ươ
Ch
ng 2
CÁC T T
Ế Ờ Ỳ NG KINH T TH I K
Ư ƯỞ Ổ Ạ
Ổ
C Đ I VÀ TRUNG C
ươ
Ch
ng 2
Ư ƯỞ
Ế Ờ Ỳ NG KINH T TH I K
• I. CÁC T T Ổ Ạ C Đ I
Ế Ờ
• II. CÁC T T
NG KINH T TH I
Ỳ
Ư ƯỞ Ổ K TRUNG C
Ư ƯỞ
Ế Ờ Ỳ Ổ Ạ
I. CÁC T T
NG KINH T TH I K C Đ I
ờ ể ả ặ 1. Hoàn c nh ra đ i và đ c đi m
ế ủ ế ủ ư ưở t ng kinh t ạ ổ ch y u c a Hy l p c
2. Các t đ iạ
ng kinh t ế ờ ổ ạ ở th i c đ i Trung 3. Các t
ư ưở t Qu c.ố
ể
ặ
ờ ả 1. Hoàn c nh ra đ i và đ c đi m ờ Hoàn c nh ra đ i:
ờ ắ ầ ừ V m t th i gian: B t đ u t
ả ề ặ ộ
ệ ế ộ
ế ế
ệ ươ ươ ế khi tan rã ch ế ộ ấ ỷ đ công xã nguyên thu và xu t hi n ch đ ệ ế ữ chi m h u nô l . K t thúc khi ch đ phong ấ ki n xu t hi n TK V. Ph Ph ng Đông: 4000 TCN ng tây: 3000 TCN
ờ ể ả ặ 1. Hoàn c nh ra đ i và đ c đi m
ự ượ ộ
ấ ụ ấ ị
• L c l ể ả ế ng s n xu t đã phát tri n đ n m t trình ạ ủ ả ư Sử d ng Kim lo i, c a c i d ộ đ nh t đ nh: th aừ
ủ
ờ ệ ủ ỏ • Ch đ t
ộ ọ ệ ng nghi p ra đ i. ớ ự ấ ướ h u ra đ i ữ ệ ế • Phân công lao đ ng xã h i đã phát tri n: ộ ể tách ệ ỏ ồ chăn nuôi ra kh i tr ng tr t, th công nghi p ra ươ ệ kh i nông nghi p, Th ờ v i s xu t hi n c a ch ế ế ộ ư ữ ủ ộ đ chi m h u nô l c ch nô. và nhà n
ể ư ưở
ặ
Đ c đi m t
t
ng kinh t
ế ờ ổ ạ th i c đ i
ư ưở t ế ườ th
t ứ ấ , t ng v tôn giáo, đ o đ c, nhà n ắ ớ ư ng g n v i t c
ướ ế ữ ề ệ
ng kinh t ạ ứ ậ ch đ chi m h u nô l ấ
ợ ự • Th nh t ề ế ộ ừ là , đ u th a nh n ộ ệ , coi vi c phân chia xã h i thành giai c p là t y u, h p t ưở • Th haiứ ơ h p lý ề ấ ế đi u t nhiên .
ủ ư ưở
ặ
ể Đ c đi m c a t
t
ng kinh t
ế ờ ổ ạ th i c đ i
ủ • Th baứ , lý t ủ ậ
ướ ế ự nhiên, t ệ ng nghi p, phê i xu h ng
ề ưở ng hóa n n kinh t ươ ph nh n vai trò c a th ạ ố ặ phán cho vay n ng lãi, ch ng l ể ủ phát tri n c a kinh t hàng hóa.
ắ ầ ủ
ế • Th tứ ư, b t đ u phân tích các ph m trù c a ị ư hàng hóa nh : giá tr s d ng, giá tr
ệ ạ ị ử ụ ầ
ươ
ế kinh t ề ệ ổ trao đ i, ti n t ạ ng ngo i th th ưở t ng này còn ộ , quan h cung c u, n i ư ươ ng….tuy nhiên, các t ơ ở ạ d ng s khai.
