Môn h cọ Môn h cọ
Pháp lu t ậ ng đ i c ạ ươ
Th.s Đinh Th Hoa – Khoa lý lu n chính tr
ậ
ị
ị
Bài
2
Những vấn đề cơ b n ả về Pháp luật
Bài 2
ả
: Những vấn đề cơ b n về Pháp luật
K t c u n i dung ế ấ ộ
/ I NGUỒN GỐC PHÁP LUẬT
/ II BẢN CHẤT CỦA PHÁP LUẬT
/ III THUỘC TÍNH CỦA PHÁP LUẬT
/ , IV CHỨC NĂNG VAI TRÒ CỦA PHÁP LUẬT
/
V MỐI QUAN HỆ CỦA PHÁP LUẬT VỚI CÁC HIỆN TƯỢNG XÃ HỘI KHÁC
,
/ VI KIỂU PHÁP LUẬT HÌNH THỨC PHÁP LUẬT
Bài 2
ả
: Những vấn đề cơ b n về Pháp luật I/ Ngu n g c Pháp lu t ậ
ồ ố
1/ Ngu n g c ồ ố
ng ệ ượ
NN và Pháp lu t là hai hi n t ậ có cùng ngu n g c ồ ố
ữ
ữ
ờ ủ ế ẫ
Nh ng nguyên nhân làm phát sinh NN cũng chính là nh ng nguyên nhân d n đ n s ra đ i c a Pháp ự lu t
ậ
Bài 2
I/ Ngu n g c pháp lu t ậ
ồ ố
1/ Ngu n g c pháp lu t ậ
ồ ố
Lịch sử XH loài người trải qua 5 Hình thái KTXH
ư
C NG S N NGUYÊN THU
Ộ
Ả
Ỷ
ồ
ộ
ư ị ộ ự
Ch a có NN, ch a có PL, c ng đ ng Th t c, B l c ộ ạ duy trì c.s ng d a trên các quy t c đ o đ c. T p quán.. ứ
ố ạ
ắ
ậ
CHI M H U NÔ L
Ữ
Ế
Ệ
ộ
PHONG KI NẾ
ể
ờ
ầ ứ
ệ
T S NƯ Ả
Tr i qua quá trình lao đ ng, xã h i ộ ả i v n đ ng, phát tri n, Nhà loài ng ườ ậ ộ c ra đ i. Khi NN ra đ i , NN c n n ướ ờ ph i có công c đ th c hi n ch c ụ ể ự ả năng, nhi m v c a mình , công c ụ ụ ủ ệ đó chính là Pháp lu t,ậ
XÃ H I CH NGHĨA
Ộ
Ủ
Con đ
ng hình thành pháp lu t.
ườ
ậ
ừ
có l NN th a nh n các ậ qui t c ắ có s n, n u ẵ ế i, c i t o ợ ả ạ
T h u ư ữ xu t hi n ệ ấ nâng lên thành lu tậ
ng ườ
Đi u ki n ệ ề ra đ i PLờ
Hai con đ hình thành PL
Pháp lu t ậ ra đ iờ
XH CSNT Ko có Pháp Lu tậ Nhà n c đ t ướ ặ
Xh phân hoá g/c Đ u tranh g/c ấ
ra các QPPL m iớ
Bài 2
ả
: Những vấn đề cơ b n về Pháp luật
ả
ủ
ể
II/B n chất c a pháp luật Th hiện
Bản chất Giai cấp
Bản chất Xã hội
ả
ủ
B n chất c a pháp luật là vấn đề cơ b n c a ả ủ mọi thời đại
Bài 2
ả
: Những vấn đề cơ b n về Pháp luật
ả
1/B n chất giai cấp
Không có pháp luật tự nhiên hay pháp luật phi giai cấp
Bài 2
ả
: Những vấn đề cơ b n về Pháp luật ả
1/B n chất giai cấp
1
Pháp luật luôn phản ánh lợi ích, ý chí của giai cấp thống trị
ể Th hiện
ỉ ụ
ể ệ
phù h p v i ý ợ ớ
2 M c đích đi u ch nh các ề quan h XH phát tri n theo m t tr t t ộ ậ ự chí c a G/C th ng tr ủ ố ị
PL chính là công cụ thực hiện sự thống trị G/C.
