ChChươương VII ng VII
Ch sỉ ố Ch sỉ ố
11
ệ ệ
ạ ạ I. Khái ni m và phân lo i I. Khái ni m và phân lo i
1. KN1. KN
ỉ ố ỉ ố
ế ế
ệ ế ể ỉ bi u hi n quan Ch s là ch tiêu kinh t ệ ế ể ỉ bi u hi n quan Ch s là ch tiêu kinh t đđó c a 1 ủó c a 1 ủ ộ ứ đđ nào ữ ệ ộ nào h so sánh gi a hai m c ứ ữ ệ h so sánh gi a hai m c ộ ợ hi n tệhi n tệ ưư ng kinh t xã h i. ng kinh t ộ ợ xã h i.
22
2. Phân lo i:ạ 2. Phân lo i:ạ
ệ ệ ỉ ố ổ ỉ ố ổ
ậ ậ
ộ ộ
ỉ ố ể ỉ ố ể ầ ử ừ ộ , t ng ầ ử ừ ộ , t ng ứ ể t trong t ng th nghiên c u ứ ể t trong t ng th nghiên c u ủ ự ế đđ ng c a ộ ủng c a : ph n ánh s bi n ộ ự ế : ph n ánh s bi n ể ổ , t ng b ph n trong t ng th ể ổ , t ng b ph n trong t ng th
ủ
ệ ệ
ộ ộ ầ ử ủ ổ ầ ử ủ ổ
ể ể ị ị
33
ế đđ ng c a ủng c a ế đơđơn v , các ph n t n v , các ph n t c a t ng c a t ng ứ ứ
ạ ứ CCăăn c vào ph m vi tính toán n c vào ph m vi tính toán ứ ạ ệ ữ ể ỉ ố Ch s cá th : là nh ng ch s bi u hi n ệ ữ ể ỉ ố Ch s cá th : là nh ng ch s bi u hi n đơđơn v ịn v ị ủ ừ bi n ếbi n ế đđ ng c a t ng ph n t ng c a t ng ph n t ủ ừ ổ cá bi ổ cá bi ả Ch s t ả Ch s t ổ ừ ừ t ng t ổ ừ ừ t ng t nghiên c uứ nghiên c uứ ỉ ố Ch s chung: bi u hi n bi n ỉ ố Ch s chung: bi u hi n bi n ấ ả t c các t ấ ả t c các t ể th nghiên c u. ể th nghiên c u.
Phân lo i:ạ Phân lo i:ạ
ỉ ỉ
ứ ứ
ố ố
ấ ủ CCăăn c vào tính ch t c a ch tiêu th ng n c vào tính ch t c a ch tiêu th ng ấ ủ
ỉ ỉ
ỉ ố ủ ỉ ố ủ ể ể
ợ ợ ủ ủ
ộ ộ
ệ ệ
ợ ợ
ỉ ỉ
kê:kê: ỉ ố ố ưư ng: là ch s Ch s c a ch tiêu kh i l ng: là ch s ỉ ố ố Ch s c a ch tiêu kh i l ỉ ệ ự ế đđ ng c a các ch tiêu ng c a các ch tiêu bi u hi n s bi n ệ ự ế ỉ bi u hi n s bi n ợ kh i lốkh i lố ưư ng. ợng. ỉ ố ủ Ch s c a ch tiêu ch t l ỉ ố ủ Ch s c a ch tiêu ch t l ủ ộ bi n ếbi n ế đđ ng c a các ch tiêu ch t l ng c a các ch tiêu ch t l ủ ộ
ể ấ ưư ng: bi u hi n ng: bi u hi n ể ấ ấ ưư ng.ợng.ợ ỉ ấ ỉ
44
Phân lo i:ạ Phân lo i:ạ
ủ ủ
ệ ệ
ợ ợ
ệ ự ế ệ ự ế
ữ ệ ưư ng qua nh ng không ng qua nh ng không ữ ệ
ệ ệ
ự ự
ộ ộ
ỉ ố ụ ứ CCăăn c vào tác d ng c a ch s : n c vào tác d ng c a ch s : ứ ụ ỉ ố ế đđ ng ộng ộ ể ể ỉ ố Ch s phát tri n: bi u hi n bi n ế ể ể ỉ ố Ch s phát tri n: bi u hi n bi n ờ ệ ưư ng qua th i gian ủ ng qua th i gian c a hi n t ờ ệ ủ c a hi n t ể ỉ ố Ch s không gian: bi u hi n s bi n ể ỉ ố Ch s không gian: bi u hi n s bi n ợ ủ ộ đđ ng c a hi n t ng c a hi n t ợ ộ ủ gian khác nhau. gian khác nhau. ệ ể ạ ỉ ố ế Ch s k ho ch: bi u hi n các nhi m ệ ể ạ ỉ ố ế Ch s k ho ch: bi u hi n các nhi m ệ ạ ụ ế v k ho ch hay tình hình th c hi n ệ ạ ụ ế v k ho ch hay tình hình th c hi n ấ ệ ể ỉ ố ờ ụ Ch s th i v : bi u hi n tính ch t và ể ỉ ố ờ ụ ấ ệ Ch s th i v : bi u hi n tính ch t và ờ ụ ế đđ ng th i v . ứ ng th i v . m c bi n ờ ụ ế ứ m c bi n
55
* Tác d ngụ * Tác d ngụ
ệ ệ
ể ệ ự ế Bi u hi n s bi n ể ệ ự ế Bi u hi n s bi n ệ ủ ộ đđ ng c a hi n ng c a hi n ệ ủ ộ ờ ợ ttưư ng qua th i gian ng qua th i gian ợ ờ ế đđ ng ộng ộ ệ ể Bi u hi n bi n ế ệ ể Bi u hi n bi n th i vờ ụ th i vờ ụ
ệ ệ
ể ệ ự ế Bi u hi n s bi n ệ ự ế ể Bi u hi n s bi n ệ ủ ộ đđ ng c a hi n ng c a hi n ệ ủ ộ ợ ttưư ng qua không ợng qua không giangian ụ ệ ể Bi u hi n nhi m v ụ ệ ể Bi u hi n nhi m v ạ ế k ho ch và tình ạ ế k ho ch và tình ế ự hình th c hi n k ự ế hình th c hi n k ho chạho chạ ả ủ ừ ộ ế đđ ng c a t ng ở ưư ng bi n Phân tích nh h ng c a t ng ng bi n ả ủ ừ ộ ế ở Phân tích nh h ể ủ ổ ộ ế đđ ng c a t ng th ố ớ ng c a t ng th i bi n t nhân t ể ủ ổ ộ ế ố ớ i bi n t nhân t
66
ỉ ố ỉ ố
ỉ ố II. Phươương pháp tính ch s : ỉ ố ng pháp tính ch s : II. Ph ể 1 Ch s cá th : ể 1 Ch s cá th :
ỉ ố ỉ ố
(cid:0)
ix
ể ể a)Ch s cá th phát tri n ể ể a)Ch s cá th phát tri n ủ ộ ự ế đđ ng c a ả KN: ph n ánh s bi n ủng c a KN: ph n ánh s bi n ộ ự ế ả ị đơđơn v cá ầ ử ừ ừ ịn v cá , t ng t ng ph n t ầ ử ừ ừ t ng ph n t , t ng ờ ệ t qua th i gian. bi ệ ờ t qua th i gian. bi CTCT
x 1 x 0
ộ ỳ ộ ỳ ứ ứ
77
v i xớv i xớ 11 là m c ứ ộ ở là m c ứ đđ xx00 là m c ứ ộ ở ị ầ ị ầ ặ ặ là m c ứ đđ k nghiên c u; k nghiên c u; ố kì g c ố kì g c ĐĐơơn v : (l n) ho c (%) n v : (l n) ho c (%)
ỉ ố ỉ ố
ể 1 Ch s cá th : ể 1 Ch s cá th :
A
ỉ ố ỉ ố
i
x
BA /
x x
B
(cid:0)
i không gian A i không gian A
88
ể ể
i không gian B i không gian B
đưđư c iợc iợ xB/AxB/A
ể b. Ch s cá th không gian: ể b. Ch s cá th không gian: ủ ộ ự ế đđ ng c a ả KN: ph n ánh s bi n ủng c a KN: ph n ánh s bi n ộ ự ế ả ị ủ đơđơn v c a ầ ử ừ ừ n v c a , t ng t ng ph n t ầ ử ừ ị ủ ừ , t ng t ng ph n t hi n tệhi n tệ ưư ng t ạ ợ i các không gian ạng t ợ i các không gian khác nhau. khác nhau. Công th c: ứ Công th c: ứ V i:ớV i:ớ ạ ỉ ộ ủ xxAA: m c ứ: m c ứ đđ c a ch tiêu x t c a ch tiêu x t ạ ỉ ộ ủ ạ ỉ ộ ủ xxBB: m c ứ: m c ứ đđ c a ch tiêu x t c a ch tiêu x t ạ ỉ ộ ủ LLưưu ý: có th tính u ý: có th tính
ạ ạ
ể ỉ ố 1 Ch s cá th ể ỉ ố 1 Ch s cá th c. c. ChỉChỉ s cá th k ho ch: ể ế ố s cá th k ho ch: ể ế ố
ệ ệ ể ể
ỉ ố ỉ ố ạ ạ đđ ể ể
ạ ạ
