bar
101
HÖ thèng c©n b»ng ®Çu tr−ît
C¬ cÊu b¶o hiÓm
C«ng dông
ChiÒu dÇy ph«i t¨ng Chèng qu¸ t¶i do
VËt liÖu ph«i thay ®æi : tõ CT3 → CT5, lß xo …
Thõa thÓ tÝch (dËp khèi)
KÑt m¸y, khu«n …
• Ph©n lo¹i : Ph©n lµm 2 nhãm
- Nhãm tù hoµn nguyªn : tù tr¶ vÒ vÞ trÝ cò khi dì hÕt t¶i
Nhãm ph¸ hñy : Chèt c¾t, cèc c¾t
- Nhãm kh«ng tù hoµn nguyªn Nhãm kh«ng ph¸ hñy : lß xo •C¬ cÊu
B¶o hiÓm theo lùc
B¶o hiÓm theo m« men xo¾n
Sö dông c¬ cÊu b¶o hiÓm kh«ng tËn dông hÕt kh¶ n¨ng cña m¸y ⇒ Mong muèn tËn
102
dông tèi ®a kh¶ n¨ng m¸y mµ vÉn ®¶m b¶o an toµn
C¬ khÝ
103
Cèc c¾t §Üa c¾t
Th©n m¸y
- Th©n m¸y lµ bé phËn quan träng cña m¸y Ðp dïng ®Ó ®Þnh vÞ vµ kÑp chÆt tÊt c¶
c¸c bé phËn kh¸c cña m¸y Ðp ®ång thêi lùc dËp truyÒn qua nã.
- §Æc ®iÓm : Lµ chi tiÕt kh«ng thay thÕ trong qu¸ tr×nh söa ch÷a nªn th−êng lÊy hÖ sè
an toµn bÒn lín.
Ph©n lo¹i : Chñ yÕu ph©n lo¹i theo 3 nhãm
104
• Th©n m¸y d¹ng hë • Th©n m¸y d¹ng kÝn • Th©n m¸y d¹ng ghÐp
• Th©n m¸y d¹ng th©n kÝn, d¹ng th©n hë, th©n m¸y ®óc, th©n m¸y hµn
Th©n hë
th©n ®óc
Th©n kÝn
105
th©n hµn
Theo tiªu chuÈn theo hình d¸ng
Th©n m¸y d¹ng chữ C
Th©n m¸y kÝn kiÓu chữ O, kiÓu cét 106
• Th©n m¸y 1 trô, th©n m¸y 2 trô • Th©n ch÷ C, Th©n ch÷ O • KiÓu cét
2.4.3. ®iÒu kiÖn bÒn
ω
0
ω
O 90 mK O mK α TiÕp tuyÕn chung
R A f.rA
0 0
L A γ β PAB
B
f.rB Pg
Vßng trßn ma s¸t PD
sin.
(
)
Rmu =
+α
2 α
(
)
.
r
const
fm =
+
+
+
=
( . rKK1r
)
k
f K
A
B
0
K 2
⎛ sin. ⎜ ⎝
⎞ f α=⎟ ⎠
107
c¸nh tay ®ßn m«men xo¾n trong tr−êng hîp lý t−ëng - kh«ng cã ma s¸t c¸nh tay ®ßn m«men xo¾n trong tr−êng hîp thùc tÕ - cã ma s¸t
+
=
u mmm K
K
f K
thay ®æi nªn MX còng thay ®æi
sin.
)
(
Rmu =
+α
2 α
k
(
.
r
const
fm =
+
+
MX = mK.P Do K ⎛ sin. ⎜ 2 ⎝ ( ) . rKK1r +
⎞ f α=⎟ ⎠ ) =
A
0
B
f K
T¹i thêi ®iÓm gãc quay α kh¸c nhau th× Lùc cho phÐp t¸c dông lªn ®Çu tr−ît lµ kh¸c nhau
B»ng tÝnh to¸n ®é bÒn cña trôc khuûu, cña b¸nh r¨ng t−¬ng øng víi lùc t¸c dông lªn
®Çu tr−ît, ng−êi ta x©y dùng ®å thÞ lùc cho phÐp t¸c dông lªn ®Çu tr−ît ®Ó cho bé
truyÒn B¸nh r¨ng vµ Trôc khuûu kh«ng bÞ háng.
