Bài giảng Vật lý 11 - Chủ đề 2: Thấu kính

Ủ Ề

Ấ

CH  Đ  2: TH U KÍNH

A.LÍ THUY TẾ

ị

ấ

ố

ớ ạ

ặ ầ

ặ

ặ

ẳ

ở

ộ

ộ

ặ   i h n b i hai m t c u ho c m t m t ph ng và m t m t

ấ 1. Th u kính: 1.Đ nh nghĩa ố ộ ấ Th u kính là m t kh i ch t trong su t gi c u.ầ

ấ

ệ ộ ụ

ạ ấ ọ ng di n quang h c, th u kính chia làm hai lo i ộ ụ :Làm   h i   t

chùm   tia

ạ 2.Phân lo i th u kính Có hai cách phân lo i:ạ ề ươ V  ph ấ Th u   kính   h i   t sáng t

iớ

ấ Th u kính phân kì:Làm phân kì chùm tia sáng t

iớ

ệ

ọ

ng di n hình h c : ầ ỏ

ỏ

ơ

ữ

ỏ

ơ

ầ

ữ

ề ươ V  ph ấ Th u kính mép m ng:Ph n rìa m ng h n  ầ ph n gi a

ấ Th u kính mép dày:Ph n gi a m ng h n  ầ ph n rìa

ế

ườ

ớ

ấ

t su t t  đ i c a ch t làm th u kính v i môi tr

ng ch a nó là n,

ỳ , th u kính mép dày là th u kính phân k . ộ ụ

ấ ỉ ổ ủ ỏ ỏ

ứ ấ ấ

ấ ấ

ế ế

ấ ấ

ấ ấ

ấ ọ ộ ụ ,th u kính mép m ng là th u kính h i t ,th u kính mép m ng là th u kính phân kì, th u kính mép dày là th u kính h i t

Chú ý: G i chi N u n>1 N u n<1

ườ ườ

ấ ấ

ệ

ặ

ủ 2. Đ ng đi c a tia sáng qua th u kính: ủ a/ Đ ng đi c a tia sáng qua th u kính: a/ Các tia đ c bi

t :

ề

ẳ

+  Tia qua quang tâm O thì truy n th ng.

1

ể

ặ

ườ

ể

ng kéo dài qua tiêu đi m chính F) cho tia ló song

+ Tia qua tiêu đi m chính( ho c có đ ụ song tr c chính.

ớ

ụ

ể

ườ

+ Tia t

i song song tr c chính cho tia ló qua tiêu đi m chính F

/ (ho c đ ặ

ng kéo dài qua

F/ )

ạ

ể

ả

b/ Tia t

ệ ụ

ụ ớ

ể

ớ ấ ỳ i b t k : ẽ ­ V  tiêu di n vuông góc tr c chính t ớ ẽ ụ ­ V  tr c ph  song song v i tia t ẽ ­ V  tia ló đi  qua tiêu đi m ph  F

/ i tiêu đi m chính  nh F ụ 1 ể ệ ạ ắ i tiêu đi m ph  F i SI,c t tiêu di n t ụ ể ặ ườ ng kéo dài qua tiêu đi m ph )

ụ 1 (ho c đ

ủ ậ

ẽ ả

ở

ấ

b. V   nh c a v t cho b i th u kính:

ể

ẽ

ặ

ậ

ằ

ệ

ụ a/ V t là đi m sáng n m ngoài tr c chính: V  hai trong ba tia đ c bi

t.

ấ ỳ

ụ

ụ

ể

ậ

ằ

ộ

b/ V t là đi m sáng n m trên tr c chính: Dùng m t tia b t k  và tia đi theo tr c chính

2

ụ

ạ

ẳ

ẽ ả

ụ

ủ

trên tr c chính thì v   nh B

/ c a B sau đó h

ạ

ụ

ả

ố

ở ậ c/ V t là đo n th ng AB vuông góc tr c chính,A  /B/. ườ đ ng vuông góc xu ng tr c chính ta có  nh A

ấ ả

ậ

ậ

ỉ

c/ Tính ch t  nh(ch  xét cho v t th t)

ậ nh th t

nh  o

ố   c   trên   màn,mu n

ượ

ượ ấ

ớ   ề c  chi u v i

c thì ng

ướ

ề

ủ

ể

ớ ậ

ấ ể

ủ

ấ

Ả ­Chùm tia ló h i tộ ụ ượ ứ Ả c trên màn ­ nh h ng đ ướ Ả ­ nh có kích th ấ ậ v t, khác bên th u kính ấ   Ả ­ nh   c a   đi m   sáng   thì   khác   bên   th u ụ kính, khác bên tr c chính v i v t.

ậ   c   thì   cùng   chi u   v t, ớ ậ nh c a đi m sáng thì cùng bên th u kính,

ớ ậ

Ả ả ­Chùm tia ló phân kì ứ Ả ­ nh   không   h ng   đ ả nhìn ph i nhìn qua th u kính. Ả ­ nh   có   kích   th cùng bên th u kính v i v t. Ả ụ và cùng bên tr c chính v i v t.

ị

ậ d/ V  trí v t và  nh: ớ

ụ

ạ

ẳ

ậ

ỏ

ả ấ a/ V i th u kính h i t

ộ ụ  Xét v t sáng là đo n th ng nh  AB vuông góc tr c chính

:

ậ ở

ự

ả

ậ

ả

ượ

ớ ậ

ề

ậ + V t th t

ngoài kho ng tiêu c  cho  nh th t ,ng

c chi u  v i v t .

ậ ở

ớ ậ ớ

ự

ề

ả

ả

ơ

ả  trong kho ng tiêu c  cho  nh  o ,cùng  chi u  v i v t,l n h n

ậ + V t th t  v t. ậ

ậ ở

ệ

ả

ở

ự

ứ

ượ ả

ậ + V t th t

tiêu di n cho  nh

vô c c ,ta không h ng đ

c  nh.

ấ

ớ

ỳ

b/ V i th u kính phân k :

3

ậ

ụ

ề

ả

ả

ậ

ạ

ẳ

ỏ

ỏ

+ V t th t là đo n th ng nh  AB vuông góc tr c chính luôn cho  nh  o, cùng chi u, nh ậ

ơ h n v t.

