Nguyễn Việt Hà
LÝ THUYẾT GIÁO DỤC THỂ CHẤT
Hà Nội, …
1
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
MỤC LỤC
Trang
BÀI 1: GIÁO DỤC THỂ CHẤT TRONG TRƯỜNG HỌC
7
I. Một số khái niệm
7
1. Khái niệm giáo dục thể chất (GDTC)
7
2. Phát triển thể chất
8
3. Hoàn thiện thể chất
8
4. Học vấn thể chất
8
5. Văn hoá thể chất và Thể thao
8
5.1. Khái niệm Văn hóa thể chất (VHTC)
8
5.1.1. Văn ha thể chất l một hoạt động
9
5.1.2. Văn ha thể chất l tng hòa những gi trị vật chất v tinh th"n do
9
con người sng tạo ra để hoạt động.
5.1.3. Văn ha thể chất l kết qu, của hoạt động.
9
5.2. Khi niệm Thể thao
10
II. GDTC trong trường đại học
11
III. Nhiệm vụ và yêu cầu học tập môn GDTC trong trường đại học
12
1. Nhiệm vụ
12
2. Yêu cầu
13
IV. Các hình thức GDTC
13
1. Chương trình GDTC
13
1.1. Chương trình GDTC trong cc trường đại học của Bộ GD&ĐT
13
V. Những điểm cần chú ý khi tập luyện TDTT
13
1. Chuẩn bị về thân thể và tâm lý
13
2. Chú ý trang phục tập luyện
13
3. Chuẩn bị dụng cụ tập luyện
13
4. Làm quen với dụng cụ sân bãi
14
5. Tình hình thời tiết, khí hậu
14
6. Khởi động
14
7. Thả lỏng
14
8. Tắm sau vận động 14
BÀI 2: LỢI ÍCH, TÁC DỤNG CỦA TẬP LUYỆN TDTT VỚI SỨC
15
KHOẺ CON NGƯỜI 15
I. Khái niệm và vị trí của sức khoẻ
15
2
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
1. Khái niệm sức khoẻ 15
2. Vị trí của sức khoẻ 15
II. Lợi ích và tác dụng của tập luyện TDTT đối với sức khỏe con người 17
1. Sự ảnh hưởng của tập luyện TDTT đối với hệ vận động 17
2. Sự ảnh hưởng của tập luyện TDTT đối với hệ thống hô hấp 19
3. Sự ảnh hưởng của tập luyện TDTT đối với chức năng của hệ tuần hoàn 21
4. Sự ảnh hưởng của tập luyện TDTT đối với hệ tiêu hoá 23
5. Ảnh hưởng của tập luyện TDTT đối với hệ thống thần kinh 23
6. Thúc tiến phát triển năng lực của não, nâng cao hiệu xuất học tập, công tác 24
6.1. Rèn luyện thân thể nâng cao năng lực hoạt động trí lực 24
6.2. Tập luyện TDTT nâng cao hiệu qu, công tc v học tập 25
BÀI 3: CÁC PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC THỂ CHẤT 25
1. Khái niệm phương pháp giáo dục thể chất 25
2. Phương pháp giáo dục thể chất 26
2.1. Phương php tập luyện c định mức chặt chẽ 26
2.1.1. Phương php tập luyện trong qu trình học động tc 26
2.1.2. Cc phương php tập luyện định mức LVĐ v quãng nghH 26
2.2. Phương php trò chơi v phương php thi đấu 28
2.2.1.Phương php trò chơi 28
2.2.2. Phương php thi đấu 28
2.3. Phương php sử dụng lời ni v trực quan trong GDTC 29
2.3.1. Phương php sử dụng bằng lời ni 29
2.3.2. Phương php trực quan 29
BÀI 4: CÁC NGUYÊN TẮC VỀ PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC THỂ 29
CHẤT
I. Nguyên tắc tự giác tích cực 30
1. Giáo dục thái độ tự giác và hứng thú bền vững đối với mục đích tập luyện 30
chung cũng như các nhiệm vụ cụ thể của buổi tập
2. Kích thích việc phân tích một cách có ý thức việc kiểm tra và dùng sức 30
hợp lý khi thực hiện các bài tập thể chất.
