Bài giảng Vật liệu tinh thể học: Ứng dụng và xử lý vật liệu

Tài liệu này trình bày về ứng dụng và xử lý vật liệu, tập trung vào kim loại và gốm sứ. Nội dung bao gồm các loại hợp kim, thép, gang, hợp kim không chứa sắt, đồng, nhôm, magie, titan, siêu hợp kim, và các hợp kim khác. Ngoài ra, tài liệu còn đề cập đến biểu đồ tác động môi trường, chế tạo kim loại, xử lý nhiệt kim loại, ứng dụng và phân loại vật liệu gốm sứ, thủy tinh, sản phẩm từ đất sét, vật liệu chịu lửa, cắt mài, gốm sứ tiên tiến, và chế tạo và gia công gốm sứ.

Tài liệu này hướng đến sinh viên, kỹ sư và những người làm việc trong lĩnh vực vật liệu, cơ khí và các ngành liên quan, cung cấp kiến thức tổng quan và chuyên sâu về các loại vật liệu kim loại và gốm sứ, quá trình chế tạo và xử lý chúng.

Tài liệu cung cấp một cái nhìn tổng quan về các loại vật liệu kim loại và gốm sứ, cùng với các phương pháp chế tạo và xử lý chúng. Các nội dung chính bao gồm:

1. **Kim loại và hợp kim:**
* Phân loại hợp kim: hợp kim sắt (thép, gang) và hợp kim không chứa sắt (đồng, nhôm, magiê, titan).
* Thép: Thép carbon thấp, trung bình, cao, thép công cụ, thép không gỉ (martensite, austenite, ferrite).
* Gang: gang xám, gang dẻo, gang trắng, gang dễ uốn, gang graphit nén.
* Hợp kim không chứa sắt: đồng, nhôm, magiê, titan, niken, chì, thiếc, kẽm, zirconi.

2. **Chế tạo kim loại:**
* Định hình: rèn, cán, đùn, kéo.
* Đúc: khuôn cát, khuôn kim loại, đúc đầu tư, đúc xốp.
* Luyện kim bột.
* Hàn.

3. **Xử lý nhiệt kim loại:**
* Ủ: làm mềm, giảm ứng suất dư.
* Tôi: tạo martensite cho thép cường độ cao.
* Làm cứng kết tủa: tăng cường độ bằng cách tạo các hạt nhỏ trong pha kết tủa.

4. **Vật liệu gốm sứ:**
* Phân loại: thủy tinh, sản phẩm đất sét, vật liệu chịu lửa, chất mài mòn, gốm sứ tiên tiến.
* Thủy tinh: thủy tinh kiềm-vôi, thủy tinh gốm.
* Sản phẩm đất sét: gạch xây, ngói, đồ gốm sứ trắng.
* Vật liệu chịu lửa: fireclay, silica, vật liệu chịu lửa cơ bản và đặc biệt.
* Chất mài mòn: kim cương, cacbua silic, oxit nhôm.
* Gốm sứ tiên tiến: MEMS, sợi quang học, vòng bi gốm.

5. **Chế tạo và gia công gốm sứ:**
* Tạo hình thủy tinh: ép, thổi, kéo, tạo sợi.
* Gia công sản phẩm đất sét: tạo hình dẻo thủy lực, đúc trượt.
* Ép bột.
* Đúc băng.