ẽ ằ

ẽ ằ

ứ

ả

ư

ậ ả

ậ

L u ý: V t th t , nh th t v  b ng nét li n,  nh  o v  b ng nét đ t. Tia sáng v  b ng nét

ậ ẽ ằ ề

ề ủ

ề

ỉ

ề ả li n, có d u mũi tên ch  chi u truy n c a tia sáng.

ấ ổ

ả

ẽ ế ằ B ng t ng k t b ng hình v :

ổ

ế

ả

ấ

ấ ậ B ng t ng k t tính ch t v t và  nh qua th u kính

ế t (CO=C’O=2OF) ả ớ

ả

ị

ấ ả

ả ổ ế I.B ng t ng k t chi ti ộ ụ ấ 1.V i th u kính h i t ậ ị V  trí v t

V  trí  nh

Tính ch t  nh

ST T

ậ ở

ậ

Ả

ậ ở

ậ

ượ

V t th t

C

nh th t

C’

c

1

ậ ừ

ậ

Ả

ậ ở

ượ

V t th t t

ế  ∞ đ n C

nh th t

F’C’

c

2

ậ ừ

ậ

Ả

ậ ừ

ượ

V t th t t

ế  C đ n F

nh th t t

ế  C’ đ n ∞

c

3

Ả ằ nh b ng v t, ng ề ậ chi u v t Ả ỏ ơ nh nh  h n, ng ề ậ chi u v t Ả ớ ơ nh l n h n, ng ề ậ chi u v t

ậ ở

ậ

Ả

ậ ở

V t th t

F

4

ậ ừ

ậ

ớ ơ

ề

V t th t t

ế  F đ n O

ấ c th u

nh l n h n, cùng chi u

5

nh th t   ∞ Ả ả ướ nh  o tr kính

Ả v tậ

ớ ấ

2.V i th u kính phân kì

ị

ả

ị

ấ ả

ậ V  trí v t

V  trí  nh

Tính ch t  nh

ST T

ậ ừ

ậ

ỏ ơ

V t th t t

ế  ∞ đ n O

Ả ả ở nh  o

F’O’

ề   nh nh  h n, cùng chi u

1

Ả v tậ

ế ằ

ổ

ẽ

ả ấ

II. B ng t ng k t b ng hình v ộ ụ 1. Th u kính h i t

4

ậ ả ả ả ạ ậ ả ế , v t th t ch  cho  nh  o n u trong kho ng OF, còn l ậ ả i cho  nh th t,  nh th t thì ỉ ề ễ ấ ượ ộ ớ ả ế ả ồ Cách nhớ: ộ ụ ậ ấ ớ ­V i th u kính h i t ả ề ượ c chi u, còn  o thì cùng chi u. ng ề ộ ớ ủ ả ­V  đ  l n c a  nh:d  dàng th y đ ầ c đ  l n  nh tăng d n đ n ∞ r i gi m.

ả ỏ ơ ấ ậ ề ậ ả ậ 2.Th u kính phân kì ­V t th t luôn cho  nh  o cùng chi u và nh  h n v t.

ự ể ệ ộ ụ ấ ấ Chú ý s  khác nhau đ  phân bi t th u kính h i t và th u kính phân kì.

ấ

ấ

Th u kính phân kì i.ớ

ộ ụ

ự

ng.

­Làm phân kì chùm tia sáng t  và tiêu c  âm ­Đ  t

ứ

ậ ả ề ậ

ỏ ơ ậ

ế ậ

ậ

ả

c chi u v t,khác bên

ả ­N u v t th t cho  nh  o nh  h n v t.

ả ớ ơ ậ

ậ

ộ ụ Th u kính h i t ộ ụ ớ ­Làm h i t  chùm tia sáng t i. ự ươ ộ ụ  và tiêu c  d ­Đ  t ậ ả ế ậ ­N u v t th t cho  nh th t( nh h ng  ượ ượ đ c trên màn, ng ớ ậ ấ th u kính so v i v t) ả ế ậ ­N u v t th t cho  nh  o l n h n v t.

ẳ

ệ

ự

3. Tiêu c . M t ph ng tiêu di n:

ộ ụ

ấ

ấ

ỳ

thì f > 0, th u kính phân k  thì f < 0.

c:ướ  Th u kính h i t

ệ

ớ ụ

ặ

ạ

ể ả

ệ ả

ọ

ặ ­ Tiêu c : ự | f | = OF. Quy  ẳ ặ ­ M t ph ng tiêu di n: ệ ả a.Tiêu di n  nh ẳ M t ph ng vuông góc v i tr c chính t

i tiêu đi m  nh thì g i là tiêu di n  nh.

5

ệ

ớ ụ

ặ

ạ

ể

ệ

ậ

ậ

ọ

ậ b.Tiêu di n v t ẳ M t ph ng vuông góc v i tr c chính t

i tiêu đi m v t thì g i là tiêu di n v t.

ậ

ụ

ố ứ

ệ ậ

ụ ụ

ể ể ể ả

ệ ệ ả

ụ ụ

ủ

ừ

ế

ể

ớ

ướ

quang tâm O đ n các tiêu đi m chính v i quy

c:

ả ộ ụ

ớ ớ

ệ ả Nh n xét: Tiêu di n v t và tiêu di n  nh đ i x ng nhau qua tr c chính. ụ c.Tiêu đi m ph ủ ậ ậ ụ   +Tiêu đi m v t ph : Là giao c a tr c ph  và tiêu di n v t. ủ ụ +Tiêu đi m  nh ph : Là giao c a tr c ph  và tiêu di n  nh. ứ ề ấ 4. Các công th c v  th u kính : ộ ụ ự a. Tiêu c  ­ Đ  t ị ố ạ ố ự ­ Tiêu c  là tr  s  đ i s  f c a kho ng cách t ấ .  f > 0 v i th u kính h i t ấ f < 0 v i th u kính phân kì. ộ ụ

ủ

ấ

(|f| = OF = OF’) ượ ặ

ở ộ ụ

ư

ị

hay phân kì chùm tia sáng c a th u kính đ

c đ c tr ng b i đ  t

D xác đ nh

ả ­ Kh  năng h i t b i :ở

ố

(f : mét (m); D: đi p (dp))

