Chương 2 (Phaàn 3)
CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN CỦA MÔI TRƯỜNG
TS. Lê Quốc Tuấn Khoa Môi trường và Tài nguyên Đại học Nông Lâm TP. HCM
SINH QUYEÅN (BIOSPHERE)
Sinh quyeån vaø söï phaân boá cuûa sinh vaät
(cid:153)Taát caû sinh vaät soáng trong moät “vuøng ñaëc bieät”
goïi laø sinh quyeån
(cid:153)Haàu heát caùc sinh vaät soáng taïi beà maët cuûa ñaát
vaø nöôùc
(cid:153)ÔÛ treân maët ñaát coù caùc loaøi bay ñöôïc, söï phaân boá cuûa chuùng phuï thuoäc vaøo noàng ñoä khí, oxy, nhieät ñoä.
(cid:153)Caùc ñoäng thöïc vaät, vi sinh vaät thì phaân boá trong caùc taàng ñaát khaùc nhau, tuøy thuoäc vaøo tính chaát ñaát vaø caáu thaønh ñaát.
Sinh quyeån vaø söï phaân boá cuûa sinh vaät
(cid:153)Caùc loaøi soáng trong nöôùc cuõng coù söï phaân boá
theo caùc taàng khaùc nhau
(cid:153)Taàng treân maët chuû yeáu laø thöïc vaät, söû duïng naêng löôïng ASMT, laø sinh vaät saûn xuaát sô caáp (cid:153)Caùc loaøi beân trong khoái nöôùc thöù töï ñöôïc xeáp
trong chuoãi thöùc aên sinh thaùi
(cid:153)Caùc loaøi soáng gaàn ñaùy thì phuï thuoäc vaøo chaát
höõu cô cuûa neàn ñaùy
Sinh quyeån
Sinh quyeån vaø söï phaân boá cuûa sinh vaät
(cid:153)Maëc duø chæ taïo neân moät lôùp “raát moûng” treân maët ñaát nhöng sinh quyeån raát ña daïng veà thaønh phaàn loaøi
(cid:153)Raát khoù ñeå bieát ñöôïc giôùi haïn phaân boá cuûa caùc loaøi, nhöng nhìn chung thì söï phaân boá cuûa chuùng phuï thuoäc vaøo söï phaân boá cuûa caùc vuøng khí haäu
(cid:153)Söï phaân boá cuûa caùc loaøi trong ñaïi döông cuõng phaân taàng, thaønh phaàn loaøi trong taàng ñaùy laø lôùn nhaát (98%)
Thöïc vaät vuøng cöïc
daàn
Röøng oân ñôùi
á
N hieätñoägiaûm
Sa maïc laïnh
Röøng nhieät ñôùi
Ñoàng coû nhieät ñôùi
â
â
Sa maïc noùng & khoâ
Khoâ
Baùn sa maïc
Röøng möa xích ñaïo
Ñoàng coû xích ñaïo
ï
Sa maïc ven bôø
AÅm
ùii ôù ô i i g g h h n n i i s s oá o b b n n a a h h p p ïö ö SS
Röøng laù ruïng
Röøng möa nhieät ñôùi
Thöïc vaät vuøng cöïc
Ñoàng coû
Röøng laù kim
Sa maïc
Röøng möa nhieät ñôùi
Röøng laù ruïng
Chaparral
Vuøng ñoàng coû (grassland)
Thöïc vaät vuøng cöïc
Savanna
Sa maïc
Röøng laù kim
Alpine
Sinh caûnh
•
Söï phaân loaïi sinh caûnh ñaõ ñöôïc thöïc hieän. Sinh caûnh treân theá giôùi ñöôïc chia ra thaønh 10 daïng.
