Bài giảng Sản xuất vaccin

Chia sẻ: Ngọc Lựu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:54

Thêm vào BST

Báo xấu

345
lượt xem 89
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sản xuất vaccin giúp sinh viên phân biệt được các loại vaccin, nêu qui trình cơ bản để sản xuất vaccin vi khuẩn, nêu qui trình cơ bản để sản xuất vaccin virus. Đây là tài liệu học tập và tham khảo bổ ích dành cho sinh viên và giảng viên ngành Y.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sản xuất vaccin

Sản xuất vaccin Yêu cầu : 1. Phân biệt được các loại vaccin. 2. Nêu qui trình cơ bản để sản xuất vaccin vi khuẩn 3. Nêu qui trình cơ bản để sản xuất vaccin virus 1
Lịch sử Bệnh đậu mùa Chủng đậu • China/India 1% so với 25% chết • Miễn dịch kéo dài • UK: 1700’s • China 1950 • Pakistan/Afghanistan/Ethiopia 1970 2
Lịch sử Bệnh đậu mùa Vaccination • Jenner 1796 : Đậu bò/Đậu lợn Edward Jenner (1749-l823) • 1800’s Tiêm phòng phổ cập cho trẻ em • 1930’s Ca tự nhiên cuối cùng ở Anh • 1940’s Ca tự nhiên cuối cùng ở Mỹ • 1958 chương trình WHO • 10/1977: Ca cuối cùng (Somalia) 3
Vaccin • Thành công trong quá khứ • Triển vọng cho tương lai 4
Định nghĩa Vaccin là chế phẩm chứa kháng nguyên của một hoặc nhiều loại vi sinh vật, dùng để gây miễn dịch chủ động dự phòng Vaccin lý tưởng  Sinh miễn dịch Bắt chước nhiễm tự nhiên  Cho sự bảo vệ kéo dài Khoảng cách giữa các liều xa  Không gây tác dụng phụ nghiêm trọng  Ổn định 5
Phân loại vaccin 6
Phân loại vaccin Phân loại vaccin truyền thống Vaccin bất hoạt (vaccin chết) Vaccin sống giảm hoạt lực Vaccin độc tố Vaccin dưới đơn vị Một số vaccin mới Vaccin idiotyp Vaccin liên hợp Vaccin vector tái tổ hợp Vaccin DNA Vaccin tổng hợp 7
Phân loại vaccin Vaccin bất hoạt (vaccin chết) Chứa các vi sinh vật độc đã được làm chết bằng các chất hóa học hoặc nhiệt độ, do đó không còn sinh sôi trong chủ thể được nữa Ưu: nói chung an toàn, nhưng không phải là tuyệt đối Các nội độc tố bề mặt trên vaccin ho gà bất hoạt đôi khi cảm ứng các đáp ứng DTH và virus cúm có gắn với các phản ứng tương tự Nhược: . Thường ít hiệu quả hơn vaccin sống giảm độc lực . Chỉ có khá năng cảm ứng miễn dịch thể dịch vì mầm bệnh chết không thể đi vào tế bào chủ  không tác dụng nếu là nhiễm nội bào . Cần nhiều liều hơn để cho bảo vệ lâu dài Ví dụ vaccin chống lại cúm, tả, ho gà, dại, dịch hạch, viêm 8 gan A và vaccin bại liệt Salk
Phân loại vaccin Vaccin sống giảm hoạt lực chứa các vi sinh vật sống được làm suy yếu độc lực hoặc vi sinh vật gần giống nhưng ít nguy hiểm hơn( BCG) Ưu: Kích thích kháng nguyên liên tục đủ lâu để sản xuất tế bào nhớ  tạo đáp ứng miễn dịch bền Nhược có thể chuyển lại thành dạng gây bệnh Ví dụ vaccin chống lại sốt vàng da, sởi, rubella, quai bị và vaccin bại liệt Sabin, BCG 9
Phân loại vaccin Vaccin độc tố chứa các độc tố đã bất hoạt không còn gây bệnh Ví dụ các vaccin độc tố uốn ván và bạch hầu, vaccin độc tố Crotalis atrox chống lại rắn chuông cắn dùng cho chó 10