X©y dùng ®å thÞ lùc tíi h¹n t¸c dông lªn ®Çu tr−ît ®ª cho bé Trôc khuûu, Bé truyÒn
108
b¸nh r¨ng kh«ng bÞ háng
1
P (1) - §−êng ®å thÞ lùc cho phÐp t¸c
2
dông lªn ®Çu tr−ît ®Ó bé truyÒn B¸nh r¨ng
3
b¸nh r¨ng kh«ng bÞ háng
Trôc khuûu
(2) - §−êng ®å thÞ lùc cho phÐp t¸c
§å thÞ trë lùc biÕn d¹ng KL
dông lªn ®Çu tr−ît ®Ó trôc khuûu
α
0
0
αd
0
90
kh«ng bÞ háng t¹i tiÕt diÖn BB
§å thÞ lùc cho phÐp t¸c dông lªn ®Çu tr−ît ®Ó bé
truyÒn B¸nh r¨ng, Trôc khuûu kh«ng bÞ háng
(3) §−êng ®å thÞ lùc cho phÐp t¸c dông
lªn ®Çu tr−ît ®Ó trôc khuûu kh«ng bÞ
háng t¹i tiÕt diÖn EE
B E Khi lùc t¸c dông lªn ®Çu tr−ît v−ît qu¸ c¸c gi¸ trÞ
thuéc ®−êng (1) hoÆc (2) t−¬ng øng víi gãc quay α
cña trôc khuûu ⇒ G·y trôc khuyñ hoÆc b¸nh r¨ng B
109
E
Khi dA >1,3d0 : ®−êng (3) lu«n lu«n n»m trªn ®−êng (2) ⇒ tÝnh to¸n chØ cÉn xÐt ®−êng
trôc khuûu t¹i tiÕt diÖn BB vµ cña ®−êng cña bé truyÒn B¸nh r¨ng.
Trong mét nguyªn c«ng c«ng nghÖ : lùc c«ng nghÖ t¸c dông lªn ®Çu tr−ît ⇒ §å thÞ
trë lùc biÕn d¹ng cña kim lo¹i dËp
P g P g
§Æt ®å thÞ trë lùc biÕn d¹ng vµo
®å thÞ lùc cho phÐp t¸c dông lªn
Nguyªn c«ng c¾t
®Çu tr−ît ta thÊy :
h Nguyªn c«ng dËp vuèt h
1
B¸nh r¨ng
- NÕu ®å thÞ trë lùc biÕn d¹ng
2
Trôc khuûu
3
v−ît qu¸ 1 gi¸ trÞ nµo ®ã thuéc
®−êng B¸nh r¨ng hoÆc Trôc
§å thÞ trë lùc biÕn d¹ng KL
khuûu t−¬ng øng víi gãc quay α
0 α
αd
⇒ B¸nh r¨ng hoÆc trôc khuûu
αx
00
90
110
sÏ háng
- Trong kho¶ng 0 ÷ αX : Trôc khuûu kÐm bÒn h¬n
- Trong kho¶ng αX ÷ 90 ®é : B¸nh r¨ng kÐm bÒn h¬n
Do th©n m¸y th−êng tÝnh to¸n theo ph−¬ng ph¸p 1 vµ 2 lµ ph−¬ng ph¸p tÝnh theo t¶i
träng lín nhÊt nªn th−êng Ýt háng ⇒ Chñ yÕu háng Trôc khuûu vµ B¸nh r¨ng.
• Trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n lùc c«ng nghÖ – Chän m¸y cho mét nguyªn c«ng c«ng
nghÖ – Gi¸ trÞ lùc c«ng nghÖ ph¶i nhá h¬n 1 gi¸ trÞ t−¬ng øng víi mçi gãc quay α cña
trôc khuûu ⇒ m¸y kh«ng bÞ háng TK, BR
• §Ó ThuËn lîi cho qóa tr×nh chän m¸y vµ ®Ó An toµn, ng−êi ta quy ®Þnh 1 gãc danh nghÜa αH t−¬ng øng víi lùc danh nghÜa PH. Lùc c«ng nghÖ t¸c dông vµo ®Çu tr−ît b»ng PH chØ khi ë vÞ trÝ cã gãc dËpα=αH .
• Khi tÝnh to¸n ®−îc lùc c«ng nghÖ Pg vµ chän m¸y cã PH lín h¬n Pg th× trôc khuûu
vµ B¸nh r¨ng kh«ng bÞ háng.
111
• Víi mçi m¸y sö dông vµo viÖc g× th× αH lµ kh¸c nhau.
• Pg cã thÓ ®¹t b»ng PH hoÆc cã thÓ v−ît qu¸ nh−ng chØ lµ gi¸ trÞ tøc thêi rÊt ng¾n vµ
víi gãc dËp αdËp ®Èy vÒ gÇn gèc 0 ®é.
• Th−êng khi Pg > PH th× m¸y sÏ bÞ háng c¬ cÊu b¶o hiÓm
§iÒu kiÖn bÒn cña m¸y
§å thÞ lùc cho phÐp t¸c dông lªn §Çu tr−ît giíi h¹n bëi ®é bÒn cña Trôc khuûu vµ
Bé truyÒn B¸nh r¨ng ë mäi vÞ trÝ cña c¬ cÊu gäi lµ ®å thÞ lùc cho phÐp vµ X¸c ®Þnh
®iÒu kiÖn bÒn cña m¸y.
Lùc Ðp danh nghÜa
Lùc Ðp danh nghÜa lµ lùc t¸c dông lªn §Çu tr−ît theo ®é bÒn cña Trôc khuûu hoÆc
®é bÒn cña Bé truyÒn B¸nh r¨ng t¹i gãc danh nghÜa αH.
