Bài giảng Quy hoạch phòng lũ - TS. Nguyễn Mai Đăng

Chia sẻ: Hấp Hấp | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:39

Thêm vào BST

Báo xấu

75
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Quy hoạch phòng lũ: Giới thiệu chung" giúp các bạn nắm bắt được những thông tin chung về môn học như đối tượng, mục tiêu, lịch giảng dạy, tài liệu tham khảo, phương pháp giảng dạy, cách đánh giá môn học cùng một số thông tin khác. Mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Quy hoạch phòng lũ - TS. Nguyễn Mai Đăng

QUY HOẠCH PHÒNG LŨ (Flood Control Planning) Nguyễn Mai Đăng Bộ môn Thủy văn & Tài nguyên nước Email: dang@wru.vn
Nội dung môn học Chương 1. Giới thiệu chung (Introduc;on) §  Lũ và phân loại lũ (Flood and Type of Flood) §  Một số khái niệm (concepts) §  Quản lý lũ (Flood Management) §  Những thách thức (Challenges) Chương 2. Một số nguyên lý chung về quy họạch phòng lũ •  Phương pháp dếp cận quản lý lưu vực trong quy hoạch phòng lũ •  Các nghiên cứu về lũ •  Tần suất lũ thiết kế •  Xem xét yếu tố kinh tế trong QHPL •  Xem xét yếu tố xã hội trong QHPL •  Xem xét yếu tố môi trường trong QHPL •  Biện pháp phòng chống và quản lý lũ toàn diện –  Giải pháp công trình –  Giải pháp phi công trình
Nội dung môn học (;ếp theo) Chương 3. Lập quy hoạch phòng lũ chi ;ết •  Quan điểm, mục dêu, nhiệm vụ quy hoạch •  Các dêu chuẩn kỹ thuật phòng chống lũ •  Tính toán, quy hoạch phòng chống lũ •  Đánh giá tác động môi trường chiến lược •  Kinh phí đầu tư và hiệu quả phòng chống lũ •  Các giải pháp tổ chức thực hiện quy hoạch Chương 4. Đánh giá rủi ro lũ (Flood Risk Assessment) §  Xác định rủi ro (risk deﬁnidon) §  Đánh giá quy mô nguy hiểm của lũ (hazard asessment) §  Phân €ch tổn thương do lũ (vulnerability analysis) §  Đánh giá rủi ro (risk asessment)
Nội dung môn học (;ếp theo) Chương 5. Đánh giá thiệt hại lũ (ﬂood damage assessment) §  Thiệt hại hữu hình (tangible damage) •  Thiệt hại trực dếp (direct damage) •  Thiệt hại gián dếp (indirect damage) §  Thiệt hại vô hình (intangibel damage) Chương 6. Quản lý tổng hợp lũ (Integradted Flood Management) §  Quản lý lũ truyền thống. §  Những thách thức của quản lý lũ. §  Khái niệm về quản lý tổng hợp lũ §  Đưa quản lý tổng hợp lũ vào thực tế. Chương 7. Ví dụ -‐ quy hoạch phòng lũ cho vùng hạ lưu sông Trà Khúc
Tài liệu tham khảo Goodman, A. S. (1984). Principles of Water Resources Planning. Prendce-‐Hall, Inc. United States of America. APFM (Associated Program on Flood Management) (2009). Integrated Flood Management. The Wold Meteorological Organizadon (WMO) and the Global Water Partnership (GWP). Available via DIALOG: hŽp://www.APFM.info/[df/concept_paper_e.pdf. Duivendijk, J. V. (2000). Assessment of Flood Management Op;ons. The World Commission on Dams, Cape Town, South Africa. Available via DIALOG: hŽp://oldwww.wii.gov.in/eianew/eia/dams%20and%20development/kbase/contrib/ opt173.pdf Green C H, Parker D J, Tunstall S M (2000) Assessment of ﬂood control and management opdons, report. The World Commission on Dams, Cape Town, South Africa. Available via DIALOG: hŽp://www.swissdams.ch/CommiŽee/Dossiers/wcd/Themadc%20review/ tr44_ﬁnaldra™.pdf Hà Văn Khối và nnk (2005). Phân qch hệ thống tài nguyên nước trong kiểm soát lũ đồng bằng sông Hồng, Nghiên cứu điển hình. NXB Nông nghiệp, Hà Nội. Hà Văn Khối, Lê Đình Thành, Ngô Lê Long (2007). Quy hoạch và phân qch hệ thống tài nguyên nước. NXB Giáo dục.
Giới thiệu chung
Lũ là gì? §  Lũ là một hiện tượng (có thể do tự nhiên hoặc do nhân tạo) khi nước được đưa vào một khu vực nào đó mà lại không xả đủ nhanh ra ngoài thông qua hệ thống dêu thoát. Hậu quả là nước sẽ tràn qua hệ thống dêu thoát và tạo nên “lũ” §  Lũ có thể xuất hiện ở bất cứ nơi nào mà có sự quá thừa nước tại một địa điểm và tại thời điểm nhất định §  Ngược lại với lũ là hạn ‒ một thời kỳ thiếu nước do không có mưa tạo nên ¤nh trạng khô hạn kéo dài có thể đến vài năm §  Lũ luôn là một phần của tự nhiên và của thế giới chúng ta. Lũ tạo nên nhiều thiệt hại, nhưng cũng mang lại nhiều điều có ích •  Lũ để lại các chất dinh dưỡng trên vùng ngập lụt rất lý tưởng cho canh tác •  Lũ còn mang nước về cho các vùng đầm lầy -‐ nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật
Phân loại lũ §  Lũ sông •  Xuất hiện khi nước lũ từ sông suối tràn qua bờ hoặc đê •  Được tạo ra bởi mưa lớn và kéo dài hoặc tuyết tan quá nhanh trong thời gian mùa xuân •  Loại này thường kéo dài vài ngày đến hàng tuần, thậm chí hàng tháng §  Lũ quét •  Thường xảy ra ở vùng đồi núi với độ dốc lớn •  Nước lên nhanh rồi lại xuống nhanh trong vài giờ •  Vận tốc dòng lũ nhanh, thời gian ngắn nên rất nguy hiểm §  Lũ đô thị •  Lũ xuất hiện trong các TP, nơi mà bê tông hóa mặt đường, nhà cửa, công trình công cộng làm hạn chế nước mưa thấm vào lòng đất •  Hệ thống dêu trong TP được xây dựng để chuyển lượng nước mưa ra khỏi TP, nhưng không phải lúc nào cũng đáp ứng được §  Lũ ven biển •  Xuất hiện khi nước biển dâng cao hơn mức triều cường bình thường (normal high dde) tạo nên ngập lụt vùng ven biển •  Đôi khi bão gió (bão nhiệt đới hoặc gió lốc) đẩy một khối nước biển tràn vào bờ được gọi là nước dâng do bão (storm surge)
Tính chất tự nhiên của lũ •  Khi bề mặt đất bị phủ bởi nhựa đường và bê tông thì nước sẽ bị hạn chế thấm vào lòng •  Khi lũ xuất hiện trong tự nhiên thì đất. Ở các vùng đô thị, hệ thống dêu thoát sẽ đất, cây và các loại thực vật khác chuyển tải lượng nước thừa này xuống hạ lưu giúp hấp thụ thêm nước giống như và sẽ gây ngập lụt ở hạ lưu một miềng xốp hút nước •  Khi đất bão hòa thì nước trở thành dòng chảy và chảy xuống chỗ thấp hơn •  Khu vực đầm lầy đòng vai trò như các hồ chứa tự nhiên, chúng co thể €ch nước từ mùa mưa để sử dụng cho mùa khô
Tính chất tự nhiên của lũ •  Khi nước lũ rút đi –  Thường để lại bùn cát, mảnh vụn, nước ô nhiễm, và nhà cửa đổ nát. Bệnh tật lan truyền. Mùa màng bị thiệt hại dẫn đến thiết hụt lương thực – thực phẩm. –  Tuy nhiên hấu hết các đồng ruộng về lâu dài sẽ trở nên màu mỡ hơn nhờ phù sa do lũ để lại. •  Sự khác biệt –  Ảnh hưởng của một trận lũ ở vùng tự nhiên là khác so với vùng đô thị. –  Các khu rừng ở lưu vực sông Amazon bị ngập lụt 2 lần trong năm với 6–7 m: những loại sinh vật được bổ sung lượng thức ăn từ thảm thực vật phía trên.
Một số hình ảnh về lũ
Ở Trung Quốc Tháng 7/2012 thủ đô Bắc Kinh đã phải hứng chịu đợt mưa lớn nhất trong 60 năm qua (trung bình 202 mm có nơi 460 mm) đã nhấn chìm nhiều tuyến phố và hầm, 37 người chết, hơn 500 chuyến bay bị hủy, hơn 66.000 người phải sơ tán
Ở Thái Lan Mưa lớn bất thường và kéo dài cuối 2011 gây lụt lội nặng nề đến miền bắc Thái Lan: •  500 người chết •  GDP giảm từ 0,3 ÷ 0,4% •  28 tỉnh bị ngập nặng •  Một số địa phương ngập lụt trên 2 tháng Thủ đô Bangkok hiện đại chìm trong biển nước mênh mông
Và ở Việt Nam thì sao? Dải đất miền trung Việt nam thường xuyên hứng chịu những trận lũ lụt nặng nề. Nước lũ nhấn chìm tất cả: nhà cửa, đường sá, ruộng vườn ... Lũ đến đột ngột, người dân không kịp sơ tán, phải trèo lên mái nhà, phá ngói để thoát ra ...
Thủ đô Hà Nội thì sao??? Trong trận lụt lịch sử tháng 10 năm 2008 do mưa lớn bất thường, nhiều tuyến phố ở Hà Nội trở thành sông, người dân phải di chuyển trên những con thuyền như thế này Trẻ em, người lớn tranh thủ bắt cá ngay trên lòng đường để cải thiện bữa ăn trong điều kiện thực phẩm khan hiếm, giá cả tăng vọt do lũ lụt
Hà Nội tháng 10 và 11 năm 2008 Hệ thống giao thông đường bộ hoàn toàn bị tê liệt, người dân phải dắt bộ xe máy, xe đạp dò dẫm ¤m đường về nhà Ôtô cũng xuống mà “dắt bộ”
Hà Nội tháng 10 và 11 năm 2008 Chỉ còn xe buýt trở thành xe lội nước Người dân di chuyển bằng phương dện tự chế
Hà Nội tháng 10 và 11 năm 2008 Phố Tây Sơn đoạn trước mặt trường Thủy Lợi Đường Phạm Hùng cũng chìm trong nước
Hà Nội tháng 10 và 11 năm 2008 Ghế đá quanh bờ hồ Hoàn Kiếm vắng người ngồi Vì mọi người còn bận đi bắt cá
Hà Nội tháng 10 và 11 năm 2008 Nhà cửa bị ngập Tài sản bị phá hoại