Bài giảng môn Khí tượng nông nghiệp: Tài nguyên khí hậu Việt Nam

7/18/15

1

7/18/15

B¶ng 2. Độ cao mÆt trêi và độ dµi ngµy ë c¸c vÜ đé

B¶ng 3. Tæng lƣîng bøc x¹ mÆt trêi lý thuyÕt hµng

n¨m ë c¸c vĩ đé địa lý (Kcal/cm2/n¨m)

2

7/18/15

Chế độ mặt trời vùng nội chí tuyến

Chuyển động biểu kiến của mặt trời (Solar zenith)

Bảng 1. Ngµy mÆt trêi qua thiªn đỉnh ở c¸c vĩ độ

Đặc điểm về hoàn lưu khí quyển Tín phóng Bắc bán cầu

Đới lặng gió xích đạo

3

7/18/15

Sự xê dịch các vành đai khí áp theo mùa

Sự xê dịch các vành đai khí áp theo mùa

Tháng 7

Tháng 1

Hoàn lưu gió mùa

B¶ng 3. Tæng lƣîng bøc x¹ mÆt trêi lý thuyÕt hµng

Hoàn lưu gió mùa

n¨m ë c¸c vĩ đé địa lý (Kcal/cm2/n¨m)

Gió mùa Đông Bắc Á

4

7/18/15

Hoàn lưu gió mùa

B¶ng 5. §Æc trng thêi tiÕt điÓn h×nh cña khèi kh«ng khÝ cùc đíi ë Hµ Néi

Gió mùa Nam Châu Á & gió mùa Đông Nam Á

B¶ng 6. §Æc trng kh¸i qu¸t giã mïa §«ng Nam ¸ trªn l·nh thæ ViÖt Nam (thêi tiÕt ®iÓn h×nh)

5

7/18/15

B¶ng 8. C¸c khèi kh«ng khÝ, thêi kú ¶nh hƣëng vµ ph¹m vi t¸c đéng tíi khÝ hËu ViÖt Nam

6

7/18/15

B¶ng 9. So s¸nh c¸c ®Æc trng khÝ hËu ë mét sè địa điÓm vµ tiªu chuÈn vïng néi chÝ tuyÕn

Đông bắc

Tây Bắc

Ph©n vïng khÝ hËu viÖt nam

Đồng bằng và trung du Bắc Bộ

1.

Bắc Trung Bộ



Nam Trung Bộ



Tây Nguyên

Các vùng Khí hậu Việt Nam



Vïng khÝ hËu §«ng B¾c: KhÝ hËu chia thµnh 2 mïa (mïa nãng, mïa l¹nh). Lµ vïng l¹nh nhÊt vµ cã mïa ®«ng dµi nhÊt níc ta. TiÓu vïng ViÖt B¾c: cã ®é Èm KK cao (> 80%), lîng ma lín (trung t©m ma lín B¾c Quang > 4000 mm/n¨m), mïa l¹nh kÐo dµi, Ýt n¾ng, ©m u, nhiÒu m©y. TiÓu vïng Cao – L¹ng:KH kh«, Ýt ma (lîng ma kho¶ng 1300 mm/n¨m, (trõ vïng Ng©n S¬n trªn 1700 mm/n¨m), nhiÒu n¾ng. Mïa l¹nh thêng kh« hanh. TiÓu vïng ven biÓn Qu¶ng Ninh: KH Èm ít, mïa ®«ng l¹nh Èm, nhiÒu m©y, s¬ng mï, ma phïn (|tmin| = 10C) . Mïa HÌ ma nhiÒu (Mãng C¸i lîng ma trªn 3000 mm/n¨m), thêng cã b·o ®Çu mïa).

Nam Bộ

7

7/18/15

BĂNG GIÁ TAI SAPA THÁNG 2 - 2008

BĂNG GIÁ TẠI MẪU SƠN THÁNG 2 - 2008

Đào quả Sa Pa (Prunus persica)

Hoa hồng Sa Pa (Rose sp)

Ph©n vïng khÝ hËu viÖt nam

2.





