Bài giảng Tâm lý học ứng dụng: Nhận thức tình cảm

Mặt thái độ

-Thái độ lựa chọn

Mặt nhận thức

- Thái độ cảm xúc

- Cảm tính

-Thái độ đánh giá

- Lý tính

CẤU TRÚC CỦA Ý THỨC

cuu duong than cong . co m

Mặt năng động:

Điều khiển, điều chỉnh hoạt động để cải tạo thể giới và bản thân Khoa Giáo dục

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan 1

Quan trọng nhất?

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

2

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

KHÁI NIỆM CHUNG VỀ CẢM GIÁC

Cảm giác là

n

Phản ánh một cách riêng lẻ

Thuộc tính bề i của SV, HT

quá trình c

Các giác quan của chúng ta

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 3

BẢN CHẤT XÃ HỘI CỦA CẢM GIÁC NGƢỜI

Cảm giác

Mức độ

Cơ chế sinh lí

Đối tượng phản ánh

Phương thức tạo ra cảm giác

Hệ thống tín hiệu thứ hai

Sự vận động trong tự nhiên

Hệ thống tín hiệu thứ nhất

Ảnh hưởng bởi hoạt động giáo dục

cuu duong than cong . co m

Mức độ sơ đẳng nhưng không phải duy nhất

Chịu ảnh hưởng của nhiều hiện tượng tâm lí cao cấp của con người

Sự vật hiện tượng do lao động loài người tạo ra

Những đặc điểm khác biệt giữa con người và con vật Khoa Giáo dục

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan 4

Đặc điểm của tri giác:

P/á SVHT một cách trọn vẹn

Đặc điểm của tri giác

Là quá trình tích cực, gắn với HĐ của con người

P/á SVHT theo nhữngcấu trúc nhất định

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 5

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

6

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoạt động lên ý tƣởng thiết kế

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

7

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

NHỮNG CẢM GIÁC BÊN TRONG

Cảm giác vận động và sờ mó

Cảm giác rung

Cảm giác thăng bằng

cuu duong than cong . co m

Cảm giác cơ thể

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 8

VAI TRÒ CỦA CẢM GIÁC

• Phản ánh TL đầu tiên

• Thu nhận thông tin từ TGKQ

• Cơ sở cho QT nhận thức cao hơn

• Giữ cho não ở trạng thái hoạt hóa

cuu duong than cong . co m

• Người bị khuyết tật.

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 9

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

10

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA CẢM GIÁC

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 11

Hãy trả lời

Ngưỡng cảm giác là gì? Ngưỡng sai biệt là gì? Độ nhạy cảm là gì? Ngưỡng cảm giác và độ nhạy cảm tỷ lệ như thế nào?

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

12

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Quy luật ngƣỡng cảm giác

Ngưỡng cảm giác là giới hạn mà ở đó kích thích gây ra được cảm giác

KT u

KT i đa

cuu duong than cong . co m

Ngưỡng cảm giác phía dưới

Vùng cảm giác được

Ngưỡng cảm giác phía trên

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 13

Cảm giác có hai ngƣỡng:

• Ngưỡng cảm giác phía dưới là cường độ kích thích tối thiểu đủ để gây được cảm giác.

• Ngưỡng cảm giác phía trên là cường độ kích thích tối đa vẫn còn gây được cảm giác.

cuu duong than cong . co m

• Phạm vi từ ngưỡng dưới -> ngưỡng trên gọi là vùng cảm giác được trong đó có vùng cảm giác tốt nhất.

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 14

Ngƣỡng sai biệt – Độ nhạy cảm

• Ngƣỡng sai biệt: là mức độ chênh lệch tối thiểu về

cường độ và tính chất của hai kích thích đủ để ta phân biệt sự khác nhau giữa chúng thì gọi là ngưỡng sai biệt. • Độ nhạy cảm: khả năng có được cảm giác với những cường độ kích thích nhất định ( tối thiểu) trong những điều kiện cụ thể ( nhất định)

• Ngƣỡng cảm giác và ngƣỡng sai biệt và độ nhạy

cảm – Ngưỡng cảm giác phía dưới tỷ lệ nghịch với độ nhạy

cuu duong than cong . co m

cảm, ví dụ….

– Ngưỡng sai biệt tỉ lệ nghịch với độ nhạy cảm sai biệt,

ví dụ….. Hoàng Thị Quỳnh Lan

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Khoa Giáo dục 15

Quy luật ngƣỡng cảm giác

- Các cá nhân có ngưỡng cảm giác khác nhau

- Các cơ quan cảm giác khác nhau có ngưỡng

cảm giác riêng của mình

- Ngưỡng cảm giác chịu ảnh hưởng của các

điều kiện giáo dục và rèn luyện.

