7/18/15
1
Tµi nguyªn khÝ hËu viÖt nam
1. VÞ trÝ ®Þa lý:
ViÖt Nam trong vïng §«ng Nam ¸ - n¬i chuyÓn
tiÕp gi÷a ®¹i lôc ch©u ¸ vµ 2 ®¹i d- ¬ng (TBD &
A§D).
ViÖt Nam trong vïng néi chÝ tuyÕn B¾c b¸n
cÇu: tõ Cµ Mau – 8030’N ®Õn Lòng Có (§ång
V¨n, Hµ Giang) – 23022’N.
ViÖt Nam lµ d¶i ®Êt kiÕn t¹o tõ mám nói kÐo
dµi cña d·y Himalaya.
§iÒu kiÖn h×nh thµnh khÝ hËu ViÖt Nam
1. ChÕ ®é mÆt trêi
§é cao mÆt trêi (h0) quanh n¨m rÊt lín (tõ 460
®Õn 900). N¨ng l- îng bøc x¹ mÆt trêi nhËn ®- îc
rÊt nhiÒu, quyÕt ®Þnh tÝnh nhiÖt ®íi cña khÝ hËu.
Mét n¨m cã 2 lÇn mÆt trêi ®i qua thiªn ®Ønh,
kho¶ng c¸ch gi÷a 2 lÇn ng¾n dÇn tõ Nam ra
B¾c, biÕn thiªn c¸c yÕu tè khÝ hËu tõ d¹ng kÐp
(2 Max, 2 Min) sang d¹ng ®¬n (1 Max, 1 Min).
Xu©n ph©n (21/III)
Thu ph©n (23/IX)
H¹ chÝ (22/VI)
§«ng chÝ (22/XII)
147.106 Km (3/I)
152.106 km (5/VII)
Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/
7/18/15
2
B¶ng 2. Độ cao mÆt trêi và độ dµi ngµy ë c¸c vÜ đé
§ộ cao mÆt trêi
§é dµi ban ngµy
Ngµy
100B
200B
100B
200B
15/I
58045
48045
11h37
11 h03
15/II
67005
57005
11 h48
11 h29
15/III
77035
67035
12 h04
12 h02
15/IV
89031
79031
12 h21
12 h36
15/V
81018
88042
12 h35
12 h55
15/VI
76043
86043
12 h42
13 h20
15/VII
78022
88022
12 h48
13 h14
15/VIII
85043
84017
12h28
12 h40
15/IX
83018
73018
12 h09
12 h13
15/X
71045
61045
11 h53
11 h40
15/XI
60042
51042
11 h40
11 h11
15/XII
56046
46046
11 h33
10 h56
(*) Nguån: Ph¹m Ngäc Toµn, Phan TÊt § ¾c -1975
B¶ng 3. Tæng lƣîng bøc x¹ mÆt trêi lý thuyÕt hµng
n¨m ë c¸c vĩ đé địa lý (Kcal/cm2/n¨m)
VÜ độ
00
100
200
300
400
500
600
700
800
900
Tæng x¹
321
317
305.5
283
254
220
182.5
152
137.5
133
B¶ng 4. Mét sè ®Æc tr- ng thêi tiÕt ë Hµ Néi khi cã
tÝn phong mïa ®«ng (thêi tiÕt ®iÓn h×nh)
Thêi kú
NhiÖt ®é (0C)
§é Èm riªng
(g/kg)
§é Èm t- ¬ng
®èi (%)
Th¸ng XI
22 -24
13 - 15
85
Th¸ng XII,I,II
19 - 21
11 - 13
85
Th¸ng III
22 - 24
14 - 16
90
(*) Nguån: Ph¹m Ngäc Toµn, Phan TÊt §¾c -1975
Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/
7/18/15
3
Chế độ mặt trời vùng nội chí tuyến
Chuyển động biểu kiến của mặt trời (Solar zenith)
Bảng 1. Ngµy mÆt trêi qua thiªn đỉnh ở c¸c vĩ độ
Vĩ độ địa lý
Lần thứ nhất
Lần thứ hai
Chênh lệch (ngày)
50B
3-IV
10-IX
160
80B
11-IV
3-IX
145
100B
17-IV
28-VIII
133
120B
22-IV
22-VIII
122
140B
28-IV
16-VIII
110
150B
2-V
12-VIII
102
160B
5-V
9-VIII
96
200B
21-V
24-VII
65
210B
27-V
18-VII
51
23027'B
22-VI
-
365
(*) Nguồn: Phạm Ngọc Toàn, Phan Tất Ðắc -1975
2. §Æc ®iÓm hoµn l- u khÝ quyÓn
ChÞu t¸c ®éng cña 4 hoµn l- u chÝnh:
Hoµn l- u tÝn phong B¾c b¸n cÇu: chi phèi quanh
n¨m, h- íng giã thÞnh hµnh lµ §«ng - B¾c, b¶n chÊt lµ
khèi kh«ng khÝ nhiÖt ®íi nªn nhiÖt ®é vµ Èm ®é cao.
Thêi tiÕt ®Ñp, Ýt m©y vµ æn ®Þnh.
