Vận động công chúng
tham gia xây dựng chính sách
Dương Trí Dũng
Bộ môn Khoa học Môi trường
I. Công chúng
•Thuật ngữ nhân dân (people) thường được
dùng trong các hoạt động xã hội, cũng có lúc gọi
là công chúng (public) và cũng có lúc gọi là cộng
đồng (community).
–Công chúng được hiểu là đông đảo nhân dân,
không phân biệt theo các đặc trưng dân tộc,
nơi cư trú, tôn giáo, trình độ văn hóa, giáo
dục, chính trị.
–Cộng đồng được hiểu là các nhóm dân có
chung một đặc trưng nào đó. Thí dụ như cộng
đồng người cư trú tại một địa phương; cộng
đồng người cùng một tôn giáo ...
I. Công chúng
•Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội quốc gia
thì “Công chúng” là toàn dân
•Trong chiến lược hay quy hoạch phát triển vùng thì
“Công chúng” là nhân dân trong vùng và các vùng có
liên quan.
•Trong một dự án lớn liên quan đến sự nghiệp phát
triển chung của cá nước thì “Công chúng” là toàn dân.
•Trong một dự án cụ thể, “Công chúng” trước hết là
những cộng đồng người chịu tác động trực tiếp của
dự án, kể cả người bị thiệt hại (project affected people
- PAP) hoặc hưởng lợi (project beneficiaries) từ dự án;
và tiếp theo đó là những người có quyền lợi về vật
chất hoặc tinh thần, hoặc những quan hệ khác đối với
dự án (project related people).
I. Công chúng
•Ở Việt Nam nên sử dụng thuật ngữ “cộng đồng” với
cách hiểu rộng bao gồm:
–Những cộng đồng trực tiếp chịu các tác động tiêu cực
của dự án: tái định cư, mất việc làm, bị ô nhiễm, mất
một số quan hệ xã hội, giá trị văn hóa, thiệt hại kinh
tế do triển khai dự án;
–Những cộng đồng trực tiếp hưởng lợi do dự án đem
lại: các lợi ích về kinh tế văn hóa xã hội, có môi
trường sống được cải thiện do dự án triển khai;
–Những người có khả năng đóng góp vào việc tối ưu
hóa lợi ích, giảm thiểu các tác động tiêu cực của dự
án nhờ vào sự quan tâm, kiến thức, tiềm lực kinh tế
xã hội đã có của họ: chính quyền địa phương, tổ
chức chính trị xã hội, tổ chức nghề nghiệp, tổ chức
văn hóa tôn giáo và các tổ chức đã có của công đồng
ở địa phương hay các tổ chức phi chính phủ khác.
II. Sự tham gia của cộng đồng
•Là một quốc gia tương đối nhỏ trong khu vực, trong lịch
sử xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam ta đã vượt
qua nhiều khó khăn gian khổ nhờ vào việc huy động
được sức mạnh của các cộng đồng trong nhân dân để
tồn tại và phát triển.
•Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tổng kết sâu sắc kinh nghiệm
này của dân tộc trong câu nói “Dễ trăm lần không dân
cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”.
•Kinh nghiệm này được vận dụng rộng rãi,lâu dài có hiệu
quả không những trong cuộc chiến tranh giữ nước mà
còn trong xây dựng đất nước, phát triển kinh tế, xã hội,
tạo cuộc sống tươi đẹp cho nhân dân và phồn vinh cho
tổ quốc
=> Đó là nhờ có sự tham gia của cộng đồng /công chúng/