BÀIăGINGăHCăPHN
QUNăLụăHÀNHăCHệNHăNHÀăNCăVÀă
QUNăLụăNGÀNHăGIỄOăDCă&ăĐÀOăTO
NgƠnhăđƠoătoăTh vin trng hc
Biênăson
NguynăVĕnăTính
T
ổăQunălỦăgiáoădc
QungăNgưiăậ T4/2014
TRNG ĐH PHM VĔN ĐNG
KHOA S PHM XÃ HI
Liănóiăđu
Học phần “Qun lỦ hành chính nhà nớc và qun lỦ ngành giáo dc đào to”
ban hành theo Quyết định số 33/2002/QĐ-BGD&ĐT là học phần bắt buộc thuộc
Chơng trình đào to giáo viên mầm non, phổ thông đợc áp dng trong các trng
đi học, cao đẳng, trung học s phm và các khoa s phm nằm trong các trng,
các học viện ngoài s phm.
Thực hiện ch trơng ca trng đi học Phm Văn Đồng, Tổ Qun lỦ giáo
dc - Khoa S phm xư hội, đơn vị đợc giao trách nhiệm ging dy học phần tổ
chức biên son các tập “Bài ging học phần” nhằm cung cấp thêm nguồn t liệu đáp
ứng nhu cầu tìm hiểu, học tập, nghiên cứu ca các bn sinh viên và thầy cô giáo
ging dy. Để phù hợp với chơng trình đào to, đối tợng ngi học cũng nh
kiến thức có tính đặc thù ca giáo dc mầm non, phổ thông, các tập bài ging bao
gồm:
- Bài ging học phần áp dng cho chơng trình đào to giáo viên mầm non
(ThS.Nguyễn Thị Thu Biên - 2014);
- Bài ging học phần áp dng cho chơng trình đào to giáo viên Tiểu học
(GVC Nguyễn Văn Tính - 2014);
- Bài ging học phần áp dng cho chơng trình đào to giáo viên Trung
học cơ sỏ (GVC Nguyễn Văn Tính - 2014);
- Bài ging học phần áp dng cho chơng trình đào to viên chức Th viện
trng học (GVC Nguyễn Văn Tính - 2014);
- Bài ging học phần áp dng cho chơng trình đào to giáo viên Trung
học phổ thông (Th.S Nguyễn Thị Thu Biên - 2013)
Tập bài ging này là một trong năm tập bài ging nêu trên do tác gi biên
son và chỉnh lý, phc v cho nhu cầu nghiên cứu, học tập ca học sinh hệ đào to
th viện trng học. Chúng tôi hy vọng các tập bài ging sẽ góp phần giúp các bn
sinh viên nguồn thông tin bổ ích phc v cho hot động tự học ca mình nhằm
vơn tới những đỉnh cao tri thức, đáp ững kỳ vọng ca gia đình, ca thầy cô, ca xư
hội và ca chính các bn. Quá trình biên son chắc chắn không tránh khỏi những
khiếm khuyết và thiếu sót nhất định. Chúng tôi mong muốn sẽ nhận đợc nhiều Ủ
kiến đóng góp chân thành ca thầy cô giáo và các bn sinh viên để các tập bài ging
đợc chỉnh sửa ngày càng hoàn thiện hơn, góp phần nâng cao chất lợng đào to
ca trng đi học Phm Văn Đồng.
Trân trọng cm ơn!
TÁC GI
1
Chngă1
MTăSăVNăĐăCăBNăVăNHÀăNC
QUNăLụăHÀNHăCHệNHăNHÀăNC
VÀăCỌNGăV,ăCỌNGăCHC
1.1.ăMtăsăvnăđăcăbnăvătổăchcăvƠăhotăđngăcaănhƠăncăcngă
hòaăxưăhiăchănghĩaăVităNam
1.1.1. NhƠănc cngăhòaăxưăhiăchănghĩaă(CHXHCN)ăVităNam
1.1.1.1. Sự ra đi ca nhà nớc CHXHCN Việt Nam
Lịch sử phát triển ca xư hội loài ngi đư từng có giai đon không có nhà
nớc, đó là thi kỳ cộng sn nguyên thy, khi xư hội cha có chế độ t hữu và giai
cấp. Khi xư hội có giai cấp xuất hiện, nhà nớc ra đi. Nhà nước là một thiết chế xụ
hội đặc biệt gắn liền với một hình thái kinh tế xụ hội nhất định, với tư cách là công
c bảo vệ giai cấp và duy trì sự tồn tại phát triển ca xụ hội loài người. Nhà nớc
xuất hiện khách quan, tồn ti trong một giai đon phát triển nhất định ca lịch sử và
sẽ tự tiêu vong khi những cơ s tồn ti ca nó không còn nữa.