• Vuøng sinh caûnh:
1. Vuøng cöïc vaø thöïc vaät vuøng cöïc 2. Röøng oân ñôùi 3. Röøng möa nhieät ñôùi 4. Röøng nhieät ñôùi gioù muøa 5. Ñoàng coû nhieät ñôùi 6. Ñoàng coû oân ñôùi 7. Sa maïc 8. Nuùi vaø cao nguyeân 9. Ñaát ngaäp nöôùc 10. Ñaïi döông
Phaùt trieån TV
Nöôùc vaø khoâng khí thaám vaøo ñaát
Chaát thaûi vaø xaùc thaûi ÑV&TV
Khoaùng vaø döôõng chaát ñi vaøo ñaát
Sinh vaät phaân huûy chaát höõu cô
Neàn ñaù döôùi ñaát
Chu trình dinh döôõng
CHU TRÌNH NITROGEN
Nitrogen trong khí quyeån
Hoaït ñoäng nuùi löûa
Saám seùt, möa
Taûo luïc trong nöôùc bieån vaø ñaïi döông
VSV phaûn nitrate hoùa
Protein ÑV&TV
Haáp thu nitrate
Protein ÑV&TV
Phaân vaø xaùc cheát
Coá ñònh ñaïm
Muoái amoân
Phaân voâ cô
Phaân vaø xaùc cheát
VSV nitrate
Nitrate trong ñaát
Laéng neàn ñaùy
CHU TRÌNH CARBON TRONG TÖÏ NHIEÂN
CO2 trong khí quyeån
Ñoát chaùy
Hoâ haáp teá baøo
Quang hôïp
Thöïc vaät, taûo, khuaån lam
Ñoäng vaät tieâu thuï baäc cao hôn
Goã vaø nhieân lieäu hoùa thaïch
Ñoäng vaät tieâu thuï baäc 1
Sinh vaät phaân huûy
Xaùc baõ
Hoâ haáp vaø Quang hôïp
• Hoâ haáp vaø quang hôïp laø 2 maët cuûa moät quaù trình maø qua ñoù sinh vaät hieáu khí coù theå tích luõy naêng löôïng
• Quang hôïp laø moät chuoãi caùc phaûn öùng hoùa hoïc maø qua ñoù naêng löôïng aùnh saùng ñöôïc söû duïng ñeå toång hôïp carbonhydrate
• Hoâ haáp laø chuoãi caùc phaûn öùng qua ñoù carbonhydrate bò phaân huûy, oxi hoùa ñeå giaûi phoùng naêng löôïng
QUANG HÔÏP
Thaønh phaàn
Saûn phaåm
AÙnh saùng
Nöôùc
Chaát höõu cô
Quy luaät naøy aùp duïng cho caû thöïc vaät treân caïn vaø döôùi nöôùc
Pha saùng
Pha toái
QUANG HÔÏP
AÙnh saùng
Dieäp luïc toá
Maøng teá baøo
Hieáu khí
Kî khí
Trong Ty theå
Hôïp chaát 6 carbon
Nhöôøng H – Oxi hoùa
Hôïp chaát 3 carbon
Leân men Lactic
Leân men röôïu
Ty theå
Teá baøo chaát
Töông quan dinh döôõng
Maïng löôùi thöùc aên
Naêng löôïng, Soá löôïng vaø Sinh khoái
Baäc dinh döôõng
Töông quan soá löôïng trong chuoãi thöùc aên
Naêng löôïng trong chuoãi thöùc aên
Doøng naêng löôïng tröïc tieáp
ASMT
Doøng naêng löôïng trong maïng löôùi thöùc aên
SV saûn xuaát
Döôõng chaát
SV tieâu thuï (B1)
Â
Á
H O H A P
SV tieâu thuï (B2)
Chaát thaûi Xaùc cheát
SV tieâu thuï (B3)
NHIEÄT THAÛI
SV phaân huûy
Thaùp naêng löôïng
Thaùp sinh khoái
Thaùp naêng löôïng
Thaùp soá löôïng
Moái töông quan giöõa khí quyeån vaø thuûy quyeån bieåu thò qua voøng tuaàn hoaøn carbon
i i
( ( 1 1 g g i i g g a a t t o o n n = = 1 1 0 0 99
t t o o n n ) )
G G C C == G G i i g g a a t t o o n n C C a a r r b b o o n n
Moái töông quan giöõa caùc caáu thaønh moâi tröôøng