LÊy PH lµm ®Æc tr−ng cña m¸y
C¾t h×nh, ®ét lç : Pmax ≈ PH
112
⇒ VÝ dô PH = 63 tÊn ⇒ gäi lµ m¸y 63 tÊn DËp vuèt : Pmax ≤ 0,85PH
- Hµnh tr×nh cµng dµi th× lùc lµm viÖc cµng ph¶i nhá h¬n so víi lùc Ðp danh nghÜa ®Ó
tr¸nh háng m¸y.
- Nªn : §Èy ®å thÞ trë lùc biÕn d¹ng gÇm vÒ gèc 0 ®Ó :
TËn dông kh¶ n¨ng khoÎ cña m¸y
113
VÒ mÆt kÕt cÊu th× khu«n thÊp : rÔ thao t¸c vµ rÎ tiÒn
2.4.4. C¸c lo¹i m¸y Ðp trôc khuûu ®iÓn h×nh – c«ng dông
M¸y Ðp trôc khuûu v¹n n¨ng
- C¾t h×nh
- §ét lç
- DËp vuèt
- Uèn
m¸y Ðp trôc khuûu v¹n n¨ng
Lo¹i hë
Lo¹i kÝn
Lo¹i 1 trô
Lo¹i 2 trô
1 khuûu
2 khuûu
4 khuûu
Bµn m¸y chuyÓn ®éng
Nghiªng ®−îc
Bµn m¸y bÊt ®éng
Kh«ng nghiªng ®−îc
Trôc ph©n bè song song víi mÆt tr−íc cña m¸y
Trôc ph©n bè vu«ng gãc víi mÆt tr−íc cña m¸y
1 khuûu
2 khuûu
114
M¸y Ðp v¹n n¨ng th©n hë
115
116
M¸y Ðp 2 biªn th©n kÝn
M¸y Ðp trôc khuûu song ®éng
§Æc ®iÓm m¸y song ®éng
- Th«ng th−êng ®Çu tr−ît ngoµi cã lùc chÆn nhá h¬n ®Çu tr−ît trong
- §Çu tr−ît ngoµi xuèng tr−íc gi÷ lùc chÆn æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh dËp
vuèt (thùc tÕ kh«ng b»ng constant do cã ®é ®µn håi)
- §Çu tr−ît ngoµi ®i xuèng, dõng l¹i. §Çu tr−ît trong míi ®i xuèng
- ChiÒu cao tÝnh tõ thêi ®iÓm ®Çu tr−ît ngoµi dõng l¹i ®Õn thêi ®iÓm ®Çu
tr−ît trong dõng l¹i chÝnh lµ chiÒu s©u dËp vuèt
Cã nhiÒu kiÓu truyÒn ®éng cho ®Çu tr−ît ngoµi
• TruyÒn ®éng b»ng cam (h×nh a) : Chãng mßn mÆt tiÕp xóc cña cam vµ con l¨n
⇒ dïng cho nh÷ng m¸y cì nhá (th©n hë).
• Sö dông c¬ cÊu khuûu - ®ßn 8 kh©u víi con tr−ît phô (h×nh b, c).
• C¬ cÊu khuûu - ®ßn 8 kh©u (h×nh d, e) dïng cho m¸y 2 khuûu vµ 4 khuûu. T¹i
mçi trôc khuûu cã l¾p 2 biªn : mét ®Ó truyÒn ®éng cho ®Çu tr−ît trong, mét ®Ó
truyÒn ®éng cho ®Çu tr−ît ngoµi.
117
Ký hiÖu m¸y : 315/200
a)
b)
c)
d)
e)
Con tr−ît phô
118
C¸c kiÓu c¬ cÊu dÉn ®éng ®Çu tr−ît ngoµi cña m¸y Ðp song ®éng
119
M¸y Ðp trôc khuûu song ®éng
1. Đế máy 2. Cối 3. Phôi 4. Chày 5. Đầu trượt trong 6. Tay biên ngoài 7. Tay đòn 8. Dầm trên 9. Tay đòn 10. Tay biên trong 11. Đầu trượt ngoài 12. Dẫn hướng 13. Dầm dưới
120
M¸y Ðp trôc khuûu song ®éng
Máy ép song động 315/200
:
: 630 mm : 400 mm : 10 ÷16
Ký hiệu máy : КБ5535 Lực danh nghĩa đầu trượt trong : 315 tấn Lực danh nghĩa đầu trượt ngoài 200 tấn Hành trình lớn nhất Chiều cao kín nhỏ nhất Số hành trình /phút nhát/phút Kích thước : 6760 x 5830 x 6580
121
M¸y Ðp trôc khuûu song ®éng 315/200
Hydraulic in block construction Main motor
Slide cylinder
Blankholder cylinder
Main pump
Blankholder guide
Adjustment of depth of draw Pressure adjustment
Limit switch
Draw cushion guide
Draw cushion plate
122
Le_0339a_ba
Hydraulic in block construction Main motor
Slide cylinder
Blankholder cylinder
Main pump
Blankholder guide
Adjustment of depth of draw Pressure adjustment
Limit switch
Draw cushion guide