Cách mng tháng Tám thành công, ngày 2 tháng 9 năm 1945, Ch tịch Hồ
Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân ch cộng hòa,
nay là Cộng hòa xụ hội ch nghĩa Việt Nam. Bằng Ủ chí và sức mnh ca toàn dân
tộc, đợc sự giúp đỡ ca bn bè trên thế giới, Nhân dân ta đư giành chiến thắng vĩ
đi trong các cuộc đấu tranh gii phóng dân tộc, thống nhất đất nớc, bo vệ Tổ
quốc và làm nghĩa v quốc tế, đt đợc những thành tựu to lớn, có Ủ nghĩa lịch sử
trong công cuộc đổi mới, đa đất nớc đi lên ch nghĩa xư hội.
Nớc Cộng hòa xư hội ch nghĩa Việt Nam là một nước độc lập, có ch
quyền, thống nhất và toàn vẹn lụnh thổ, bao gồm đất liền, hi đo, vùng biển và
vùng tri. Quốc kỳ nớc Cộng hòa xư hội chnghĩa Việt Nam hình chữ nhật, chiều
rộng bằng hai phần ba chiều dài, nền đỏ, giữa có ngôi sao vàng năm cánh. Quốc
huy nớc Cộng hòa xư hội ch nghĩa Việt Nam hình tròn, nền đỏ, giữa có ngôi
sao vàng năm cánh, xung quanh có bông lúa, dới có nửa bánh xe răng và dòng
chữ Cộng hòa xư hội ch nghĩa Việt Nam. Quốc ca nớc Cộng hòa xư hội ch nghĩa
Việt Nam là nhc và li ca bài Tiến quân ca. Quốc khánh nớc Cộng hòa xư hội
2
ch nghĩa Việt Nam là ngày Tuyên ngôn độc lập 2 tháng 9 năm 1945. Th đô nớc
Cộng hòa xư hội ch nghĩa Việt Nam là Hà Nội.
1.1.1.2. Bn chất ca nhà nớc CHXHCN Việt Nam
Nớc Cộng hòa xư hội ch nghĩa Việt Nam là quốc gia thống nhất ca các
dân tộc cùng sinh sống trên đất nớc Việt Nam. Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết,
tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; nghiêm cấm mọi hành vi kỳ thị, chia rẽ dân
tộc. Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Việt. Các dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết,
giữ gìn bn sắc dân tộc, phát huy phong tc, tập quán, truyền thống và văn hóa tốt
đẹp ca mình. Nhà nớc thực hiện chính sách phát triển toàn diện và to điều kiện
để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, cùng phát triển với đất nớc. Thể chế hóa
Cơng lĩnh xây dựng đất nớc trong thi kỳ quá độ lên ch nghĩa xư hội, kế thừa
Hiến pháp năm 1946, Hiến pháp năm 1959, Hiến pháp năm 1980 và Hiến pháp năm
1992, Hiến pháp năm 2013 đư khng định: “Nớc Cộng hòa xư hội ch nghĩa Việt
Nam do Nhân dân làm ch; tất c quyền lực nhà nớc thuộc về Nhân dân mà nền
tng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức”.
