Bài giảng "Nguyên lý của chụp cắt lớp điện toán" cung cấp cho người học các kiến thức: Lịch sử chụp cắt lớp điện toán, nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner, kỹ thuật CT scanner ngực, chỉ định CT scanner ngực, một số ứng dụng. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
BS.NGUYỄN QUÝ KHOÁNG
BS.NGUYỄN QUANG TRỌNG
KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
BỆNH VIỆN AN BÌNH–TP.HCM
November 7, 2015 1
1.Lịch sử. 2.Nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner:
-Máy CT quy ước. -Máy CT xoắn ốc. -Máy CT đa lát cắt.
3.Kỹ thuật CT scanner ngực. 4.Chỉ định CT scanner ngực. 5.Một số ứng dụng. 6.Kết luận.
November 7, 2015 2
1.Lịch sử. 2.Nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner:
-Máy CT quy ước. -Máy CT xoắn ốc. -Máy CT đa lát cắt.
3.Kỹ thuật CT scanner ngực. 4.Chỉ định CT scanner ngực. 5.Một số ứng dụng. 6.Kết luận.
November 7, 2015 3
1895:W.C.Roengent khám phá ra tia X. 1972: Phát minh ra máy CT scanner. 1979: Godfrey N.Hounsfield và Allan MacLeod được trao giải Nobel y học.
1989: Ra đời thế hệ CT xoắn ốc. 1992: Ra đời thế hệ CT đa lát cắt.
Bases physiques des rayons X –CERF 2001- Solacroup,Boyer,Le Marec,Schouman Claeys.
November 7, 2015 4
W.C.ROENTGEN (1845-1923)
17/01/1896
1895,ROENGENT khaùm phaù ra TIA X
November 7, 2015 5
1972, HOUNSFIELD phát minh ra máy CT SCANNER
November 7, 2015 6
1.Lịch sử. 2.Nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner:
-Máy CT quy ước. -Máy CT xoắn ốc. -Máy CT đa lát cắt.
3.Kỹ thuật CT scanner ngực. 4.Chỉ định CT scanner ngực. 5.Một số ứng dụng. 6.Kết luận.
November 7, 2015 7
Bases physiques des rayons X –CERF 2001- Solacroup,Boyer,Le Marec,Schouman Claeys.
November 7, 2015 8
November 7, 2015 9
November 7, 2015 10
Bases physiques des rayons X –CERF 2001- Solacroup,Boyer,Le Marec,Schouman Claeys.
November 7, 2015 11
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998
November 7, 2015 12
1.Lịch sử. 2.Nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner:
-Máy CT quy ước. -Máy CT xoắn ốc. -Máy CT đa lát cắt.
3.Kỹ thuật CT scanner ngực. 4.Chỉ định CT scanner ngực. 5.Một số ứng dụng. 6.Kết luận.
November 7, 2015 13
Bases physiques des rayons X –CERF 2001- Solacroup,Boyer,Le Marec,Schouman Claeys.
November 7, 2015 14
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998
November 7, 2015 15
1.Lịch sử. 2.Nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner:
-Máy CT quy ước. -Máy CT xoắn ốc. -Máy CT đa lát cắt.
3.Kỹ thuật CT scanner ngực. 4.Chỉ định CT scanner ngực. 5.Một số ứng dụng. 6.Kết luận.
November 7, 2015 16
November 7, 2015 17
Bases physiques des rayons X –CERF 2001- Solacroup,Boyer,Le Marec,Schouman Claeys.
November 7, 2015 18
November 7, 2015 19
1.Lịch sử. 2.Nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner:
-Máy CT quy ước. -Máy CT xoắn ốc. -Máy CT đa lát cắt.
3.Kỹ thuật CT scanner ngực. 4.Chỉ định CT scanner ngực. 5.Một số ứng dụng. 6.Kết luận.