Draw cushion plate
123
Le_0339b_ba
Hydraulic in block construction Main motor
Slide cylinder
Blankholder cylinder
Main pump
Blankholder guide
Adjustment of depth of draw Pressure adjustment
Limit switch
Draw cushion guide
Draw cushion plate
124
Le_0339c_ba
Hydraulic in block construction Main motor
Slide cylinder
Blankholder cylinder
Main pump
Blankholder guide
Adjustment of depth of draw Pressure adjustment
Limit switch
Draw cushion guide
Draw cushion plate
125
Le_0339d_ba
Hydraulic in block construction Main motor
Slide cylinder
Blankholder cylinder
Main pump
Blankholder guide
Adjustment of depth of draw Pressure adjustment
Limit switch
Draw cushion guide
Draw cushion plate
126
Le_0339e_ba
Hydraulic in block construction Main motor
Slide cylinder
Blankholder cylinder
Main pump
Blankholder guide
Adjustment of depth of draw Pressure adjustment
Limit switch
Draw cushion guide
Draw cushion plate
127
Le_0339f_ba
Hydraulic in block construction Main motor
Slide cylinder
Blankholder cylinder
Main pump
Blankholder guide
Adjustment of depth of draw Pressure adjustment
Limit switch
Draw cushion guide
Draw cushion plate
128
Le_0339g_ba
M¸y Ðp trôc khuûu tam ®éng
§Æc ®iÓm m¸y tam ®éng
- Chñ yÕu sö dông khi dËp vuèt
ng−îc ⇒ Sö dông m¸y tam ®éng ®Ó
gi¶m sè l−îng nguyªn c«ng dËp
- §Çu tr−ît ngoµi gièng nh−
m¸y song ®éng vµ ®Çu tr−ît trong cã
thªm 1 kho¶ng dõng bÊt ®éng.
- Cã thªm 1 ®Çu tr−ît d−íi lÖch
pha so víi chu tr×nh 2 ®Çu tr−ît trong vµ
129
ngoµi.
360o
160o 190o
190o 200o
o0
100o
§Çu trù¬t trong
Thêi gian dõng c¬ cÊu dÉn ®éng phÝa trªn
§Çu trù¬t ngoµi
Dõng ®Çu trù¬t trong
g n o r t t ¬ ù r t u Ç ® a ñ c
t è u v p Ë d u © s u Ò i h C
Dõng ®Çu trù¬t ngoµi
c î õ g n t è u v
p Ë d u © s u Ò i h C
o0
o360
130
§å thÞ chuyÓn ®éng cña m¸y Ðp tam ®éng
M¸y Ðp trôc khuûu dËp nãng
C«ng dông, lÜnh vùc sö dông
• Lµ d¹ng m¸y lín, siªu tr−êng siªu träng.
• Sö dông cho c¸c nguyªn c«ng cÇn th¾ng trë lùc biÕn d¹ng ph«i rÊt lín
• Dïng chÕ t¹o c¸c chi tiÕt dËp khèi : trôc khuûu, b¸nh r¨ng, cam …..
§Æc ®iÓm cÊu t¹o cña m¸y
• Trôc khuûu lµ trôc lÖc t©m, hµnh tr×nh ng¾n : Do lùc lín nªn cÇn cøng v÷ng
• §Çu tr−ît cã ®u«i dÉn h−íng phô : nguyªn nh©n do ®Çu tr−ît bÞ lÖch t©m v×
lßng khu«n cã nhiÒu lßng khu«n víi møc ®é biÕn d¹ng kh¸c nhau ⇒ LÖch trung
t©m ¸p lùc khu«n.
• Kh«ng ®iÒu chØnh ®−îc chiÒu dµi chiÒu cao kÝn b»ng thay ®æi chiÒu dµi tay
biªn ⇒ Thay ®æi b»ng thay ®æi chiÒu cao bµn m¸y (sö dông chªm)
• Cã c¶ ®Èy trªn vµ ®Èy d−íi do cã kh¶ n¨ng ph«i dØnh c¶ trªn vµ d−íi hai nöa
khu«n ⇒ Gi¶m gãc nghiªng lßng khu«n ®Ó tiÕt kiÖm vËt liÖu
• Cã c¬ cÊu c©n b»ng ®Çu tr−ît
131
• Cã c¬ cÊu cøu kÑt : n©ng æ mang b¸nh ®µ lªn b»ng ecu thñy lùc
ChiÒu dµi hµnh tr×nh m¸y cè ®Þnh, cho phÐp thao t¸c lÖch t©m nh−ng kh«ng thÓ dËp nhiÒu lÇn
mét vËt dËp trªn mét lßng khu«n.