Nh vậy có thể nói, nhà nớc cộng hòa Xư hội ch nghĩa Việt Nam là nhà
nớc kiểu mới do đó có bn chất khác hẳn vi các kiểu nhà nớc bóc lột. Bn chất
ca nhà nớc cộng hòa Xư hội ch nghĩa việt Nam đợc quyết định bi cơ s kinh
tế và chế độ chính trị-xư hội ca chế độ Xư hội ch nghĩa. Bn chất ca nhà nớc ta
là nhà nước ca dân, do dân và vì dân. Tất c quyền lực ca nhà nớc đều thuộc về
nhân dân mà nền tng là liên minh công nông và tầng lớp trí thức. Nhà nớc Cộng
hòa xư hội ch nghĩa Việt Nam là nhà nớc pháp quyền xư hội ch nghĩa ca Nhân
dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Nhà nớc qun lỦ xư hội bằng Pháp luật, theo Pháp
luật và nêu cao vai trò ca Pháp chế. Nhà nớc bo đm và phát huy quyền làm ch
ca Nhân dân; công nhận, tôn trọng, bo vệ và bo đm quyền con ngi, quyền
công dân; thực hiện mc tiêu dân giàu, nớc mnh, dân ch, công bằng, văn minh,
mọi ngi có cuộc sống ấm no, tự do, hnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện.
Nhà nớc pháp quyền Xư hội ch nghĩa việt Nam mang bản chất giai cấp công
nhân, gắn bó chặt chẽ với dân tộc và nhân dân Việt Nam . Tính nhân dân ca nhà
nớc thể hiện chỗ, là nhà nớc ca dân, do dân và vì dân. Tính dân tộc ca nhà
3
nớc thể hiện chỗ, đi diện cho lợi ích ca dân tộc Việt Nam , kế thừa và phát huy
các giá tri truyền thống, bn sắc tốt đẹp ca dân tộc và con ngi Việt Nam .
1.1.1.3. Nguyên tắc tổ chức và hot động ca nhà nớc CHXHCN Việt Nam
Nhà nớc ta đợc tổ chức và hot động theo Hiến pháp và pháp luật, qun lỦ
xư hội bằng Hiến pháp và pháp luật, tuân th theo các nguyên tắc cơ bn sau đây:
a) Nhân dân đợc tham gia vào công việc qun lỦ nhà nớc, qun lỦ xư hội.
Hiến pháp nhà nớc ta nêu rõ “Công dân có quyền tham gia qun lỦ nhà nớc và xư
hội, tham gia tho luận và kiến nghị với cơ quan nhà nớc về các vấn đề ca cơ s,
địa phơng và c nớc. Nhà nớc to điều kiện để công dân tham gia qun lỦ nhà
nớc và xư hội; công khai, minh bch trong việc tiếp nhận, phn hồi Ủ kiến, kiến
nghị ca công dân1.”. Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nớc bằng dân chtrực
tiếp, bằng dân ch đi diện thông qua Quốc hội, Hội đồng nhân dân và thông qua
các cơ quan khác ca Nhà nớc. Công dân đmi tám tuổi trlên có quyền bầu
cử và đ hai mơi mốt tuổi tr lên có quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân
dân. Việc thực hiện các quyền này do luật định. Nhà nớc bo đm và phát huy
quyền làm ch ca Nhân dân; công nhận, tôn trọng, bo vệ và bo đm quyền con
ngi, quyền công dân; thực hiện mc tiêu dân giàu, nớc mnh, dân ch, công
bằng, văn minh, mọi ngi có cuộc sống ấm no, tự do, hnh phúc, có điều kiện phát
triển toàn diện.
b) Nhà nớc cộng hòa Xư hội ch nghĩa việt Nam chịu sự lưnh đo ca đng
cộng sn Việt Nam. Đng Cộng sn Việt Nam, là lực lợng lưnh đo Nhà nớc và
xư hội. Đng đề ra chtrơng, đng lối, chính sách lớn cho hot động ca nhà
nớc. Đng quyết định những vấn đề quan trọng về tổ chức bộ máy nhà nớc. Đng
lưnh đo nhà nớc thông qua các tổ chức và cá nhân đng viên đang công tác trong
các cơ quan nhà nớc. Đng Cộng sn Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân,
phc v Nhân dân, chịu sự giám sát ca Nhân dân, chịu trách nhiệm trớc Nhân dân
về những quyết định ca mình. Các tổ chức ca Đng và đng viên Đng Cộng sn
Việt Nam hot động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
1. Khon 1, 2 Điều 28 Hiến pháp 2013