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 16

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

17

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Đi từ chỗ tối vào chỗ sáng

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 18

Làm thế nào để con ngƣời thích ứng với các kích thích?

Thích ứng là khả năng thay đổi độ nhạy cảm cuả cảm giác cho phù hợp với sự thay đổi của kích thích

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 19

Quy luật thích ứng cảm giác

Tỷ lệ nghịch

Độ nhạy cảm của cảm giác

Cường độ kích thích

Khả năng thích ứng

cuu duong than cong . co m

Thích ứng với môi trường

20

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Quy luật thích ứng của cảm giác có vai trò gì?

Thích ứng giúp con người thích nghi

Bảo vệ hệ thần kinh không bị quá tải

Sự thích ứng có thể phát triển nhờ rèn luyện

cuu duong than cong . co m

Sự thích ứng của cảm giác ở các loại cảm giác khác nhau có mức độ không giống nhau.

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 21

Điều gì sẽ xảy nếu....

• Các cảm giác không tồn tại độc lập mà luôn tác

đông qua lại lẫn nhau theo các quy luật

Kích thích

Yếu

Mạnh

Cơ quan phân tích 1

Cơ quan phân tích 2

cuu duong than cong . co m

Tăng độ nhạy cảm của cơ quan phân tích khác

Giảm độ nhạy cảm của cơ quan phân tích khác

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 22

Có mấy loại tác động tƣơng phản?

-Có 2 loại tác động tương phản:

Tương phản nối tiếp: khi hai kích thích tác động nối tiếp nhau lên một cơ quan cảm giác.

cuu duong than cong . co m

Tương phản đồng thời: khi hai kích thích tác động cùng một lúc lên cơ quan cảm giác.

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 23

Quy luật tác động qua lại giữa các cảm giác

“Nhà sạch thì mát Bát sạch ngon cơm”

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 24

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

25

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoạt động

Nhiệm vụ: - Hãy tưởng tượng nhóm của bạn sẽ nhận thiết kế mẫu cho sản phẩm là nước đóng chai

- Dựa trên quy luật của cảm giác thiết kế

cho sản phẩm trên

cuu duong than cong . co m

Yêu cầu - Có sản phẩm minh họa - Sử dụng đồ dùng tái chế đề thiết kế

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

26

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

II. TRI GIÁC

1. Khái niệm chung về tri giác

1.1. Định nghĩa

1.2. So sánh cảm giác và tri giác 1.3. Đặc điểm của tri giác

cuu duong than cong . co m

2. Phân loại tri giác. 3. Quan sát và năng lực quan sát 4. Vai trò của tri giác 5. Các quy luật tri giác.

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 27

ĐỊNH NGHĨA

Phản ánh một cách trọn vẹn

Tri giác là một quá trình n c

Các thuộc tính bên ngoài của sự vật hiện tượng

Các giác quan của chúng ta

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 28

1.2. SO SÁNH CẢM GIÁC - TRI GIÁC

TRI GIÁC

CẢM GIÁC

- Là một quá trình tâm lý

- Phản ánh HTKQ một cách trực tiếp

GIỐNG NHAU

- Phản ánh thuộc tính bề ngoài của SVHT

- Phản ánh sự vật, hiện tượng một cách riêng lẻ

- Phản ánh sự vật, hiện tượng một cách trọn vẹn

- Hình ảnh trọn vẹn về SVHT

KHÁC NHAU

cuu duong than cong . co m

- Hình ảnh về từng thuộc tính riêng lẻ, bề ngoài của SVHT

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 29

Đặc điểm của tri giác

P/á SVHT một cách trọn vẹn

Đặc điểm của tri giác

Là quá trình tích cực, gắn với HĐ của con người

P/á SVHT theo nhữngcấu trúc nhất định

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 30

Tại sao tri giác là quá trình trọn vẹn/ cấu trúc?