(cid:0)

ặ ồ

ặ

ố

(R > 0 : m t l

ặ i./ R < 0 : m t lõm. /R =

: m t ph ng

ẳ  ) f : mét (m); D: đi p (dp))

ấ ứ b. Công th c th u kính ả ứ ề ị * Công th c v  v  trí  nh ­ v t:ậ

ậ ế ậ d > 0 n u v t th t  ế ậ ả d < 0 n u v t  o ậ ế ả d’ > 0 n u  nh th t  ả ế ả d' < 0 n u  nh  o ứ ề ệ ố

ạ ả

c. Công th c v  h  s  phóng đ i  nh:

; ả

ậ

ậ

ả

ượ ơ

ề ậ

ấ

ả

ơ

ề c chi u.) (k > 0:  nh, v t cùng chi u; k < 0:  nh, v t ng ả ậ ( | k | > 1:  nh cao h n v t,  | k | < 1:  nh th p h n v t ) ả ệ d. H  qu :  ;

;

5.Chú ý

ỉ ệ ề ệ

ủ ậ

ả

­ T  l

v  di n tích c a v t và  nh:

6

ả

1B1 và A2B2 thì:  (AB)2 = (A1B1)2.(A2B2)2

ệ

ạ ể ậ

i hai v  trí cho hai  nh khác nhau A ậ

ị ậ

ả

ấ

ế ề ậ

L  4.f ấ

ủ

ặ

ả

ị

l sao cho AB qua th uấ

ự ấ

ứ

ả

ậ ­ N u v t AB t ­ Đi u ki n đ  v t th t qua th u kính cho  nh th t là:  ộ ­ V t AB đ t cách màn m t kho ng L, có hai v  trí c a th u kính cách nhau  kính cho  nh rõ nét trên màn thì tiêu c  th u kính tính theo công th c:

ứ

ế

ấ

ươ

ộ ụ ươ  t

ng đ

ng là:

­ N u có các th u kính ghép sát nhau thì công th c tính đ  t

B.BÀI TẬP

Ẽ Ố Ớ

Ạ

Ấ

D NG 1. TOÁN V  Đ I V I TH U KÍNH

ươ

Ph

ng pháp:

ặ ườ

ng kéo dài tia ló)..

ộ ậ i,  nh n m trên tia ló ( ho c đ

ể ẽ ả ớ ả ặ

ấ

ấ ả

ắ

ạ

i quang tâm O

ậ ượ

ế

ậ

ả c S’ là  nh th t

ị ấ

ậ

ố

­ N u đ  bài cho v t AB và  nh A’B’, ti n hành n i AB và A’B’ chúng c t

ụ

ủ

ẽ

ấ

ớ ụ ­ D a vào v  trí c a S,S’ so v i tr c chính ta k t lu n đ ộ ụ  hay phân kì. ế ắ ả ớ i quang tâm O, Ox vuông góc v i AB s  là tr c chính c a th u

ầ ủ ­ C n 2 tia sáng đ  v   nh c a m t v t. ậ ằ ằ ­ V t n m trên tia t ớ ượ ệ ­ Nh  đ t c 3 tia sáng đ c bi ớ ượ ủ ậ ­ Nh  đ c tính ch t  nh c a v t qua th u kính ề ế ụ ­ N u đ  bài cho S và S’, tr c chính thì S và S’ c t nhau t ụ trên tr c chính. ủ ự ả hay  o, th u kính là h i t ề ế ạ nhau t kính. ị

ừ

ụ

ể

ẽ

ặ

­ Xác đ nh tiêu đi m F: T  S ho c AB v  tia SI song song  tr c chính, giao

ụ

ớ

tr c chính v i IS’ là F.

ấ

ủ

ẽ ả

ộ ụ

ườ

ữ

ợ ng h p sau:

ậ ậ

và phân kì trong nh ng tr ị ­ V t có v  trí: d = f ị ­ V t có v  trí: 0 < d < f.

ẽ ả

ủ

ợ ng h p sau:

ộ ậ Bài 1. V   nh c a m t v t qua th u kính h i t ị ậ ­ V t có v  trí: d > 2f ậ ị ­ V t có v  trí: d = 2f ị ậ ­ V t có v  trí: f < d < 2f ườ ể Bài 2. V   nh c a đi m sáng S trong các tr

ụ

ậ

ấ ả

ả

ị

’là  nh. Xác đ nh: tính ch t  nh,

ạ

ấ

ị

Bài 3. Trong các hình xy là tr c chính O là quang tâm, A là v t, A ể lo i th u kính, v  trí các tiêu đi m chính?

ể ạ ấ ị Bài 4. Xác đ nh lo i th u kính, O và các tiêu đi m chính?

ể ả ụ ể ấ ậ ậ ớ ỗ

ườ ợ ị ng h p hãy xác đ nh:

Bài 5:Trong các hình sau đây , xy là tr c chính th u kính.S là đi m v t th t, S’ là đi m  nh. V i m i  tr 7

ể ả ạ ằ ộ ẽ a.S’ là  nh gì                 b.TK thu c lo i nào?                               C.Các tiêu đi m chính b ng phép v

ụ ậ ả ị

ả

ể

ạ

ộ

ậ ằ    thu c lo i nào?                               C.Các tiêu đi m chính b ng

ấ Bài 6: Trong các hình sau đây , xy là tr c chính th u kính. AB là v t th t. A’B’ là  nh.Hãy xác đ nh:       a.A’B’ là  nh gì                 b.TK phép vẽ

ủ

ị

ả ấ ủ

ấ

ẽ ườ

ằ

ị

ủ

ể

ấ

Bài 7: ậ Cho AB là v t sáng, A’B’ là  nh c a AB.Hãy xác đ nh: ấ ậ ả a.Tính ch t v t,  nh, tính ch t c a th u kính? b.B ng phép v  đ

ng đi tia sáng, xác đ nh quang tâm và tiêu đi m chính c a th u kính?