Giã mïa §«ng B¾c ¸: chi phèi Nga, TQ, NB, TT, HQ,
MC, VN vµ L, trung t©m khÝ ¸p cao ph¸t giã t¹i Xibiri,
trung t©m khÝ ¸p thÊp hót giã t¹i Xumatra (Indonesia),
h- íng giã thÞnh hµnh lµ B¾c (nöa mïa l¹nh, kh« - tõ
th¸ng X ®Õn th¸ng I) vµ §«ng B¾c (nöa mïa l¹nh Èm
– tõ th¸ng I ®Õn th¸ng III)
Đặc điểm về hoàn lưu khí quyển
Tín phóng B
ắ
c bán c
ầ
u
Đới
lặng gió
xích
đạo
Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
7/18/15
4
Sự xê dịch các vành đai khí áp theo mùa
Tháng 1
Sự xê dịch các vành đai khí áp theo mùa
Tháng 7
Hoàn l
ư
u
gió mùa
B¶ng 3. Tæng lƣîng bøc x¹ mÆt trêi lý thuyÕt hµng
n¨m ë c¸c vĩ đé địa lý (Kcal/cm2/n¨m)
VÜ độ
00
100
200
300
400
500
600
700
800
900
Tæng x¹
321
317
305.5
283
254
220
182.5
152
137.5
133
B¶ng 4. Mét sè ®Æc tr- ng thêi tiÕt ë Hµ Néi khi cã
tÝn phong mïa ®«ng (thêi tiÕt ®iÓn h×nh)
Thêi kú
NhiÖt ®é (0C)
§é Èm riªng
(g/kg)
§é Èm t- ¬ng
®èi (%)
Th¸ng IX
22 -24
13 - 15
85
Th¸ng XII,I,II
19 - 21
11 - 13
85
Th¸ng III
22 - 24
14 - 16
90
(*) Nguån: Ph¹m Ngäc Toµn, Phan TÊt §¾c -1975
Hoàn lưu gió mùa
Gió mùa
Đông
Bắc Á
Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
7/18/15
5
Hoàn lưu gió mùa
Gió
mùa
Nam
Châu
Á &
gió
mùa
Đông
Nam Á
B¶ng 5. §Æc trng thêi tiÕt điÓn h×nh cña khèi
kh«ng khÝ cùc đíi ë Hµ Néi
KiÓu biÕn tÝnh
Thêi kú
NhiÖt ®é (0C)
§é Èm (%)
Th¸ng XI
10 - 15
60 - 70
Qua lôc ®Þa
Th¸ng XII - I
8 - 13
55 - 65
Th¸ng II
12 - 16
90
Qua biÓn
Th¸ng III
15 - 20
90
(*) Nguån: Ph¹m Ngäc Toµn, Phan TÊt §¾c -1975
Giã mïa Nam ¸: chi phèi Arap, Quata, Cowet,
Pakistant, Ên §é, Srilanca, Banglades, Mianma,
Thailand, Lao, Campuchia, ViÖt Nam. trung t©m khÝ
¸p cao ph¸t giã t¹i vÞnh Bengal, trung t©m khÝ ¸p thÊp
hót giã t¹i Ên §é – Mianma, h- íng giã thÞnh hµnh lµ
T©y vµ T©y Nam. B¶n chÊt lµ KK nhiÖt ®íi biÓn nh- ng
®i qua TL, L, CPC vµ Tr- êng S¬n trë nªn kh«, nãng.
Giã mïa §«ng Nam ¸: chi phèi c¸c n- íc vïng §N¸
(khèi ASEAN), trung t©m khÝ ¸p cao ph¸t giã t¹i
Tahiti, trung t©m khÝ ¸p thÊp hót giã t¹i Ên §é –
Mianma, h- íng giã thÞnh hµnh lµ §«ng Nam. HÖ qu¶
thêi tiÕt nãng Èm, m- a nhiÒu.
B¶ng 6. §Æc trng kh¸i qu¸t giã mïa §«ng Nam ¸
trªn l·nh thæ ViÖt Nam (thêi tiÕt ®iÓn h×nh)
N¬i kh¶o s¸t
Thêi kú
NhiÖt ®é (0C)
§é Èm (%)
Th¸ng VI
28 – 30
85 – 90
PhÇn phÝa b¾c
Th¸ng VII - IX
27 – 29
90
Th¸ng VI
27 – 29
85
PhÇn phÝa nam
Th¸ng VII - IX
26 - 28
85
B¶ng 7. Mét sè ®Æc tr- ng kh«ng khÝ vịnh Bengan
N¬i kh¶o s¸t
Thêi kú
NhiÖt ®é (0C)
§é Èm (%)
Th¸ng V- VI
35 - 40
< 50
PhÇn phÝa b¾c
Th¸ng VII - VIII
33 - 35
60 - 70
Th¸ng V- VI
37 - 42
< 50
PhÇn phÝa nam
Th¸ng VII - VIII
33 - 38
< 60
(*) Nguån: Ph¹m Ngäc Toµn, Phan TÊt §¾c -1975
Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam