Ữ
Ấ
Ề Ơ B NẢ
NH NG V N Đ C Ậ
Ề
V PHÁP LU T
Ố
Ồ
Ậ
I. NGU N G C PHÁP LU T:
ậ
ạ
TK XVIII trư c CN , “Hamurapi” pháp ờ ư i ra ờ ệ do” và “nô l ” ậ ở
ờ
toanvs@gmail.com
ạ ộ ớ ủ lu t chính là ý c a chúa tr i. chia con ng ờ ự ư i t làm 2 lo i “ng đ ộ ớ 2000 năm trư c CN, lu t “Manu” Aán ầ ề ự ạ c ổ đ i. Cho r ng tr i ban quy n l c cho t ng ớ l p lãnh ằ đ o xã h i.
ề ự
ế ề Lý thuy t v “Quy n t
nhiên”
ự i m t lo i pháp lu t t ặ ậ ừ đ c tính t nhiên
ề ự đ u t ế ề quy t v
toanvs@gmail.com
ộ ạ ồ ạ T n t ư i. ờ ủ c a con ng ờ ư i sinh ra M i ngỗ ờ ủ ự do và t cu c ộ đ i c a mình” (Rousseau 1789)
ề
ể
ậ Quan đi m v pháp lu t
ậ ự
ậ Th n thánh hóa pháp lu t ế ề Ch nghĩa pháp lu t t nhiên, lý thuy t v
nhiên (Groos, Montesqueau, Rousau,
ầ ủ ề ự quy n t john locke …).
ế ọ
ề
ậ Thuy t h c Mác – Lênin v Pháp Lu t
ậ ứ ề ắ ớ
toanvs@gmail.com
ể ậ Nh n th c v Pháp lu t luôn g n v i quan ề đi m v nhà n ư cớ
ậ
ị
ộ ủ Giá tr xã h i c a pháp lu t.
ả ả s ự đ m b o tr t t ậ ự trong quan
ậ Pháp lu t là ệ ữ h gi a:
;
ổ ứ ;
toanvs@gmail.com
ề Chính quy n công dân ộ T ch c trong xã h i công dân ương; ị Trung ương đ a ph Công dân – Công Dân
ỉ
ế ố đi u ch nh hành vi
ậ c a ủ ề Pháp lu t là y u t ủ ự ẩ ờ con ngư i, chu n m c cho hành vi c a con ngư i.ờ
ị
Pháp lu t ậ đ nh h
ư ng hành vi con ng ớ ứ
ủ
ờ
ộ
ư i, ờ ư i trong
ộ
tác đ ng vào ý th c c a con ng ệ quan h xã h i.
toanvs@gmail.com
ề
ệ ậ ạ đi u ki n cho n n kinh t ự ế ớ ự ề ợ phát đư c xây d ng phù h p v i s phát
ị
Pháp lu t t o ợ ể tri n (khi ộ ể ủ tri n c a xã h i) ề ậ ạ đi u ki n n Pháp lu t t o ộ ủ ủ c a xã h i, c a ch
toanvs@gmail.com
ệ ổ đ nh và phát tri n ộ ị ể ư c. ớ ế đ chính tr – nhà n
Ả
Ấ
II. B N CH T PL:
ấ giai c pấ :
ủ ư c và giai
ả ị 1. B n ch t ậ ố ủ ả ớ ợ ư c ớ đư c ph n
ệ ữ ề ố ỉ
toanvs@gmail.com
ớ ả Pháp lu t ph n ánh ý chí c a nhà n ấ c p th ng tr , ý chí c a nhà n ánh trong pháp lu t.ậ Pháp lu t ậ đi u ch nh m i quan h gi a các ộ ấ ầ t ng l p, giai c p trong xã h i
ủ
ớ ể ệ
toanvs@gmail.com
ậ ư c thông qua pháp lu t th hi n ỗ M i nhà n ộ ấ tính giai c p m t cách khác nhau: ủ ớ Nhà nư c ch nô ế Nhà nư c phong ki n ớ Nhà nư c tớ ư b nả ộ ớ Nhà nư c xã h i ch nghĩa
Pháp lu t nhà n
ậ ủ
ấ ị
ề ợ ủ ạ ợ i ích ọ đ nh m i i thu c v giai c p ch nô và tình tr ng
ấ ụ ụ ư c ch nô ớ : ph c v cho l ủ ủ c a giai c p ch nô: công khai qui ấ ề ộ quy n l ệ . vô quy n c a giai c p nô l
Pháp lu t nhà n
ề ủ ậ
ị
ể ệ ợ ế th hi n l ề ủ ọ ự ố
toanvs@gmail.com
ấ ầ ớ ư c phong ki n: i ích giai c p ấ đ a ch , h n ch các quy n c a các giai ủ ạ ế đ i ố ộ ấ c p khác trong xã h i. Đàn áp m i s ch ng ủ c a các giai c p b n cùng khác.
ủ
ờ ầ
ộ ề ị Pháp lu t tậ ư s nả qui đ nh các quy n c a con ưng các t ng l p khác ấ ư s n ả i ích xã h i,
ả ợ i ích kinh t
ấ
ủ ệ ậ ợ ớ ộ ngư i trong xã h i. Nh ớ ế ợ ợ không có đư c l i th so v i giai c p t ế ợ ọ ấ đ liên quan ề trong m i v n đ n l ế ớ ư c, l … qu n lý Nhà N ị ậ Pháp lu t XHCN công khai qui đ nh tính giai c p ả i ích c a nhân dân
toanvs@gmail.com
ủ c a pháp lu t, b o v cho l lao đ ng.ộ
Ấ
Ả
II. B N CH T PL:
ả
ủ ớ ộ ề ầ ể ệ ợ i ích c a nhi u t ng l p trong
toanvs@gmail.com
ợ ộ ấ 2. B n ch t xã h i: PL th hi n l xã h i.ộ ề PL đi u hòa l i ích xã h i.
Ặ
Ệ III. KHÁI NI M, Đ C TR
ƯNG:
1.Khái Ni m:ệ
ể ổ “PHÁP LU T Ậ là T ng th các
ệ ữ ố
toanvs@gmail.com
ộ ộ qui t cắ chi ph i các quan h gi a các thành viên trong xã h i” (nghĩa r ng)
Ặ
Ệ III. KHÁI NI M, Đ C TR
ƯNG:
ừ ặ
ả ậ ớ ự
ể ệ ộ ố ị
ằ ạ ệ
toanvs@gmail.com
ị ắ ử ệ ố 1. Pháp lu t là h th ng các qui t c x ậ ư c ban hành (ho c th a nh n) ự s do Nhà N ủ ệ và b o ả đ m th c hi n, th hi n ý chí c a giai ế ố đi u ề ấ c p th ng tr trong xã h i, là y u t ậ ự ộ ỉ ch nh các quan h xã h i nh m t o ra tr t t ộ và n ổ đ nh trong xã h i
2. Đ c trặ
ưng:
PHAÙP LUAÄT
Toång quaùt
Xaùc ñònh
Quyeàn löïc nhaø nöôùc (cöôõng cheá)
Qui phaïm phoå bieán, Baét buoäc
toanvs@gmail.com
ổ
2.1 Tính T ng quát
ợ Nhà nư c khái quát hóa các hi n t
ủ
ộ ậ ộ ể ệ ệ ư ng trong cu c ắ đưa lên thành qui t c chung c a lu t, ắ đã đư c ki m nghi m trong cu c
do giao k t h p
toanvs@gmail.com
ớ ố s ng và ợ ữ nh ng qui t c ợ ộ ố s ng m t cách h p lý. ộ ố ẽ Do đó PL s có cu c s ng lâu dài và n ề ự (vd: quy n t ệ ị ổ đ nh. ề đư c ợ ồ ế ợ đ ng, quy n ả ề ả ạ b o v tính m ng, quy n tài s n…)
“Khoâng ai ñöôïc coi nhö khoâng bieát phaùp
ổ ế ạ ắ ộ 2.2 Tính qui ph m ph bi n, b t bu c
PL theå hieän döôùi daïng qui phaïm (caùch xöû söï) vaø coù hieäu löïc aùp duïng roäng lôùn, khoâng bò haïn cheá bôûi nhaän thöùc, toân giaùo, daân toäc, trình ñoä… cuûa moïi ngöôøi trong xaõ hoäi.
toanvs@gmail.com
luaät”
ể ệ ộ 2.3 PL th hi n m t cách xác đ nhị
ờ ậ ể ỉ Con ngư i ch có th nh n th c ứ đư c khi PL
ứ đá…)
ể ệ ị ị ộ ợ ụ ể th hi n m t cách khách quan, c th . ả ăn b n, bia ễ đơn gi n, d ả ộ Xác đ nh trong hình th c (v Xác đ nh trong n i dung (
ể
Đư c th hi n d
toanvs@gmail.com
hi u…) ợ ớ ạ ắ ử ự ể ệ ư i d ng các qui t c x s .
ề ự
ỡ
ế 2.4 Cư ng ch (quy n l c)
ệ ệ ế Bi n pháp ch tài: gi a các bên ỡ ư ng ch b i c Bi n pháp c ữ ế ở ơ quan nhà nư c: ớ
ệ ể
toanvs@gmail.com
cơ quan hành chính, tòa án, vi n ki m soát, thi hành án...
Ứ
IV. CH C NĂNG PL:
ạ ộ
ụ ủ ữ ứ ớ ư c nên có nh ng ch c
ị 1. Khía c nh chính tr – xã h i: PL là công c c a nhà n ư c.ớ ủ năng c a nhà n
ể ạ ố ế ả ; b o
toanvs@gmail.com
ố ộ đ i ngo i; phát tri n kinh t Vd: đ i n i, ố ệ ổ qu c… v t
ệ
ề ả
toanvs@gmail.com
ạ 2. Khía c nh pháp lý: ộ Ch c nứ ăng đi u ch nh quan h xã h i ỉ Ch c nứ ăng b o v ệ Ch c nứ ăng giáo d cụ
Ệ
Ố V. CÁC H TH NG PL TH GI
Ế Ớ I
1. H th ng PL Ănglê s c xông (thông lu t,
ệ ố ắ ậ
Anh, các nư c thu c
common law) ớ ị ỹ ộ đ a anh, Ailen, M ,
toanvs@gmail.com
Uùc, Canada, new zeland, bruney, Malaisia, Singapore, Myanma…
ạ ấ Án lệ các qui ph m l y
Ngu n lu t chính: ủ ậ
ậ ả
N i dung: pháp lu t hình th c (t
ồ ừ các b n án c a tòa án c p cao. ố ụ ấ ứ t ng) quan
ra t ộ tr ngọ
Không phân đ nh rõ ranh gi
ớ ị
ệ ể ọ
toanvs@gmail.com
ữ i gi a các ngành ậ đi n hóa lu t; không chú tr ng vi c pháp lu tậ
ụ
ậ
ồ
ủ
ạ
ọ
ể ứ Pháp, Đ c, Ý, Th y Đi n, Tây Ban Nha, Thái Lan… ả Ngu n lu t chính: V ăn B n PL N i dung: coi tr ng vai trò c a các qui ph m pháp
ấ lu t v t ch t ậ
ư pháp,
ứ ăng
ộ ậ ậ ệ ố ệ ố ế
ề ự
ự
H th ng lu t phân chia thành công pháp, t h th ng tòa án chia ra nhi u tòa án ch c n (hi n pháp, dân s , hình s …)
toanvs@gmail.com
ị ệ ố 2. H th ng PL Rôma – giécman (PL l c ụ đ a, continental law)
ệ ố
ồ
3. H th ng PL h i giáo
Là h th ng pháp lu t ch u nh h
ị ả ậ ặ ở ư ng n ng
ệ ố n c a tôn giáo.
Có ắ
ề ủ ở ế ớ ớ ề nhi u n ư c trên th gi
ư: iran, đan ni,
toanvs@gmail.com
i nh ir c, coét, palestine, afganistan. gióc nê pan, xi ri, indonesia, palestin …
ồ
ạ
ồ
ố Ngu n g c chính c a
ứ
ồ
ủ đ o h i là ủ kinh coran, t c thánh kinh c a h i giáo.
toanvs@gmail.com
ệ ố
4. H th ng PL XHCN
ả
ự ậ ớ Các nư c XHCN Ngu n cồ ơ b n: VBPL PL chia thành các ngành lu t: dân s , hình
s …ự
PL th hi n c th tính giai c p, ch
ể ệ ụ ể ấ ế đ ộ
toanvs@gmail.com
chính tr ..ị