___________________________________________________________________________

Ộ Ụ

Ự

Ạ

D NG 2. TÍNH TIÊU C  VÀ Đ  T

ươ

ụ

­ Áp d ng công th c:

ng pháp

: ị ạ ố ủ

ứ ặ ầ

ặ ầ ồ

ế

ế i; R < 0 n u lõm,

R = (cid:0)

: m t ặ

ố

Ph  ­ Chú ý giá tr  đ i s  c a bán kính m t c u: R > 0 n u m t c u l ph ngẳ  ) f : mét (m); D: đi p (dp)

ủ

ấ

ấ

ế t su t n = 1,5.  ặ

ế

ấ

ặ ồ

Bài 1. Th y tinh làm th u kính có chi a) Tìm tiêu c  c a các th u kính khi đ t trong không khí. N u:  i có bán kính 10cm, 30 cm

ặ ồ

ặ i có bán kính 10cm,  m t lõm có bán kính 30cm.

ự ủ ­ Hai m t l ­  M t l

ượ

ự ủ

ấ ’= 4/3? t su t n ặ

c có chi ấ

ạ ộ

ấ ạ

ầ

c dìm vào trong n ế

ộ ụ ạ

ể

ớ

ấ ộ

i tiêu c  c a th u kính trên khi chúng đ ằ ớ ụ

ĐA: a)15 cm; 30 cm b)60 cm; 120 cm ế ứơ t su t n= 1,5. Đ t trong   t

i đi m phía

ấ ấ

ấ ạ ồ

ồ

i hay lõm? (l

i)

ặ

ấ ỏ

ặ

ộ ụ 1 ,khi đ t trong ch t l ng có

D

ế

i. Khi đ t trong không khí có đ  t i có đ  t

ộ ụ 2 = ­(D1/5).

D

ấ

t su t n c a th u kính? ộ

ấ ế ằ

ầ

ặ

ủ

ấ t r ng m t m t có bán kính cong g p 4 l n bán kính cong c a m t kia.

ặ

b) Tính l ẳ ủ Bài 2. M t th u kính có d ng ph ng c u, làm b ng th y tinh có chi không khí. M t chùm tia sáng t i song song v i tr c chính cho chùm tia ló h i t sau th u kính, cách th u kính 12 cm.  ộ a) Th u kính thu c lo i l ặ ầ b) Tính bán kính m t c u? (R=6cm) ặ ồ ấ ộ Bài 3. M t th u kính hai m t l ấ ’= 1,68 th u kính l ấ ạ t su t n chi ủ ế a) Tính chi b) Cho D1 =2,5 dp và bi ủ Tính bán kính cong c a hai m t này?

ặ ĐA: 1,5; 25cm; 100 cm.

8

ộ

ấ

ặ

ủ ấ ỏ

ấ

ộ ụ t su t n = 1,5. Khi đ t trong không khí nó có đ  t ế

ấ

ấ ế t su t n

ấ ’ thì th u kính có tiêu c  f

ự ’ = ­1m. Tìm chi

5 dp.  ấ ủ t su t c a

ấ

Bài 4. M t th u kính th y tinh có chi ế Dìm th u kính vào ch t l ng có chi th u kính?

ĐA: 1,67

ỷ

ấ

ặ ồ ớ

i v i bán kính cong là 30cm và 20cm. Hãy tính đ

ặ

ấ

ướ

ộ    t su t n2=4/3 và trong

ế

ấ ủ

và tiêu c  c a th u kính khi nó đ t trong không khí, trong n ấ ỏ

t su t n3=1,64. Cho bi

ặ

t su t n =1,5) đ t trong không khí có đ  t

ằ ộ

ỷ ấ ỏ

ộ ụ ự

ấ

ộ

ấ ỏ

8 điôp. Khi   ế   t                                                                                                                  ĐS:

ặ ồ

ự

ặ

ộ

ộ ể ướ

ủ

ứ

ồ

ộ

ứ

ể

ấ

ấ

ẳ

ố

ụ  trên xu ng thì th y đi m h i t

ế

ế

i cùng bán kính R, khi đ t trong không khí có tiêu c  f =30cm.  ẳ c, cho tr c chính c a nó th ng đ ng, r i cho m t chùm  ộ ụ  cách th u kính 80cm. Tính R,  c b ng 4/3

t su t c a n

ộ Bài 5. Cho m t th u kính thu  tinh hai m t l ế ấ ự ủ ụ c có chi t ỷ ế ế ấ t su t c a thu  tinh n1 = 1,5 t chi ch t l ng có chi ế ộ ấ ấ Bài 6. M t th u kính b ng thu  tinh (chi ở ấ nhúng th u kính vào m t ch t l ng nó tr  thành m t th u kính phân kì có tiêu c  1m. Tính chi ấ ủ su t c a ch t l ng. (n=1,6) ấ Bài 7: M t th u kính hai m t l ấ Nhúng chìm th u kính vào m t b  n ừ ọ sáng song song r i th ng đ ng t ấ ủ ướ ằ cho bi t chi ĐS:n=5/3, R=40cm

Ấ Ả

Ệ Ả

Ố

Ạ

Ậ

Ị

D NG 3. XÁC Đ NH TÍNH CH T  NH ­ M I QUAN H   NH VÀ V T

I.BÀI TOÁN THU NẬ :

(cid:0)

ớ

ả

ậ

ủ

ấ

ị  Xác đ nh d

/  , k, chi u c a  nh so v i ớ   ề ủ ả

ừ ậ

ậ ế

ấ

ị  Xác đ nh  nh c a v t sáng cho b i th u kính  ề ủ ậ chi u c a v t  ủ ề ạ      + D ng c a đ  bài toán:   ủ ế

ấ

t tiêu c  f c a th u kính và kho ng cách t

v t th t đ n th u kính d, xác

Cho bi ị

ự ấ ả

ạ ả

ố

ả ị đ nh v  trí, tính ch t  nh và s  phóng đ i  nh k.