ệ ỉ ố Ch s cá th nhi m Ch s cá th nhi m ệ ỉ ố ạ ụ ế v k ho ch: dùng ạ ụ ế v k ho ch: dùng ề ế ể ậ đđ l p k ho ch v l p k ho ch v ề ế ể ậ ỉ ộ đđóó m t ch tiêu nào ộ ỉ m t ch tiêu nào
ể ự Ch s cá th th c hi n Ch s cá th th c hi n ể ự ế k ho ch: dùng ế k ho ch: dùng ự ể ki m tra tình hình th c ự ể ki m tra tình hình th c ề ộ ạ ế ệ hi n k ho ch v m t ạ ệ ề ộ ế hi n k ho ch v m t ỉ đđó.ó. ỉch tiêu nào ch tiêu nào
Công th c:ứ Công th c:ứ
i
i
x TH
xNV
x TH x
x 1 x
NV
NV
x NV 0x
99
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
Ví dụVí dụ
ượ ẩ ả S n l ng s n ph m
ẩ ả Giá thành s n xu t s n ph m A (trVN ấ ả Đ/t n)ấ ả A (t n)ấ
TH 01’ NV 02’ TH 02’ TH 01’ NV 02’ TH 02’
1010
20 19 18 2500 2700 3000
Xét s bi n Xét s bi n ủ ộ ự ế đđ ng c a z ủng c a z ộ ự ế
i
0,95
(%)
z NV
z NV z
19 20
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
ợ ợ
i
7,94
(%)
z TH
z TH z
18 (cid:0) 19
NV
(cid:0) (cid:0)
0,90
(%)
iz
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
z 1 z
18 20
0
1111
ậ ậNh n xét: Nh n xét: ề ụ đđ ra là ệ Nhi m v ề ra là Nhi m v ụ ệ ả ảgi m giá thành 5% so gi m giá thành 5% so ớ ỳ ưư cớcớ v i k tr ớ ỳ v i k tr ứ ưư t m c ệ ự Th c hi n v ứt m c Th c hi n v ệ ự ạ ớ ế so v i k ho ch, giá ớ ế ạ so v i k ho ch, giá ệ ự ả thành th c hi n gi m ệ ự ả thành th c hi n gi m ớ ế ạ 5,3% so v i k ho ch ớ ế ạ 5,3% so v i k ho ch ỳ ả Giá thành k n/c gi m Giá thành k n/c gi m ỳ ả ớ ỳ ưư cớcớ 10% so v i k tr ớ ỳ 10% so v i k tr
Xét s bi n Xét s bi n ủ ộ ự ế đđ ng c a q ủng c a q ộ ự ế
0,108
(%)
i qNV
q NV q
2700 2500
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
1,111
(%)
i q TH
q TH q
3000 (cid:0) 2700
NV
(cid:0) (cid:0)
0,120
(%)
iq
q 1 q
3000 2500
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
1212
ậ ậNh n xét: Nh n xét: ề ụ đđ ra là ệ Nhi m v ề ra là Nhi m v ụ ệ ttăăng s n lảng s n lả ưư ng 8% ợ ợng 8% ớ ỳ ưư cớcớ so v i k tr ớ ỳ so v i k tr ưư t ợt ợ ệ ự Th c hi n v Th c hi n v ự ệ ớ ế ứ m c so v i k ớ ế ứ m c so v i k ả ưư ng ợng ợ ạ ho ch, s n l ả ạ ho ch, s n l ng 11,1% so v i ớ ttăăng 11,1% so v i ớ ạ ế k ho ch ạ ế k ho ch S n lảS n lả ưư ng k n/c ỳ ợ ng k n/c ỳ ợ ớ ỳ ng 10% so v i k ttăăng 10% so v i k ớ ỳ trtrưư cớcớ
ệ ữ ệ ữ
ề ố ề ố
ỉ ố ỉ ố
ể ể
ạ ạ
ỉ ậ Nh n xét v m i liên h gi a ch ỉ ậ Nh n xét v m i liên h gi a ch ố ế s k ho ch và ch s phát tri n ố ế s k ho ch và ch s phát tri n
i
xNV
x NV 0x
(cid:0)
i
i
i
x
x
NV
x TH
x TH x
NV
x NV x 0
x 1 x 0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
i
x TH
x TH x
x 1 x
NV
NV
1313
(cid:0) (cid:0)
Chú ýChú ý
ữ ữ
ị ố ủ ị ố ủ
ố ố
ữ ữ
ố ố
xTHxTH tính ra nh hỏ ạ ứ ế ợ ạ ứ ế ợ
1414
n 100% thì không hoàn thành k ế ơơn 100% thì không hoàn thành k ế
ỉ ố ớ Đ i v i nh ng ch tiêu mà tr s c a nó Đ i v i nh ng ch tiêu mà tr s c a nó ỉ ố ớ ơơn n ớ tính ra l n hớ t thì i càng l n càng t xTHxTH tính ra l n hớ ớ càng l n càng t t thì i ạ ứ ế ợ 100% là hoàn thành vưư t m c k ho ch t m c k ho ch ạ ứ ế ợ 100% là hoàn thành v n 100% thì không hoàn thành k ế còn nh hỏ ơơn 100% thì không hoàn thành k ế còn nh hỏ ho ch.ạho ch.ạ ị ố ủ ỉ ố ớ Đ i v i nh ng ch tiêu mà tr s c a nó Đ i v i nh ng ch tiêu mà tr s c a nó ị ố ủ ố ớ ỉ tính ra nh hỏ ơơn n ỏ t thì i càng nh càng t ỏ càng nh càng t t thì i 100% là hoàn thành vưư t m c k ho ch t m c k ho ch 100% là hoàn thành v còn l n hớ còn l n hớ ho ch.ạho ch.ạ
ỉ ố 2. Ch s chung ỉ ố 2. Ch s chung
ỉ ố ỉ ố
ự ế đđ ng c a toàn b ộ ng c a toàn b ự ế ộ ể ổ ầ ử ể ổ ầ ử
ủ ủ trong t ng th nghiên trong t ng th nghiên
ể a)Ch s chung phát tri n ể a)Ch s chung phát tri n ộ ả Kn: ph n ánh s bi n Kn: ph n ánh s bi n ộ ả ị các đơđơn v , ph n t n v , ph n t ị các ờ ứ c u theo th i gian ờ ứ c u theo th i gian Xét ví dụ Xét ví dụ
1515
ẩ ủ ẩ ủ
ấ ấ
Tình hình xu t kh u c a công ty X Tình hình xu t kh u c a công ty X m 2001 và 2002 nnăăm 2001 và 2002
Năm 2001 Năm 2002
ặ M t hàng
ẩ Giá xu t ấ kh u ($/t)
Giá xu t ấ kh u ẩ ($/t) L ng ợ ẩ ấ xu t kh u (t) L ng ợ ẩ ấ xu t kh u (t)
A 560 3000 545 2400
1616
B 710 1500 710 1600
C 1130 1200 1150 1600
ẩ ẩ
ế ế
ề ự ế đđ ng v ộ ậ Yêu c uầ : Nh n xét s bi n ng v : Nh n xét s bi n ề ộ ự ế ậ Yêu c uầ ủ ấ giá xu t kh u nói chung c a doanh ủ ấ giá xu t kh u nói chung c a doanh nghi p ệ nghi p ệ ả ả
ạ ạ
ấ ấ
ấ đđ :ề:ề ầ i quy t 2 v n C n gi ấ ầ C n gi i quy t 2 v n ả ủ ợ ổ T ng h p giá c c a 3 lo i hàng hoá T ng h p giá c c a 3 lo i hàng hoá ợ ổ ả ủ khác nhau khác nhau ủ ộ ự ế đđ ng c a giá Xét riêng s bi n ủng c a giá Xét riêng s bi n ộ ự ế ủ ưư ng ợng ợ ộ ế đđ ng c a l ẫ ủng c a l (không l n bi n ộ ế ẫ (không l n bi n ẩ xu t kh u) ẩ xu t kh u)
1717
ổ ổ
ả ả
ợ ợ T ng h p giá c T ng h p giá c
ẩ đđ ể ể ẩ
ấ ả đơđơn giá xu t kh u n giá xu t kh u ấ ả
ủ ủ
Có th c ng gi n ể ộ Có th c ng gi n ể ộ so sánh? so sánh? Không thể Không thể Dùng kh i lố đơđơn v ịn v ị ẩ ợ Dùng kh i lố ưư ng xu t kh u (q) là ấ ng xu t kh u (q) là ẩ ợ ấ ặ ợ ể ổ trung gian đđ t ng h p giá c a các m t t ng h p giá c a các m t ặ ể ổ ợ trung gian hàng khác nhau. hàng khác nhau.