• Bản thân sự vật, hiện tượng mang tính

trọn vẹn

• Kinh nghiệm của chủ thể tri giác về sự vật, hiện tượng mang tính trọn vẹn

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 31

Phân loại tri giác

Tri giác không gian

Tri giác con người

Tri giác thời gian

Tri giác vận động

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 32

3. QUAN SÁT VÀ NĂNG LỰC QUAN SÁT

Quansátlà một hình thức tri giác cao nhất, mang tính tích cực, chủ động và có mục đích rõ rệt, làm cho con người khác xa với con vật. Nănglựcquansátlà khả năng tri giác Nhanh chóng Chính xác Những điểm:

cuu duong than cong . co m

-Quan trọng

- Chủ yếu - Đặc sắc

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

33

4. VAI TRÒ CỦA TRI GIÁC

Tri giác là thành phần của nhận thức cảm tính, nhất trưởng thành. là ở người

Nó là một điều kiện quan trọng trong sự định hướng hành vi và hoạt động của con người trong môi trường xung quanh.

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 34

cuu duong than cong . co m

1.Tính đối tượng 2. Tính lựa chọn 3. Tính có ý nghĩa 4. Tính ổn định 5. Tính tổng giác 6. Tính ảo giác

35

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Bạn nhìn thấy những gì?

cuu duong than cong . co m

Có bao nhiêu bạn nhìn đến những vật không chỉ trên slide?

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 36

5.1. Quy luật về tính đối tượng của tri giác

Hình ảnh mà tri giác đem lại bao giờ cũng thuộc về một sự vật hiện tượng nhất định trong thế giới khách quan.

Là cơ sở để định hư­ớng, điều chỉnh hành vi, hoạt động của con ngư­ời cho phù hợp với HTKQ

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 37

Phô lôc 2

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 38

Phô lôc 3

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 39

5.2. Quy luật về tính lựa chọn của tri giác

-Là quá trình đối tượng ra khỏi bối cảnh

- Không cố định

- Phụ thuộc vào yếu tố khách quan và chủ quan

cuu duong than cong . co m

Ứng dụng: Ngụy trang, trang trí

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 40

Đây là cái gì?

• Quát sát • Phân loại • Gọi tên

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 41

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 42

5.3. Quy luật về tính có ý nghĩa của tri giác

Quy luật này có liên hệ chặt chẽ với: -Quy luật tính đối tượng - Quy luật lựa chọn

 Ý nghĩa: Nhờ tính ý nghĩa mà hoạt động tri giác của con người trở nên có ý thức

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 43

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 44

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 45

5.4. Quy luật về tính ổn định của tri giác

Sự vật hiện tượng

Sự vật hiện tượng

Sự vật hiện tượng

Vị trí & điều kiện …

Vị trí & điều kiện 2

Vị trí & điều kiện 1

cuu duong than cong . co m

Chủ thể Tri giác

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 46

Ta vẫn tri giác sự vật, hiện tượng như nó vốn có

https://fb.com/tailieudientucntt

CuuDuongThanCong.com

5.4. Tính ổn định của tri giác

Tính ổn định của tri giác màu sắc:

Là tính không đổi tương đối của màu sắc nhìn thấy

của sự vật khi điều kiện chiếu sáng thay đổi

Tính ổn định của tri giác độ lớn:

Là tính không đổi tương đối của độ lớn nhìn thấy của sự vật trong độ xa khác nhau của chúng Tính ổn định của tri giác hình dáng:

cuu duong than cong . co m

Là tính tương đối của hình dáng của sự vật khi vị trí của sự vật đối với đường nhìn của người quan sát thay đổi.

ư

47

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Các yếu tố chi phối tính ổn định của tri giác

 Cấu trúc của sự vật là tương đối ổn định trong một thời gian, một điều kiện nhất định  Cơ chế điều chỉnh của hệ thần kinh  Do vốn kinh nghiệm phong phú của con người về đối tượng

cuu duong than cong . co m

Khoa Giáo dục

48

Hoàng Thị Quỳnh Lan

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

49

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

50

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

cuu duong than cong . co m

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Khoa Giáo dục

51

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

5.5. Quy luật tổng giác

Là sự phụ thuộc của tri giác vào nội dung đời sống tâm lý của con người, vào đặc điểm nhân cách.

Nhờ sự tham gia tích cực của các đặc điểm nhân cách của

chủ thể vào quá trình tri giác làm cho tri giác trở nên sâu sắc, tinh vi và chính xác hơn.

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 52

5.5. Quy luật tổng giác

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 53

Phô lôc 4

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 54

Phô lôc 5

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 55

Phô lôc 8

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 56

Phô lôc 11

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 57

Phô lôc 8

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 58

5.6. Quy luật ảo giác

Là tri giác không đúng, bị sai lệch

Quy luật này được ứng dụng nhiều trong kiến trúc, hội họa, trang trí, trang phục

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 59

5.6. Quy luật ảo giác

cuu duong than cong . co m

CuuDuongThanCong.com

https://fb.com/tailieudientucntt

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 60