ị

ươ

ả

ề ể + Phân tích đ  đ  xác đ nh ph

ng pháp gi

i toán:

ạ ả

ấ ả

ả

ố

ị

ị

ị

­ Xác đ nh v  trí  nh, tính ch t  nh và s  phóng đ i  nh là xác đ nh d

/ , k. T  giá tr ị  ừ

ề ủ ả

c a dủ  / , k đ  suy ra tính ch t  nh và chi u c a  nh

ể ả ệ i h  hai ph

­ Gi

ấ ả ươ ng trình:

ố

ị ấ ủ ị ị

ơ ứ

ụ

ộ

Chú ý:­Thay s  chú ý đ n v , d u c a f,d. ạ ả            ­ Áp d ng công th c xác đ nh v  trí  nh, đ  phóng đ i                ;

ộ ụ

ậ

ạ

ẳ

ặ

ộ

ụ

ấ

ả

ị

ủ ạ ả

ẽ

ị .                                                            ĐS:

ự ấ ỷ ệ  l

ấ ả  d / =

─

ấ Bài 1: Cho th u kính h i t  có tiêu c  10cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông  góc tr c chính c a th u kính, cách th u kính 30cm. Hãy xác đ nh v  trí  nh, tính ch t  nh  ố và s  phóng đ i  nh. V  hình đúng t 15cm ; k =

½

ấ

ự

ậ

ẳ

ặ

ộ

ỳ

ấ ả

ủ

ụ

ấ

ấ

ị

ị

ạ ả

Bài 2: Cho th u kính phân k  có tiêu c  10cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông  góc tr c chính c a th u kính, cách th u kính 20cm. Hãy xác đ nh v  trí  nh, tính ch t  nh  9

─

ạ ả

d / =

(20/3) cm

;

ố và s  phóng đ i  nh.                                                                               ĐS: k = 1/3

ậ

ự

ủ

ộ

ặ ủ ậ

ẽ

ậ

ớ ụ Bài 3. V t sáng AB đ t vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính h i t ấ ả ị t  nh c a v t qua th u kính và v  hình trong nh ng tr đ nh tính ch ậ ấ ậ a) V t cách th u kính 30 cm.

ấ ấ ữ ấ b) V t cách th u kính 20 cm.

ộ ụ  có tiêu c  20 cm. Xác  ườ ợ ng h p sau:  ấ c) V t cách th u kính 10 cm.

ậ

ớ ụ

ủ

ặ

ộ ấ

ấ ầ

ề

ậ

ấ

ấ

ấ

ả

ấ ộ ụ  và cách th u kính 10  Bài 4. V t sáng AB đ t vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính h i t ự ủ ị cm. Nhìn qua th u kính th y 1  nh cùng chi u và cao g p 3 l n v t. Xác đ nh tiêu c  c a th u  ẽ kính, v  hình?

ĐA: 15 cm.

ộ

ộ ụ ể

ủ

ế

ả

ả

ấ

ộ

ọ

ộ

:   Ng

ể

ể

ườ i ta dung m t th u kính h i t ấ ọ ọ

ấ ự ấ

ế ế

ế

ế

ầ

ọ

ả ặ ấ ủ nh c a ng n n n cao g p 5 l n ng n n n. Bi ụ

ẽ

ỏ  đ  thu  nh c a m t ng n n n trên m t màn  nh. H i  Bài 5   ượ c  ph i đ t ng n n n cách th u kính bao nhiêu và màn cách th u kính bao nhiêu đ  có th  thu đ ả ớ ế t tiêu c  th u kính là 10cm, n n vuông góc v i  tr c chính, v  hình?

ộ

ấ

ĐA: 12cm; 60 cm. ủ ấ ả

ộ ớ

ữ ư

ấ ữ ậ

ộ ử

ự ủ

ấ

ằ

ấ

ự

có tiêu c  f

ả

ậ

ị

ở ấ ữ ậ

ị ự ể

ậ

ậ

ả

ộ

ộ ị ỏ ằ  r ng kho ng cách gi a v t th t và  nh th t có m t giá tr  c c ti u. Tính kho ng

ủ ậ

ị

ặ ữ Bài 6. Đ t m t th u kính cách m t trang sách 20 cm, nhìn qua th u kính th y  nh c a dòng ch   ề cùng chi u v i dòng ch  nh ng cao b ng m t n a dòng ch  th t. Tìm tiêu c  c a th u kính , suy ạ ra th u kính lo i gì? ộ ụ ấ Bài 7. Cho m t th u kính h i t ậ ể ả ạ a) Xác đ nh v  trí v t đ   nh t o b i th u kính là  nh th t. ứ ả ả b) Ch ng t ị ự ể cách c c ti u này. Xác đ nh v  trí c a v t lúc đó?

ặ

ặ

ị

C:ƯỢ II. BÀI TOÁN NG ế   (là bài toán cho k t qu  d

ả  /, k ho c f, k..., xác đ nh d,f ho c d, d

/...)

ự

ủ

ế

ấ

ả

ố

ị

ừ ậ      v t

t tiêu c  f c a th u kính và s  phóng đ i  nh k, xác đ nh kho ng cách t ấ

ấ ả

ả

ị

ạ ả  Cho bi a.      ị ậ ế th t đ n th u kính d, xác đ nh v  trí  nh, tính ch t  nh.

ộ

ộ ụ

ự

ậ

ạ

ẳ

ặ

ộ

ủ

ấ

ả

ấ

ầ

ậ

ả

ị

ị

ấ  có tiêu c  20cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông Bài 1: M t th u kính h i t ậ ụ góc tr c chính c a th u kính cho  nh cao g p hai l n v t. Xác đ nh v  trí v t và  nh. (d=30cm,10cm)

ộ

ự

ặ

ậ

ạ

ẳ

ộ

ộ ụ ấ

ử

ủ

ả

ằ

ậ

ả

ị

ị

ấ  có tiêu c  20cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông Bài 2. M t th u kính h i t ậ ụ góc tr c chính c a th u kính cho  nh cao b ng n a v t. Xác đ nh v  trí v t và  nh. (d=30,60cm)

ộ

ộ ụ

ặ

ạ

ộ

có tiêu c  20cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông

ả

ấ

ụ

ủ

ằ

ậ

ả

ị

ị

ộ

ấ

ặ

ạ

ộ

ỳ

ậ ậ ậ ử ậ

ủ

ụ

ấ

ả

ằ

ậ

ả

ị

ị

ộ ụ

ự

ậ

ả

ấ

có tiêu c  20 (cm). V t sáng AB cao 2m cho  nh A

’B’ cao 1 (cm) .