November 7, 2015 20
CT qui ước,CT xoắn ốc hoặc MSCT. Trước đây khi chưa có MSCT thì với CT xoắn ốc người ta có kỹ thuật HRCT-High resolution CT-khảo sát vùng cần quan tâm với các lát cắt mỏng từ 1-2mm cho ra hình ảnh với độ phân giải cao.
November 7, 2015 21
CONVENTIONAL CT (Lát cắt dày 10mm)
HIGH-RESOLUTION CT (Lát cắt dày 2mm)
November 7, 2015 22
KHÍ PHẾ THŨNG
CONVENTIONAL CT (Lát cắt dày 10mm)
HIGH-RESOLUTION CT (Lát cắt dày 2mm)
November 7, 2015 23
Lát cắt dày 5mm
Lát cắt dày 1mm
NỐT ĐƠN ĐỘC Ở PHỔI Jacques Rémy. Imagerie Thoracique.2003
November 7, 2015 24
LÁT CẮT DÀY: THẤY ĐƯỢC MẠCH MÁU PHỔI
LÁT CẮT MỎNG: THẤY ĐƯỢC VÁCH LIÊN TIỂU THÙY VÀ ĐỘNG MẠCH TRUNG TÂM TIỂU THÙY
November 7, 2015 25
Dalia Megiddo,M.D et al. Chest X-ray interpretation. Academia Medica,Jerusalem,ISRAEL.
November 7, 2015 26
Khí: -1000 HU Mỡ: -50 to -100 HU Nước: 0 HU Máu: 40-60 HU Nốt không calci hóa: 60-160 HU Nốt calci hóa: > 200 HU Xương: 1000 HU
27 November 7, 2015 Sanjay Manocha, MD et al.Solitary Pulmonary Nodule.Last Updated: January 15, 2003
NỐT CALCI HÓA:
GRANULOMA
BÓNG MỜ TRUNG THẤT SAU - 30HU: LIPOMA
November 7, 2015 28
Không chích thuốc cản quang:
Khảo sát được các đậm độ của tổn thương
(matrice) nhờ đó chẩn đoán được mô học của một số tổn thương.
Chích thuốc cản quang:
Không cần thiết nếu chỉ khảo sát nhu mô. Cần nhưng không bắt buộc để khảo sát trung
thất.
Bắt buộc để khảo sát khối u,sự xâm lấn của khối u vào mạch máu,khảo sát bệnh lý màng phổi.
November 7, 2015 29
Cửa sổ nhu mô và cửa sổ trung thất.
Cửa sổ nhu mô: Khảo sát tổn thương cây
KPQ,nhu mô và mạch máu phổi.
Cửa sổ trung thất: Khảo sát sự xâm lấn vào trung thất và các tổn thương thành ngực.
Cửa sổ xương khi cần thiết.
November 7, 2015 30
CỬA SỔ TRUNG THẤT
CỬA SỔ NHU MÔ
November 7, 2015 31
CỬA SỔ TRUNG THẤT:
CỬA SỔ NHU MÔ:
U PHỔI XÂM LẤN TRUNG THẤT
GIÃN PHẾ QUẢN
November 7, 2015 32
Với máy MSCT việc khảo sát toàn bộ lồng ngực chỉ
trong một lần nín thở duy nhất.
Các lát cắt đã đạt đến độ dày chỉ 1mm do vậy hình ảnh
thu được có độ nét rất cao.
Cùng với các phần mềm xử lý mạnh chúng ta có thể tái
tạo các hình ảnh coronal 2D,sagittal 2D,3 chiều (3D)… với chất lượng khá hoàn hảo.
Các ảnh tái tạo được ứng dụng nhiều trong chẩn đoán bệnh lý mạch máu, chụp phế quản ảo,nội soi phế quản ảo, đo thể tích khối u…
November 7, 2015 33
1.Lịch sử. 2.Nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner:
-Máy CT quy ước. -Máy CT xoắn ốc. -Máy CT đa lát cắt.
