Giới thiệu tài liệu
Tài liệu này giới thiệu tổng quan về lịch sử hình thành và phát triển của Trái Đất, là một phần của môn Khoa học Trái Đất (CI1069) thuộc Bộ môn Địa Tin học, Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TP.HCM.
Đối tượng sử dụng
Sinh viên ngành Khoa học Trái Đất, Địa Tin học, và các ngành liên quan muốn tìm hiểu về lịch sử địa chất, các phương pháp xác định niên đại của Trái Đất và sự tiến hóa của sự sống.
Nội dung tóm tắt
Tài liệu cung cấp kiến thức cơ bản và chuyên sâu về lịch sử hình thành và phát triển của Trái Đất, bao gồm ba phần chính. Phần đầu tiên trình bày lịch sử hình thành Trái Đất từ khoảng 4,55 tỷ năm trước, bắt đầu từ tinh vân Mặt Trời, qua các kỷ nguyên địa chất quan trọng như Tiền Cambri với sự hình thành khí quyển và xuất hiện các dạng sống sơ khai như stromatolit. Tiếp theo là Đại Cổ sinh, nơi sự sống đa dạng hóa trong đại dương và thực vật, động vật lưỡng cư bắt đầu di chuyển lên cạn, kết thúc bằng một trong những sự kiện tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất. Đại Trung sinh được đánh dấu bởi sự thống trị của khủng long và thực vật hạt trần, cùng với sự tan rã của siêu lục địa Pangaea. Cuối cùng, Đại Tân sinh chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của động vật có vú và thực vật hạt kín, cùng với các hoạt động kiến tạo núi lửa và động đất do tương tác mảng. Phần thứ hai tập trung vào các phương pháp tìm hiểu lịch sử Trái Đất, bao gồm việc giải thích các sự kiện địa chất và sự thay đổi của dạng sống được lưu giữ trong đá. Các nguyên tắc định tuổi tương đối như nguyên lý chồng chất, nguyên lý ngang nguyên thủy, nguyên tắc cắt ngang và nguyên tắc bao hàm được giới thiệu. Đặc biệt, tài liệu nhấn mạnh vai trò của hóa thạch như bằng chứng quan trọng về quá khứ, từ các dạng hóa thạch không thay đổi đến các dạng bị hóa đá, khuôn và phôi, cùng với nguyên tắc diễn thế hóa thạch và ứng dụng của hóa thạch chỉ thị. Phần cuối cùng đi sâu vào phương pháp định tuổi tuyệt đối bằng đồng vị phóng xạ, giải thích các khái niệm cơ bản về phân rã phóng xạ, chu kỳ bán rã và ứng dụng của các đồng vị như Carbon-14. Tài liệu cũng trình bày cấu trúc của thang thời gian địa chất, phân chia lịch sử 4,56 tỷ năm của Trái Đất thành các đơn vị lớn nhỏ như Liên đại (Eon), Đại (Era), Kỷ (Period), Thế (Epoch) và Kỳ (Age), đồng thời chỉ ra những thách thức trong việc xác định niên đại của đá trầm tích và đá biến chất.