ậ

ị

ẳ ự ấ Bài 3. M t th u kính h i t góc tr c chính c a th u kính cho  nh cao b ng v t. Xác đ nh v  trí v t và  nh. ẳ ự Bài 4. M t th u kính phân k  có tiêu c  20cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông góc tr c chính c a th u kính cho  nh cao b ng n a v t. Xác đ nh v  trí v t và  nh.  (d=20, d’=10cm) ộ Bài 5:. M t th u kính h i t ị Xác đ nh v  trí v t?

10

ộ

ậ ể ả

ủ ậ

ự

ấ

ị

ị

có tiêu c  30 cm. Xác đ nh v  trí c a v t th t đ   nh qua th u kính

ẽ

ậ

ấ

ộ ụ ấ Bài 6 M t th u kính h i t ớ l n g p 5 làn v t? V  hình?

ữ

ả

ả

ấ

t tiêu c  f c a th u kính và kho ng cách gi a v t và  nh

ị      l  , xác đ nh kho ng

ậ ấ ả

ị

ả

ủ ấ

ả ị

ự ậ ế

v t th t đ n th u kính d, xác đ nh v  trí  nh, tính ch t  nh.

ọ

ấ

ả

ư ậ

ế

ừ ậ ế ả ừ ả   nh đ n th u kính. Nh  v y: ậ

ậ ậ + nh th t:d=OA’. + nh  o:d=­OA;

Các tr

ng h p có th  x y ra đ i v i v t sáng: ậ

ể ả ộ ụ ậ

ấ

ế   b. Cho bi ừ ậ cách t  Chú ý:   v t đ n th u kính, OA’ là G i OA là kho ng cách t ấ kho ng cách t                   + V t th t:d=OA Ả Ả ả ườ ợ a. Th u kính h i t

ố ớ ậ ả , v t sáng cho  nh th t d > 0,

d  / > 0:

ộ ụ ậ

ấ

ả

b. Th u kính h i t

ả , v t sáng cho  nh  o, d > 0,

d  / < 0:

l=OA’­OA             =    ­d’­d             =­(d+d’)

ỳ ậ

ấ

ả

ả

c. Th u kính phân k , v t sáng cho  nh  o, d > 0,

d  / > 0:

ổ

ườ

ậ ả

ả

ợ

ng h p, kho ng cách v t  nh là

T ng quát cho các tr

ườ

ả

ế ủ

ể ự

ứ

ọ

ợ

ừ Tùy t ng tr

ợ ng h p gi

thi

t c a bài toán đ  l a ch n công th c phù h p.

ộ

ấ

ẳ

ặ

ạ

ậ

ộ

.   M t th u kính h i t

ộ ụ ấ

ự ả

ủ

ậ

ậ

ị

ị

có tiêu c  6cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông Bài 1   ả . ụ góc   tr c   chính   c a   th u   kính   cho   nh   cách   v t   25cm.   Xác   đ nh   v   trí   v t   và   nh (d=5,10,15cm)

11

ộ

ộ ụ

ậ

ặ ậ

ẳ ị

ạ ị

ủ

ụ

ả

ấ

ậ

ả

ấ Bài 2: M t th u kính h i t góc tr c chính c a th u kính cho  nh

ộ ự  có tiêu c  6cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông ở  trên màn cách v t 25cm. Xác đ nh v  trí v t và  nh.

ộ

ậ

ự

ộ ụ

ạ

ặ

ộ

ả

ấ

ủ

ụ

ẳ ị

ề

ậ

ậ

ị

ấ

ặ

ạ

ẳ

ộ

ộ

ỳ

ự ả

ậ ậ

ủ

ụ

ấ

ậ

ả

ị

ị

ộ ụ

ủ

ự

ộ

(tiêu c  20cm) có

ấ Bài 3: M t th u kính h i t  có tiêu c  6cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông ậ góc tr c chính c a th u kính cho  nh cùng chi u v t cách v t 25cm. Xác đ nh v  trí v t và nh.ả  :   M t th u kính phân k  có tiêu c  30cm. V t sáng AB là m t đo n th ng đ t vuông   Bài 4 góc   tr c   chính   c a   th u   kính   cho   nh   cách   v t   25cm.   Xác   đ nh   v   trí   v t   và   nh. (d=42,6cm) Bài 5. M t v t sáng AB đ t th ng góc v i tr c chính c a m t th u kính h i t ủ ậ ả

ấ ấ ủ ả

ớ ụ ị

ộ ậ ậ

ặ ị

ẳ ị

nh cách v t 90cm. Xác đ nh v  trí c a v t, v  trí và tính ch t c a  nh.

ộ

ự ằ

ể

ấ

ằ

ỳ ấ ủ ả

ủ ủ ậ

ụ ấ

ậ

ị

ị

ả   ộ Bài6. M t đi m sáng n m trên tr c chính c a m t th u kính phân k (tiêu c  b ng 15cm) cho  nh ị cách v t 7,5cm. Xác đ nh tính ch t, v  trí c a v t, v  trí và tính ch t c a  nh.

ộ ụ

ụ

ủ

ặ

ớ

ộ

ự

ấ ộ ớ ủ ả

(có tiêu c ủ ậ

ộ ậ ả

ẳ ị

ấ

ậ

ị

Bài 7 M t v t sáng AB =4mm đ t th ng góc v i  tr c chính c a m t th u kính h i t ị 40cm), cho  nh cách v t 36cm. Xác đ nh v  trí, tính ch t và đ  l n c a  nh, và v  trí c a v t.

ặ

ậ

ớ ụ

ộ ụ

ủ

ự

ấ

ả    có tiêu c  f =10cm, cho  nh

ơ

ậ

ậ ớ

ị

ị ậ ố ị

ỏ ả

ể

ể

ị

ề ị

ự

ậ

ấ

ộ

ị

ấ ủ ậ

ị ỳ ộ

ả

ạ

Bài 8. V t sáng AB đ t vông góc v i tr c chính c a th u kính h i t ậ th t l n h n v t và cách v t 45cm ẽ ủ ậ ả a) Xác đ nh v  trí c a v t,  nh. V  hình ấ b) V t c  đ nh. Th u kính d ch chuy n ra xa v t h n n a. H i  nh d ch chuy n theo chi u nào? Bài 9. M t th u kính phân k  có tiêu c  f =­25cm cho  nh cách v t 56,25cm. Xác đ nh v  trí, tính ch t c a v t và  nh. Tính đ  phóng đ i trong m i tr

ậ ơ ữ ả ợ ỗ ườ ng h p.

