CHƯƠNG 6

KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM TRONG DOANH NGHIỆP

NỘI DUNG

6.1. Hệ thống

6.2. Đánh giá

kế toán trách

thành quả các

nhiệm trong

trung tâm

doanh nghiệp

trách nhiệm

6.1. Hệ thống kế toán trách nhiệm trong doanh nghiệp

6.1.1. Phân quyền tổ chức và sự hình thành TTTN 6.1.2. Khái niệm và ý nghĩa của kế toán trách nhiệm 6.1.3. Các loại kế toán trách nhiệm

6.1.1. Phân quyền tổ chức và sự hình thành trung tâm trách nhiệm

Phân quyền tổ chức là sự ủy nhiệm quyền được ra quyết định trong một tổ chức bằng cách cho phép các nhà quản lý ở các cấp hoạt động khác được ra những quyết định trong phạm vi cấp mà mình có trách nhiệm

109

6.1.1. Phân quyền tổ chức và sự hình thành trung tâm trách nhiệm

Trung tâm trách nhiệm là một bộ phận (phân xưởng, dây chuyền sản xuất; một phòng, ban; một công ty hoặc toàn bộ công ty) trong một tổ chức mà người quản lý của bộ phận đó có quyền điều hành và có trách nhiệm đối với số chi phí, thu nhập phát sinh hoặc số vốn đầu tư sử dụng vào hoạt động kinh doanh.

6.1.1. Phân quyền tổ chức và sự hình thành trung tâm trách nhiệm

Trung tâm Lợi nhuận

Trung tâm Đầu tư

Trung tâm Doanh thu

Trung tâm Chi phí

Trung tâm trách nhiệm

111

6.1.2. Khái niệm và ý nghĩa của kế toán trách nhiệm

Khái niệm Kế toán trách nhiệm là một bộ phận của kế toán quản trị, tổng hợp và báo cáo các dữ liệu kế toán liên quan đến từng bộ phận nhằm đo lường, đánh giá và kiểm soát hoạt động của các bộ phận đó trong tổ chức.

Cung cấp thông tin cho các nhà quản trị của doanh nghiệp trong việc điều hành mọi hoạt động của doanh nghiệp

Khuyến khích và thúc đẩy các nhà quản lý bộ phận điều hành bộ phận của mình theo phương cách phù hợp nhằm thực hiện mục tiêu chung của toàn bộ tổ chức

Ưu điểmÝ nghĩa

Thiết lập một mạng lưới thông tin, cung cấp thông tin theo từng bộ phận do vậy giúp nhà quản lý đánh giá được sự đóng góp của từng đơn vị, từng bộ phận vào lợi ích của toàn bộ tổ chức

6.1.3. Các loại kế toán trách nhiệm

Căn cứ phạm vi trách nhiệm:

- Kế toán trách nhiệm trung tâm chi phí

- Kế toán trách nhiệm trung tâm doanh thu

- Kế toán trách nhiệm trung tâm lợi nhuận

- Kế toán trách nhiệm trung tâm đầu tư

6.1.3. Các loại kế toán trách nhiệm

Căn cứ vào cơ sở xây dựng hệ thống KTTN

Hệ thống kế toán trách nhiệm dựa trên chức năng;

Hệ thống kế toán trách nhiệm dựa trên hoạt động ;

Hệ thống kế toán trách nhiệm dựa trên chiến lược.

6.2. Đánh giá thành quả các TTTN

6.2.1. Đánh giá thành quả của trung tâm chi phí

6.2.2. Đánh giá thành quả của trung tâm doanh thu

6.2.3. Đánh giá thành quả của trung tâm lợi nhuận

6.2.4. Đánh giá thành quả của trung tâm đầu tư

6.2.1. Đánh giá thành quả của trung tâm chi phí

Trung tâm chi phí

Chênh lệch chi phí

Chênh lệch tỷ lệ chi phí trên doanh thu

6.2.2. Đánh giá thành quả của trung tâm doanh thu

Trung tâm doanh thu

Chênh lệch tỷ lệ lợi nhuận trên doanh thu

Chênh lệch doanh

thu

6.2.3. Đánh giá thành quả của trung tâm lợi nhuận

Trung tâm lợi nhuận

Chênh lệch lợi nhuận Chênh lệch tỷ lệ lợi nhuận trên vốn

6.2.4. Đánh giá thành quả trung tâm đầu tư

Trung tâm đầu tư

Tỉ suất sinh lời trên vốn đầu tư (ROI) Thu nhập thặng dư (RI)