Bài 2
ả
: Những vấn đề cơ b n về Pháp luật
ả
1/B n chất giai cấp
L u ýư
Pháp luật tuy là ý chí . của giai cấp thống trị Nhưng ý chí ấy bị qui định bởi điều kiện thực . tiễn xã hội
,
Chính vì vậy pháp luật vừa mang tính chủ , quanvừa mang tính khách quan
Bài 2
ả
: Những vấn đề cơ b n về Pháp luật
ả
2/B n chất xã hội ể
Th hiện
Pháp luật là công cụ, phương tiện t ổ chức đời sống xã hội Ở những mức độ khác nhau, Pl còn thể hiện quyền và lợi ích của các G/C tầng lớp khác nhau trong XH
Bài 2
ả
: Những vấn đề cơ b n về Pháp luật
ả
ủ
II/B n chất c a pháp luật
ng v a có tính ậ ộ ừ
ấ ệ ượ ộ
Tóm lại
ẫ
ộ ấ ế
ệ ậ ả t y u khách quan. Do nh ng đi u ủ
Pháp lu t là m t hi n t giai c p v a có tinh xã h i.Hai thu c ộ ừ t v i nhau, tính này có quan h m t thi ế ớ tác đ ng l n nhau và c hai đ u mang ề tính t ề ữ ki n khách quan và ch quan, s th ự ể ệ hi n tính giai c p và tính XH c a PL có ủ ấ ệ khác nhau trong các ki u Nhà n c ướ ể
Bài 2
ả
Những vấn đề cơ b n về Pháp luật
Khái ni m pháp lu t ậ
ệ
ậ
ệ ố ắ ặ c, đ
ướ ả
ộ c đ t ra, ho c th a nh n, th hi n ậ ừ c Nhà n ề
ướ ệ
ỉ
Pháp lu t là h th ng các quy t c x ắ ử s mang tính b t bu c chung,do Nhà ự n ể ệ ướ ặ ý chí Nhà n c b o ượ đ m th c hi n, nh m đi u ch nh các ằ ự ả Quan h xã h i. ệ
ộ
Bài 2
ủ
III/ Thuộc tính c a pháp luật
Tính quy ph m ạ ph bi n ổ ế Thuộc tính của
Tính c ng ch ưỡ ế
KHÁI NI MỆ
ị
ứ
Tính xác đ nh ch t ặ ch v hình th c ẽ ề và n i dung ộ
Pl là những đặc điểm đặc trưng của . Pháp luật Căn cứ vào những đặc điểm đặc trưng đó có thể phân biệt được PL với
các quy tắc
khác không
phải là Pháp
luật
Bài 2
ủ
III/ Thuộc tính c a pháp luật
1/ Tính quy ph m ph bi n
ổ ế
ạ
i h n
ư
ộ
ộ
ớ ạ t đ các
ầ
ự ẫ
ự ộ
i, áp d ng
ườ
ụ
PL là chu n ẩ m c là khuôn m u cho hành vi x ử s c a con ng
ự ủ iườ
Pl đ a ra gi c n thi ế ể ch th có th x ể ử ủ ể do s m t cách t ư trong khuôn kh ổ cho phép
Pl có ph m vi tác ạ đ ng r ng rãi, bao quát( là khuôn m u ẫ chung cho nhi u ề ng trong không gian r ng, th i gian dài) ờ ộ
Bài 2
ủ
III/ Thuộc tính c a pháp luật
ng ch
Tính c ưỡ
ế
PHÁP LU T DO NHÀ Ậ C BAN HÀNH VÀ N B O Đ M TH C HI N Ệ
ƯỚ Ả
Ự
Ả
Ự
Ộ
VI C TH C HI N PHÁP LU T Ậ Ệ Ệ KHÔNG PH THU C VÀO Ụ Ý MU N CH QUAN
Ố
Ủ
C A CON NG
I
Ủ
ƯỜ
Bài 2
ủ
III/ Thuộc tính c a pháp luật
1
Pl tồn tại dưới dạng văn bản, các văn bản này được ban hành theo trình tự thủ tục nhất định
Tính xác định chặt chẽ về nội dung và hình thức
2
Ngôn ngữ được thể hiện trong văn bản rõ ràng, chính xác, dễ hiểu, một nghĩa…
Bài 2
ủ
ậ
III/ Thuộc tính c a pháp luậtNh n xét cách di n đ t trong các câu sau? ễ ạ 1 t. c gi Trâu này đ cày không đ ế
ượ
ể
c b m còi rú ga
ượ ấ
cao đi m.