1818
ộ ộ
ỉ ỉ
Xét bi n ế ủ Xét bi n ế đđ ng c a riêng ch tiêu p ng c a riêng ch tiêu p ủ
ả ả
ế đđ ngộngộ ề ếu bi n đđ u bi n ề ủ ộ ế đđ ng c a ể ủng c a đđ xét bi n xét bi n ộ ế ể
ị ợ ố đđ nh t đưđư c c nh t ợ ốc c ị
ạ ỳ i k ạ ỳ i k
Khi l y p*q ợ ả ỳ ố ể ổ ấ ấKhi l y p*q đđ t ng h p giá c k g c t ng h p giá c k g c ợ ả ỳ ố ể ổ ợ ỉ ố đưđư c có ứ ỳ ợc có và k nghiên c u, ch s tính ỉ ố ứ ỳ và k nghiên c u, ch s tính ủ ế đđ ng c a riêng p? ộ ủng c a riêng p? ph n ánh bi n ộ ế ph n ánh bi n Không th . Vì c p và q ả ể Không th . Vì c p và q ả ể C n gi ị ố đđ nh ữ ầ ịnh q c C n gi ố ữ ầ q c riêng p riêng p Theo quy ớ Theo quy ưư c, q ớc, q nghiên c u (qứ 11)) nghiên c u (qứ
1919
ỉ ố ỉ ố
ứ ứ
ề ề
Công th c tính ch s chung v giá Công th c tính ch s chung v giá
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0)
I p
(cid:0)
(cid:0)
p 1 p
0
q 1 q 1
2020
cho ví dụ Tính Ipp cho ví dụ Tính I
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
I p
(cid:0) (cid:0)
p 1 p
545 560
2400 2400
710 710
1600 1600
1150 1130
1600 1600
0
q 1 q 1
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
,0
9991
%91,99
pI
4284000 4288000
2121
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
ề
ộ Phân tích bi n ế đđ ng v giá cà phê ềng v giá cà phê ộ Phân tích bi n ế ẩ ủ ấ ẩ ủ ấ xu t kh u c a công ty A xu t kh u c a công ty A
ậ
ỳ ẩ ứ đã
ị ẩ ự ế ỳ ứ k nghiên c u
ị ế t
2222
ỳ ố ớ ẩ ấ ị ợ ố đ nh t ẩ đư c c thi i k nghiên
ế
ả ẩ ấ ả ặ ộ Nh n xét: ấ Nhìn chung, giá xu t kh u k nghiên c u ớ ỳ ố …….. so v i k g c (cid:0) p1q1 ấ ổ T ng giá tr xu t kh u th c t (cid:0) p0q1 ả ổ T ng giá tr xu t kh u k g c v i gi ạ ỳ ấ lư ng xu t kh u ợ c u ứ (cid:0) p1q1 (cid:0) p0q1 Bi n ế đ ng GTXK chung do nh h ộ ấ ủ đ ng c a giá xu t kh u t ư ng bi n ở t c các m t hàng
ố ề ự ế đđ ng v kh i ng v kh i ố ề ự ế
ộ ộ ủ ủ
ậ Yêu c uầ : Nh n xét s bi n : Nh n xét s bi n ậ Yêu c uầ ẩ ấ ợ llưư ng xu t kh u nói chung c a doanh ng xu t kh u nói chung c a doanh ẩ ấ ợ nghi pệ nghi pệ
ể ể
ỉ ố ỉ ố
ố ớ ố ớ
ự đđ i v i ch s chung phát tri n i v i ch s chung phát tri n
ủ ủ
ợ ợ
ạ ố ưư ng c a 3 lo i hàng hoá ng c a 3 lo i hàng hoá ạ ố
ộ ộ
TTươương t ựng t v lềv lề ưư ngợngợ ợ ổ T ng h p kh i l T ng h p kh i l ổ ợ khác nhau khác nhau ố ưư ng ợng ợ ủ ự ế đđ ng c a kh i l Xét riêng s bi n ng c a kh i l Xét riêng s bi n ố ủ ự ế ủ ộ ế đđ ng c a giá ẫ ẩ ấ ủng c a giá xu t kh u (không l n bi n ộ ế ẫ ẩ ấ xu t kh u (không l n bi n ẩ ấ xu t kh u) ẩ ấ xu t kh u)
2323
đđ ể ể
ị Dùng p làm đơđơn v trung gian Dùng p làm ịn v trung gian ẩ ấ ợ ợ ưư ng xu t kh u ổ ng xu t kh u t ng h p l ẩ ấ ợ ợ ổ t ng h p l ạ ỳ ố ị ợ ố đđ nh t p p đưđư c c i k g c nh t ợ ốc c ạ ỳ ố ị i k g c
2424
ứ ứ
ỉ ố ỉ ố
ề ề Công th c tính ch s chung v Công th c tính ch s chung v llưư ngợngợ
(cid:0)
(cid:0)
p
0
(cid:0)
I q
(cid:0)
(cid:0)
p
q 1 q
0
0
2525
cho ví dụ Tính Iqq cho ví dụ Tính I
p
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
I q
(cid:0) (cid:0)
p
q 1 q
560 560
2400 3000
710 710
1600 1500
1130 1130
1600 1200
0
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
,1
0456
%56,104
pI
4288000 4101000
2626
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
ề ộ ự ế đđ ng v ậ Yêu c uầ : Nh n xét s bi n ng v : Nh n xét s bi n ề ậ Yêu c uầ ộ ự ế ệ ẩ ủ ấ ị giá tr xu t kh u c a doanh nghi p ệ ấ ị ẩ ủ giá tr xu t kh u c a doanh nghi p
ể ổ ể ổ
ự ế ự ế
ặ ặ
Có th t ng h p tr c ti p GTXK ợ Có th t ng h p tr c ti p GTXK ợ ớ ủ c a các m t hàng khác nhau v i ớ ủ c a các m t hàng khác nhau v i nhau? nhau?
