2.1. Khái ni m và tác d ng: ..........................................................................................6
2.1.1. Khái ni m:.....................................................................................................................6
2.1.2. Tác d ng:.......................................................................................................................7
2.2. Ph m vi áp d ng: ....................................................................................................7
2.2.1. Đi t ng n p thu : ượ ế ....................................................................................................7
2.2.2. Nh ng tr ng h p không thu c di n n p thu XNK: ườ ế ...............................................7
2.2.3. Đi t ng ch u thu : ượ ế .................................................................................................7
2.3. Ph ng pháp tính thu xu t, nh p kh u: ươ ế .............................................................8
2.3.1. S l ng t ng m t hàng xu t, nh p kh u: ượ .................................................................8
2.3.2. Giá tính thu :ế.................................................................................................................8
2.3.3. Thu su t: ế ....................................................................................................................9
2.4 Mi n, gi m và hoàn thu xu t, nh p kh u: ế ...........................................................9
2.4.1 Tr ng h p đc mi n thu :ườ ượ ế .......................................................................................9
2.4.2. Tr ng h p đc xét mi n thu ườ ượ ế .............................................................................10
2.4.3. Tr ng h p đc xét gi m thu :ườ ượ ế ..............................................................................11
2.4.4. Hoàn thu XNK: ế.......................................................................................................11
1.1. Khái ni m:......................................................................................................................20
2.2.2. Thu su t 5%ế ..........................................................................................................30
2.2.3. Thu su t 10% ế .......................................................................................................32
3.1.1. Xác đnh s thu GTGT ph i n p: ế .......................................................................33
3.1.2. Ph ng pháp tính tr c ti p trên giá tr gia tăngươ ế ....................................................34
3.2.Nguyên t c kh u tr thu giá tr gia tăng đu vào ế ........................................................37
3.3. Đi u ki n kh u tr thu giá tr gia tăng đu vào quy đnh nh sau: ế ư ....................41
4. H ng d n l p t khai thu GTGT trên ph n m m HTKK thu c a T ng c c ướ ế ế
thu .ế............................................................................................................................. 44
5. N i n p thuơ ế...........................................................................................................44
1. Đi t ng n p thu ượ ế.................................................................................................45
2. K tính thu ế............................................................................................................. 45
3. Ph ng pháp tính thuươ ế............................................................................................46
3.1. Xác đnh thu nh p tính thu ế........................................................................................46
3.1.1. Thu nh p ch u thu ế.................................................................................................46
3.1.2. Thu nh p mi n thu ế..............................................................................................56
3.2. Xác đnh l và chuy n l ..............................................................................................57
3.3. Trích l p qu phát tri n khoa h c và công ngh c a doanh nghi p ...........................58
4. Thu su t thu thu nh p doanh nghi pế ế ..................................................................59
5. N i n p thuơ ế...........................................................................................................59
5.1. Nguyên t c xác đnh ....................................................................................................59
5.2. Xác đnh s thu và th t c kê khai, n p thu ế ế..........................................................59
5.3. Th t c luân chuy n ch ng t gi a Kho b c và c quan thu ơ ế...............................60
6. Quy t toán thuế ế.......................................................................................................60
7.1. Thu nh p thu c di n n p thu ế.................................................................................61
7.2. Căn c tính thu ế........................................................................................................61