Vïng KH T©y B¾c: KH nhiÖt ®íi lôc ®Þa, Ýt ¶nh hëng bëi giã mïa §B, nhiÖt ®é thÊp do ®é cao ®Þa h×nh. Mïa hÌ hÖ thèng giã mïa Nam ch©u ¸ ho¹t ®éng sím. TiÓu vïng B¾c T©y B¾c: Tõ Pha §in ®Õn biªn giíi VL. §Þa h×nh thÊp (300 – 900 mÐt), xen kÏ nói cao trªn 1500 mÐt (Pusilung, Mêng TÌ, S×n Hå). KH mïa l¹nh kh¸ l¹nh, th- êng cã s¬ng muèi, mïa hÌ ®Õn sím. Ma t¬ng ®èi nhiÒu ë vïng cao (trªn 3000 mm/n¨m). TiÓu vïng Nam T©y B¾c: tõ Pha §in vÒ hoµ B×nh, ®Þa h×nh 500 – 1000m. Mïa l¹nh kh¸ l¹nh do ®é cao ®Þa h×nh, nhiÒu s¬ng muèi (S¬n la, Méc Ch©u, Cß nßi..) biªn ®é nhiÖt ®é cao. Mïa nãng ®Õn sím, nhiÖt ®é trung b×nh 26 – 270C, lîng ma thÊp, nhiÒu n¬i kh« h¹n (S«ng M·, Yªn Ch©u..)

SƢƠNG MUỐI

8

7/18/15

Ph©n vïng khÝ hËu viÖt nam

3.

4. 

Vïng khÝ hËu §B & TDBB: §Þa h×nh 2 – 30 m, khÝ hËu cã 2 mïa: mïa l¹nh tõ th¸ng X ®Õn th¸ng IV cã nhiÖt ®é cao h¬n vïng §«ng B¾c tõ 1 – 3 0C, nhiÖt ®é tèi thÊp lµ 20C. Chia thµnh 2 nöa mïa: l¹nh kh« (tõ th¸ng X – I) vµ l¹nh Èm tõ th¸ng I – IV). Mïa nãng tõ th¸ng IV ®Õn IX, nhiÖt ®é TB 25 – 280C, tèi cao 430C, giã lµo 10 – 15%, l- îng ma 1500 – 1800 mm, b·o kho¶ng 5% tËp trung tõ th¸ng VII – IX. Vïng KH B¾c Trung bé: tõ Thanh Ho¸ ®Õn Thõa thiªn – HuÕ TiÓu vïng khu 4 (cò): Tõ Thanh Ho¸ ®Õn ®Ìo Ngang (Hµ TÜnh). Mïa l¹nh tõ th¸ng X ®Õn th¸ng I, nÒn nhiÖt ®é cao h¬n DDB & TDBB 1 -20C, tÇn sè s¬ng muèi thÊp (Quú Hîp 0,7 ngµy, T©y HiÕu 0,8 ngµy), thêi tiÕt Èm ít do ¶nh hëng cña vÞnh BB

Ph©n vïng khÝ hËu viÖt nam



5.

Mïa h¹ kh¸ nãng, nÒn nhiÖt ®é cao h¬n DDB & TDBB 0,5 – 10C, tÇn sè giã lµo 20 – 30 ngµy tËp trung vµo thêi kú tõ th¸ng IV – VII, t > 350C, RH < 50%). Mïa ma tõ VII – X, lîng ma kh¸ cao (Kú Anh R > 3000 mm, B¸i Thîng R > 2000 mm). Vïng kh« h¹n lµ Mêng XÐn(R < 1000 mm) TiÓu vïng B×nh - TrÞ - Thiªn: Tõ ®Ìo Ngang ®Õn H¶i V©n. Mïa l¹nh kh«ng râ rÖt, nhiÖt ®é TB 20 – 230C, Tèi thÊp 130C. L- îng ma rÊt cao, tËp trung tõ th¸ng VIII ®Õn XI (R >500 mm/th¸ng, R > 4000 mm/n¨m). Mïa h¹ tõ th¸ng II – X, nhiÖt ®é TB trªn 280C, giã Lµo gay g¾t tËp trung tõ IV – VIII (t > 400C, RH < 30%), sè giê n¾ng SS > 180 giê/th¸ng. Vïng KH Nam Trung bé: tõ H¶i V©n – Ninh ThuËn. KhÝ hËu kh«ng cã mïa l¹nh, ph©n mïa theo chÕ ®é Èm. NhiÖt ®é quanh n¨m cao vµ kh¸ æn ®Þnh.

