Bài giảng Giáo dục dinh dưỡng - ĐH Phạm Văn Đồng

ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG<br /> KHOA SƢ PHẠM TỰ NHIÊN<br /> BỘ MÔN: GIÁO DỤC MẦM NON<br /> <br /> <br /> BÀI GIẢNG<br /> <br /> GIÁO DỤC DINH DƢỠNG<br /> (DÙNG CHO HỆ CAO ĐẲNG)<br /> <br /> BIÊN SOẠN: BÙI THỊ ÁNH TUYẾT<br /> <br /> Quảng Ngãi, 6/2016<br /> <br /> 1<br /> <br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> Trẻ mầm non rất nhạy cảm và mau chóng tiếp thu những điều học được và<br /> hình thành dấu ấn lâu dài. Vì vậy, tiến hành giáo dục dinh dưỡng cho trẻ mầm non<br /> sẽ góp phần quan trọng trong chiến lược con người, tạo ra một lớp người mới có sự<br /> hiểu biết đầy đủ về vấn đề dinh dưỡng và sức khỏe, biết lựa chọn ăn đúng cách để<br /> đảm bảo sức khỏe của mình.<br /> Nhằm đáp ứng nhu cầu của sinh viên cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non hiện<br /> nay, chúng tôi đã biên soạn bài giảng Giáo dục dinh dưỡng dành cho hệ Cao đẳng<br /> Sư phạm Mầm non. Nội dung bài giảng nhằm cung cấp một số kiến thức về đối<br /> tượng, nội dung, phương pháp, biện pháp, kĩ năng tổ chức hoạt động giáo dục dinh<br /> dưỡng cho sinh viên mầm non có thêm tài liệu để tham khảo trong quá trình thực<br /> hiện nội dung giáo dục dinh dưỡng cho trẻ mầm non. Mặt khác, bài giảng cung cấp<br /> những kiến thức về dinh dưỡng phù hợp với từng lứa tuổi trẻ mầm non. Sinh viên sẽ<br /> được học về cách nuôi trẻ như chế biến thức ăn cho trẻ, xây dựng khẩu phần cho trẻ,<br /> cách cho trẻ ăn…góp phần vào sự phát triển toàn diện của trẻ, đáp ứng được yêu<br /> cầu của xã hội về sự phát triển toàn diện của con người mới xã hội chủ nghĩa trong<br /> giai đọan hội nhập hiện nay của đất nước.<br /> Để biên soạn bài giảng này, chúng tôi dựa vào đề cương chi tiết học phần của<br /> tổ Giáo dục Mầm non, khoa Sư phạm Tự nhiên. Giáo trình Dinh dưỡng trẻ em, BS.<br /> Lê Thị Mai Hoa, NXB Giáo dục, 2008. Giáo trình Giáo dục dinh dưỡng sức khỏe<br /> cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp, NXB Giáo dục 2007.<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỤC TIÊU CỦA HỌC PHẦN<br /> 1. Phẩm chất:<br /> - Có ý thức tìm hiểu, nghiên cứu hệ thống tri thức khoa học cơ bản, hiện đại về<br /> dinh dưỡng trẻ em.<br /> - Có ý thức tìm hiểu về tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trong cộng đồng đặc<br /> biệt là tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trẻ mầm non.<br /> - Có ý thức tìm hiểu đặc điểm sinh lý của trẻ từ 12 - 36 tháng và 36 - 72 tháng<br /> - Luôn có ý thức tìm hiểu các cách lựa chọn những thực phẩm sạch, tươi ngon<br /> và các cách chế biến đa dạng thành những món ăn đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.<br /> 2. Năng lực:<br /> - Có khả năng tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trong cộng đồng đặc biệt là<br /> tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trẻ mầm non.<br /> - Có khả năng xây dựng thực đơn và khẩu phần ăn cho trẻ ở trường mầm non<br /> và có khả năng chế biến nhiều món ăn cho trẻ em lứa tuổi mầm non.<br /> - Có khả năng tự học, làm việc với tài liệu, làm việc nhóm.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Chƣơng 1 : GIÁO DỤC DINH DƢỠNG<br /> Mục tiêu<br /> - Sinh viên nhớ và trình bày được khái niệm “ Giáo dục dinh dưỡng”.<br /> - Phân tích được tầm quan trọng của giáo dục dinh dưỡng.<br /> - Trình bày được đối tượng và nội dung của giáo dục dinh dưỡng.<br /> - Vận dụng được các hình thức, phương pháp và kỹ năng giáo dục dinh dưỡng<br /> vào việc tổ chức giáo dục dinh dưỡng cho trẻ, tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng<br /> trong cộng đồng đặc biệt là tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trẻ mầm non.