Bài giảng Sử dụng thuốc trên bệnh nhân suy giảm chức năng gan, thận

Bài giảng này cung cấp kiến thức về việc sử dụng thuốc trên bệnh nhân suy giảm chức năng gan và thận, hai cơ quan chính tham gia vào quá trình chuyển hóa và thải trừ thuốc. Mục tiêu là giúp sinh viên và dược sĩ hiểu rõ sự thay đổi dược động học của thuốc ở những bệnh nhân này, từ đó đưa ra các quyết định kê đơn và điều chỉnh liều phù hợp.

Bài giảng này dành cho sinh viên dược, dược sĩ lâm sàng và các cán bộ y tế khác quan tâm đến việc sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả trên bệnh nhân suy giảm chức năng gan và thận.

Bài giảng trình bày chi tiết về những thay đổi dược động học (PK) của thuốc trên bệnh nhân suy gan và suy thận, bao gồm sự thay đổi về sinh khả dụng (F), thể tích phân bố (Vd), độ thanh thải (Cl), và thời gian bán thải (T1/2).

**Suy gan:**
* Sinh khả dụng (F) có thể tăng do giảm chuyển hóa bước một qua gan và giảm lưu lượng máu qua gan.
* Thể tích phân bố (Vd) có thể tăng do giảm tổng hợp protein tại gan, dẫn đến giảm liên kết thuốc-protein.
* Độ thanh thải (Cl) thường giảm, đặc biệt đối với các thuốc có hệ số chiết xuất cao qua gan (EH > 0.7) hoặc thấp (EH < 0.3).
* Thời gian bán thải (T1/2) thường kéo dài do giảm độ thanh thải và có thể tăng thể tích phân bố.

**Suy thận:**
* Sinh khả dụng (F) ít thay đổi.
* Thể tích phân bố (Vd) thường không đổi, trừ trường hợp bệnh nhân phù nhiều.
* Độ thanh thải (Cl) giảm đáng kể đối với các thuốc thải trừ chủ yếu qua thận.
* Thời gian bán thải (T1/2) kéo dài, dẫn đến nguy cơ tích lũy thuốc.

Bài giảng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cá nhân hóa điều trị, lựa chọn thuốc phù hợp, và điều chỉnh liều dựa trên mức độ suy giảm chức năng gan hoặc thận của từng bệnh nhân. Các thang điểm Child-Pugh và MELD được giới thiệu để đánh giá mức độ nặng của bệnh gan, trong khi độ thanh thải creatinin (ClCr) được sử dụng để đánh giá chức năng thận.