p 1
(cid:0) (cid:0)
I pq
(cid:0)
p
q 1 q
0
0
2727
(cid:0) (cid:0)
cho ví dụ Tính Ipqpq cho ví dụ Tính I
p 1
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
I pq
(cid:0) (cid:0)
p
q 1 q
545 560
2400 3000
710 710
1600 1500
1150 1130
1600 1200
0
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
,1
0446
%46,104
pI
4284000 4101000
2828
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
ự ự
ươ ươ
ỉ ố ỉ ố ng pháp xây d ng ch s ng pháp xây d ng ch s
Ph Ph chung phát tri nể chung phát tri nể
ể ầ ể ầ
ự ự ề ố ề ố
ề ố ề ố ầ ố ị ầ ố ị ở ả ử ố ở ả ử ố s và s và c t c t
ẫ ố ẫ ố
ủ ừ ủ ừ ậ ậ ộ ộ + Nêu lên t m quan tr ng c a t ng b ph n trong + Nêu lên t m quan tr ng c a t ng b ph n trong
c chung đ chuy n các ph n c chung đ chuy n các ph n
ể ể ớ ớ
2929
ể ộ ể ộ ấ ấ ạ ạ ồ ồ ớ ớ ỉ ố Khi xây d ng ch s chung phát tri n c n xác ỉ ố Khi xây d ng ch s chung phát tri n c n xác ề ố ờ ỳ ị đ nh quy n s và th i k quy n s . ờ ỳ ề ố ị đ nh quy n s và th i k quy n s . Quy n s là thành ph n c đ nh Quy n s là thành ph n c đ nh ụ m u s , có tác d ng: ụ m u s , có tác d ng: ọ ầ ọ ầ ể ổ t ng th . ể ổ t ng th . ầ ể ướ ị ơ + Là đ n v thông ầ ể ướ ị ơ + Là đ n v thông ở ể ự ế ộ ử ố v n không th tr c ti p c ng v i nhau tr t ở ể ự ế ộ ử ố t v n không th tr c ti p c ng v i nhau tr thành d ng đ ng nh t có th c ng v i nhau. thành d ng đ ng nh t có th c ng v i nhau.
ọ ọ
ỉ ỉ
ố ớ ố ớ
ườ ườ
ấ ượ , , ng ấ ượ ng ng có liên ng có liên ở ỳ ở ỳ
k nghiên k nghiên
ố ượ ố ượ c c đ nh c c đ nh
ố ớ ố ớ
ỉ ỉ
ằ ằ
ữ ữ
ứ ứ
ị ở ỳ ố ị ở ỳ ố
ớ ớ
ề ố ờ ỳ Cách ch n th i k quy n s : ề ố ờ ỳ Cách ch n th i k quy n s : ỉ ố ủ Đ i v i ch s c a ch tiêu ch t l + + Đ i v i ch s c a ch tiêu ch t l ỉ ố ủ ỉ ề ố quy n s là ch tiêu kh i l ỉ ề ố quy n s là ch tiêu kh i l ượ ố ị ng đ quan và th ượ ố ị quan và th ng đ c u.ức u.ứ ỉ ố ủ ố ượ , , Đ i v i ch s c a ch tiêu kh i l + + Đ i v i ch s c a ch tiêu kh i l ng ỉ ố ủ ố ượ ng ỉ ề ố ấ ượ quy n s là ch tiêu ch t l ng có liên ỉ ề ố ấ ượ quy n s là ch tiêu ch t l ng có liên ượ ố ị ườ ở ỳ ố ng đ quan và th c c đ nh k g c. ở ỳ ố ượ ố ị ườ c c đ nh quan và th ng đ k g c. ỉ ố ợ , ch s chung ổ ỉ ố ớ , ch s chung Đ i v i ch tiêu t ng h p ỉ ố ợ ổ ỉ ố ớ Đ i v i ch tiêu t ng h p ỷ ệ ể ượ so sánh l c tính b ng t phát tri n đ ỷ ệ ể ượ so sánh l c tính b ng t phát tri n đ ở ỳ ị ủ k nghiên c u gi a giá tr c a ch tiêu đó ở ỳ ị ủ gi a giá tr c a ch tiêu đó k nghiên c u so v i giá tr so v i giá tr
ỉ ỉ k g c. k g c.
3030
Ví dụVí dụ
ợ ợ
ỉ ế ợ ắ đưđư c s p x p theo Có 4 ch tiêu a, b, c, d Có 4 ch tiêu a, b, c, d c s p x p theo ợ ắ ỉ ế ầ ả ấ ưư ng gi m d n ứ ự ng gi m d n tính ch t l th t ầ ả ấ ứ ự th t tính ch t l ch tiêu a mang tính ch t l ấ ấ ưư ng cao nh t ợ ỉ ng cao nh t ch tiêu a mang tính ch t l ấ ợ ấ ỉ ch tiêu d mang tính kh i l ợ ố ưư ng cao ỉ ợng cao ch tiêu d mang tính kh i l ố ỉ nh tấnh tấ ..
ỉ ỉ
ỉ ố ỉ ố
ứ ứ
ợ ổ Ta có ch tiêu t ng h p t = a.b.c.d Ta có ch tiêu t ng h p t = a.b.c.d ợ ổ ự Xây d ng công th c tính ch s chung cho Xây d ng công th c tính ch s chung cho ự a, b, c, d và t a, b, c, d và t
3131
ỉ ố ỉ ố
ể ủ ể ủ
ỉ ỉ
Ch s chung phát tri n c a ch tiêu Ch s chung phát tri n c a ch tiêu aa
d
d
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
I a
I a
(cid:0) (cid:0)
a 1 a
? d
a 1 a
? d
0
b ? b ?
c ? c ?
?
0
b 1 b 1
c ? c ?
?
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
d
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
I a
I a
(cid:0) (cid:0)
a 1 a
a 1 a
? d
0
b 1 b 1
c 1 c 1
d 1 d 1
0
b 1 b 1
c 1 c 1
?
3232
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
ỉ ố ỉ ố
ể ủ ể ủ
ỉ ỉ
Ch s chung phát tri n c a ch tiêu Ch s chung phát tri n c a ch tiêu bb
d
a
d
a ?
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
Ib
Ib
(cid:0) (cid:0)
? d
a
? d
a ?
b 1 b 0
c ? c ?
?
0
b 1 b 0
c ? c ?
?
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
a
a
d
0
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
Ib
Ib
(cid:0) (cid:0)
a
a
? d
0
b 1 b 0
c 1 c 1
d 1 d 1
0
b 1 b 0
c 1 c 1
?