7.2.1. Thu nh p tính thu : ế ...............................................................................................61
7.2.2. Thu su t thu thu nh p doanh nghi p:ế ế ...............................................................63
7.2.3. Xác đnh s thu thu nh p doanh nghi p ph i n p: ế ............................................63
8. Xác đnh thu nh p tính thu và thu thu nh p doanh nghi p t chuy n nh ng ế ế ượ
b t đng s n. ...............................................................................................................63
8.1. Thu nh p thu c di n n p thu ế................................................................................63
8.2. Căn c tính thu ế........................................................................................................63
8.2.1. Thu nh p ch u thu . ế ...............................................................................................63
1
8.2.2. Thu su t thu thu nh p doanh nghi p t chuy n nh ng b t đng s nế ế ượ .........67
8.2.3. Xác đnh s thu thu nh p doanh nghi p ph i n p: ế ............................................67
9. u đãi thu thu nh p doanh nghi pƯ ế ........................................................................67
9.1. Đi u ki n, nguyên t c áp d ng u đãi thu thu nh p doanh nghi p ư ế ......................67
9.1.1. Đi u ki n áp d ng u đãi thu thu nh p doanh nghi p: ư ế ....................................67
9.1.2. Nguyên t c áp d ng u đãi thu thu nh p doanh nghi p ư ế ....................................67
9.2. u đãi v thu su tƯ ế ....................................................................................................69
9.2.1. Thu su t u đãi 10% trong th i h n m i lăm năm (15 năm)ế ư ườ ..........................69
9.2.2. Thu su t 10% trong su t th i gian ho t đng ế ...................................................69
9.2.3. Thu su t u đãi 20% trong th i gian m i năm (10 năm)ế ư ườ .................................69
9.2.4. Thu su t u đãi 20% trong su t th i gian ho t đng ế ư .......................................69
9.2.5. Th i gian áp d ng thu su t u đãi ế ư .....................................................................70
9.3. u đãi v th i gian mi n thu , gi m thuƯ ế ế...............................................................70
9.3.1. Mi n thu 4 năm, gi m 50% s thu ph i n p trong 9 năm ti p theo ế ế ế ...............70
9.3.2. Mi n thu 4 năm, gi m 50% s thu ph i n p trong 5 năm ti p theo ế ế ế ..............70
9.3.3. Mi n thu 2 năm và gi m 50% s thu ph i n p trong 4 năm ti p theo ế ế ế ..........70
9.3.4. Th i gian mi n thu , gi m thu quy đnh t i M c này (5.7.3.) ế ế ..........................71
9.4. Các tr ng h p gi m thu khácườ ế ...............................................................................71
10. H NG D N T KHAI QUY T TOÁN THU THU NH P DOANH NGHI PƯỚ
TRÊN PH N M M HTKT C A T NG C C THU ...............................................71
Ch đ 6 THU THU NH P CÁ NHÂN (personal income tax) .................71
5. Căn c tính thu đi v i cá nhân c trú ế ư ..................................................................74
5.1 Xác đnh thu nh p ch u thu và thu nh p tính thu ế ế...................................................74
5.1.2. Thu nh p ch u thu t ti n l ng, ti n công ế ươ .......................................................75
5.1.3. Thu nh p ch u thu t đu t v n ế ư ........................................................................75
5.1.4. Thu nh p ch u thu t chuy n nh ng v n ế ượ .........................................................76
5.1.5. Thu nh p ch u thu t chuy n nh ng b t đng s n ế ượ .........................................76
5.1.6. Thu nh p ch u thu t trúng th ng ế ưở .....................................................................76
5.1.7. Thu nh p ch u thu t b n quy n ế ........................................................................76
5.1.8. Thu nh p ch u thu t nh ng quy n th ng m i ế ượ ươ .............................................76
5.1.9. Thu nh p ch u thu t th a k , quà t ng ế ế .............................................................77
6. Gi m tr gia c nh ...................................................................................................77
6.1. Gi m tr gia c nh .......................................................................................................77
6.2. Vi c xác đnh m c gi m tr gia c nh .......................................................................77
7. Gi m tr đi v i các kho n đóng góp t thi n, nhân đo .....................................77
8. Bi u thu ế.................................................................................................................77
8.1. Bi u thu lũy ti n t ng ph n ế ế ................................................................................77
8.2. Bi u thu toàn ph n ế ..............................................................................................78