9
1. §u«i dÉn h−íng phô
2. B¸nh r¨ng nhá
3 . B¸nh r¨ng lín vµ ly hîp ma s¸t
4. §Çu tr−ît
5. Chªm bµn m¸y
6. Phanh
7. B¸nh ®µ
8. Phanh b¸nh ®µ
9. C¬ cÊu c©n b»ng
132
S¬ ®å m¸y Ðp trôc khuûu dËp nãng
1. Phanh chÝnh
2. Phanh b¸nh ®µ
3,4 . Bé truyÒn ®ai
5. Trông trung gian
6 Bé truyÒn b¸nh r¨ng
7. Trôc khuûu
8. Biªn
9. Li hîp ma s¸t
10. B¸nh ®µ
11. §Çu tr−ît
12. Bµn m¸y
133
S¬ ®å m¸y Ðp trôc khuûu dËp nãng
Mét sè KÕt cÊu m¸y Ðp trôc khuûu dËp nãng
134
C¾t biªn
M¸y dËp nãng
M¸y c¸n chu kú
Lß nung
C¾t ph«i
135
D©y chuyÒn dËp nãng cã sö dông m¸y Ðp trôc khuûu dËp nãng
136
C¸c d¹ng s¶n phÈm chÕ t¹o trªn m¸y Ðp trôc khuûu dËp nãng
2.5. c¸c lo¹i m¸y chuyªn dông
M¸y kiÓu quay
M¸y Ðp VÝt
137
2.5.1. M¸y Ðp kiÓu vÝt
2.5.1.1. Nguyªn lý t¸c dông vµ tÝnh n¨ng c«ng nghÖ
-Trôc vÝt - §ai èc víi ren kh«ng tù h·m : Gãc n©ng ren lín h¬n gãc ma s¸t
138
- R¨ng ren lµ h×nh vu«ng hoÆc ren Accimet : ®¶m b¶o cã ®é bÒn lín
S¬ ®å M¸y Ðp ma s¸t trôc vÝt
VÝt §ai èc
ChuyÓn ®éng xo¾n §øng yªn
ChuyÓn ®éng quay TÞnh tiÕn
C§ tÞnh tiÕn Quay
Th«ng th−êng
VÝt chuyÓn ®éng xo¾n
139
§ai èc ®øng yªn
Nguyªn lý ho¹t ®éng M¸y Ðp vÝt
XÐt mét m¸y Ðp vÝt chuyÓn ®éng vÝt lµ quay vµ tÞnh tiÕn, ®ai èc ®øng yªn
- PhÇn ®éng (quay vµ tÞnh tiÕn) bao gåm :
B¸nh ®µ - quay VÝt - chuyÓn ®éng xo¾n §Çu tr−ît –tÞnh tiÕn
- Nguyªn lý : PhÇn ®éng ®−îc truyÒn dÉn sÏ chuyÓn ®éng xuèng d−íi víi vËn tèc nhÊt ®Þnh ®Ó t¹o ra n¨ng l−îng lµm biÕn d¹ng dÎo vËt dËp
Khi b¾t ®Çu phÇn ®éng ch¹m vËt : ta c¾t truyÒn ®éng cho vÝt
→ BiÕn d¹ng dÎo vËt dËp b»ng ®éng n¨ng tÝch luü ë phÇn ®éng.
⇒ Gièng m¸y Bóa - Tiªu thô hÕt n¨ng l−îng míi dõng phÇn ®éng
→ Kh«ng cã mèi liªn hÖ gi÷a c¬ cÊu chÊp hµnh vµ c¬ cÊu dÉn ®éng
PhÇn ®éng cã tèc ®é lín h¬n m¸y Ðp nh−ng nhá h¬n m¸y bóa
→ Tèc ®é biÕn d¹ng kh«ng lín l¾m → §¸nh gi¸ b»ng n¨ng l−îng tÝch luü ë phÇn ®éng
⇒Gièng m¸y Ðp
140
→ §¸nh gi¸ b»ng c¶ lùc Ðp danh nghÜa → Lùc t¸c dông lªn th©n lín
Lµ m¸y trung gian gi÷a m¸y bóa vµ m¸y Ðp (m¸y l−ìng tÝnh)
Chän m¸y vµ c¸c nguyªn c«ng sö dông m¸y Ðp vÝt
A biÕn d¹ng dÎo
A – C«ng A ma s¸t
A cßn l¹i ⇒ vµo biÕn d¹ng ®µn håi khung m¸y
Th−êng dïng A ®h ®Ó tÝnh ®é bÒn chi tiÕt m¸y
- Lùc t¹o ra trong nguyªn c«ng chån gäi lµ lùc Ðp danh nghÜa
- M¸y Ðp vÝt ph¶i Cã ph«i khi gia c«ng
kim lo¹i. Kh«ng cã ph«i sÏ dÉn ®Õn va
®¹p cøng ⇒ Lùc t¸c dông vµo khung
th©n m¸y lín gÊp 2 ÷ 3 lÇn trÞ sè lùc tÝnh
cho khung th©n ⇒ Háng khu«n.