Phân loại vaccin Vaccin dưới đơn vị Chứa một phần nhỏ của tác nhân gây bệnh sản xuất từ vi sinh vật an toàn hoặc tế bào nuôi cấy để gây ra đáp ứng miễn dịch. Bằng cách này, có thể tránh được các độc tố mạnh, hoặc loại bỏ được các vật liệu mơ hồ hoặc đáp ứng miễn dịch lấn át Ưu: . Ít tác dụng phụ hơn vaccin cổ điển . An toàn hơn Ví dụ vaccin Haemophilus influenza type b, vaccin chống lại HBV chỉ chứa các protein bề mặt của virus vaccin tiểu phần giống virus chống lại HPV chứa protein capsid chính của virus 11
Phân loại vaccin Một số vaccin mới Vaccin idiotyp Vaccin liên hợp Vaccin vector tái tổ hợp Vaccin DNA Vaccin tổng hợp 12
Phân loại vaccin Vaccin kháng-idiotyp chứa kháng thể kháng idiotyp KT2 KN KT1 Anti-idiotype Iditotype 13
Phân loại vaccin Vaccin kháng-idiotyp Virus epitop Kháng thể Kháng thể có vị trí gắn của epitop 14
Phân loại vaccin Vaccin idiotyp (tt) Kháng thể kháng- Tạo kháng thể idiotyp kháng lại kháng thể idiotyp kháng thể Kháng thể kháng- idiotyp bắt chước epitop 15
Phân loại vaccin Vaccin idiotyp (tt) Dùng kháng thể kháng-idiotyp làm vaccin Kháng thể Dùng như kháng-idiotype vaccin Gắn và trung hòa virus Kháng thể kháng-kháng-idiotyp Kháng thể kháng-kháng-idiotyp Kháng thể Kháng thể cho kháng kháng-kháng-idiotyp thể kháng-idiotyp 16
Phân loại vaccin Vaccin liên hợp Vaccin polysacchride Vỏ ngoài polysacchrid là KN không phụ thuộc T- cell, tạo miễn dịch yếu ở trẻ nhỏ, không tạo hoặc ít trí nhớ miễn dịch, ảnh hưởng nhắc lại kém  liên kết các polysacchrid này với protein (độc tố)  KN protein . Vaccin chống viêm phổi do phế cầu chứa 23 loại polysaccharide từ nang của 23 chủng St. pneumoniae . Vaccin Haemophilus influenzae type B 17
Phân loại vaccin Vaccin vector tái tổ hợp Là kết hợp sinh lý của một vi sinh vật và DNA của vi sinh vật khác, để chống lại các bệnh có quá trình nhiễm phức tạp. Ví dụ Vaccin phòng một số bệnh do virus được làm bằng cách tái tổ hợp biến chủng virus đậu bò với các gen vô hại của virus gây bệnh, Giá mang Mycobacterium bovis (chủng BCG) 18
Phân loại vaccin Vaccin tái tổ hợp dùng giá mang là virus đậu bò Virus đậu bò thuộc họ Orthopoxvirus Sinh sản trong nhiều vật chủ Virus ADN gồm 150-200 gen , ADN xoắn kép có 187.000 cặp nucleotid bao bọc bởi vỏ lipid Loại trừ một phần hệ gen của virus đậu bò  không còn đặc tính gây bệnh nào nữa 19
Phân loại vaccin Vaccin tái tổ hợp dùng giá mang là virus đậu bò Tạo virus tái tổ hợp • ADN mã hóa các kháng nguyên virus gây bệnh được phân lập và biến đổi để gen thể hiện được trong ADN của virus đậu bò  Ghép với ADN của virus đậu bò  gen mã hóa ngưng kết hồng cầu tố của virus cúm  kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B  glycoprotein của virus herpes thông thường, virus dại, virus Epstein-Barr, virus HIV, virus gây viêm đường tiêu hóa dễ lây..… • Làm vaccin đa giá gồm 20 loại KN virus khác nhau 20