1
Chương 2
Các mô hình thương mại điện tử
1© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011
Nội dung chi tiết
Các thành phần của mô hình kinh doanh
Tác động của Internet và web tới các mô
hình kinh doanh
Mô hình kinh doanh B2C
Mô hình kinh doanh B2B
Các mô hình TMĐT đặc biệt (C2C, m-
commerce)
2
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 3
Mô hình kinh doanh
Gồm 6 thành phần
Khách hàng, mối quan hệ với khách hàng, lợi ích do khách
hàng mang lại
Sản phẩm hay dịch vụ
Qui trình nghiệp vụ sản xuất và phân phối sản phẩm/dịch vụ
Danh sách các tài nguyên, tài nguyên có sẳn, tài nguyên sẽ
được phát triển và tài nguyên cần đạt được
Cấu trúc chuỗi cung ứng, gồm các nhà cung cấp và các đối
tác khác
Mô hình doanh thu, gồm doanh thu mong đợi, chi phí dự trù,
các nguồn tài chính và lợi nhuận ước lượng
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 4
Tác động của Internet và web
tới mô hình kinh doanh
EC cho phép tạo ra các mô hình kinh doanh mới
Là phương thức kinh doanh mà 1 công ty thông qua
phương thức kinh doanh này tạo ra doanh thu để
tồn tại
Là mô hình giải thích những hoạt động nhằm đem lại
giá trị cho sản phẩm hay dịch vụ mà công ty cung
cấp
B2C
Định nghĩa
Các DN bán sản phẩm hoặc dịch vụ cho các
khách hàng là các cá nhân (người tiêu dùng)
Ví dụ
Walmart.com bán hàng cho người tiêu dùng cá
nhân qua website của mình
Web site
www.walmart.com
5
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 6
Giới thiệu
Xí nghiệp
Khách
hàng
Khách
hàng
Khách
hàng
Công
ty
Siêu thị
Cửa hàng Cửa
hiệu
Nhà bán lẻ
trực tuyến
2
Giới thiệu
7
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011
Doanh nghiệp kinh doanh
qua mạng
Tài chính, kế toán,
quản lý nhân sự, CNTT
Đối tác
KD
Đối tác
KD Đối tác
KD
Nhà
phân phối
Nhà
Cung cấp
Nhà
Cung cấp
Nhà
Cung cấp
Nhà
Cung cấp
Nhà
Cung cấp
Nhà
Cung cấp
Khách
hàng
B2B và
quản trị
chuỗi cung ứng
(SCM)
B2C
bán hàng,
marketing
và CRM
Lập KH nguồn lực DN
(ERP)
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 8
Mô hình doanh thu
Mô hình phí giao dịch Mô hình phí định kỳ
Mô hình phí quảng cáo Mô hình trao đổi
Mô hình chào bán hàng hóa hoặc dịch vụ
Tiền hoa hồng được thanh
toán theo số lượng giao dịch
Một khoản phí cố định được
yêu cầu thanh toán hàng tháng
Thanh toán bởi người quảng cáo
Tiền hoa hồng
được thanh toán
theo số lượng
khách hàng
chuyển sang
trang
Doanh thu từ bán hàng hóa hoặc dịch vụ
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 9
Phí bán hàng
Hình thức mà 1 công ty có doanh thu từ việc
bán hàng hóa/dịch vụ trên website của mình
Sử dụng danh mục hàng hóa
Hình ảnh, thông tin chi tiết, giá
Sản phẩm
Máy tính và hàng điện tử
Sách, nhạc và phim
Quần áo
Hoa và quà tặng
Hàng giảm giá
© TS. Phm Th Thanh Hng, 2009 - 2011 10
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 11
Mô hình doanh thu
Mô hình phí giao dịch Mô hình phí định kỳ
Mô hình phí quảng cáo Mô hình trao đổi
Mô hình chào bán hàng hóa hoặc dịch vụ
Tiền hoa hồng được thanh
toán theo số lượng giao dịch
Một khoản phí cố định được
yêu cầu thanh toán hàng tháng
Thanh toán bởi người quảng cáo
Tiền hoa hồng
được thanh toán
theo số lượng
khách hàng
chuyển sang
trang
Doanh thu từ bán hàng hóa hoặc dịch vụ
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 12
Phí quảng cáo
Thu phí vì cho phép các công ty khác để đường liên kết
(link), logo hay banner trên website của mình
Khó khăn
Không có chuẩn để thu phí
Số lần click chuột, số lượng người truy cập
Số lượng người dùng ít không thu thập được tiểu sử của
khách hàng (demographic info)
Địa chỉ, giới tính, mức thu nhập, nghề nghiệp, sở thích, tôn giáo…
Ví dụ
Web Portal
Báo điện tử
Classified Ad
3
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 13
Web Portal
Điểm xuất phát để duyệt web
Gồm
Web Directory
Danh sách các “siêu liên kết” (hyperlinks)
Search Engine
Tìm kiếm theo từ khóa (google.com)
Trang kết quả có nhiều hyperlinks dẫn đến các trang khác
Thu phí quảng cáo
Các hyperlinks được xuất hiện theo 1 độ ưu tiên
Các chức năng khác
Thư điện tử miễn phí, dịch vụ lưu trữ tập tin, trò chơi, lịch
làm việc, chat room, …
© TS. Phm Th Thanh Hng, 2009 - 2011 14
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 15
Báo điện tử
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 16
Quảng cáo theo chuyên mục
Phương thức
Tiếp cận thị trường mục tiêu
Thu phí quảng cáo cao
Quảng cáo đúng đối tượng
Ví dụ
Website quảng cáo việc làm