ệ ữ

ể

ả

ả

ố

ị

ị

ữ ậ ả

ộ ụ

ấ

c. Cho kho ng cách gi a v t và màn  nh L, xác đ nh m i liên h  gi a L và f đ  có v  trí ặ đ t th u kính h i t

cho  nh rõ nét trên màn.

ộ

ạ

ặ

ả

ặ

ự

ố

ớ ậ ả ệ ữ

ả

ủ

ặ

ấ

ộ

ỷ

ế

ậ ấ

ồ ằ ậ

ặ ồ ằ

ẳ ặ

ộ

t su t n=1,5, bán kính m t l

i b ng thu  tinh   ả   i b ng 10cm, cho  nh rõ nét trên màn đ t cách v t m t kho ng

ấ ủ

ả

ạ ủ ả

ắ ấ

ườ

ị ị

ủ

ộ

ng h p L=90cm. So sánh đ  phóng đ i c a  nh thu

ị ườ

ợ

c trong các tr

1.k2=1)

ợ ng h p này?          (d=30,60cm; k ậ

ứ

ấ

ả

ộ

L,  nh này h ng trên m t màn E

ộ ậ ậ

ượ

ằ

ả

ả ấ ủ

ữ

ể

ấ

ả

ị

ị ệ

ể ả

ủ

ạ

ấ

ộ ấ   ộ Bài 1: M t màn  nh đ t song song v i v t sáng AB và cách AB m t đo n L. M t th u ớ ụ   ữ ậ ộ ụ  có tiêu c  f đ t trong kho ng gi a v t và màn sao cho AB vuông góc v i tr c kính h i t ấ ủ ể chính c a th u kính.Tìm m i liên h  gi a L & f đ ả ủ ị a. có 2 v  trí c a TK cho  nh rõ nét trên màn. ả ủ ị b. có 1 v  trí c a TK cho  nh rõ nét trên màn. ị a. không có v  trí c a TK cho  nh rõ nét trên màn. ủ ớ ụ Bài 2  V t sáng AB đ t vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính ph ng l ả chi L a) Xác đ nh kho ng cách ng n nh t c a L             (L=80cm) b) Xác đ nh các v  trí c a th u kính trong tr ượ đ ộ ụ ộ ả Bài 3: M t v t sáng AB cho  nh th t qua m t th u kính h i t ậ ộ ặ c cao b ng 1/5 v t. đ t cách v t m t kho ng 1,8m,  nh thu đ ự ủ a) Tính tiêu c  c a th u kính ị b) Gi a nguyên v  trí c a AB và màn E. D ch chuy n th u kính trong kho ng AB và màn. Có v  trí ấ nào khác c a th u kính đ   nh l i xu t hi n trên màn E không?

12

ữ

ế

ả

ặ

ị

ả

ự ấ

ộ ụ

ả ữ ậ ả ấ   t kho ng cách gi a hai v  trí đ t th u d. Cho kho ng cách gi a v t và màn  nh L, cho bi  l   . Tìm tiêu c  f.ự ộ ụ  cho  nh rõ nét trên màn là  kính h i t       ươ ươ ng pháp đo tiêu c  th u kính h i t ph

ng pháp Bessel)

( ph

ộ

ặ

ớ ậ

ạ

ộ

ự

ữ ậ ị

ủ

ộ   ả Bài 1 M t màn  nh đ t song song v i v t sáng AB và cách AB m t đo n L = 72cm. M t ấ ớ   ả ộ ụ  có tiêu c  f đ t trong kho ng gi a v t và màn sao cho AB vuông góc v i th u kính h i t ượ ả ấ ủ ụ tr c chính c a th u kính, ng   c hai v  trí c a TKcho  nh rõ nét trên màn. Hai ự ấ ị v  trí này cách nhau

ặ ườ i ta tìm đ l = 48cm. Tính tiêu c  th u kính.

________________________________________________________________________________ _____

Ạ

Ờ Ậ

Ờ

ƯƠ

Ụ

Ủ

D NG 4

Ấ . D I V T, D I TH U KÍNH THEO PH

NG C A TR C CHÍNH

A.LÍ THUY TẾ

ề

ể

ả

c  đ nh thì  nh và v t luôn di chuy n cùng chi u.

ệ ớ

ở

ậ ’ liên h  v i nhau b i:

ể ặ

ặ ả 1 – d2 khi đó:

d = d2 ­ d1 ho c d = d

ữ ố ị ấ ­ Khi th u kính gi ậ ­ Khi di chuy n v t ho c  nh thì d và d ­ ­ ­ ­

13

ộ ậ

ớ ụ

ầ ả

ủ

ấ

ặ

ộ ố ị

ử ậ

ậ ả

ể

ấ

ậ ọ ờ ủ ậ

ụ ị

ằ ả

Ả

ậ

ả

ị

ự ủ

ấ

B.BÀI T P Ậ ủ ậ Bài 1. M t v t th t AB đ t vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính. Ban đ u  nh c a v t  ữ ấ ả  th u kính c  đ nh di chuy n v t d c tr c chính  qua th u kính là  nh  o và b ng n a v t. Gi ề ằ ủ ậ ẫ 100 cm.  nh c a v t v n là  nh  o và cao b ng 1/3 v t. Xác đ nh chi u d i c a v t, v  trí ban  ầ ủ ậ đ u c a v t và tiêu c  c a th u kính?

ậ

ộ ậ

ớ ụ

ủ

ấ

ấ

ậ ọ

ạ ầ

ể

ụ ộ

ậ

ầ ả ộ ố ị  th u kính c  đ nh di chuy n v t d c tr c chính l ả   nh th t và cách A

ạ 1B1 m t đo n 30 cm. Bi

ĐA: 100 cm; 100cm. ủ ậ Bài 2. M t v t th t AB đ t vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính. Ban đ u  nh c a v t  ấ qua th u kính A i g n th u  ế kính 2 cm thì thu đ t  ả nh sau và  nh tr

ặ ả ữ ấ ậ 1B1 là  nh th t. Gi 2B2 v n làẫ ủ ậ ượ ả c  nh c a v t là A ỉ ố ậ ề ướ c có chi u dài l p theo t  s  . ề ạ

ể ủ ả

ị

ấ ự ủ

ả ị ị

a. Xác đ nh lo i th u kính, chi u d ch chuy n c a  nh? ấ b. Xác đ nh tiêu c  c a th u kính?

