THIẾT KẾ DỤNG CỤ CẮT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN CƠ KHÍ
Bộ môn Gia công vât liệu và dụng cụ công nghiệp
Thuyết trình: PGS.TS. Bùi Ngọc Tuyên
§1. GIỚI THIỆU
CHƯƠNG 6: THIẾT KẾ CÁC DỤNG CỤ GIA CÔNG RĂNG
1. Khái niệm bánh răng
Nguyên lý hình thành đường thân khai: Cho một đường
thẳng lăn không trượt trên một vòng tròn ( O, ro ) khi đó
quĩ đạo của một điểm M bất kỳ trên đường thẳng chính
là một đường thân khai.
Phương trình đường thân khai
rx =
x = tgx - x = INV x
Ở đây:
rx – Bán kính véc tơ tai điểm x (bán kính cực)
θx – Góc thân khai tại điểm x (góc cực)
αx – Góc áp lực của đường thân khai tại điểm x
r0 – Bán kính vòng tròn cơ sở của đường thân khai
x
r
cos
0
CHƯƠNG 6: THIẾT KẾ CÁC DỤNG CỤ GIA CÔNG RĂNG
Nguyên lý hình thành mặt thân khai
Mặt trụ thân khai được hình thành khi cho
đường thân khai trong mặt phẳng xoy
chuyển động tịnh tiến với vận tốc dọc
trục oz
Mặt xoắn vít thân khai được hình thành khi cho
đường thân khai trong mặt phẳng xoy chuyển
động xoắn vít dọc trục oz→ phối hợp đồng thời
chuyển động tịnh tiến với vận tốc dọc trục oz
và quay xung quanh trục oz với vận tốc góc
sao cho:
= const =

CHƯƠNG 6: THIẾT KẾ CÁC DỤNG CỤ GIA CÔNG RĂNG
Các thông số cơ bản của bánh răng trụ thân khai
m: Modun
Z : số răng.
c : Góc ăn khớp (góc áp lực) trên vòng chia
: hệ số dịch dao
Các thông số dẫn xuất của bánh răng trụ thân khai
Các đường kính De , Di , Dc , D0
(Dc = mz; De = m.(z+2); Di = m.(z -2,5); D0 = mz.cos c
Bước răng tc, chiều dày răng S; chiều rộng rãnh W
(tc =πm; S = W = πm/2)
Các chiều cao răng: h, h’, h”
(h’ = m; h” = 1,25m; h = 2,25m)
Các nguyên lý chế tạo bánh răng:
Nguyên lý chép hình: Cắt răng theo nguyên lý chép hình là khi cắt profile của răng dụng cụ
hoặc hình chiếu của nó là bản chép lại nguyên hình profile rãnh của bánh răng được gia
công. Dụng cụ làm việc theo nguyên lý này: dao phay đĩa môdun, dao phay ngón môdun, đá
mài định hình, dao chuốt răng,…..
Nguyên lý bao hình: Cắt răng theo nguyên lý bao hình là phương pháp cắt răng mà biên
dạng răng của bánh răng gia công được hình thành nhờ đường bao của vị trí liên tiếp các
lưỡi dao cắt của dao. Các dụng cụ làm việc theo nguyên lý này có các loại : dao phay lăn
răng, dao xọc răng, dao bào răng , dao cà răng, đá mài răng theo nguyên lý bao hình,...
§2. DAO PHAY ĐĨA MÔ ĐUN
I. Giới thiệu
Dao phay đĩa mô dun là DFĐH hớt lưng
dặc biệt có góc trước bằng không, profin
trong tiết diện trùng mặt trước giống như
profin trong tiết diện chiều trục và trùng với
profin rãnh răng của bánh răng gia công
Các chuyển động:
Dao phay được lắp trên trục chính của máy
phay có chuyển động quay n (v/p) tạo ra tốc
độ cắt V
Phôi được gá trên đầu phân độ và đầu phân
độ được lap trên bàn máy có các chuyển
động: chuyển động dọc bánh để cắt hết
chiều dày bánh răng; chuyển động thẳng
đứng S1 để cắt hết chiều sâu rãnh răng.
Chuyển động phân độ: sau khi cắt hết một
rãnh răng, đầu phân độ quay đi một góc
CHƯƠNG 6: THIẾT KẾ CÁC DỤNG CỤ GIA CÔNG RĂNG
Kết cấu dao phay đĩa môdun
a. Đáy rãnh thẳng b. Đáy rãnh là đường gấp khúc
360 2
o
Z Z