ữ
ẻ
ẹ
ằ
Nuôi con b ng s a m
cho tr non tháng
Anne Millar
AVVRG celebrating more than 10 years of collaboration in Health
Education
HCMC - 2014
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Đại cương
• Tại sao cần phải cho trẻ non tháng bú
• Có thể cho trẻ non tháng bú mẹ được hay
mẹ?
• Sữa mẹ và trẻ non tháng
• Cảm xúc
• Cung cấp nguồn sữa mẹ
• Chăm sóc bà mẹ kangaroo
• Núm vú cao su
không?
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Tại sao nên Nuôi con bằng sữa
mẹ
• Các nghiên cứu khoa học chứng
minh rằng sữa mẹ là thức ăn tốt
nhất cho sự sống còn đối với trẻ
sinh non. Trẻ sinh non rất cần sữa
mẹ để phát triển bình thường.
§ Sữa mẹ dành riêng cho trẻ sơ sinh
§ Dễ tiêu hóa
§ Dễ hấp thu, không gây độc thận
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Tại sao nên Nuôi con bằng
sữa mẹ
§ Trẻ bú mẹ giúp tăng sức đề
kháng, chống lại nhiễm khuẩn
§ Sữa của các bà mẹ sinh non có
đặc điểm là dù ít nhưng lượng
dinh dưỡng cao và chứa nhiều
protein kháng khuẩn.
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Tại sao nên Nuôi con bằng
sữa mẹ
“Sữa mẹ là thức ăn thích hợp
nhất đối với trẻ sơ sinh vì lợi
ích của NCBSM đối với mẹ và
trẻ sơ sinh đã được công nhận”
“Y học chứng cứ cho thấy sự
ẻ
Tr sinh non không
ẹ ấ ễ ị
ượ
c bú m r t d b
ạ ử ẫ
d n
(NEC) [ABA
đ
ộ
viêm ru t ho i t
ế ử
đ n t
vong
2010 p3]
kết hợp giữa giáo dục tiền sản
và hỗ trợ sau sinh sẽ cải thiện
tỷ lệ NCBSM cho các bà mẹ
sinh con lần đầu ..." (RWH '13)
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Có thể nuôi con bằng sữa mẹ ở trẻ non
tháng
• Trẻ có thể sẽ mất nhiều thời
• Công việc sẽ nhiều hơn và cần
gian để tập bú mẹ
• HS, BS và các thành viên khác
(gia đình, bạn bè) có thể hỗ trợ
• Nên cho trẻ bú mẹ càng sớm càng tốt
• Sự ấm áp và gần gủi khi trẻ bú mẹ sẽ giúp tạo
phải kiên nhẫn
ra sự gắn bó giữa mẹ và con.
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Cảm xúc
Cảm giác choáng – cha mẹ chưa sẵn sàng
khi bé chào đời
• Một vài trường hợp mẹ không có cảm giác
• Sự mong đợi được bế và ôm ấp trẻ sau
là mình đang mang thai
• Người mẹ có cảm giác bị cách ly khỏi con
sinh có thể không thực hiện được
mình
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Cảm xúc
• Cảm giác lo lắng, lo trẻ khó có thể sống
• Cảm giác “có lỗi”
• Không có cảm giác thực sự là một người
mẹ
Những cảm xúc và suy nghĩ trên thường
gặp đối với những người mẹ sinh con non
tháng
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Ghi nhớ
• NCBSM là một điều mà mọi
• Sữa mẹ cũng giống như “
bà mẹ nên làm cho con mình
– không một ai khác có thể
thay thế được
• Cho bé ăn bằng sữa mẹ vắt
ra trong những ngày đầu
cũng rất quan trọng (ABA
2010)
thuốc” đối với trẻ.
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Nuôi ăn trẻ vào những ngày đầu sau
sinh
• Trẻ cần được nuôi ăn bằng đường tĩnh
• Trẻ có thể chưa có phản xạ bú và nuốt
mạch
• Cho trẻ ăn sữa mẹ qua ống thông
được
• Lần nuôi ăn đầu tiên, cho trẻ ăn sữa non
mũi/miệng – dạ dày.
với số lượng vừa đủ theo chỉ định và dung
tích dạ dày của trẻ.