Ế Ờ Ỳ 2. CÁC Đ I BI U KINH T TH I K Ạ
Ể Ổ Ạ Ở
Ạ C Đ I
HY L P
• Xenophon ( 430 350 TCN) • Platon ( 427 – 347 TCN ) • Aristoteles ( 384 322 TCN)
Xenophon
ị
ng châm tr gia »
ơ ở ủ
ế ộ
ế
ế ự t
nhiên, c s c a ch đ chi m
• ẩ ươ Tác ph m « Ph • B o v n n kinh t ệ ề ệ
ả ữ h u nô l
ệ ữ
ộ
ố
• Phân công lao đ ng: m i quan h gi a phân công lao đ ng
xã h i và th tr
ng.
ườ
ườ
ộ ị ườ • Giá tr : cái gì đó có ích cho con ng
i và con ng
i bi
ế ử t s
ộ ị ụ d ng đ
ầ
i h n : không ai có
i ích đó • Vàng b c là ti n, là nhu c u không gi ề ỗ
ượ ợ c l ạ ề
ề
ớ ạ ữ
nhi u ti n đ n n i không mu n có thêm n a ề
ố ả ủ ả
ế ầ
ộ
• v cung – c u tác đ ng giá c , c a c i là TLTD cá nhân
Platon
ộ
• B o v ch đ s h u công c ng v ru ng đ t.
ấ
ủ
ề ộ ướ
ở ữ ộ
ấ ộ ấ c. Ru ng đ t c phân chia m t cách bình quân cho nông dân,
ướ ấ
ượ
ộ
ầ
c c m nông dân bán các ph n ru ng đ
c
ấ ữ
ướ
ư
• Ti n có ch c năng l u thông, c t tr , th
ị c đo giá tr
ặ
ả ệ ế ộ ở ữ ả ộ ru ng đ t ph i là s h u c a nhà n ẽ ượ s đ nhà n chia. ề ề ệ ế ớ và ti n t
ứ th gi
ả ượ
ề
• Giá c c n ph i đ ả ầ ế ứ
ở ứ
ỉ
ồ ậ
ị ệ
ừ
ừ ả
i. Phê phán cho vay n ng lãi. ướ ể ỉ c đ c đi u ch nh b i nhà n ả . ừ ậ ề t m c lãi, sao cho ch nh n m c lãi v a ph i đi u ti ả ạ ữ ấ c m buôn bán nh ng đ v t gi m o, tr ng tr vi c buôn bán l a đ o và tăng giá hàng.
Aristoteles
ườ ầ ữ ậ • Là ng i đ u tiên nêu lên thu t ng kinh t ế
(Oikonomia)
ệ ế ữ ợ ề , ca ng i n n • B o v ch đ chi m h u nô l
kinh t
ớ
ế ộ ở ữ ư ườ i quan tâm t ộ ả h u tài s n và cho nhân tài s n m i ớ ờ ố ơ ộ ượ ả i đ i s ng cá nhân, ng
ấ ễ ị ọ ố ớ ả ệ ế ộ ế ự t nhiên. • Tích c c b o v ch đ t ự ả ệ ế ộ ư ữ ỉ ằ r ng ch có ch đ s h u t làm cho con ng ơ ả c m th y d ch u h n, r ng rãi h n và đ l ườ ơ i h n đ i v i m i ng
Aristoteles
ổ
ng nghi p trao đ i)
ề ệ
ệ
ệ : H T –H ( Th
ụ
ươ ạ
ươ
ệ
ng nghi p hàng hóa) ng nghi p)
ạ
ụ
ằ
: nh m m c đích là giá tr s d ng. ạ ộ
ế ấ ủ ả
ị ử ụ ạ
ủ
ươ ệ ạ ng nghi p ra thành ba lo i: Th • + Trao đ i t ươ ổ ự nhiên: H –H ( th • + Trao đ i thông qua ti n t ổ • + Trao đ i m c đích làm giàu: T –H –T’ (Đ i th ổ ạ ộ Chia ho t đ ng kinh doanh thành hai lo i: • Th nh t: kinh t ứ ấ • Th hai, s n xu t c a c i. M c đích c a lo i ho t đ ng kinh ụ ứ
•
ườ
ắ
ấ
ổ
ng = 1
ả doanh này là làm giàu. Tìm th y nguyên t c ngang giá trong trao đ i: 10 cái gi cái nhà
Ế Ờ Ỳ 3. CÁC T T
Ố Ư ƯỞ Ổ Ạ Ở C Đ I NG KINH T TH I K TRUNG QU C
ổ ử ử
• a. Phái kh ng h c ọ • Kh ng t ạ ổ , M nh t • b. Phái Pháp gia • Th ng ươ Ưở ng
ổ
ọ a. Phái kh ng h c
ổ
ử ( 551 – 479TCN) Kh ng T ử ổ Kh ng Phu T ọ ệ tên Khâu, hi u Tr ng Ni, ng
ườ ướ i n ỗ c L .
