1
ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG
KHOA SƢ PHẠM TỰ NHIÊN
BỘ MÔN: GIÁO DỤC MẦM NON

BÀI GIẢNG
GIÁO DỤC DINH DƢỠNG
(DÙNG CHO HỆ CAO ĐẲNG)
BIÊN SOẠN: BÙI THỊ ÁNH TUYẾT
Quảng Ngãi, 6/2016
2
LỜI NÓI ĐẦU
Trẻ mầm non rất nhạy cảm và mau chóng tiếp thu những điều học được và
hình thành dấu ấn lâu dài. Vì vậy, tiến hành giáo dục dinh dưỡng cho trẻ mầm non
sẽ góp phần quan trọng trong chiến lược con người, tạo ra một lớp người mới có sự
hiểu biết đầy đủ về vấn đề dinh dưỡng và sức khỏe, biết lựa chọn ăn đúng cách để
đảm bảo sức khỏe của mình.
Nhằm đáp ứng nhu cầu của sinh viên cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non hiện
nay, chúng tôi đã biên soạn bài giảng Giáo dục dinh dưỡng dành cho hệ Cao đẳng
Sư phạm Mầm non. Nội dung bài giảng nhằm cung cấp một số kiến thức về đối
tượng, nội dung, phương pháp, biện pháp, kĩ năng tổ chức hoạt động giáo dục dinh
dưỡng cho sinh viên mầm non có thêm tài liệu để tham khảo trong quá trình thực
hiện nội dung giáo dục dinh dưỡng cho trẻ mầm non. Mặt khác, bài giảng cung cấp
những kiến thức về dinh dưỡng phù hợp với từng lứa tuổi trẻ mầm non. Sinh viên sẽ
được học về cách nuôi trẻ như chế biến thức ăn cho trẻ, xây dựng khẩu phần cho trẻ,
cách cho trẻ ăn…góp phần vào sự phát triển toàn diện của trẻ, đáp ứng được yêu
cầu của xã hội về sự phát triển toàn diện của con người mới xã hội chủ nghĩa trong
giai đọan hội nhập hiện nay của đất nước.
Để biên soạn bài giảng này, chúng tôi dựa vào đề cương chi tiết học phần của
tổ Giáo dục Mầm non, khoa Sư phạm Tự nhiên. Giáo trình Dinh dưỡng trẻ em, BS.
Lê Thị Mai Hoa, NXB Giáo dục, 2008. Giáo trình Giáo dục dinh dưỡng sức khỏe
cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp, NXB Giáo dục 2007.
3
MỤC TIÊU CỦA HỌC PHẦN
1. Phẩm chất:
- Có ý thức tìm hiểu, nghiên cứu hệ thống tri thức khoa học cơ bản, hiện đại về
dinh dưỡng trẻ em.
- Có ý thức tìm hiểu về tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trong cộng đồng đặc
biệt là tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trẻ mầm non.
- Có ý thức tìm hiểu đặc điểm sinh lý của trẻ từ 12 - 36 tháng và 36 - 72 tháng
- Luôn có ý thức tìm hiểu các cách lựa chọn những thực phẩm sạch, tươi ngon
và các cách chế biến đa dạng thành những món ăn đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.
2. Năng lực:
- Có khả năng tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trong cộng đồng đặc biệt là
tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trẻ mầm non.
- Có khả năng xây dựng thực đơn và khẩu phần ăn cho trẻ ở trường mầm non
và có khả năng chế biến nhiều món ăn cho trẻ em lứa tuổi mầm non.
- Có khả năng tự học, làm việc với tài liệu, làm việc nhóm.
4
Chƣơng 1 : GIÁO DỤC DINH DƢỠNG
Mục tiêu
- Sinh viên nhớ và trình bày được khái niệm “ Giáo dục dinh dưỡng”.
- Phân tích được tầm quan trọng của giáo dục dinh dưỡng.
- Trình bày được đối tượng và nội dung của giáo dục dinh dưỡng.
- Vận dụng được các hình thức, phương pháp và kỹ năng giáo dục dinh dưỡng
vào việc tổ chức giáo dục dinh dưỡng cho trẻ, tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng
trong cộng đồng đặc biệt là tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng trẻ mầm non.