M¸y Ðp vÝt th−êng sö dông vµo c¸c nguyªn c«ng
141
chån ®Çu c¸c chi tiÕt chu«i dµi
- Do N¨ng l−îng sinh ra ®−îc tÝch luü thµnh ®éng n¨ng ë ®Çu tr−ît sÏ sö
dông vµo :
+. BiÕn d¹ng dÎo vËt rÌn : Ag
+. Th¾ng ma s¸t : AT
+. BiÕn d¹ng ®µn håi hÖ thèng m¸y : Ay
Lùc ph¸t sinh vµo biÕn d¹ng ®µn håi trong qu¸ tr×nh gia c«ng sÏ phô thuéc vµo ®iÒu
kiÖn lµm viÖc cña m¸y :
Trë lùc biÕn d¹ng vËt rÌn lµ lín → Lùc ph¸t sinh vµo ®µn håi lµ nhá
Trë lùc biÕn d¹ng vËt rÌn lµ nhá → Lùc ph¸t sinh vµo ®µn håi lµ lín
Vµ lùc ph¸t sinh vµo ®µn håi lín nhÊt khi va ®Ëp nguéi mµ kh«ng cã vËt rÌn.
Khi ho¹t ®éng b¾t buéc ph¶i cã vËt rÌn
142
2.5.1.2. Ph©n lo¹i M¸y Ðp vÝt
C¨n cø ®éng häc c¬ cÊu truyÒn ®éng chÝnh ph©n m¸y Ðp vÝt thµnh 3 lo¹i :
- M¸y Ðp vÝt cã vÝt chuyÓn ®éng xo¾n
- M¸y Ðp vÝt cã vÝt chuyÓn ®éng quay
- M¸y Ðp vÝt cã vÝt chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn
C¨n cø vµo c¬ cÊu dÉn ®éng vµ c¬ cÊu truyÒn
m¸y Ðp vÝt ma s¸t 1 ®Üa, 2 ®Üa, 3 ®Üa
- M¸y Ðp vÝt ma s¸t
m¸y Ðp vÝt ma s¸t ®Üa h×nh c«n
- M¸y Ðp vÝt ®iÖn cung
- M¸y Ðp vÝt thuû lùc
143
- M¸y Ðp vÝt khÝ nÐn
Ph©n lo¹i M¸y Ðp vÝt ma s¸t
M¸y Ðp vÝt ma s¸t 1 ®Üa, 2 ®Üa, 3 ®Üa
144
M¸y Ðp vÝt ma s¸t ®Üa h×nh c«n, dÉn ®éng trùc tiÕp tõ ®éng c¬
M¸y Ðp vÝt ma s¸t
Thuéc lo¹i m¸y rÌn cã c¬ cÊu truyÒn ma s¸t
C«ng dông : Dïng cho c¶ dËp khèi vµ dËp tÊm nh−ng thuËn lîi nhÊt
lµ chi tiÕt trßng xoay d¹ng chu«i dµi.
M¸y Ðp vÝt ma s¸t 2 ®Üa ph¼ng
M¸y Ðp vÝt ma s¸t 2 ®Üa h×nh c«n
VÝt chuyÓn ®éng xo¾n
145
VÝt quay - ®ai èc chuyÓn ®éng
M¸y Ðp vÝt ma s¸t
M¸y Ðp vÝt ma s¸t ®iÒu khiÓn tay ®ßn
146
M¸y Ðp vÝt ma s¸t ®iÒu khiÓn khÝ nÐn – m¸y cã lùc Ðp danh nghÜa lín m¸y cã lùc Ðp danh nghÜa nhá
M¸y Ðp vÝt ma s¸t
147
M¸y Ðp vÝt ®iÖn cung stato
148
M¸y Ðp vÝt ®iÖn cung stato
149
2.5.1.3. lÜnh vùc sö dông M¸y Ðp vÝt
C«ng dông : Sö dông c¶ trong dËp tÊm vµ dËp khèi, phï hîp nhÊt lµ c¸c chi tiÕt chån
DËp thÓ tÝch trªn m¸y Ðp ma s¸t trôc vÝt
d¹ng chu«i dµi
- M¸y Ðp MSTV cã hµnh tr×nh kh«ng cè ®Þnh gièng nh− m¸y bóa, nªn cã thÓ dËp nhiÒu lÇn mét vËt dËp trªn mét lßng khu«n.
- So víi m¸y Ðp trôc khuûu cïng cì, cã thÓ chÕ t¹o ®−îc s¶n phÈm cã kÝch th−íc lín h¬n.
- Hµnh tr×nh lín h¬n METK nªn cã thÓ dËp ®−îc c¸c vËt dËp cao h¬n.
- Tèc ®é biÕn d¹ng trªn m¸y Ðp MSTV nhá h¬n so víi trªn m¸y bóa.
- Kh«ng cho phÐp dËp lÖch t©m do ®Æc ®iÓm kÕt cÊu cña m¸y (cong vÝt).
- Do ®ã chØ dËp ®−îc c¸c chi tiÕt cã d¹ng trßn xoay.
- M¸y Ðp MSTV cã c¬ cÊu ®Èy d−íi cho nªn cã thÓ dËp ®−îc c¸c chi tiÕt cã chu«i dµi víi gãc nghiªng thµnh lßng khu«n kh«ng ®¸ng kÓ.
- KÕt cÊu khu«n gièng nh− trªn METK dËp nãng.