Lái xe không đ 2 trong gi ể ờ
C m không đ rác khu v c này. 3 ổ
ự
ấ
Bài 2
ủ
III/ Thuộc tính c a pháp luật
1
Câ u h iỏ
Ngôn ngữ pháp lý chính xác, rõ ràng, chặt chẽ thể hiện tính quy phạm phổ biến của PL?
Các nhận định bên đúng hay sai, tại sao?
2
Một quan hệ XH không thể cùng bị điều chỉnh bởi PL và các quy tắc XH khác?
ủ
Bài 2 IV /Chức năng, vai trò c a pháp luật / 1 Chức năng Pháp lu t có 3 ch c năng c b n ậ
ơ ả ứ
ứ
Ch c năng giáo d cụ
Bài 2
ng ti n ch ủ ệ
ệ i ích ng ti n ợ ệ
ươ ề ủ
1 PL là ph ươ y u đ NN qu n lý ả ế ể m i m t đ i s ng xã ọ ặ ờ ố h iộ 2 Pl là ph b o v quy n, l ả h p pháp c a công ợ dân
Vai trò của pháp luật
3 4
ơ ở ạ ậ ơ ở
PL là c s t o l p m i quan h đôi ngo i ạ ệ ố PL là c s hoàn thi n B máy nhà n c ộ ệ ướ
Bài 2
ủ
V /Mối quan hệ c a PL với các hiện tượng XH khác
Quan h gi a pháp ệ ữ lu t v i kinh t ậ ớ ế
M i quan h ệ ố c a PL v i các ớ ủ hi n t ng XH ệ ượ khác Quan h ệ gi a Pháp ữ lu t v i ậ ớ Nhà n cướ
Quan hệ giữa Pháp luật vơi các Quy phạm XH khác
ệ ữ ậ ớ
Quan h gi a Pháp lu t v i chính trị
ủ
ậ ớ
ữ
ệ
V /Mối quan hệ c a PL với các hiện tượng XH khác
Quan h gi a Pháp lu t v i kinh tế
Pháp luật có sự tác
* S ph thu c c a pháp * S ph thu c c a pháp
đ ngộ trở lại với kinh tế ậ ậ ộ ủ ộ ủ ế ế
ộ
ế
là c s ơ ở ế
.(vd) ự ụ ự ụ lu t vào kinh t lu t vào kinh t + N i dung c a PL là do ủ các quan h kinh t -XH ệ quy t đ nh ế ị + Ch đ kinh t ế ộ c a Pháp lu t ậ ủ PL luôn ph n ánh trình ả đ phát tri n c a k.t ể ủ ộ ế
+ Tác động tích cực:ổn định trất tự XH, thúc đẩy kinh tế phát triển khi pháp luật phản ánh đúng trinh độ phát triển kinh tếxã hội(vd) + tác động tiêu cực: cản trở, kìm hãm sự phát triển kinh tếxã hội khi pháp luật phản ánh không đúng trình độ phát triển kinh tếxã hội.