Ổ Ử KH NG T
ợ
ưở ng hoá xã ệ i quan h công
• Ca ng i ch đ công xã , lý t ế ộ ụ ạ ố ộ ổ h i c truy n, c khôi ph c l xã gia tr ề ngưở .
ế ộ
ế ẫ
• Không phê phán ch đ nô l ệ. • C g ng gi ả ố ắ i quy t các mâu thu n giai c p ể ằ
ấ ơ ở ủ ự b ng quan đi m trung dung. C s c a s ữ ứ . trung dung là ch Đ c
Ổ Ử KH NG T
ủ ươ ộ
ườ ề ộ ng xây d ng m t xã h i hoà bình, i đ u đ t h nh phúc chung. m i
ả ộ ợ ự ạ ạ i s lao đ ng không ph i vì l ọ i ích
• Ch tr ọ m i ng ườ ẽ ng riêng. ổ ợ ủ i ích c a giai
• Kh ng T v n ph c v cho l ử ẫ ộ ự ủ
ấ ạ ộ ế ượ ụ ụ ệ ấ c p quý T c ch nô, bi n minh cho s phân chia xã h i ra nhi u giai c p chính là do th ề ng đ và thiên nhiên t o ra.
Ổ Ử KH NG T
ừ
• Th a nh n s làm giàu, tích lu c a c i ỹ ủ ả ổ ủ ư nh ng ph i ti n hành trong khuôn kh c a ậ ự tr t t ậ ự ả ế ộ xã h i.
ườ ộ ế ố con ng i trong lao đ ng
ắ ẽ ộ • Xem tr ng y u t ọ ấ . ả s n xu t • “Có dân ủ ả ấ t s có ru ng đ t và có c a c i”.
Ạ
Ử M NH T
• Mu n ố khôi ph c l ụ ạ ề
ế ộ ở ữ
ộ ề i ch đ s h u công xã v ạ ự i s ố ch ng l ấ , đ ng v phía nông dân
ứ ru ng đ t ề ủ chuyên quy n c a nhà giàu. ầ ỉ ầ
ờ ố
ộ ự • Dân là hàng đ u, vua ch ỉ ở ạ • Nhà n ế • Nhà n kinh t ứ h ng th . ủ c ch c n thu thu thân là đ . ệ c không can thi p quá sâu vào đ i s ng ơ do bu n bán. ứơ ướ ế ủ , ng h t
ộ
Ủ
ộ
ộ ệ ộ ộ ầ
Ạ Ử M NH T
• ng h vi c phân công lao đ ng r ng rãi trong xã h i: ộ • + lao đ ng trí óc và lao đ ng chân tay • + xã h i c n ph i có 1 t ng l p đ c bi ệ ứ
ả ặ ớ t làm
ộ ầ ướ c và nghiên c u khoa
ả công tác qu n lý nhà n h c. ọ
ề ủ ề ả ỏ • + Ngh th công ph i tách ra kh i ngh nông,
b. Phái Pháp Gia
ư ộ • Đây là m t trào l u kinh t ề ớ g n li n v i giai
ủ ế ắ ấ c p ch nô và nông dân giàu có.