150
- Trªn m¸y Ðp MSTV cã thÓ dïng khu«n kÝn hoÆc Ðp ch¶y hoÆc khu«n dËp víi cèi ghÐp 2 nöa.
Sö dông M¸y Ðp vÝt ma s¸t
Chó ý khi sö dông m¸y Ðp ma s¸t trôc vÝt
- ChØ nªn dËp c¸c chi tiÕt cã d¹ng trßn xoay. Kh«ng cho phÐp dËp lÖch t©m do ®Æc
®iÓm kÕt cÊu cña m¸y cã thÓ dÉn ®Õn cong vÝt cong vÝt
- Kh«ng ®−îc phÐp sö dông m¸y mµ kh«ng cã vËt rÌn vµ lu«n lu«n ph¶i ®¶m b¶o
chiÒu cao vËt rÌn hoÆc chiÒu cao khu«n ph¶i lín h¬n 1 gi¸ trÞ cho phÐp tuú
thuéc vµo tõng lo¹i m¸y :
VÝ dô : m¸y Ðp vÝt ma s¸t 630 tÊn : kho¶ng c¸ch ®ã lµ 450 mm.
Nguyªn nh©n :
- Do kÕt cÊu cña m¸y : rÔ g·y phÇn nèi gi÷a vÝt vµ ®Çu tr−ît do qu¸n tÝnh
M¸y phï hîp nhÊt lµ c¸c chi tiÕt chån d¹ng chu«i dµi
cã nguyªn c«ng chån ®Çu: do ®Æc ®iÓm chi tiÕt chu«i
dµi cã vai ⇒ Lùc t¸c dông vµo vai lµ chñ yÕu.
151
PhÇn c«n nªn ®Èy nhá lµ lÊy ®−îc ra
2.5.2. m¸y Ðp kiÓu quay
C«ng dông vµ ph©n lo¹i
M¸y kiÓu quay
§Ó dËp tÊm
§Ó rÌn dËp thÓ tÝch vµ c¸n h×nh
M¸y c¸n rÌn
M¸y c¾t dao ®Üa
M¸y n¾n
M¸y tù ®éng c¸n ren
M¸y ®Ó l¨n r¨ng
Ph©n lµm 2 nhãm
M¸y uèn
M¸y n¾n
M¸y l¨n ®Þnh h×nh
M¸y uèn
M¸y miÕt quay
M¸y ®Ó nong lç, c¸n thÐp h×nh vµ b¸nh xe
M¸y miÕt quay
M¸y ®Ó t¹o ®¸y (nåi h¬i) b»ng c¸ch l¨n
M¸y rÌn quay
M¸y t¹o h×nh
152
M¸y c¸n chu kú
§Æc ®iÓm
• Nguyªn c«ng c«ng t¸c ®−îc thùc hiÖn trong khi ph«i chuyÓn ®éng ⇒ Ph«i
®−îc gia c«ng mét c¸ch liªn tôc
• Chñ yÕu s¶n xuÊt c¸c vËt ®Þnh h×nh, kh¶ n¨ng chÕ t¹o c¸c chi tiÕt cã chiÒu dµi
theo ý muèn (chiÒu dµi v« tËn)
153
• Th«ng sè c¬ b¶n lµ m«men xo¾n t¸c dông lªn trôc chÝnh
2.5.2.1. M¸y n¾n
• Sö dông c¸c con l¨n
• N¾n ph¼ng, n¾n th¼ng
• Ph¶i cã biÕn d¹ng dÎo
• Nguyªn lý
A
S¬ ®å m¸y n¾n 5 trôc
C¸c trôc l¨n bè trÝ lÖch nhau
• Cã thÓ n¾n theo ph−¬ng ®øng víi 2 hµng l« trªn vµ l« d−íi
• Cã thÓ n¾n kh«ng gian : thªm 2 qu¶ l« c¹nh
154
• Cã thÓ cho ph«i chuyÓn ®éng quay hoÆc ph«i ®øng yªn – l« chuyÓn ®éng trßn
xung quanh (M« h×nh m¸y n¾n d©y trong x©y dùng)
Trục nắn
Phôi
Tấm càng mỏng số quả nắn càng lớn
155
S¬ ®å m¸y n¾n
S¬ ®å m¸y c¾t d¶i
156
S¬ ®å m¸y n¾n
2.5.2.2. M¸y c¸n rÌn (m¸y c¸n chu kú)
C«ng dông, lÜnh vùc ho¹t ®éng
- Th«ng th−êng sö dông trong d©y chuyÒn dËp nãng ®Ó tiÕn hµnh chÕ t¹o
ph«i cho m¸y dËp nãng
§Æc ®iÓm
Lùc Ðp nhá
S¬ ®å ®éng M¸y c¸n rÌn
157
BiÕn d¹ng nhá
M¸y c¸n chu kú
158
2
1
3
4
5
2.5.2.3. M¸y rÌn quay, m¸y rÌn h−íng kÝnh vµ c¸c m¸y chuyªn m«n hãa
6
M¸y rÌn quay
d
- Dïng ®Ó tãp c¸c chi tiÕt ®Æc hoÆc rçng
h×nh trô, trô bËc, c«n
1
3 2
4