ủ
V /Mối quan hệ c a PL với các hiện tượng XH khác
ệ ữ
ậ ớ
ị
ầ
ỉ
Mối quan hệ ủ c a PL với Chính trị
ị
ậ
Quan h gi a Pháp lu t v i chính tr là m i quan h gi a pháp lu t v i ố ệ ữ đ ng l i, chính sách c a Đ ng c m ườ ố ậ ớ Đ ng l i chính sách ườ ố quy n ề ủ ả ầ c a Đ ng c m ủ ả quy n có ý nghĩa ch ề đ o vi c xác đ nh ạ ệ n i dung pháp lu t ộ
ả
ủ
ướ
Cụ thể Pháp lu t th ch ậ ể ế hóa đ ng l i c a ướ ố ủ Đ ng c m quy n ầ thành ý chí chung ề c a Nhà n c
ồ ủ
ị
“Chính t r là linh h n c a Pháp lu t ”ậ
ậ ớ
ủ ệ ữ
V /Mối quan hệ c a PL với các hiện tượng XH M i quan h gi a Pháp lu t v i Nhà ố khác cướ n
ộ ậ ự ủ
S tác đ ng c a Pháp lu t ủ ự c đ i v i Nhà n ướ ố ớ S tác đ ng c a Nhà ộ c đ i v i pháp lu t n ậ ướ ố ớ
Nhà nước không thể tồn tại và phát huy quyền lực của mình nếu thiếu pháp luật
Trong tổ chức và hoạt
Nhà nước là chủ thể ban hành và bảo đảm cho Pháp luật được thực hiện trong cuộc sống Pháp luật chỉ phát sinh, tồn tại và có hiệu lực khi dựa trên sức mạnh của quyền lực Nhà nước
động, Nhà nước phải dựa trên cơ sở Pháp luật, phải tôn trong pháp luật
ủ
V /Mối quan hệ c a PL với các hiện tượng XH khác
ề
1
c th ch nhi u quy ướ ạ
ế ậ
Nhà n ể ph m đ o đ c, t p quán… ứ ạ thành quy ph m pháp lu t ậ ạ
ạ
ề
2
ủ
ớ
ậ
Ph m vi và m c đích đi u ch nh ỉ ụ c a Pháp lu t so v i các lo i ạ quy ph m XH khác có th th ng ể ố ạ nh t v i nhau ấ ớ
M i quan ố h gi a PL ệ ữ v i các quy ớ ph m XH ạ khác
3
ạ
ậ
Các lo i quy ph m XH khác đóng ạ vai trò h tr đ Pháp lu t phát ỗ ợ ể huy hi u l c, hi u qu trong vi c ệ ệ đi u ch nh các quan h xã h i ộ
ệ ự ỉ
ả ệ
ề
Bài 2
ủ
V /Mối quan hệ c a PL với các hiện tượng XH khác
Pháp luật luôn tác động tích cực đến kinh tế, thúc đẩy kinh tế phát triển? Đúng hay sai, tại sao?
Câu h iỏ
Đường lối của Đảng cầm quyền phản ánh chính sách pháp luật của một nhà nước ? đúng hay sai, tại sao?
Bài 2 ể
VI/ Ki u pháp luật và hình thức pháp luật
ữ
ế
ậ
ể
Pháp lu t Chi m h u nô lệ
Pháp lu t phong ki n
ế
ậ
Pháp lu t T s n
ậ ư ả
Pháp lu t XHCN ậ
Ki u PL là t ng th các ể ổ d u hi u đ c ệ ấ ặ tr ng c b n ơ ả ư c a pháp lu t, ủ ậ th hi n b n ả ể ệ ch t G/c và ấ nh ng đi u ề ữ i, ki n t n t ệ ồ ạ phát tri n c a ủ ể Pl trong m t ộ hình thái kinh t XHế nh t đ nh ấ ị
Bài 2 ể
VI/ Ki u pháp luật và hình thức pháp luật
i trên th c t ứ ồ ạ ạ ự ế
Hính th c pháp lu t là các d ng t n t ậ c a pháp lu t ậ ủ
Có 3 hình th c ứ pháp lu tậ
ả
ạ
Văn b n quy ph m pháp lu t (ậ hình th c ứ ti n b nh t) ế ộ ấ
Câu hỏi
c
ậ
ướ
1.Pháp lu t khác gì so v i quy t c đ o đ c và tôn giáo? Nhà n ắ nên dùng quy t c nào đ qu n lý đ t n
c, vì sao?
ứ ạ ấ ướ
ớ ể
ả
ắ
2. Nh n đ nh sau đây đúng hay sai, t
i sao?
ậ
ị
ạ
- Pháp lu t là m t quy ph m xã h i đ c bi
t?
ộ ặ
ộ
ạ
ậ
ệ
- Pháp lu t đi u ch nh m i quan h xã h i?