HẠN HÁN

Cam bù Hƣơng Sơn, Hà Tĩnh

Rau má khu 4 (Centella asiatica)

9

7/18/15

Ph©n vïng khÝ hËu viÖt nam





TiÓu vïng §µ N½ng – Kh¸nh Hoµ: Sự phân hoá nhiệt độ giữa các tháng không rõ rệt (t = 5 - 60C. Nhiệt độ trung bình năm là 26,50C, tối cao là 400C. Độ dài thới kì nóng khoảng 8 tháng, từ tháng I - VIII. Đây là vùng ít mƣa (R = 1300 - 1700mm). Mùa mƣa từ tháng IX - XII. Thời kì ít mƣa từ tháng I - VIII, R = 50 - 60 mm/tháng. RH < 80%.Nhiều nắng, 2000 – 2200 giờ/n¨m. Bão muộn, tập trung X, XI. Gió Lào khá gay gắt (giảm hơn so với vùng Quảng Bình, Quảng Trị), tập trung vào VI, VII, VIII. Tiểu vùng cực Nam TB: Ninh Thuận và Bình Thuận. KH khô hạn. Lƣợng mƣa TB từ 700 - 800mm (Phan Rang - 653mm), chỉ có 3 tháng R > 100m/tháng, Số ngày mƣa 50 - 70 ngày. RH < 80%, thời kì rất khô từ tháng I - III, RH < 75%. Chế độ nhiệt tƣơng tự nhƣ phần phía Bắc (Khánh Hoà). SS = 2300 – 2400 giờ/năm.

Vƣờn tỏi Lý Sơn, Quảng Ngãi

Thanh long Ninh Thuận

BÃO ĐẾN

10

7/18/15

LỤT Ở HUẾ

Ph©n vïng khÝ hËu viÖt nam

6. Vïng khí hậu Tây nguyên:



Tiểu vùng Bắc Tây nguyên: Gồm Kontum, Playku , Đắk Lắk, địa hình từ 500 - 1000m. Ngọc Linh cao 2598m, Đăk Lăk 300 - 600 m, Chƣ Pha cao 922m. Khí hậu nhiệt đới núi cao, chế độ nhiệt dịu hoà. phân hoá chỉ thể hiện trong chế độ mƣa, ẩm. Nhiệt độ trung bình năm 24 - 250C, tổng nhiệt độ 7700 - 87000C, có 3 tháng t < 220C (XII – II) và 4 tháng t > 250C (III, IV, V, VI). tối cao 39 - 400C. tối thấp 9 - 100C. Biên độ 9 - 110C. Lƣợng mƣa nhiều nhƣ Pleyku, Yaput ( 2500 - 3000mm), mƣa ít nhƣ Buôn Ma Thuột, Kontum (1700 - 1800mm). Mùa mƣa từ tháng V - X. mùa khô từ tháng XI - IV. (tháng I R = 1 - 2mm). Số giờ nắng 2000 - 2200 giờ/năm. Sƣơng mù thƣờng dầy và chậm tan vào mùa lạnh.

Quả Kiwi (Tây Nguyên)

Muỗng hoàng yến (Cassia fistula)

XÓI MÒN ĐẤT

11

7/18/15

Ph©n vïng khÝ hËu viÖt nam



Chuối Tây nguyên (Musaceae)