3.Kỹ thuật CT scanner ngực. 4.Chỉ định CT scanner ngực. 5.Một số ứng dụng. 6.Kết luận.
November 7, 2015 34
Khảo sát các bất thường phát hiện trên X
quang quy ước (đánh giá được toàn bộ các Hội chứng của lồng ngực).
Phát hiện di căn sớm,phân loại các giai đoạn
ung thư.
Có thể phân biệt được tổn thương viêm và
u,lành tính và ác tính. Hướng dẫn sinh thiết.
November 7, 2015 35
1.Lịch sử. 2.Nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner:
-Máy CT quy ước. -Máy CT xoắn ốc. -Máy CT đa lát cắt.
3.Kỹ thuật CT scanner ngực. 4.Chỉ định CT scanner ngực. 5.Một số ứng dụng. 6.Kết luận.
November 7, 2015 36
Click here !
November 7, 2015 37
November 7, 2015 38
Nốt đơn độc ở ngoại vi phổi (P)
Tái tạo 3D: DỊ DẠNG ĐỘNG-TĨNH MẠCH
Le nodule pulmonaire à l’heure du dépistage. G.Ferretti et al.JFR 2003.
November 7, 2015 39
Click here ! Nội soi phế quản ảo (Virtual bronchoendoscopy)-Bình thường.
November 7, 2015 40
NỘI SOI THỰC
NỘI SOI ẢO
HẸP KHÍ QUẢN SAU ĐẶT ỐNG (post-intubation)
Alain Blum.Scanographie volumique multicoupe.MASSON.
November 7, 2015 41
Jacques Rémy. Imagerie Thoracique.2003
November 7, 2015 42
Weissleder et al.Diagnostic Imaging Expert.1998
November 7, 2015 43
Bờ nhẵn đều: Lành tính
Bờ dạng gai:Ác tính
D.Anthoine.L’Imagerie Thoracique
November 7, 2015 44
Bờ dạng gai,co kéo màng phổi, Rigler notch signBronchogenic carcinoma / Emphysema
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998
November 7, 2015 45
Nốt đơn độc phổi (P) với calcification ở trung tâm:TUBERCULOMA Le nodule pulmonaire à l’heure du dépistage. G.Ferretti et al.JFR 2003.
November 7, 2015 46
Nốt đơn độc phổi (P) với 3 đậm độ Calcification + Mỡ + Mô HAMARTOMA Weissleder et al.Diagnostic Imaging Expert.1998 47
Le nodule pulmonaire à l’heure du dépistage. G.Ferretti et al.JFR 2003.
November 7, 2015
Bờ không đều,calci hoá lấm tấm Epidermoid carcinoma.
Jacques Rémy. Imagerie Thoracique.2003
November 7, 2015 48
BẮT THUỐC MẠNH ÁC TÍNH
November 7, 2015 49
Nốt đơn độc có D:7mm.
Hướng dẫn sinh thiết xuyên thành ngực HAMARTOCHONDROMA
Le nodule pulmonaire à l’heure du dépistage. G.Ferretti et al.JFR 2003.
November 7, 2015 50
1.Lịch sử. 2.Nguyên lý hoạt động của các thế hệ máy CT scanner:
-Máy CT quy ước. -Máy CT xoắn ốc. -Máy CT đa lát cắt.
3.Kỹ thuật CT scanner ngực. 4.Chỉ định CT scanner ngực. 5.Một số ứng dụng. 6.Kết luận.
November 7, 2015 51
CT scanner là 1 phương tiện khảo sát hình ảnh rất có giá trị trong chẩn đoán các bệnh lý lồng ngực.
Bao giờ cũng phải có phim X quang quy ước
trước khi chỉ định CT.
Cần kết hợp các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác cùng với lâm sàng và cận lâm sàng.
November 7, 2015 52
CẢM ƠN SỰ CHÚ Ý THEO DÕI CỦA QUÝ BÁC SĨ
November 7, 2015 53