3333
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0) Bi
t pếBi
(cid:0) Bi
M t s tr ợ ầ ưưu ýu ý ờ ộ ố ưư ng h p c n l ợ ầ ờ ộ ốM t s tr ng h p c n l ề ỉ ố ố ớ ố ớ ề ỉ ố Đ i v i ch s chung v giá Đ i v i ch s chung v giá t pế 11qq11 và i và ipp t dế 11 và i và ipp t dếBi
p 1
q 1
I p
I
p
p 1 p
0
q 1 q 1
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
p 1
q 1
1 i
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
p
p 1
q 1
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0)
p 1 p
0
q 1 q 1
p 1
q 1
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
p 0 p 1
(cid:0)
p 1 p 1
q 1 q 1
d 1
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
p 1
q 1
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
I
p
p 1
q 1
d 1
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
1 i
1 i
p
p
p 1
q 1
3434
1 i
p
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
p 1
q 1
(cid:0) (cid:0)
(cid:0) Bi
ộ ố ưư ng h p c n l ợ ầ ưưu ýu ý ờ ợ ầ ờ ộ ốM t s tr ng h p c n l M t s tr ề ưư ngợngợ ỉ ố ố ớ ề ỉ ố ố ớ Đ i v i ch s chung v l Đ i v i ch s chung v l (cid:0) Bi t dế 11 và i t pế 00qq00 và i và ipp t dếBi và iqq t pếBi
p
0
(cid:0) (cid:0)
I q
p
q
i q
p
q 1 q
0
0
I
q
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
0 p
0 q
0
0
0
(cid:0) (cid:0)
p
0
q 1
p
q q
0
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0)
p
q
p
q 1 q
p
q
0
0
0
0
i q
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
d
i q
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
p
q
i q
0 p 0 p
0 q 0 q
0 d
0
I
q
0 p
0 q
0
0
0 p
0 q
3535
0
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
ỉ ố ỉ ố
b. Ch s chung không gian b. Ch s chung không gian
ộ ộ
ủ ủ trong t ng th nghiên trong t ng th nghiên
ự ế đđ ng c a toàn b ả ộ Kn: ph n ánh s bi n Kn: ph n ánh s bi n ng c a toàn b ả ự ế ộ ể ổ ầ ử ị các đơđơn v , ph n t n v , ph n t ể ổ ầ ử ị các ứ ức u qua các không gian khác nhau c u qua các không gian khác nhau ứ ứ
ỉ ố ỉ ố
ỉ ố PhPhươương pháp xây d ng công th c ch s ự ng pháp xây d ng công th c ch s ỉ ố ự ưư ch s chung phát ch s chung phát
nhự nhựng t
chung tươương t chung t tri n ểtri n ể
ố ố
trung gian) trung gian)
ề ố ị nh quy n s (nhân t Xác Xác đđ nh quy n s (nhân t ề ố ị ề ố C ốC ố đđ nh quy n s ị nh quy n s ị ề ố
3636
Th trịTh trị ưư ng Aờng Aờ Th trịTh trị ưư ng Bờng Bờ
Giá ($/t) Giá ($/t) ợ LLưư ng (t) ợng (t) Giá ($/t) Giá ($/t) ợ LLưư ng (t) ợng (t)
1000 1000
350350
1500 1500
400400
ặ ặM t hàng X M t hàng X
2000 2000
250250
1000 1000
200200 ị đđ nh I ịnh I
pA/BpA/B
ặ ặM t hàng Y M t hàng Y
ầ Yêu c u: Xác ầ Yêu c u: Xác ề ố Quy n s : q ề ố Quy n s : q ợ ố đđ nh ề ố đưđư c c ợ ốc c Quy n s ề ố Quy n s –Th trịTh trị ưư ng A? ờ ờng A? –Th trịTh trị ưư ng B? ờ ờng B?
3737
ị ởnh ị ở đđâu?âu?
ế ế
ậ ậ
K t lu n K t lu n
ợ ố ưư ng hàng ổ ề ố ợng hàng Quy n s là t ng kh i l ố ổ ề ố Quy n s là t ng kh i l ờ hoá trên 2 th trị ưư ng A và B ờng A và B hoá trên 2 th trị
qqccđđ = q = qAA + q + qBB
(cid:0) (cid:0)
p
q
A
cd
(cid:0)
I
p
A
B
(cid:0) (cid:0)
p
q
B
cd
3838
p
q
A
cd
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
I
p
A
(cid:0) (cid:0)
B
p
q
400 350
2500 2500
200 250
3000 3000
B
cd
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
%46,98
ApI
B
1600000 (cid:0) 1625000
(cid:0)
p
q
B
cd
(cid:0) (cid:0)
I
%56,101
p
B
(cid:0) (cid:0)
A
p
q
1625000 (cid:0) 1600000
A
cd
3939
(cid:0) (cid:0)
ỉ ố ỉ ố
ề ưư ngợngợ ề Ch s chung không gian v l Ch s chung không gian v l
ạ ạ
ứ ứ
i m c giá bình i m c giá bình
ề ố Quy n s : p Quy n s : p ề ố ị ợ ố đđ nh t ề ố đưđư c c Quy n s ợ ốc c Quy n s nh t ị ề ố ặ ủ ừ quân c a t ng m t hàng ặ ủ ừ quân c a t ng m t hàng
p i
q i
(cid:0) (cid:0)
p
cd
(cid:0)
q i
ị đđ nh ịnh
4040
ố ớ ố ớ
Cũng có th l y p Cũng có th l y p ủ ủc a nhà n c a nhà n
ể ấ ứ là m c giá quy ể ấ ứ ccđđ là m c giá quy ặ ưư c ớc ớ đđ i v i m t hàng đđóó i v i m t hàng ặ
(cid:0)
Bài t pậ Bài t pậ
ị ườ
ị ư ờ Th tr ng A
Th tr
ng B
MH
p (USD/t)
q (t)
p (USD/t)
q (t)
X
1500
250
1440
300
Y
2300
200
2360
150
4141
ỉ ố ỉ ố
Ch s chung Ch s chung
p
q
A
cd
I
74,100
(%)
p
A
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
B
p
q
1500 1440
550 550
2300 2360
350 350
1630000 1618000
B
cd
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
q
A
I
44,105
(%)
q
A
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
B
q
1467 1467
* *
250 300
2326 2326
* 200 150*
831950 789000
p cd p cd
B
4242
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
ế ạ ế ạ
ỉ ố ỉ ố
c. Ch s chung k ho ch c. Ch s chung k ho ch
ể ể
ạ ạ ề ộ ề ộ
ụ ế ụ ế ạ ạ
ệ ệ ự ự
ệ ệ
ặ ệ KN: bi u hi n nhi m v k ho ch ho c KN: bi u hi n nhi m v k ho ch ho c ặ ệ ỉ ế tình hình th c hi n k ho ch v m t ch ỉ ế tình hình th c hi n k ho ch v m t ch tiêu nào đđóó tiêu nào
ạ ạ
ỉ ố PhPhươương pháp xây d ng công th c ch s ứ ự ng pháp xây d ng công th c ch s ứ ỉ ố ự các trưư ng ờng ờ ưư các tr nhự ươương t nhựng t
ế chung k ho ch t ế chung k ho ch t ợ ợh p trên h p trên
4343
Công th cứ Công th cứ
p
q
p
q
NV
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
I
I
p
qNV
NV
(cid:0) (cid:0)
0 p
NV q
NV p
q
0
0
NV
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
p
NV
q TH
p TH
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
I
I
q TH
p TH
(cid:0) (cid:0)
p
q
p
NV
NV
NV
q TH q TH
4444
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
ỉ ố ỉ ố
Bài t pậ Bài t pậ ầ ầ Yêu c u: Tính các ch s chung Yêu c u: Tính các ch s chung
ứ ỳ ỳ ố K g c K nghiên c u
M H
q (t) iq (%)
GTXK (USD) CPXK (USD) % t/g GTXK
t/g CPXK (USD)
A 800000 2500 775000 2,5 96 26200
4545
B 600000 2000 560000 +2,5 100 4000
C 100000 200 75000 +20,0 108 +7200
ứ ỳ ỳ ố K g c K nghiên c u
M H
q (t) q (t)
p (USD/t) z (USD/t) p (USD/t) z (USD/t)
A 320 2500 310 325,0 2400 312,0
B 300 2000 280 307,5 2000 278,0
4646
C 500 200 375 555.6 216 380,6
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0) pp11qq11 = 1515000 ($) = 1515000 ($) (cid:0) pp00qq11 = 1475000 ($) = 1475000 ($) (cid:0) pp00qq00 = 1500000 ($) = 1500000 ($) (cid:0) zz11qq11 = 1387000 ($) = 1387000 ($) (cid:0) zz00qq11 = 1385000 ($) = 1385000 ($) (cid:0) pp00qq00 = 1410000 ($) = 1410000 ($)
4747
(cid:0)
64,102
(%)
I p
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
1515 1476
qp 11 qp 10
(cid:0)
(cid:0)
40,98
(%)
I q
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
1476 1500
qp 10 qp 00
(cid:0)
(cid:0)
00,101
(%)
I pq
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
1515 1500
qp 11 qp 00
4848
(cid:0)
(cid:0)
14,100
(%)
I z
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
1387000 1385000
qz 11 qz 10
(cid:0)
(cid:0)
37,98
(%)
I zq
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
1387000 1410000
qz 11 qz 00
(cid:0)
(
)
p 1
z 1
22,142
(%)
I LN
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
p
z
q 1 q
(
)
128000 90000
0
0
0
4949
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
Bài t pậ Bài t pậ
ị ờ Th tr ng A ị ờ Th tr ng B
ề ệ ử ụ ề ệ ử ụ Ơ Ti n t s d ng: Ê Ti n t s d ng:
MH
p (Ê/t) q (t) r (đ/Ê) p (Ơ/t) q (t)
r (đ/Ơ )
630 3000 140000 7000 X
30487 137
5050
220 5000 49000 5000 Y
ỉ ố ỉ ố
ệ ố ệ ố III. H th ng ch s III. H th ng ch s
1. 1. KNKN
ậ ậ
ỉ ố ỉ ố
ệ ố ệ ố
ợ ợ ố ố ộ ộ
ể ể
ệ ệ
ợ ợ
ỉ ố H th ng ch s là t p h p các ch s ỉ ố H th ng ch s là t p h p các ch s ệ ớ ệ đđó ó có liên h v i nhau và m i liên h ệ ớ ệ có liên h v i nhau và m i liên h ứ ằ đưđư c bi u hi n b ng m t bi u th c ể c bi u hi n b ng m t bi u th c ứ ể ằ ị nh t ấnh t ấ đđ nh. ịnh.