Monster.com, vietnamworks.com, tuyendung.com, …
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 17
Thị trường việc làm
Có các loại hình
Người tìm việc (job seeker)
Trả lời các mẫu quảng cáo tuyển nhân viên
Để lý lịch trên web và gửi thông điệp đến người tuyển dụng
Careerbuilder.com, mangvieclam.com
Người tuyển dụng (recruiter)
Quảng cáo tuyển nhân viên trên các portal, báo điện tử,
hoặc ngay trên website của công ty
Tiến hành phỏng vấn và trắc nghiệm kiến thức trên web
Môi giới việc làm (job agency)
Sử dụng Web để công bố việc làm
Quảng cáo dịch vụ bằng email hay tại các trang web khác
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 18
Thị trường việc làm
Sử dụng “tác nhân thông minh”
Tác nhân cho người tìm việc (careershop.com)
Người dùng tạo hồ sơ xin việc
Tìm kiếm công việc thích hợp trên các website hoặc CSDL
dựa vào hồ sơ xin việc
Người tìm việc sẽ nhận được các tuyển dụng thông qua
email
Tác nhân cho người tuyển dụng
(resumix.yahoo.com)
Xem các đơn xin việc
Duyệt các lý lịch xác định kỹ năng
Tìm ứng cử viên ghép những kỹ năng nào đáp ứng
được tiêu chuẩn công việc
4
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 19
Thị trường việc làm
Đại lý 1 Tác
nhân 2
Người tìm
việc Người
tuyển dụng
Tạo “tác nhân tìm
kiếm công việc” để
cung cấp từ khóa
tìm kiếm và tần
suất nhận e-mail
Viết lý lịch (mục tiêu,
công việc mong đợi và
công ty muốn làm việc,
vị trí, tình trạng làm việc,
kinh nghiệm, đào tạo,
quan hệ, kỹ năng, v.v..)
Đưa lên công việc
(dạng, vị trí, tên vị trí
làm việc và mô tả,
mức độ chuyên
nghiệp, dạng vị trí,
mức lương)
Tạo “tác nhân tìm
kiếm lý lịch” để
cung cấp từ khóa
tìm kiếm và tần
suất nhận e-mail
CSDL
lý lịch
CSDL
Công việc
Tìm công
việc trực
tuyến
Tìm người
trực tuyến
Tác nhân 3
Ghép cặp tìm kiếm
mỗi giờ
Tạo email gửi
người tìm việc
Tạo email gửi
người tuyển dụng
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 20
Mô hình doanh thu
Mô hình phí giao dịch Mô hình phí định kỳ
Mô hình phí quảng cáo Mô hình trao đổi
Mô hình chào bán hàng hóa hoặc dịch vụ
Tiền hoa hồng được thanh
toán theo số lượng giao dịch
Một khoản phí cố định được
yêu cầu thanh toán hàng tháng
Thanh toán bởi người quảng cáo
Tiền hoa hồng
được thanh toán
theo số lượng
khách hàng
chuyển sang
trang
Doanh thu từ bán hàng hóa hoặc dịch vụ
21
Phí định kỳ
Khách hàng trả 1 khoản tiền cố định theo định
kỳ (tháng/quý/năm) để truy xuất thông tin
Sản phẩm là các tài liệu điện tử
Luận văn tiến sĩ, thạc sĩ
Tin tức, báo, tập san chuyên ngành
Công trình nghiên cứu
Khách hàng
Thư viện, trường học
Công ty, cá nhân
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011
22
Phí định kỳ
Hình thức
Cho xem 1 phần, phần còn lại phải là thành viên
(báo)
Cho xem 1 phần, phần còn lại phải mua (tạp chí)
Cho xem các thông tin gần đây (30 ngày), yêu cầu
đăng ký là thành viên
Đã là thành viên, nếu xem các tin cũ (5 năm trước)
thì thu thêm 1 ít
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 23
© TS. Phm Th Thanh Hng, 2009 - 2011 24
5
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 25
Mô hình doanh thu
Mô hình phí giao dịch Mô hình đăng nhập
Mô hình quảng cáo Mô hình trao đổi
Mô hình chào bán hàng hóa hoặc dịch vụ
Tiền hoa hồng được thanh
toán theo số lượng giao dịch
Một khoản phí cố định được
yêu cầu thanh toán hàng tháng
Thanh toán bởi người quảng cáo
Tiền hoa hồng
được thanh toán
theo số lượng
khách hàng
chuyển sang
trang
Doanh thu từ bán hàng hóa hoặc dịch vụ
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 26
Phí giao dịch
Công ty nhận tiền hoa hồng theo khối lượng
giao dịch
Công ty môi giới, trung gian (intermediation)
Ví dụ
Đại lý du lịch
Dịch vụ tài chính, ngân hàng
Môi giới mua bán cổ phần chứng khoán, cổ
phiếu
Môi giới thế chấp, bất động sản, bảo hiểm
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 27
Đại lý du lịch
Tiền hoa hồng có được từ các hãng hàng
không, khách sạn, những người cho thuê xe
hơi, tàu đi biển
Trợ giúp khách hàng
Lập những chuyến du lịch
Mua và thuê với giá rẻ
Cung cấp những thông tin bổ ích
Lời khuyên khi đi du lịch
Hướng dẫn, bản đồ
© TS. Phm Th Thanh Hng, 2009 - 2011 28
© TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 29
Dịch vụ tài chính, ngân hàng
Liên kết với các ngân hàng và cung cấp
nhiều dịch vụ cho các tổ chức hoặc cá nhân
Thanh toán các hóa đơn
Kiểm tra tài khoản
Tìm các khoản vay nợ
Nhận tiền hoa hồng từ khách hàng
© TS. Phm Th Thanh Hng, 2009 - 2011 30