7
- §Çu bóa (cèi) võa chuyÓn ®éng quay trßn
6
võa tÞnh tiÕn h−íng kÝnh
1 d
d
- Lµ m¸y lµm viÖc ë tr¹ng th¸i nãng
8
- ChÕ t¹o c¸c chi tiÕt d¹ng trôc bËc, trôc
rçng
12
11
1
9
3
13
§é chÝnh x¸c kh«ng cao
d
a
§Æc ®iÓm Kh«ng khèng chÕ ®−îc hµnh tr×nh m¸y
4
10
2
RÌn trôc bËc Kh¶ n¨ng
159
RÌn trôc c«n
M« h×nh m¸y rÌn quay
160
VIDEO
M« pháng rÌn nßng
RÌn trôc
161
RÌn nßng rçng
162
Mét sè d¹ng ph«i rÌn trªn m¸y rÌn quay
M¸y rÌn h−íng kÝnh
Sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a m¸y rÌn h−íng kÝnh víi m¸y rÌn quay lµ: ë m¸y rÌn h−íng
kÝnh c¸c ®Çu tr−ît kh«ng quay mµ chØ chuyÓn ®éng h−íng kÝnh nhê c¬ cÊu biªn trôc
khuûu (kh«ng nhê con l¨n)
- Ph«i quay tù ®éng
¦u ®iÓm m¸y rÌn h−íng kÝnh
- Kho¶ng ch¹y cña ®Çu bóa cã
thÓ ®iÒu chØnh ®−îc,
- §ì ån h¬n m¸y rÌn quay, ®é
chÝnh x¸c còng cao h¬n;
- Cã thÓ chÕ t¹o ®−îc c¸c chi tiÕt
bÒ mÆt nh½n kh«ng cÇn qua gia
163
c«ng c¾t gät
2.5.2.4. M¸y miÕt
C«ng dông, lÜnh vùc ho¹t ®éng M©m cÆp
- MiÕt tÊm, miÕt khèi
MiÕt xu«i
- Theo ph−¬ng ph¸p miÕt :
MiÕt ng−îc
KÕt cÊu m¸y
Nh− m¸y tiÖn : chØ kh¸c lµ thay
D−ìng miÕt
dao c¾t b»ng c¬ cÊu con l¨n miÕt
Video MiÕt Khèi
Video MiÕt TÊm
S¬ ®å miÕt quay
164
a) MiÕt xu«i; b)MiÕt ng−îc
© Copyright Lª Trung Kiªn ThiÕt bÞ dËp t¹o h×nh – M¸y Ðp c¬ khÝ
165
Mét sè d¹ng s¶n phÈm miÕt
Nguyên lý của quá trình miết tấm
166
Mét sè d¹ng m¸y miÕt
167
M¸y miÕt thñ c«ng
168
M¸y miÕt cì lín
169
Mét sè d¹ng d−ìng vµ con l¨n miÕt
M¸y miÕt ®iÒu khiÓn theo ch−¬ng tr×nh CNC
2.5.2.5. M¸y r¸t vµnh
Ph−¬ng ph¸p ®óc C«ng dông, lÜnh vùc ho¹t ®éng
- Sö dông chÕ t¹o c¸c chi tiÕt d¹ng
vµnh cã kÝch th−íc lín mµ cÇn c¬ tÝnh
cao
170
Ph−¬ng ph¸p r¸t vµnh
171
Ph−¬ng ph¸p r¸t ®øng
S¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ r¸t
C¾t, nung ph«i Chån §ét, nong lç R¸t vµnh
172
Nung ph«i Chån §ét, nong lç R¸t vµnh
Nguyªn lý r¸t
173
S¬ ®å m¸y d¸t vµnh
Chån, §ét lç
Nung ph«i
VIDEO
NhiÖt luyÖn
R¸t vµnh
174
S¶n phÈm
© Copyright Lª Trung Kiªn ThiÕt bÞ dËp t¹o h×nh – M¸y Ðp c¬ khÝ
2.5.2.6. M¸y c¾t dao ®Üa
C«ng dông, lÜnh vùc ho¹t ®éng
- M¸y c¾t ®Üa dïng ®Ó c¾t
tÊm hoÆc pha däc c¸c cuén
kim lo¹i thµnh c¸c d¶i dµi.
- §Æc ®iÓm cña m¸y c¾t ®Üa
lµ dao c¾t cã h×nh d¸ng ®Üa
trßn.
Ph©n lo¹i
- M¸y c¾t mét ®Üa
- Hai ®Üa
M¸y c¾t hai ®Üa 1. §éng c¬; 2. Li hîp ®iÖn tõ; 3. §Üa c¾t 175
- NhiÒu ®Üa
176
M¸y c¾t nhiÒu ®Üa 1- Tang ®ì ph«i; 2- C¸c ®Üa c¾t; 3 -Tang cuén; 4, 5, 6 - C¸c ®éng c¬
177
S¬ ®å m¸y c¾t dao ®Üa
