CHƯƠNG 4
TÌM KIẾM, ĐÁNH GIÁ, VÀ LỰA
CHỌN NHÀ CUNG CẤP.
Nội dung
1. Tìm kiếm thông tin về nguồn cung cấp
2. Đánh giá và lựa chọn nhà cung cấp
Tìm kiếm thông tin về nguồn cung cấp
➢ Xác định nguồn cung cấp cho những nhu cầu mua
phục vụ cho hoạt động sản xuất là giai đoạn tiếp theo
mới hàng hóa bao gồm nguyên vật liệu, bộ phận nhằm
của hoạt động hoạch định nhu cầu trong quy trình mua
➢ Có 2 nguồn để tìm kiếm nhà cung cấp:
▪ Nguồn cung cấp hiện tại.
▪ Nguồn cung cấp mới tiềm năng.
hang của doanh nghiệp
Tìm kiếm thông tin về nguồn cung cấp
➢ Nguồn cung cấp hiện tại là những nhà cung cấp hiện
nguyên vật liệu, và bộ phận cho hoạt động sản xuất.
▪ Đây là lựa chọn ưu tiên của các nhà quản trị của
doanh nghiệp.
▪ Việc lựa chọn các cung cấp hiện tại sẽ là cơ chế khích
lệ các nhà cung cấp nâng cao giá trị của họ nhằm đáp
ứng nhu cầu của người mua
đang hợp tác với doanh nghiệp trong việc cung cấp các
Tìm kiếm thông tin về nguồn cung cấp
▪ Việc lựa chọn các cung cấp hiện tại cũng là nền tảng
cho việc xây dựng mối quan hệ chiến lược với các nhà
cung cấp.
Tìm kiếm thông tin về nguồn cung cấp
➢ Các nhà cung cấp mới tiềm năng có thể được thu thập
▪ Tìm kiếm online: Công cụ tìm kiếm (Google), sàn giao
dịch TMĐT B2B (Alibaba.com, gocom.vn,
kompass.com), website đánh giá doanh nghiệp
(dnb.com)
▪ Thư mục thương mại (trade directory): Trang vàng
(yellowpages.com.vn)
thông tin thông qua các nguồn như:
Tìm kiếm thông tin về nguồn cung cấp
➢ Các nhà cung cấp mới tiềm năng có thể được thu thập
▪ Đại diện nhà cung cấp: Doanh nghiệp có thể liên hệ
trực tiếp cho các thông tin về nhà cung cấp, hàng hóa,
và các loại thông tin khác.
▪ Đồng nghiệp: Các nhà quản trị có thể tham khảo thông
tin về các nhà cung cấp từ đồng nghiệp bên trong hoặc
bên ngoài doanh nghiệp.
thông tin thông qua các nguồn như:
Tìm kiếm thông tin về nguồn cung cấp
thông tin thông qua các nguồn như:
▪ Dữ liệu có sẵn của doanh nghiệp: Các nhà quản trị có
thể tra cứu thông tin các nhà cung cấp tiềm năng từ
những dữ liệu đã được tổng hợp và lưu trữ trước đó.
➢ Các nhà cung cấp mới tiềm năng có thể được thu thập
Tìm kiếm thông tin về nguồn cung cấp
nghiệp có thể gửi các đơn đề nghị đến các nhà cung
➢ Trong quá trình xác định nguồn cung cấp, doanh
▪ Đơn đề nghị thông tin (request for information – RFI)
▪ Thư mời chào giá (request for quotation – RFQ) hay
mời thầu giá (request for bid - RFB)
▪ Thư mời đấu thầu (request for proposal – RFP)
cấp để được cung cấp thông tin như:
Đánh giá và lựa chọn nhà cung cấp
➢ Đánh giá nhà cung cấp là việc đánh giá dựa trên các
tiêu chí cụ thể nhằm phục vụ cho công việc ra quyết
định lựa chọn nhà cung cấp phù hợp cho việc cung
cấp nguyên vật liệu hoặc bộ phận cho hoạt động sản
xuất, kinh doanh.
➢ Việc đánh giá nhà cung cấp được thực hiện bằng
công cụ AHP.
Quy trình đánh giá nhà cung cấp
Chuẩn bị danh sách các nhà cung cấp tiềm năng
Xác định các tiêu chí đánh giá
Phân bổ trọng số cho các tiêu chí bằng phương pháp AHP
Chấm điểm các nhà cung ứng tương ứng với các tiêu chí
Lựa chọn nhà cung ứng
Bước 1 - Chuẩn bị danh sách các nhà
cung cấp tiềm năng
➢Sau khi đã thu thập đầy đủ thông tin các nhà cung
cấp tiềm năng, các nhà quản trị cần phải tổng hợp
các thông tin thành danh sách để thuận tiện cho việc
theo dõi.
Bước 2 - Xác định các tiêu chí đánh giá
➢Tùy theo vấn đề mà sẽ có các tiêu chí đánh giá cụ thể.
➢Các tiêu chí đánh giá nhà cung cấp thông thường bao
gồm:
▪ Giá
▪ Tài chính của NCC
▪ Số lượng
▪ Linh hoạt, sáng tạo
▪ Chất lượng
▪ Minh bạch
▪ Giao hàng
▪ Bảo vệ môi trường
▪ Dịch vụ
▪ Chính sách CSR
Bước 3 - Phân bổ trọng số cho các tiêu chí
• Phân bổ trọng số cho
Lập bảng ma trận các tiêu chí
các tiêu chí bằng
phương pháp AHP.