1.1. Đại cƣơng về giáo dục dinh dƣỡng
1.1.1. Khái niệm về giáo dục dinh dƣỡng
Giáo dục dinh dưỡng là biện pháp can thiệp nhằm thay đổi những tập quán
thói quen và các hành vi liên quan đến dinh dưỡng, nhằm cải thiện tình trạng dinh
dưỡng trong quá trình phát triển kinh tế và xã hội.
1.1.2. Tầm quan trọng của giáo dục dinh dƣỡng
Giáo dục dinh dưỡng có một vị trí rất quan trọng trong xã hội ta hiện nay.
Một trong những nguyên nhân gây nên số đông trẻ bị suy dinh dưỡng là do
không biết cách cho ăn chứ không phải hoàn toàn do thiếu ăn.
- Giáo dục dinh dưỡng chủ yếu là giúp cho cán bộ y tế, mọi người dân biết
dùng những kiến thức hiện đại về dinh dưỡng áp dụng vào việc ăn uống hàng ngày,
thay đổi những tập quán, những kiêng cữ không đúng.
- Giáo dục dinh dưỡng chống được các bệnh thiếu dinh dưỡng, giảm được tỉ lệ
tử vong của trẻ em và thực hiện tốt kế hoạch hóa gia đình.
- Giáo dục dinh dưỡng có thể làm mọi lúc, mọi nơi với mọi đối tượng.
1.2. Đối tƣợng và nội dung của giáo dục dinh dƣỡng
1.2.1. Đối tƣợng giáo dục dinh dƣỡng
Có thể phân ra hai nhóm đối tượng cần tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng sau:
- Nhóm đối tượng chính:
Trẻ em, các bà mẹ đang mang thai hoặc đang cho con bú, các bà mẹ đang nuôi
con dưới 5 tuổi, những người chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ ở cộng đồng, các cô nuôi
dạy trẻ, các ông bà trong gia đình.
5
- Nhóm đối tượng hỗ trợ cho công tác giáo dục dinh dưỡng ở cộng đồng gồm
các thành viên lãnh đạo cộng đồng, thôn xóm, các cán bộ của những tổ chức quần
chúng như hội phụ nữ, hội chữ thập đỏ…
1.2.2. Nội dung của giáo dục dinh dƣỡng
1.2.2.1. Nội dung giáo dục dinh dưỡng cho cô giáo và cán bộ công nhân viên
trong trường
- Cô hiểu rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của dinh dưỡng liên quan đến sức
khỏe, bệnh tật của trẻ. Từ đó, xác định trách nhiệm trong công tác chăm sóc về dinh
dưỡng cho trẻ.
- Biết nhu cầu dinh dưỡng của trẻ theo từng độ tuổi. Biết một khẩu phần ăn
như thế nào là cân đối và hợp lý.
- Biết giá trị dinh dưỡng của các thực phẩm thông thường sẵn có ở địa
phương.
- Biết nguyên tắc xây dựng thực đơn, khẩu phần ăn, nguyên tắc thay thế các
loại thực phẩm để đảm bảo một khẩu phần đủ chất và cân đối.
- Biết cách chăm sóc trẻ khi biếng ăn, quan tâm đến những trẻ ăn yếu, động
viên trẻ ăn hết suất.
- Biết những điều cơ bản về vệ sinh an toàn thực phẩm, biết cách chọn mua
thực phẩm, bảo quản và chế biến thực phẩm hợp khẩu vị cho trẻ.
- Thường xuyên theo dõi sức khỏe cho trẻ bằng biểu đồ tăng trưởng. Cô hiểu
được ý nghĩa, mục đích của việc theo dõi sức khỏe cho trẻ bằng biểu đồ tăng
trưởng.
1.2.2.2. Nội dung giáo dục dinh dưỡng cho trẻ ở nhà trẻ - mẫu giáo
Tùy theo trẻ ở từng độ tuổi, cô có các nội dung giáo dục dinh dưỡng phù hợp:
- Cho trẻ làm quen với một số thực phẩm thông thường sẵn có ở địa phương,
nhất là các thực phẩm trẻ thường được ăn: cho trẻ biết một số đặc điểm chính của
thực phẩm, giá trị dinh dưỡng và một số món ăn được chế biến từ các loại thực
phẩm đó.
- Cho trẻ biết con người cần ăn để sống, phát triển, làm việc, học tập và vui
chơi.