<br /> 1.1. Đại cƣơng về giáo dục dinh dƣỡng<br /> 1.1.1. Khái niệm về giáo dục dinh dƣỡng<br /> Giáo dục dinh dưỡng là biện pháp can thiệp nhằm thay đổi những tập quán<br /> thói quen và các hành vi liên quan đến dinh dưỡng, nhằm cải thiện tình trạng dinh<br /> dưỡng trong quá trình phát triển kinh tế và xã hội.<br /> 1.1.2. Tầm quan trọng của giáo dục dinh dƣỡng<br /> Giáo dục dinh dưỡng có một vị trí rất quan trọng trong xã hội ta hiện nay.<br /> Một trong những nguyên nhân gây nên số đông trẻ bị suy dinh dưỡng là do<br /> không biết cách cho ăn chứ không phải hoàn toàn do thiếu ăn.<br /> - Giáo dục dinh dưỡng chủ yếu là giúp cho cán bộ y tế, mọi người dân biết<br /> dùng những kiến thức hiện đại về dinh dưỡng áp dụng vào việc ăn uống hàng ngày,<br /> thay đổi những tập quán, những kiêng cữ không đúng.<br /> - Giáo dục dinh dưỡng chống được các bệnh thiếu dinh dưỡng, giảm được tỉ lệ<br /> tử vong của trẻ em và thực hiện tốt kế hoạch hóa gia đình.<br /> - Giáo dục dinh dưỡng có thể làm mọi lúc, mọi nơi với mọi đối tượng.<br /> 1.2. Đối tƣợng và nội dung của giáo dục dinh dƣỡng<br /> 1.2.1. Đối tƣợng giáo dục dinh dƣỡng<br /> Có thể phân ra hai nhóm đối tượng cần tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng sau:<br /> - Nhóm đối tượng chính:<br /> Trẻ em, các bà mẹ đang mang thai hoặc đang cho con bú, các bà mẹ đang nuôi<br /> con dưới 5 tuổi, những người chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ ở cộng đồng, các cô nuôi<br /> dạy trẻ, các ông bà trong gia đình.<br /> <br /> 4<br /> <br /> - Nhóm đối tượng hỗ trợ cho công tác giáo dục dinh dưỡng ở cộng đồng gồm<br /> các thành viên lãnh đạo cộng đồng, thôn xóm, các cán bộ của những tổ chức quần<br /> chúng như hội phụ nữ, hội chữ thập đỏ…<br /> 1.2.2. Nội dung của giáo dục dinh dƣỡng<br /> 1.2.2.1. Nội dung giáo dục dinh dưỡng cho cô giáo và cán bộ công nhân viên<br /> trong trường<br /> - Cô hiểu rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của dinh dưỡng liên quan đến sức<br /> khỏe, bệnh tật của trẻ. Từ đó, xác định trách nhiệm trong công tác chăm sóc về dinh<br /> dưỡng cho trẻ.<br /> - Biết nhu cầu dinh dưỡng của trẻ theo từng độ tuổi. Biết một khẩu phần ăn<br /> như thế nào là cân đối và hợp lý.<br /> - Biết giá trị dinh dưỡng của các thực phẩm thông thường sẵn có ở địa<br /> phương.<br /> - Biết nguyên tắc xây dựng thực đơn, khẩu phần ăn, nguyên tắc thay thế các<br /> loại thực phẩm để đảm bảo một khẩu phần đủ chất và cân đối.<br /> - Biết cách chăm sóc trẻ khi biếng ăn, quan tâm đến những trẻ ăn yếu, động<br /> viên trẻ ăn hết suất.<br /> - Biết những điều cơ bản về vệ sinh an toàn thực phẩm, biết cách chọn mua<br /> thực phẩm, bảo quản và chế biến thực phẩm hợp khẩu vị cho trẻ.<br /> - Thường xuyên theo dõi sức khỏe cho trẻ bằng biểu đồ tăng trưởng. Cô hiểu<br /> được ý nghĩa, mục đích của việc theo dõi sức khỏe cho trẻ bằng biểu đồ tăng<br /> trưởng.<br /> 1.2.2.2. Nội dung giáo dục dinh dưỡng cho trẻ ở nhà trẻ - mẫu giáo<br /> Tùy theo trẻ ở từng độ tuổi, cô có các nội dung giáo dục dinh dưỡng phù hợp:<br /> - Cho trẻ làm quen với một số thực phẩm thông thường sẵn có ở địa phương,<br /> nhất là các thực phẩm trẻ thường được ăn: cho trẻ biết một số đặc điểm chính của<br /> thực phẩm, giá trị dinh dưỡng và một số món ăn được chế biến từ các loại thực<br /> phẩm đó.<br /> - Cho trẻ biết con người cần ăn để sống, phát triển, làm việc, học tập và vui<br /> chơi.<br /> <br /> 5<br /> <br />