ề • Ngh nông là ngh chính đáng, còn th ề
ể
ươ ng ố ớ ự nhân và th th công là nguy hi m đ i v i s ồ ạ ủ c. t n t ề ướ c: xã h i bình yên
ợ ủ ướ i c a Nhà n • Đ cao vai trò c a Nhà n ủ ộ ị
ạ ộ ướ ạ ầ ư và h ng th nh c n có m t Nhà n c m nh. ồ ố ứ ố ủ ự ế Coi s y u đu i c a dân là ngu n g c s c ướ ủ m nh c a nhà n c.
b. Phái Pháp Gia
ướ ƯƠ ể ướ ƯỞ ( T t NG
• TH ầ c T n) ng n • Bác b ch đ bình quân s d ng ru ng đ t ấ ộ ử ụ ấ . Cu c ộ ộ ế ộ ư ữ h u ru ng đ t ế ấ ạ ả ộ
ủ ng có tính
NG ỏ ế ộ ậ và đòi xác l p ch đ t cách m ng ru ng đ t này ti n hành vào kho ng 350 TCN . • Nh ng c i cách c a Th ả ữ ộ ấ ế ươ Ưở ng ự ể ủ ả ẩ
ch t ti n b và đ y nhanh s phát tri n c a s n xu t. ấ
Ư ƯỞ II. CÁC T T Ế Ờ Ỳ NG KINH T TH I K
TRUNG C Ổ
ộ xã h i
ờ ạ ộ ậ ỹ • 1. Hoàn c nh kinh t ế ả • Th i đ i phong ki n (TK IV – XV) ế • Lao đ ng ch y u d a trên nh ng k thu t th ủ ủ ế ự
ư ấ
ộ ữ ế ữ công, nh ng năng su t lao đ ng t ơ h n trong th i đ i chi m h u nô l ươ ố ng đ i cao ệ .
ị ờ ạ ế
lãnh đ a, ch đ đ i s h u ru ng ủ ớ ế ộ ạ ở ữ ệ ứ ị ậ • N n kinh t ộ ề ấ ủ ị đ t c a đ a ch v i hình th c đ a tô hi n v t.
ủ ế ể ặ 2. Đ c đi m ch y u
ố ệ ế có m i quan h ng kinh t
• Th nh t ứ ấ , T t ẽ ớ ặ ứ ng kinh t • Th hai, các t
ữ ủ ủ ụ ủ
ph ằ ị ợ ủ ầ
ư ưở ế. ch t ch v i chính sách kinh t ế ượ ư ưở c trình bày đ t ộ ề ệ ườ ộ ậ ng h i, trong các b lu t, nh ng đi u l ậ ệ c a nhà vua nh m m c ắ ệ s c l nh và lu t l ệ ợ ả đích b o v l i ích c a vua chúa, đ a ch , quý ỹ ớ ộ t c, các t ng l p giáo s và th th công thành th .ị
ủ ế ủ ư ưở
ể
ặ
2. Đ c đi m ch y u c a t
t
ng kinh
ế t
ữ
ệ
ỉ nhiên, ươ ắ ặ ớ ư ưở • Th baứ , ch quan tâm đ n nh ng v n đ c a n n ấ ề ủ ề ế ợ ạ ươ ng m i và l i . không tin vào th ở ế ả ng nghi p, c n tr kinh t hàng hĩa ớ . ng tôn giáo l n t ế ự t kinh t ậ nhu n th • Th t ,ứ ư g n ch t v i t
Ầ
YÊU C U SINH VIÊN
ờ ỳ
ặ ế
• Th i k C đ i và th i k Trung c : ổ ờ ỳ ổ ạ ờ + Th i gian + Hoàn c nhả ư ưở ể t + Đ c đi m t ng kinh t • Các đ i bi u: ể Xenophon , Platon , ạ ử ử ổ ươ ạ , M nh t , Th ng
Aristoteles , Kh ng t ưở ng