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Cho trẻ ăn bằng sữa mẹ
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Vắt sữa
Vắt sữa bằng tay
• Bắt đầu trong giờ đầu sau sinh
• Vắt sữa mỗi 3 – 4 giờ/lần
Vắt sữa bằng dụng cụ vắt sữa
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Rã đông sữa mẹ
Lấy sữa ra khỏi tủ lạnh
Ngâm sữa trong bình/dụng cụ chứa
nước ấm cho đến khi sữa ấm dần
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
ệ ộ ủ
t đ t
ệ ộ
t đ
Ngăn đá
Bảo quản và vận chuyển sữa
mẹ
Tình tr ng ạ
ẹ
s a mữ
c 2
Nhi
phòng
(≤ 260 C)
4 giờ
Nhi
l nhạ
(≤ 40 C)
48 giờ
c cho vào
ủ ạ
ữ ượ ắ
S a đ
c v t
ra cho vào bình
hay túi ch aứ
ữ ượ
Gi
đ
ầ
tu n trong ngăn
l nh
đá t
sau
ữ ượ
S a đ
ủ ạ
l nh trong
t
ờ
ộ
vòng m t gi
ắ
khi v t ra
ữ ượ
c 3 tháng
Gi
đ
ế ở
ạ
ế
N u h n ch m
c aử
ể ở
ế
12 tháng n u đ
ấ
ự ạ
khu v c l nh nh t
(<180 C)
Cho vào n i ơ
ấ
ạ
l nh nh t
ặ
ủ ạ
l nh
Đ t trong t
trong vòng 24 giờ
www.thewomens.org.au/Expressingbreastmilkforsickorpremature babies
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Bảo quản và vận chuyển sữa mẹ
ệ ộ
t đ
ệ ộ ủ
t đ t
Ngăn đá
Tình tr ng ạ
ẹ
s a mữ
ướ
Nhi
phòng
(≤ 260 C)
4 giờ
c ượ
ở
đông tr
ượ
c làm
Nhi
l nhạ
(≤ 40 C)
ờ ể ừ
k t
48 gi
ấ ữ
khi l y s a ra
ỏ ủ ạ
kh i t
l nh
Không đ
ữ
gi
iạ
l
c khi rã
Tr
đông nh ng ư
không đ
ấ
m hoàn toàn
ữ
c
Không tr ữ
ở ạ
ạ
i
l nh tr l
Không tr ữ
iở ạ
đông tr l
S a sau khi rã
ướ
ằ
đông b ng n
mấ
ị
ẩ
Chu n b
ướ
c khi
tr
cho tr ănẻ
www.thewomens.org.au/Expressingbreastmilkforsickorpremature babies
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Hướng dẫn cho bé bú mẹ
• Ngồi tư thế thoải mái
• Bế bé mặt đối diện với vú mẹ
• Mũi đối diện với núm vú
• Tay mẹ nâng vú lên
• Các ngón tay ở xung quanh
• Kích thích để miệng bé mở
quầng vú
rộng, môi dưới trề ra chỉ nhìn
thấy ít quầng vú
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Duy trì nguồn sữa
• Vắt sữa thừa sau mỗi cử bú
• Sữa non được vắt ra trong những ngày
• Sữa mẹ được vắt ra càng sớm càng tốt
đầu tiên sau sinh – sữa non có màu vàng.
• Đầu tiên, vắt sữa bằng tay
• Vắt thường xuyên, mỗi 2 – 3 giờ/lần (như
sau sinh
trường hợp sau cử bú của một trẻ đủ
tháng)
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Duy trì nguồn sữa
• Sử dụng máy hút sữa để rút sữa ra
• Hút sữa mỗi 20 – 30 phút/lần
• Sữa sẽ tiếp tục tạo ra sau mỗi lần hút sữa
do kích thích phản xạ tạo sữa từ não bộ
thường xuyên hơn
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Phản xạ tạo sữa
ộ
ẻ
ẽ
ầ
Khi tr mút vú, xung đ ng th n kinh s kích thích ti
ế ữ
t s a
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Hỗ trợ phản xạ tiết sữa
•
• Oxytocin kiểm soát phản xạ tống xuất sữa
• Sữa sẽ được tiết ra nhiều hơn khi
§ Người mẹ nhìn hoặc nghĩ về con mình
§ Có sự kích thích núm vú
“xuống sữa” là một cảm giác mà người mẹ
cảm nhận được khi sữa được tiết ra từ vú
mẹ dưới sự điều khiển của não bộ
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Hỗ trợ phản xạ tiết sữa
• Phản xạ xuống sữa không dễ dàng xảy ra
§ Mẹ cần thư giãn, hít thở sâu, thoải mái
§ Ngồi cạnh con hoặc nhìn ảnh con khi
và riêng tư
vắt sữa
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Căng sữa
Nhiều bà mẹ có lượng sữa quá
nhiều, gây đau vẫn còn quá nhiều
§ Giảm bớt số lần vắt sữa trong
ngày
§ Giảm số lượng sữa trong mỗi
lần vắt
• Không vắt sữa vào ban đêm
• Theo dõi triệu chứng của sưng,
nóng, đỏ, đau, dấu hiệu của tắt
tuyến sữa hoặc viêm vú
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Dấu hiệu trẻ đã nhận đủ
sữa?
Khi trẻ đã hoàn toàn nhận đủ sữa:
• Trẻ tiểu từ 5 – 8 lần trong ngày
• Tiêu phần vàng, mềm nhiêu lần trong
• Da hồng hào, trương lực cơ tốt
• Trẻ có vẻ lanh lợi và hài lòng
• Trẻ tăng cân, tăng chiều cao và vòng đầu
• Nếu nước tiểu có màu vàng sâm, mùi khai
ngày
và tiêu phân cứng, chứng tỏ trẻ chưa
nhận được đủ sữa
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
• P30 ABA booklet
Xuất viện
ụ ắ
ắ
ệ
ng ti n di
ụ
D ng c v t
s aữ
ờ
Th i gian v t
s aữ
ươ
Ph
chuy nể
ề
ấ
V n đ dinh
ngưỡ
d
ơ
ỉ
Ngh ng i
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Vai trò của người cha
• Cho trẻ bú bình
• Chăm sóc tổng
Ở Úc, việc tham gia
của người cha trong
NCBSM được thể
hiện bởi nhiều cách:
• Chăm sóc
Kangaroo
quát – thay tã, tắm
cho trẻ, vuốt ve
trẻ…
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Chăm sóc Kangaroo
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Tài liệu tham khảo
• Australian Breastfeeding Association
• Royal Women’s Hospital “Breastfeeding
the preterm infant” downloaded 1/10/13
http://www.uptodate.com/contents/breastfe
eding-the-preterm-infant
Booklet: Breastfeeding your premature
baby2010
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
Thank You
n
ơ
m
á
AVVRG 2014 – more than a decade of health education in HCMC
C