Tiểu vùng Nam Tây nguyên: Bao gồm Lang - Biang, Gi - Ring - Mơ - Nông, địa hình 800 - 1500m, Chƣ - Yang - Shin - 2405m. Nền nhiệt độ thấp hơn từ 2 - 40C. Lƣợng mƣa ít, 1600 - 2000mm. Nhiệt độ dao động 3 - 40C. trung bình 20 - 210C), tổng nhiệt độ 7500 - 77000C. Chỉ có 3 tháng t < 200C ( XII, I, II), nóng nhất từ tháng IV đến tháng VIII, 21 - 220C. Tối thấp 4 - 50C, tối cao 330C. Biên độ nhiệt độ 10 - 110C. Lƣợng mƣa phân bố không đều, phía Tây Gi - Ring , Mơ - Nông và Bắc Lang - Biang R = 2400 - 2800mm. Đông Gi - Rinh , Mơ - Nông và Nam Lang - Biang R = 1600 - 2000mm. Số ngày mƣa tƣơng đối nhiều. Mùa mƣa từ tháng IV - XI, kết thúc muộn. Khô hạn ít trầm trọng hơn vùng Bắc Tây Nguyên. Số giờ nắng ít, 1700 - 2000 giờ/năm. Cũng có nhiều sƣơng mù chậm tan vào mùa lạnh.

Ph©n vïng khÝ hËu viÖt nam

7. Vùng khí hậu Nam Bộ: Bao gồm ĐBNB và một phần cực Nam TB, địa hình từ 0 - 200m. Khí hậu điển hình nhiệt đới gió mùa, rất ổn định. Nhiệt độ cao và không phân hoá, trung bình 26 - 270C, biên độ năm 3 - 3,50C, ngày 9 - 100C. Tổng nhiệt độ 9500 - 100000C. Số giờ nắng trên 2000 giờ/năm. Gió mùa Đông thịnh hành hƣớng E, EN, mùa hè hƣớng W, WS, nhiều giông TB 100 - 140 ngày giông, bão rất ít gặp (55 năm chỉ có 7 cơn bão). Sự phân hoá theo mùa về mƣa ẩm rất sâu sắc: a) Tiểu vùng Nam Bình Thuận: lƣợng mƣa 1000 - 1300mm, số ngày mƣa là 70 - 90 ngày. b) Tiểu vùng Đông Nam Bộ lƣợng mƣa 1800 - 2000mm, số ngày mƣa là 120 - 140 ngày. c) Tiểu vùng Trung Nam Bộ lƣợng mƣa 1400 - 1500mm (Gò Công dƣới 1200mm). Số ngày mƣa ít, 100 - 110 ngày. d) Tiểu vùng Tây Nam Bộ lƣợng mƣa 2000 - 2200mm, số ngày mƣa là 120 - 150 ngày.

Vƣờn hoa Đà Lạt

Sầu riêng (Durio zibethinus)

Chôm chôm Đồng Nai

12

7/18/15

MỘT Sè QUY LUẬT PHÂN Bè lîng ma Ở VIỆT NAM

Vòi rồng (Tornado)

MéT Sè TRUNG TÂM M¦A LíN ë VIÖT NAM

13

7/18/15

MéT Sè TRUNG TÂM Ýt M¦A ë VIÖT NAM

MéT Sè TRUNG TÂM M¦A LíN ë VIÖT NAM

MÙA MƢA Ở C¸C VïNG KHÝ HËU Níc ta

MéT Sè TRUNG TÂM Ýt M¦A ë VIÖT NAM

B¶ng 12. C¸c dÞ thêng ma lín c¸c th¸ng vµ n¨m ë mét sè n¬i (1961- 2000)

B¶ng 13. C¸c dÞ thêng ma Ýt c¸c th¸ng vµ n¨m ë mét sè n¬i (1961- 2000)

14

7/18/15

MỘT Sè QUY LUẬT PHÂN Bè nhiÖt ®é Ở VIỆT NAM

B¶ng 15. BiÕn thiªn nhiÖt ®é theo ph¬ng kinh tuyÕn

Phân bố nhiệt độ, lượng mưa và độ ẩm không khí các tháng trong năm tại một số vùng

Một số đặc trưng cơ bản khí hậu Việt Nam

Phân bố tổng xạ các tháng trong năm tại Hà Nội, Đà Nẵng và Tp. HCM

15

7/18/15

B¶ng 11. TÇn sè cã s¬ng muèi trung b×nh ë một số vïng §¬n vÞ: ngµy

B¶ng 11. TÇn sè cã s¬ng muèi trung b×nh ë một số vïng §¬n vÞ: ngµy

B¶ng 10. TÇn sè b·o đæ bé vµo bê biÓn ViÖt Nam

16

7/18/15

???

17