5151
ụ ụ
ủ ệ ố ủ ệ ố
ỉ ỉ Tác d ng c a h th ng ch Tác d ng c a h th ng ch s :ốs :ố
ế ế
ở ưư ng bi n ng bi n ở ế đđ ng ộng ộ ế
ế ế ế ế
ế ế
ể ể t n u bi t n u bi
đưđư c ợc ợ ị đđ nh ịnh ỉ ố t các ch s ỉ ố t các ch s
ợ đưđư c vai trò và nh h ả ị Xác Xác đđ nh c vai trò và nh h ịnh ợ ả ố ớ ố đđ i v i bi n ỗ ộ ủ đđ ng c a m i nhân t i v i bi n ng c a m i nhân t ố ớ ố ỗ ộ ủ ợ ổ ỉ ủ c a ch tiêu t ng h p ổ ợ ỉ ủ c a ch tiêu t ng h p ỉ ố ừ ệ ố T h th ng ch s , có th xác T h th ng ch s , có th xác ỉ ố ừ ệ ố ỉ ố ưưa bi ộ a bi m t ch s ch ỉ ố ộ m t ch s ch i.ạ còn l i.ạ còn l
5252
ệ ố ệ ố
ự ự
ỉ 2 Ph2 Phươương pháp xây d ng h th ng ch ỉ ng pháp xây d ng h th ng ch s ốs ố
ỉ ố ỉ ố
Đ c ặĐ c ặ đđi mểi mể
ự PhPhươương pháp xây d ng h th ng ch s này ệ ố ng pháp xây d ng h th ng ch s này ự ệ ố ươương pháp liên hoàn. ng pháp liên hoàn. ợ ọ đưđư c g i là ph ợ ọc g i là ph
ỉ ỉ ổ ổ
ồ ợ ệ ưư ng bao g m ng bao g m ồ ợ ệ ỉ ố ệ ố thì trong h th ng ch s ỉ ố ệ ố thì trong h th ng ch s
ấ ấ
ỗ ỗ ố . ố . ề ố ề ố ờ ỳ có quy n s và th i k ờ ỳ có quy n s và th i k
ỉ ố ỉ ố
ợ ằ ợ ằ
5353
– Ch tiêu t ng h p c a hi n t ợ ủ Ch tiêu t ng h p c a hi n t ợ ủ ố bao nhiêu nhân t ố bao nhiêu nhân t ỉ ố có b y nhiêu ch s nhân t ỉ ố có b y nhiêu ch s nhân t – M i ch s nhân t ố ỉ ố M i ch s nhân t ố ỉ ố ề ố quy n s khác nhau. ề ố quy n s khác nhau. – Trong m t h th ng ch s thì ch s c a ỉ ố ủ ỉ ố ủ Trong m t h th ng ch s thì ch s c a ỉ ố ỉ ỉ ỉ ố ch tiêu t ng h p b ng tích các ch s ch tiêu t ng h p b ng tích các ch s nhân t nhân t ộ ệ ố ộ ệ ố ổ ổ .ố .ố
ớ ớ
ự ự
ỉ ỉ
ố ố
ặ ặ
ố ố
ợ ợ
ỉ ố ỉ ố
ệ ệ
ố ố
ắ ắ ể ể
ệ Các bCác bưư c th c hi n ệ c th c hi n BBưư c 1:ớc 1:ớ ệ ủ ị nh m i liên h c a các ch tiêu. Xác Xác đđ nh m i liên h c a các ch tiêu. ệ ủ ị ụ ví d :p * q * r = GTXK ho c: z * q = c ụ ví d :p * q * r = GTXK ho c: z * q = c BBưư c 2:ớc 2:ớ ỉ ỉ ố ủ ự Xây d ng ch s c a các ch tiêu nhân t ỉ ố ủ ự ỉ Xây d ng ch s c a các ch tiêu nhân t ổ ỉ cũng nhưư ch tiêu t ng h p. ch tiêu t ng h p. ổ ỉ cũng nh BBưư c 3:ớc 3:ớ ế S p x p các ch s theo m i liên h trong ế S p x p các ch s theo m i liên h trong ứ bi u th c ứ bi u th c
5454
qz
c
Ví dụVí dụ
(cid:0) (cid:0)
z 1
(cid:0) (cid:0)
I
I
I
z
q
zq
I z
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
z
0
q 1 q 1
(cid:0) (cid:0)
z
0
(cid:0) (cid:0)
I q
(cid:0)
z
q 1 q
0
0
(cid:0) (cid:0)
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0) (cid:0)
z 1
qz 11 qz 10
qz 10 qz 00
qz 11 qz 00
I
I
c
zq
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
5555
z
q 1 q
0
0
(cid:0) (cid:0)
ng pháp phân tích bi n ế 3. Phươương pháp phân tích bi n ế 3. Ph ằ ộ ộ ằ đđ ng b ng HTCS ng b ng HTCS
ỉ ố ỉ ố
BBưư c 1ớc 1ớ BBưư c 2ớc 2ớ
ự : Xây d ng h th ng ch s ự : Xây d ng h th ng ch s ợ : Tính lưư ng t ợng t : Tính l
ệ ố ệ ố ng/ gi m ả ăăng/ gi m ả
tuy t ệtuy t ệ đđ iốiố BBưư c 3:ớc 3:ớ
ợ Tính lưư ng t ợng t Tính l
ng gi m ả ăăng gi m ả
ttươương ng đđ iốiố
ế ế
BBưư c 4:ớc 4:ớ
ậ K t lu n ậ K t lu n
5656
Ví dụVí dụ
Năm 2001 Năm 2002
M t ặ hàng
ư ợ L ng xu t ấ ẩ kh u (t) Giá thành xu t ấ ẩ kh u ($/t) ư ợ L ng xu t ấ ẩ kh u (t)
Giá thành xu t ấ kh u ẩ ($/t)
A 560 3000 545 2400
5757
B 1130 1200 1150 1600
ệ ố ệ ố
ỉ ố ỉ ố
ớ ớ
ự BBưư c 1: Xây d ng h th ng ch s c 1: Xây d ng h th ng ch s ự
I
I
I
z
q
zq
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
qz 11 qz 10
qz 10 qz 00
qz 11 qz 00
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
545
*
2400
1150
*
1600
3148000
qz 11
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
560
*
2400
1130
*
1600
3152000
qz 10
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
560
*
3000
1130
*
1200
3036000
qz 00
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
3148000 3152000
3152000 3036000
3148000 3036000
5858
(cid:0) (cid:0)
,0
9987
,1
0382
,1
0369
(cid:0) (cid:0)
ợ ưư ng t ợng t
ệ ả ăăng/gi m tuy t ng/gi m tuy t ệ ả
ớ BBưư c 2: tính l ớc 2: tính l đđ iốiố
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0) zq(z) = zq(z) = (cid:0) (cid:0) zq(q) = zq(q) = (cid:0) (cid:0) zq = zq = (cid:0) (cid:0) zq = zq = (cid:0)
(cid:0) (cid:0)
(cid:0) zz11qq1 1 (cid:0) (cid:0) zz00qq1 1 (cid:0) (cid:0) zq(z) + zq(z) + (cid:0) (cid:0) zz11qq1 1 (cid:0)
(cid:0) zz00qq1 1 = 4000 ($) = 4000 ($) (cid:0) zz00qq0 0 = + 116000 ($) = + 116000 ($) (cid:0) zq(q) zq(q) (cid:0) zz00qq0 0 = 112000 ($) = 112000 ($)
5959
ợ ưư ng t ợng t
ng/gi m tả ăăng/gi m tả
ươương ng
ớ BBưư c 3: tính l ớc 3: tính l đđ i ối ố
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0) (cid:0)
zq z qz 00
qzq qz 00
zq qz 00
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0)
4000 3036000
116000 3036000
112000 3036000
(cid:0) (cid:0)
%69,3%82,3%13,0
6060
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
ớ ớ
ứ ứ
ặ ặ
