8/5/2020
31
3.3. Thuếquan của Việt Nam
trong bối cảnh hội nhập
3.3.1. Thuếquan của Việt Nam trong bối cảnh thực hiện AFTA
3.3.2. Thuếquan của Việt Nam trong bối cảnh gia nhập WTO
C hương 4
GIAN LẬN THƯƠNG MẠI TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN VÀ
QUẢN LÝ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG HẢI QUAN
61
62
8/5/2020
32
4.1. Gian lận thương mại trong
lĩnh vực hải quan
4.1.1. Khái niệm:
“Gian lận thương mại là hành vi dối trá, mánh khóe, lừa lọc trong lĩnh vực thương mại thông qua
hoạt động mua, bán, kinh doanh, xuất nhập khẩu hàng hoá, dịch vụnhằm mục đích thu lợi bất
chính.”
Gian lận thương mại trong lĩnh vực Hải quan?
Ngày 9/6/1977, các nước thành viên WCO họp tại Nairobi (CH Kenya) đã đưa ra định nghĩa "gian
lận thương mại trong lĩnh vực Hải quan là hành vi vi phạm pháp luật Hải quan, lừa dối Hải quan
đểlẩn tránh một phần hoặc toàn bộviệc nộp thuếxuất nhập khẩu, vi phạm các biện pháp cấm
hoặc hạn chếdo luật pháp Hải quan quy định, đểthu được một khoản lợi nào đó qua việc vi phạm
pháp luật này”.
63
64
8/5/2020
33
Hội nghị quốc tế lần thứ 5 về chống gian lận thương mại trong lĩnh vực Hải quan
do WCO triệu tập tại Brussels, Bỉ ngày 9/10/1995 đã thống nhất đưa ra một định
nghĩa mới như sau: "gian lận thương mại trong lĩnh vực Hải quan là hành vi vi
phạm các điều khoản pháp qui hoặc pháp luật Hải quan nhằm trốn tránh hoặc
cố ý trốn tránh nộp thuế Hải quan, phí và các khoản thu khác đối với việc di
chuyển hàng hóa thương mại hoặc nhận và có ý định nhận việc hoàn trả trợ cấp
hoặc phụ cấp cho hàng hóa không thuộc đối tượng đó hoặc đạt được hoặc cố ý
đạt được lợi thế thương mại bất hợp pháp gây hại cho các nguyên tắc và tập tục
cạnh tranh thương mại chân chính".
Việt Nam, khái niệm gian lận thương mại được biết đến: "gian lận thương mại
trong lĩnh vực Hải quan là hành vi gian lận các luồng sản phẩm xuất nhập khẩu
bằng cách lợi dụng sơhởcủa luật pháp, chính sách và quản lý của các cơ
quan Nhà nước đểlẩn tránh việc kiểm tra kiểm soát của Hải quan nhằm trốn
tránh nghĩa vụđối với Nhà nước và thu lợi bất chính cho riêng mình"
65
66
8/5/2020
34
4.1.2. Các hình thức gian lận
thương mại
Thông tưsố93/2010/TT-BTC quy định cụthể53 hành vi buôn lậu, gian lận thương mại trong lĩnh
vực hải quan
1. Không khai hoặc khai sai so với thực tếvềtên hàng, chủng loại, sốlượng, trọng lượng, chất
lượng, trịgiá, xuất xứ, mã sốhàng hoá, thuếsuất đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu.
2. Khai khống vềtên hàng, sốlượng, trọng lượng, trịgiá hàng hoá xuất khẩu.
3. Lập và khai không đúng các nội dung trong hồsơquyết toán thuế, hồsơ
thanh khoản, hồsơmiễn thuế, hồsơxét miễn, giảm thuế, hoàn thuế, không thu
thuế.
4. Không khai hoặc khai sai so với quy định của pháp luật vềngoại tệ, tiền Việt
Nam bằng tiền mặt, vàng mang theo khi xuất cảnh, nhập cảnh.
5. Không xuất trình hàng hoá còn đang lưu giữlà đối tượng kiểm tra sau thông
quan theo yêu cầu của cơquan hải quan.
67
68
8/5/2020
35
7. Đánh tráo hàng hoá đã kiểm tra hải quan với hàng hoá chưa kiểm tra hải quan.
13. Tựý tiêu thụhàng hoá đang chịu sựgiám sát hải quan.
15. Tựý tiêu thụhàng hoá được giao bảo quản chờhoàn thành việc thông quan theo quy định.
18. Bốc dỡhàng hoá không đúng cảng đích ghi trong bản lược khai hàng hoá, vận tải đơn mà
không có lý do xác đáng.
21. Sửdụng chứng từ, tài liệu không hợp pháp, không đúng với thực tếgiao dịch đểkê khai thuế;
tựý tẩy xoá, sửa chữa chứng từdẫn đến thiếu sốthuếphải nộp hoặc tăng sốthuếđược miễn,
giảm, được hoàn, không thu.
22. Khai sai mã sốhàng hoá, thuếsuất đối với những mặt hàng đã được xác định mã sốhàng
hoá, thuếsuất ởlần nhập khẩu trước dẫn đến xác định thiếu sốthuếphải nộp.
69
70