9. Căn c tính thu đi v i cá nhân không c trú ế ư .......................................................79
9.1. Thu đi v i thu nh p t kinh doanhế .......................................................................79
9.3. Thu đi v i thu nh p t đu t v nế ư ......................................................................79
9.4. Thu đi v i thu nh p t chuy n nh ng v nế ượ .......................................................79
9.5. Thu đi v i thu nh p t chuy n nh ng b t đng s nế ượ ........................................79
9.6. Thu đi v i thu nh p t b n quy n, nh ng quy n th ng m iế ượ ươ ........................79
9.7. Thu đi v i thu nh p t trúng th ng, th a k , quà t ngế ưở ế ....................................80
10. Kê khai, n p thu , quy t toán thu thu nh p cá nhân ế ế ế ..........................................80
11. H ng d n khai thu TNCN trên ph n m m HTKT c a t ng c c Thuướ ế ế...........80
1.6. Ch m d t hi u l c mã s thu ế.................................................................................84
2.4. Khai b sung h s khai thu ơ ế...................................................................................86
3. N p thu ế..................................................................................................................86
2
3.2. Th t thanh toán ti n thu , ti n ph t ế ....................................................................87
3.3. X lý s ti n thu n p th a ế .....................................................................................87
5 Mi n thu , gi m thu . xóa n ti n thu , ti n ph t. ế ế ế ...............................................89
6. Xóa n ti n thu , ti n ph t. ế ....................................................................................90
6.3. Trách nhi m trong vi c ti p nh n và gi i quy t h s xoá n ti n thu , ti n ph t ế ế ơ ế
...............................................................................................................................................90
7. Ki m tra, thanh tra thu ế...........................................................................................91
7.1. Nguyên t c ki m tra thu , thanh tra thu ế ế................................................................91
7.2. X lý k t qu ki m tra thu , thanh tra thu ế ế ế ...........................................................91
8. C ng ch thi hành quy t đnh hành chính thuưỡ ế ế ế....................................................91
8.1. Tr ng h p b c ng ch thi hành quy t đnh hành chính thuườ ưỡ ế ế ế............................91
8.2. Bi n pháp c ng ch thi hành quy t đnh hành chính thu ưỡ ế ế ế ..................................91
9. X lý vi ph m pháp lu t v thu ế...........................................................................92
9.1. Hành vi vi ph m pháp lu t v thu c a ng i n p thu ế ườ ế .......................................92
9.2. Nguyên t c, th t c x ph t vi ph m pháp lu t v thu ế........................................92
9.3. X ph t đi v i hành vi vi ph m th t c thu ế.......................................................92
9.4. X ph t đi v i hành vi ch m n p ti n thu ế.........................................................93
9.5. X ph t đi v i hành vi khai sai d n đn thi u s ti n thu ph i n p ho c tăng ế ế ế
s ti n thu đc hoàn ế ượ .......................................................................................................93
9.6. X ph t đi v i hành vi tr n thu , gian l n thu ế ế....................................................93
9.8. X lý vi ph m pháp lu t v thu đi v i công ch c qu n lý thu ế ế ......................94
9.9. X lý vi ph m đi v i ngân hàng th ng m i, t ch c tín d ng khác, ng i b o ươ ườ
lãnh n p ti n thu ế.................................................................................................................95
9.10. X lý vi ph m pháp lu t v thu đi v i t ch c, cá nhân có liên quan ế ............95
10. Khi u n i, t cáo, kh i ki nế .................................................................................95
10.2. Kh i ki n .................................................................................................................95
10.3. Trách nhi m và quy n h n c a c quan qu n lý thu trong vi c gi i quy t khi u ơ ế ế ế
n i, t cáo v thu ế................................................................................................................96
Ch đ 1: ĐI C NG V THU ƯƠ
1.1. Thu và các kho n thu ngân sách nhà n cế ướ
Thu là ngu n thu quan tr ng c a ngân sách qu c gia. N c nào cũng có nh ngế ướ
kho n chi ngân sách h ng năm. Đ tài tr cho nh ng kho n công chi đó, có 5 ngu n tài
tr chính sau:
- B ng thu . ế
- B ng cách phát hành ti n t .
- B ng cách phát hành công trái.
- Nh n vi n tr hoàn l i và vay, n c a n c ngoài ướ
- Nh n vi n tr không hoàn l i c a n c ngoài ướ
Trong đó thu gi vai trò quan tr ng h n c , vì thu có s đi u ti t chia s vàế ơ ế ế
công b ng gi a ng i có thu nh p cao và ng i có thu nh p th p đng th i nói lên ườ ườ
s c m nh t ch v tài chính c a m t qu c gia.