ậ ế BBưư c 4: k t lu n c 4: k t lu n ế ậ ẩ ỳ ấ ớ ỳ ố đđã ã Chi phí xu t kh u k nghiên c u so v i k g c Chi phí xu t kh u k nghiên c u so v i k g c ẩ ỳ ấ ớ ỳ ố ố ệ đđ i là ớ ố ứ ng 3,69% (tươương ng v i s tuy t ối là ng ng v i s tuy t ttăăng 3,69% (t ệ ớ ố ứ 112000$) do các nhân tố 112000$) do các nhân tố – Do giá thành xu t kh u c hai m t hàng ấ đđã gi m ảã gi m ả ẩ ả Do giá thành xu t kh u c hai m t hàng ấ ẩ ả ớ ỳ ố ả 0,13% so v i k g c làm cho CPXK gi m 4000$ ớ ỳ ố ả 0,13% so v i k g c làm cho CPXK gi m 4000$ ợ ẩ ả ấ Do kh i lố ưư ng xu t kh u c 2 m t hàng đđã tã tăăng ng ng xu t kh u c 2 m t hàng ẩ ả ấ ợ ớ ỳ ố ăăng ng 3,82% so v i k g c làm cho CPXK t ớ ỳ ố 3,82% so v i k g c làm cho CPXK t 116000$ 116000$ ậ
ặ ặ – Do kh i lố
ủ ủ
ả ả
6161
NhNhưư v y, trong 3,69% t ậ v y, trong 3,69% t ng lên c a CPXK thì giá ăăng lên c a CPXK thì giá thành bi n ế đđ ng làm cho CPXK gi m 0,13% còn ộ ng làm cho CPXK gi m 0,13% còn thành bi n ế ộ ộ ế đđ ng làm cho CPXK ấ kh i lốkh i lố ưư ng xu t kh u bi n ộng làm cho CPXK ng xu t kh u bi n ế ấ ng 3,82% ttăăng 3,82%
ẩ ẩ ợ ợ
Bài t p ậ Bài t p ậ
ấ ẩ Giá xu t kh u (USD/t)
ặ M t hàng
ỳ ố K g c K n/cỳ
GTXK k ỳ nghiên c u ứ (USD)
A 661.500 7000 7350
B 180.000 4000 3600
C 75.600 6000 6300
D 47.500 5000 4750
6262
ế ằ ỳ ố ằ ổ Bi t r ng t ng GTXK k g c b ng 840.000USD
ủ ủ ả ộ ở
ấ ẩ ằ ố ợ Phân tích bi n đ ng c a GTXK do nh h ng c a các nhân t ế giá và l ng xu t kh u b ng HTCS
BBưư c 1ớc 1ớ I I
I
pq
q
p
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0) (cid:0)
qp 11 qp 10
qp 10 qp 00
qp 11 qp 00
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
661
5.
180
6.75
5.47
964
($)6.
qp 11
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
*5.661
180
*
*6.75
*5.47
952
($)
qp 10
7 35.7
4 6.3
6 3.6
5 75.4
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
,1
0132
,1
1333
,1
1483
(cid:0) (cid:0)
(cid:0) (cid:0)
6.964 952
952 840
6.964 840
32,1
33,13%;
%83,14%;
6363
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
BBưư c 2ớc 2ớ
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0) pq(p) = pq(p) = (cid:0) (cid:0) pq(q) = pq(q) = (cid:0) (cid:0) pq = pq = (cid:0) (cid:0) pq = pq = (cid:0)
(cid:0) (cid:0)
(cid:0) pp11qq11 (cid:0) (cid:0) pp00qq11 (cid:0) (cid:0) pq(p) + pq(p) + (cid:0) p p11qq11 (cid:0)
(cid:0) pp00qq11 = +12,6 ($) = +12,6 ($) (cid:0) pp00qq00 = +112 ($) = +112 ($) (cid:0) pq(q) pq(q) = 124,6 ($) p p00qq00 = 124,6 ($)
6464
(cid:0) (cid:0)
ợ ưư ng t ợng t
ng/gi m tả ăăng/gi m tả
ươương ng
ớ BBưư c 3: tính l ớc 3: tính l đđ i ối ố
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0) (cid:0)
ppq qp 00
qpq qp 00
pq qp 00
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
6,12 840
112 840
6,124 840
(cid:0) (cid:0)
%83,14%33,13%50,1
6565
(cid:0) (cid:0)
ặ ặ ng 1,32% đđã tã tăăng 1,32%
ặ ặ – Do kh i lố đđã tã tăăng ng
ậ
ng 112$ ăăng 112$ ủ ng lên c a GTXK thì giá ăăng lên c a GTXK thì giá ủ ng 1,50% còn kh i ố ăăng 1,50% còn kh i ố
ậ ế ớ BBưư c 4: k t lu n c 4: k t lu n ớ ậ ế ỳ ẩ ấ ị ớ ỳ ố đđã ã ứ Giá tr xu t kh u k nghiên c u so v i k g c Giá tr xu t kh u k nghiên c u so v i k g c ỳ ẩ ấ ị ớ ỳ ố ứ ố ệ đđ i là 124,6$) ớ ố ứ ng 14,83% (tươương ng v i s tuy t ối là 124,6$) ng ng v i s tuy t ttăăng 14,83% (t ệ ớ ố ứ do các nhân tố do các nhân tố – Do giá xu t kh u c hai m t hàng ẩ ả ấ Do giá xu t kh u c hai m t hàng ẩ ả ấ ớ ỳ ố ng 12,6$ ăăng 12,6$ so v i k g c làm cho GTXK t ớ ỳ ố so v i k g c làm cho GTXK t ẩ ả ấ ợ Do kh i lố ưư ng xu t kh u c 2 m t hàng ng xu t kh u c 2 m t hàng ợ ẩ ả ấ ớ ỳ ố 13,33% so v i k g c làm cho GTXK t ớ ỳ ố 13,33% so v i k g c làm cho GTXK t NhNhưư v y, trong 14,83% t ậ v y, trong 14,83% t ộ XK bi n ế đđ ng làm cho GTXK t ộng làm cho GTXK t XK bi n ế llưư ng xu t kh u bi n ộ ế đđ ng làm cho GTXK t ẩ ấ ợ ộng làm cho GTXK t ng xu t kh u bi n ế ẩ ấ ợ 13,33% 13,33%
6666
ăăng ng
ậ ụ ậ ụ ộ ộ
ủ ủ
ỉ ỉ
ể ể phân tích đđ phân tích 4. V n d ng HTCS 4. V n d ng HTCS bi n ếbi n ế đđ ng c a ch tiêu bình quân ng c a ch tiêu bình quân
n
ứ ố Công th c s bình Công th c s bình ứ ố ề ộ quân c ng gia quy n ộ ề quân c ng gia quy n
fx i
i
(cid:0)
i
(cid:0)
x
1 n
(cid:0)
f
i
(cid:0)
i
1
ả
ự ế đđ ng c a x ch u ộ ị ủ S bi n ng c a x ch u S bi n ị ủ ộ ự ế ủ ở ưư ng c a 2 nhân ả ủng c a 2 nhân ảnh h ở nh h :ố :ốt t ảB n thân x – B n thân x ii hay c th h – ffii hay c th h
ụ ể ơơn là d n là dii ụ ể
6767
(cid:0)
ự ự
ố ố
ệ ệ
i
Xây d ng HTCS Xây d ng HTCS ị Xác Xác đđ nh m i quan h nh m i quan h ị
(cid:0)
x
dx i
i
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
fx i f
i
ố ố
(cid:0)
(cid:0)
I
)1(
x
(cid:0)
dx 11 dx 10
(cid:0)
(cid:0)
I
)2(
d
x
(cid:0) ỉ ố ả ỉ ố ả ưư ng ởng ở
dx 10 dx 0
0
(cid:0)
ỉ ố ỉ ố (cid:0)
I
)3(
x
6868
(cid:0) ể ủ ể ủ
dx 11 dx 0
0