• Bao gồm 4 bước sau
đây:
So sánh mức độ quan trọng giữa các tiêu chí
Tính trọng số cho các tiêu chí
Đánh giá sự phù hợp của các trọng số
Bước 3.1 - Lập bảng ma trận các tiêu chí
Tiêu chí
Giá
Chất lượng
Giao hàng
Giá Chất lượng Giao hàng
Ví dụ
Bước 3.2 - So sánh mức độ quan trọng giữa các tiêu chí
• Tiến hành so sánh mức độ quan trọng giữa từng cặp
tiêu chí theo thang điểm 1-9 theo hàng ngang. Ví dụ:
➢ Tiêu chí “Giá” quan trọng hơn “Chất lượng” và “Giao
hàng” lần lượt là 2 lần và 3 lần.
➢ Tiêu chí “Chất lượng” quan trọng hơn “Giao hàng” gấp 2
lần
• Sau đó tính tổng điểm theo cột.
Bước 3.2 - So sánh mức độ quan trọng giữa các tiêu chí
• Xét mức độ quan trọng giữa các trọng số theo hàng
ngang
Tiêu chí
Giá
Chất lượng Giao hàng
3 1 2
1
1/2 2
1 1/3 1/2
Giá Chất lượng Giao hàng Tổng cộng
1.83
6 3.5
Bước 3.3 - Tính trọng số cho các tiêu chí
• Tính phần trăm cho mỗi ô bằng cách chia ô đó
cho tổng điểm theo hàng dọc.
• Sau đó, tính trung bình kết quả phần trăm vừa
tìm được theo hàng ngang để ra kết quả trọng số
cho mỗi tiêu chí
Bước 3.3 - Tính trọng số cho các tiêu chí
Tiêu chí
Giá
Chất lượng Giao hàng
Trọng số ban đầu (Tính trung bình)
0.55 0.57 0.5 0.54
0.27 0.30 0.29 0.33
0.18 0.16 0.14 0.17
Giá Chất lượng Giao hàng Tổng cộng
1.83 3.50 6.00 1
Bước 3.4 - Đánh giá sự phù hợp của các trọng số
• Dùng chỉ số CR (Consistence rate) để đánh giá
sự phù hợp của các trọng số ban đầu. Cụ thể:
➢ Nếu: CR <0.1, các trọng số là phù hợp và có thể
➢ Nếu CR>0.1, các trọng số không phù hợp và phải
sử dụng.
tiến hành lại “Bước 3.2 - So sánh mức độ quan
trọng giữa các tiêu chí”
Bước 3.4 - Đánh giá sự phù hợp của các trọng số
• Chỉ số CR được tính bằng công thức:
𝐶𝑅 =
(𝜆 − 𝑛) (𝑛 − 1) x RI
➢ 𝜆 (Lambda) = Tính TỔNG của Trọng số mỗi tiêu
chí X Tổng điểm của tiêu chí đó (Kết quả tổng
điểm ở bước 3.2 - So sánh mức độ quan trọng
giữa các tiêu chí)
Bước 3.4 - Đánh giá sự phù hợp của các trọng số
➢ n: Số lượng các tiêu chí
➢ RI (Random Index): Chỉ số ngẫu nhiên được
xác định dựa theo bảng bên dưới:
Số lượng các tiêu chí 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
RI
0
0 0.52 0.9 1.12 1.24 1.32 1.41 1.45 1.49
Bước 3.4 - Đánh giá sự phù hợp của các trọng số
• Tiếp tục ví dụ trên, chỉ số CR sẽ là:
𝐶𝑅 =
(0.54x1.83 + 0.3x3.5 + 0.16x6) − 3 (3 − 1) x 0.52
𝐶𝑅 = −0.0017 < 0.1
Các trọng số phù hợp và có thể sử dụng
Chỉ tiêu “giá”, “chất lượng”, và “giao hàng” có
trọng số lần lượt là 0.54, 0.3, và 0.16.
Bước 4 - Chấm điểm các nhà cung cấp
➢Sử dụng thang điểm 10 để chấm điểm các nhà cung
cấp đối với các tiêu chí tương ứng cùng trọng số vừa
tính được ở bước 3.
➢Việc chấm điểm phải do các chuyên gia thực hiện,
và phải dựa trên các minh chứng cụ thể.
Bước 4 - Chấm điểm các nhà cung cấp
• Tiếp tục ví dụ trên, kết quả chấm được từ các
chuyên gia như sau:
Tiêu chí
Giá
Chất lượng Giao hàng
Trọng số
54%
30%
16%
NCC A
7.5
7
7
6
5
6
NCC B
NCC C
7
6
6
Bước 5 - Lựa chọn nhà cung cấp
➢Tính tổng điểm của mỗi nhà cung cấp.
➢Sau đó, lựa chọn nhà cung cấp có tổng điểm cao
nhất.
Bước 5 - Lựa chọn nhà cung cấp
Tiếp tục ví dụ trên, tổng điểm của các nhà cung cấp
là:
0.54x7.5 + 0.3x7 + 0.16x7 = 7.2
NCC A =
0.54x6 + 0.3x5 + 0.16x6 = 5.7
NCC B =
NCC C =
0.54x7 + 0.3x6 + 0.16x6 = 6.5
Nhà cung cấp A được chọn