Phát hành ti n s gây ra m c đ l m phát nào đó. Các nhà kinh t tài chính đu ế
th n tr ng v ph ng di n áp d ng l i tài tr này. ươ
3
Phát hành công trái r ng rãi cho công chúng và vay, n n c ngoài thì t i các ướ
n c có n n kinh t phát tri n, ti n t có giá tr n đnh thì s thu đc k t qu t t.ướ ế ượ ế
Tuy nhiên đi v i các n c ch m hay đang phát tri n thì ngu n tài tr này có th gây ướ
h u qu t ng t nh phát hành ti n. ươ ư
+ V y ta có th đnh nghĩa v thu nh sau ế ư : Thu là kho n đóng góp b tế
bu c theo lu t c a m i t ch c, cá nhân đi v i nhà n c, không hoàn tr tr c ướ
ti p ngang giá, nh ng đc dùng đ trang tr i các chi phí vì l i ích chung c a toànế ư ượ
dân nh : qu c phòng, an ninh, giao thông, giáo d c, y t ư ế
Thu phát sinh, t n t i và phát tri n cùng v i s ra đi và t n t i c a Nhàế
n c.ướ
+ L phí: Là kho n thu vùa mang tính ch t ph c v cho ng i n p l phí v ườ
vi c th c hi n m t s th t c hành chính v a mang tính ch t đng viên s đóng góp
cho ngân sách nhà n c nh l phí tr c b , l phí công ch ng, l phí h i quan…ướ ư ướ
+ Phí: Là kho n thu mang tính ch t bù đp chi phí th ng xuyên v xây d ng, ườ
b o d ng, duy tu c a nhà n c đi v i nh ng ho t đng ph c v ng i n p phí. ưỡ ướ ườ
- Nh ng lo i phí mang tính ph bi n nh : phí giao thông, thu l i phí. ế ư
- Lo i mang tính ch t đa ph ng nh : qu b o v tr t t , an ninh. Phí c u ươ ư
đng thôn,xã.ườ
1.2. Phân lo i thu ế
1.2.1. Phân lo i theo tính ch t chuy n d ch v thu ế
Bao g m thu gián thu và thu tr c thu đ phân bi t đi t ng ch u thu . ế ế ượ ế
a. Thu gián thu. (Indirect taxes)ế
Là loai thu mà ng i tr c ti p n p thu không ph i là ng i ch u thu . Thuế ườ ế ế ườ ế ế
gián thu là lo i thu đc c ng vào giá, là m t b ph n c u thành trong giá mua hàng ế ượ
hoá, nh m đng viên s đóng góp c a ng i tiêu dùng. Th c ch t ng i tiêu dùng ườ ườ
ph i tr kho n thu đó nh ng l i n p thông qua nhà kinh doanh, nhà s n xu t. Nh ế ư ư
thu giá tr gia tăng, thu tiêu th đc bi t, thu xu t nh p kh u…ế ế ế
b. Thu tr c thuế . (Direct taxes)
Là lo i thu mà ng i tr c ti p n p thu đng th i là ng i ch u thu . Thu ế ườ ế ế ườ ế ế
tr c thu tr c ti p đng viên thu nh p c a ng i n p thu nh thu thu nh p doanh ế ư ế ư ế
nghi p, thu ế thu nh p cá nhân, thu chuy n quy n s d ng đt. ế
1.2.2. Phân lo i thu theo đi t ng ch u thu : ế ượ ế
Theo cách phân lo i này có th chia thu thành: ế
- Thu đánh vào ho t đng kinh doanh, dich v nh : thu giá tr gia tăng.ế ư ế
- Thu đánh vào hàng hoá tiêu dùng đc bi t nh : thu tiêu th đc bi t.ế ư ế
- Thu đánh vào thu nh p nh : thu thu nh p cá nhân, thu thu nh p doanhế ư ế ế
nghi p.