ứ ự Xây d ng công th c Xây d ng công th c ự ứ ỉ ỉ ố và ch ch s nhân t ỉ ỉ ố và ch ch s nhân t ợ ố ổ s t ng h p ợ ố ổ s t ng h p – (1): Ch s c u thành ỉ ố ấ (1): Ch s c u thành ỉ ố ấ c ốc ố đđ nhịnhị – (2): Ch s nh h (2): Ch s nh h ế ấ k t c u ế ấ k t c u – (3): Ch s chung phát (3): Ch s chung phát ỉ tri n c a ch tiêu bình ỉ tri n c a ch tiêu bình quânquân
(cid:0)
ự ự
Xây d ng HTCS Xây d ng HTCS
ệ ố ệ ố
ỉ ố Ghép các ch s vào h th ng Ghép các ch s vào h th ng ỉ ố I I
I
x
d
x
x
(cid:0) (cid:0)
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0) (cid:0)
dx 11 dx 10
dx 10 dx 0
0
dx 11 dx 0
0
01
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
6969
01
0
0
x 1 x
x x
x 1 x
(cid:0) (cid:0)
ủ ủ
ộ ộ
ằ ằ
ự ế đđ ng c a x b ng ự ế ng c a x b ng
Phân tích s bi n Phân tích s bi n HTCSHTCS
ự : Xây d ng h th ng ch s ự : Xây d ng h th ng ch s ợ : Tính lưư ng t ợng t : Tính l
ỉ ố ệ ố ỉ ố ệ ố ệ ả ng gi m tuy t ăăng gi m tuy t ệ ả
BBưư c 1ớc 1ớ BBưư c 2ớc 2ớ đđ iốiố
BBưư c 3:ớc 3:ớ
ợ Tính lưư ng t ợng t Tính l
ng gi m ả ăăng gi m ả
ttươương ng đđ iốiố
ế ế
BBưư c 4:ớc 4:ớ
ậ K t lu n ậ K t lu n
7070
Ví dụVí dụ
Kú gèc Kú gèc Kú nghiªn cøu Kú nghiªn cøu
XNXN
z ($/t) z ($/t) q (t)q (t) z ($/t) z ($/t) q (t)q (t)
AA 100100 80008000 9595 25002500
BB 105105 10001000 100100 75007500
7171
CC 110110 10001000 105105 10000 10000
ớ ớ
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
I
I
I
d
z
z
z
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
ủ ộ ự ế đđ ng c a giá ủng c a giá ộ ự ế Phân tích s bi n Phân tích s bi n ấ ả ả ấ thành s n xu t bình quân thành s n xu t bình quân ự BBưư c 1: Xây d ng HTCS c 1: Xây d ng HTCS ự dz dz 11 10 dz dz 10 0
0
dz 11 dz 0
0
125,0*95
100
375,0*
105
5,0*
875,101
t )/($
dz 11
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
100
125,0*
105
375,0*
110
5,0*
875,106
t )/($
dz 10
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
100
8,0*
105
1,0*
110
1,0*
t )/($5,101
dz 0
0
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
,0
9532
,1
0530
,1
0037
7272
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
68,4
%37,0%3,5%;
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
ợ ưư ng t ợng t
ng/gi m ả ăăng/gi m ả
ớ BBưư c 2: tính các l ớc 2: tính các l tuy t ệtuy t ệ đđ iốiố
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0) zz11dd11 (cid:0) (cid:0) zz00dd11 (cid:0)
(cid:0)
(cid:0) z(z) = z(z) = (cid:0) (cid:0) z(q) = z(q) = (cid:0) (cid:0) z = z = (cid:0)
(cid:0) zz00dd11 = 5 ($/t) = 5 ($/t) (cid:0) zz00dd00 = + 5,375 ($/t) = + 5,375 ($/t) (cid:0) zz00dd00 = + 0,375 ($/t) = + 0,375 ($/t)
(cid:0) zz11dd11 (cid:0)
7373
ợ ưư ng t ợng t
ng/gi m ả ăăng/gi m ả
ớ BBưư c 3: tính các l ớc 3: tính các l ttươương ng đđ iốiố z
d
z
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
0
0
z
z z
(cid:0) (cid:0)
(cid:0)
375,0 5,101
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
z z 0 373,5 5 5,101 5,101 %37,0%30,5%93,4
7474
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
ớ ớ
ủ ủ
ứ ứ
ở ở
ả ả
ả ả
ủ ủ ấ ủ ấ ủ ố : ố : ưư ng ởng ở
ậ ế BBưư c 4: k t lu n ậ ế c 4: k t lu n ấ ỳ ả Giá thành s n xu t bình quân c a công ty k Giá thành s n xu t bình quân c a công ty k ấ ả ỳ ớ ng 0,375$/t (tươương ng v i 0,37%) nghiên c u ứ đđã tã tăăng 0,375$/t (t ng ng v i 0,37%) ớ nghiên c u ứ ưư ng c a các nhân t ả ớ ỳ ố ng c a các nhân t so v i k g c do nh h ớ ỳ ố ả so v i k g c do nh h – Do b n thân giá thành s n xu t c a các phân x ả ả Do b n thân giá thành s n xu t c a các phân x ả ả gi m 4,68% làm cho giá thành bình quân gi m 5$/t gi m 4,68% làm cho giá thành bình quân gi m 5$/t ộ ế đđ ng làm cho giá thành bình ộng làm cho giá thành bình ế
– Do cDo cơơ c u s n ph m bi n ẩ ấ ả c u s n ph m bi n ẩ ấ ả quân tăăng 5,375$/t ng 5,375$/t quân t Nhìn chung, trong 0,37% t
ấ ấ
7575
ữ ữ ả ủ ng lên c a giá thành s n Nhìn chung, trong 0,37% tăăng lên c a giá thành s n ả ủ ớ ỳ ố ứ ỳ xu t bình quân k nghiên c u so v i k g c, giá ớ ỳ ố ứ ỳ xu t bình quân k nghiên c u so v i k g c, giá ộ ế đđ ng làm cho giá ấ ạ ả ộng làm cho giá i các XN bi n thành s n xu t t ấ ạ ế ả thành s n xu t t i các XN bi n ẩ ấ ả ơơ c u s n ph m ả c u s n ph m thành bình quân gi m 4,93% còn c ẩ ấ ả ả thành bình quân gi m 4,93% còn c ộ ế đđ ng làm giá thành t ng 5,30% ăăng 5,30% ộng làm giá thành t gi a các XN bi n ế gi a các XN bi n
ộ ố ỉ ố ề ộ ố ỉ ố ề
* M t s ch s v giá khác: * M t s ch s v giá khác:
ề ề
ỉ ố ỉ ố ả ả
ẻ ẻ
(RPI) (RPI)
ạ ệ ạ ệ
Ch s giá tiêu dùng (CPI): Ch s giá tiêu dùng (CPI): ộ ế đđ ng v giá tiêu dùng ng v giá tiêu dùng Ph n ánh bi n ộ ế Ph n ánh bi n ủ ờ ố trong sinh ho t ạ đđ i s ng c a cá nhân và i s ng c a cá nhân và ủ ờ ố trong sinh ho t ạ ình gia gia đđình ỉ ố Ch s giá bán l Ch s giá bán l ỉ ố ỉ ố Ch s giá vàng Ch s giá vàng ỉ ố ỉ ố Ch s giá ngo i t Ch s giá ngo i t ỉ ố
7676