3. Phải giáo dục tính tự lập, chủ động, sáng tạo của sinh viên 30
II. Nguyên tắc trực quan 31
1. Khái niệm và bản chất 31
1.1. Khi niệm 31
1.2. B,n chất 31
2. Cơ sở của nguyên tắc 31
3. Trực quan là tiền đề để tiếp thu động tác 31
4. Trực quan là điều kiện để hoàn thành động tác 31
5. Những yêu cầu đảm bảo tính trực quan 32
III. Nguyên tắc thích hợp, cá biệt hóa 32
1. Bản chất 32
2. Cơ sở của nguyên tắc 32
3. Các yêu cầu của nguyên tắc 32
4. GDTC phù hợp với các yêu cầu cá nhân 32
IV. Nguyên tắc hệ thống 33
3
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
1. Tính thường xuyên của các buổi tập và luân phiên hợp lý giữa tập luyện 33
và nghỉ ngơi
1.1 Tính thường xuyên của cc bui tập 33
1.2 Sự luân phiên giữa tập luyện v nghH ngơi 33
2. Sự phối hợp giữa tập luyện lặp lại và tập luyện biến dạng 34
3. Tuần tự các buổi tập và mối liên hệ lẫn nhau giữa các mặt khác nhau trong 34
nội dung các buổi tập
V. Nguyên tắc tăng dần các yêu cầu (nguyên tắc tăng tiến) 34
1. Sự cần thiết phải tăng LVĐ một cách từ từ 34
2. Các hình thức tăng LVĐ 35
3. Những điều kiện nâng cao LVĐ 35
BÀI 5: GIÁO DỤC CÁC TỐ CHẤT THỂ LỰC 35
I. Các phương pháp giáo dục sức mạnh 35
1. Khái niệm sức mạnh 35
2. Nhiệm vụ và phương tiện rèn luyện sức mạnh 35
3. Các khuynh hướng, phương pháp cơ bản trong rèn luyện sức mạnh 36
3.1. Sử dụng lượng đối khng tới mức tối đa với số l"n lặp lại cực hạn 36
3.2. Sử dụng lượng đối khng tối đa v g"n tối đa 37
3.3. Sử dụng cc bi tập tĩnh trong rèn luyện sức mạnh 37
II. Các phương pháp giáo dục sức nhanh 37
1. Khái niệm sức nhanh 37
2. Phương pháp rèn luyện sức nhanh phản ứng vận động 37
2.1. Phương php rèn luyện sức nhanh ph,n ứng vận động đơn gi,n. 37
2.2. Phương php rèn luyện sức nhanh ph,n ứng vận động phức tạp. 38
2.3. Phương php rèn luyện tốc độ 38
III. Các phương pháp giáo dục sức bền 38
1. Khái niệm sức bền 38
2. Các phương pháp phát triển sức bền 38
2.1. Những nhiệm vụ v yêu c"u 38
2.2. Cc yếu tố lượng vận động trong tập luyện nâng cao sức bền. 38
2.3. Phương php nâng cao kh, năng ưa khí. 38
2.4. Phương php nâng cao kh, năng yếm khí. 38
3. Vấn đề “cực điểm” và “hô hấp lần hai” trong giáo dục sức bền 39
IV. Giáo dục năng lực phối hợp vận động 39
1. Đặc điểm của năng lực phối hợp vận động 39
2. Ý nghĩa của năng lực phối hợp vận động 41
3. Phương pháp phát triển khả năng phối hợp vận động 42
V. Giáo dục tố chất mềm dẻo 43
1. Đặc điểm của tố chất mềm dẻo 43
2. Ý nghĩa của năng lực mềm dẻo 43
3. Phương pháp phát triển năng lực mềm dẻo 44
4. Nguyên tắc phát triển năng lực mềm dẻo 44
5. Kiểm tra năng lực mềm dẻo 44
VI. Mối tương quan giữa các tố chất thể lực 45
BÀI 6: CHẤN THƯƠNG TRONG THỂ THAO VÀ VỆ SINH TẬP 46
4
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
LUYỆN TDTT
I. Chấn thương trong thể thao 46
1. Khái niệm 46
2. Nguyên nhân của các chấn thương và nguyên tắc đề phòng 46
2.1. Nguyên nhân của chấn thương thể thao 46
2.1.1. Nguyên nhân cơ b,n (nguyên nhân trực tiếp hoặc nguyên nhân chung) 46
2.1.2. Nguyên nhân tiềm ẩn của chấn thương (Nguyên nhân dẫn dắt). 47
2.2. Nguyên tắc đề phòng chấn thương 47
2.2.1. Tăng cường gio dục về mục đích của thể dục thể thao: 47
2.2.2. Sắp xếp hợp l] qu trình tập luyện v thi đấu. 47
2.2.3. Ph,i khởi động tốt. 48
2.2.4. Tăng cường b,o hiểm v tự b,o hiểm. 48
2.2.5. Tăng cường công tc kiểm tra y học v chú ] vệ sinh sân bãi dụng cụ. 48
3. Một số trạng thái sinh lý và phản ứng xấu của cơ thể trong tập luyện TDTT 48
3.1. Các dấu hiệu của tập luyện quá sức 48
3.2. Các trạng thái sinh lý và phản ứng của cơ thể trong tập luyện TDTT 48
3.2.1. Hiện tượng cực điểm v phương php khắc phục 48
3.2.2. Hiện tượng chuột rút v biện php khắc phục 49
3.2.3. Hiện tượng chong trọng lực v biện php khắc phục 49
3.2.4. Hiện tượng say nắng v biện php khắc phục 50
3.2.5. Đau bụng trong luyện tập v thi đấu thể thao 50
3.2.6. Hạ đường huyết v biện php khc phục 50
4. Phương pháp phòng ngừa chấn thương 51
4.1 Các biện pháp phòng ngừa chấn thương TDTT 51
4.1.1. Về mặt chủ quan 51
4.1.2. Về mặt khch quan 51
4.2. Sơ cứu chấn thương TDTT 51
4.2.1. Sơ cứu cc vết thương trong vận động 51
4.2.2. Nhiễm trùng 52
4.2.3. Xử l] vết thương 52
II. Vệ sinh tập luyện thể dục thể thao 52
1. Vệ sinh và nhiệm vụ của vệ sinh tập luyện 52
2. Vệ sinh cá nhân 53
2.1. Sắp xếp thời gian biểu hàng ngày hợp lý giữa lao động và nghỉ ngơi 53
2.2. Vệ sinh giấc ngủ 54
2.3. Vệ sinh ăn uống 54
2.4. Vệ sinh thân thể 55
2.4.1. Chăm sc da 55
2.4.2. Chăm sc răng miệng 55
2.5. Vệ sinh trang phục 55
2.6. Tác hại của các thói quen nghiện xấu 56
2.6.1. Tc hại của thi nghiện thuốc l 56
2.6.2. Tc hại của nghiện bia rượu 56
III. Các yêu cầu về vệ sinh đối với địa điểm và dụng cụ tập luyện TDTT 57
IV. Các biện pháp vệ sinh bổ trợ nhằm phục hồi và nâng cao sức khỏe và khả 57
5
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215