- Thu đánh vào tài s n nh : thu nhà đt, l phí tr c b .ế ư ế ướ
- Thu đánh vào vi c s d ng m t s tài s n qu c gia nh : thu tài nguyên,ế ư ế
thu s d ng đt nông nghi p.ế
4
1.3. Vai trò c a thu trong n n kinh t n c ta: ế ế ướ
1.3.1. Thu là ngu n thu ch y u c a ngân sách:ế ế
-M t n n tài chính qu c gia lành m nh và v ng ch c ph i d a ch y u vào ế
ngu n thu t n i b n n kinh t qu c dân. Thu là ngu n thu quan tr ng nh t đ phân ế ế
ph i l i t ng s n ph m xã h i và thu nh p qu c dân theo đng l i xây d ng kinh t ườ ế
đnh h ng ch nghĩa xã h i n c ta. Hi n nay ngu n thu t n c ngoài gi m ướ ướ ướ
nhi u, kinh t đi ngo i chuy n thành có vay, có tr . Tr c m t, thu ph i là m t ế ướ ế
công c quan tr ng góp ph n tích c c gi m b i chi ngân sách, gi m l m phát, t ng
b c góp ph n n đnh tr t t xã h i và phát tri n kinh t b n v ng.ướ ế
- V i c c u kinh t nhi u thành ph n, h th ng thu ph i đc áp d ng th ng ơ ế ế ượ
nh t gi a các thành ph n kinh t , thu ph i bao quát h t các ho t đng kinh doanh, ế ế ế
các ngu n thu nh p, m i tài nguyên ch u thu và tiêu dùng xã h i. ế
1.3.2. Thu góp ph n đi u ch nh n n kinh t :ế ế
Ngoài vi c huy đng ngu n thu cho ngân sách, thu có vai trò quan tr ng trong ế
vi c đi u ch nh n n kinh t . Thu có nh h ng tr c ti p đn giá c và thu nh p. Vì ế ế ưở ế ế
v y căn c vào tình hình c th , nhà n c s d ng công c này đ ch đng đi u ướ
hành n n kinh t . Lúc n n kinh t quá th nh thì vi c gia tăng thu có tác d ng c ch ế ế ế ế
s tăng tr ng c a t ng nhu c u làm gi m phát tri n c a kinh t . Nh ng m t hàng ưở ế
quan tr ng nh xăng d u, s t thép… khi có s bi n đng giá c trên th gi i, đ n ư ế ế
đnh giá c trong n c nhà n c thông qua công c thu đ n đnh giá c . Nh v y, ướ ướ ế ư
qua vi c xây d ng các lu t thu mà nhà n c có th ch đng phát huy vai trò đi u ế ướ
hoà n n kinh t . D a vào công c thu , nhà n c có th thúc đy hoăc h n ch vi c ế ế ướ ế
tích lu đu t , khuy n khích xu t kh u…. ư ế
1.3.3. Thu góp ph n b o đm bình đng gi a các thành ph n kinh t và côngế ế
b ng xã h i:
H th ng thu đc áp d ng th ng nh t gi a các ngành ngh , các thành ph n ế ượ
kinh t , các t ng l p dân c đ đm b o s bình đng và công b ng xã h i.ế ư
S bình đng và công b ng xã h i đc th hi n thông qua chính sách đng ượ
viên gi ng nhau gi a các đn v , cá nhân thu c m i thành ph n kinh t có nh ng đi u ơ ế
ki n ho t đng gi ng nhau, đm b o s bình đng v nghĩa v đi v i m i công dân,
không có đc quy n, đc l i cho b t kì đi t ng nào. ượ
Công b ng xã h i không có nghĩa là bình quân ch nghĩa. Ng i có thu nh p ườ
cao ph i đóng thu nhi u h n ng i có thu nh p th p.Tuy nhiên ph i đ ng i có thu ế ơ ườ ườ
nh p cao chính đáng đc h ng thành qu lao đng c a mình thì m i khuy n khích ượ ưở ế
h phát tri n s n xu t kinh doanh, tránh l m thu, trùng l p đ đm b o công b ng và
bình đng xã h i.
Bình đng, công b ng xã h i không ch là đo lý, lý thuy t mà ph i đc bi u ế ượ
hi n b ng lu t pháp, ch đ qui đnh c a nhà n c. Ph i có nh ng bi n pháp ch ng ế ướ
th t thu v thu đi v i đi t ng n p thu , v căn c tính thu , v t ch c qu n lý ế ư ế ế
thu thu , v ch đ mi n gi m thu , v ki m tra, x lý nghiêm minh đi v i các vế ế ế
vi ph m tr n thu ế
1.4. Các y u t c b n t o nên m t lu t thu :ế ơ ế
5