ĐA: 15 cm.

Bài 3:

Bài 4:

Bài 5:

14

Bài 6:

ặ ậ

ấ

ộ

ấ ấ

ậ ọ

ế

ạ

ạ

1B1 . N u t nh ti n v t d c tr c chính l ậ

ộ ụ ủ ạ ầ i g n th u kính thêm m t đo n 30 cm l ằ ộ

. Qua th u kính cho  ộ ế ả

ế ị ẫ

ư

ả

ả

ớ ụ ụ ậ 2B2 v n là  nh th t và cách v t AB m t kho ng nh  cũ. Bi

i thu  ầ t  nh lúc sau  b ng 4 l n

ầ

Bài 7.Đ t v t sáng AB vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính h i t ậ ả nh th t A ượ ả đ c  nh A ả nh lúc đ u.

ự ủ

ầ

ị

ấ a. Tìm tiêu c  c a th u kính và v  trí ban đ u?

ĐA: 20cm; 60

cm ể ả

ả ị

ể

ằ

ậ ừ ị

ầ

ằ

ả

ộ

v  trí ban đ u m t kho ng b ng bao

ề

ĐA: 20

ậ       b. đ   nh cao b ng v t thì ph i d ch chuy n v t t nhiêu, theo chi u nào? cm; 60 cm.

ộ

ỏ

ẳ

ặ

ẳ

ấ

ủ

ớ ụ

ỷ

ộ ậ ế

t su t n

ị

ẫ

ậ

ư

ướ

ượ t su t n

ổ

ấ

ấ

ấ 1=1,5, ta thu đ c chi ả ự ủ

ồ ằ   i b ng ả ậ   ấ c m t  nh th t n m cách th u kính 5cm. Khi nhúng c  v t ả ượ ả   c  nh th t, nh ng cách v  trí  nh cũ ặ ầ   ữ  không đ i. Tính bán kính m t c u ả   ướ c. Tính kho ng

ấ

ụ

ể

ặ

cho  nh th t S’ c a đi m sáng S đ t trên tr c chính.

ả ả

ậ ờ

ấ ấ

ả

ờ

ệ ở

ả

ậ

ấ

ộ

ở

ặ ậ ở  A, m t th u kính  ạ ậ

B thì  nh th t hi n  ủ ậ ẫ

ệ ở

ẳ ấ

ả

1|=3. D ch th u kính ra xa v t đo n l = 64cm thì  nh c a v t v n hi n

ớ    C v i ớ ộ

C v i đ

ạ

Bài 8. Đ t m t v t ph ng nh  AB vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính ph ng l ậ ằ ộ ả thu  tinh, chi ấ 2=4/3, ta v n thu đ ế ấ và th u kính trong n ữ ậ 25cm ra xa th u kính. Kho ng cách gi a v t và th u kính gi ấ ặ ủ c a th u kính và tiêu c  c a nó khi đ t trong không khí và khi nhúng trong n ừ ậ ế  v t đ n th u kính. cách t ủ ộ ụ ấ ộ Bài9. M t th u kính h i t ờ ầ ­Khi d i S g n th u kính 5cm thì  nh d i 10cm. ờ ­Khi d i S ra xa th u kính 40cm thì  nh d i 8cm. ầ ể ừ ị  v  trí đ u tiên) (k  t ấ ự ủ Tính tiêu c  c a th u kính? ể Bài 10. A, B, C là 3 đi m th ng hàng. Đ t v t  ị ạ ộ đ  phóng đ i |k phóng đ i |kạ 2| =1/3. Tính f và đo n AC. ____________________________________________________________________________

Ớ

Ấ

Ạ

Ắ

D NG 5:TH U KÍNH V I MÀN CH N SÁNG

ự ậ ặ ằ ụ  tiêu c  12cm. Đi m sáng S n m trên tr c chính màn cách v t 90 cm.Đ t màn sau ể ấ ấ ớ ị ộ ụ ấ Câu1:Th u kính h i t ể ủ ị th u kính.Xác đ nh v  trí c a S  so  v i th u kính đ :

15

ượ ả ủ ể a.Trên màn thu đ c  nh đi m c a S. (d=75,74 và d=14,26)

ượ b.Trên màn thu đ c vòng tròn sáng, có:

ằ ườ +Bán kính b ng bán kính đ ng rìa. (d=12, 16, 18cm)

ấ ườ +Có bán kính g p đôi bán kính đ ng rìa (d=36cm, 30cm,   10,43cm)

Mét TKHT cã tiªu cù  f = 25cm. §iÓm s¸ng A trªn trôc chÝnh vµ c¸ch thÊu kÝnh 39cm;

ử ằ ườ +Có bán kính b ng n a bán kính đ ng rìa (d=15,85cm, 68,15cm, 82,99cm, 13,01cm)

C   ©u 2. mµn ch¾n E trïng víi tiªu diÖn ¶nh.

a. TÝnh b¸n kÝnh r cña vÖt s¸ng trªn mµn; BiÕt b¸n kÝnh cña thÊu kÝnh R = 3cm. b. Cho ®iÓm s¸ng A dÞch chuyÓn vÒ phÝa thÊu kÝnh. Hái b¸n kÝnh vÖt s¸ng trªn mµn thay ®æi  nh thÕ nµo? c. §iÓm s¸ng A vµ mµn cè ®Þnh. Khi thÊu kÝnh dÞch chuyªn tõ A ®Õn  mµn th× b¸n kÝnh vÖt  s¸ng trªn mµn thay ®æi nh  thÕ nµo?.

C©u 3 §iÓm s¸ng A trªn trôc chÝnh cña mét thÊu kÝnh héi tô. Bªn kia ®Æt mét mµn ch¾n vu«ng  gãc víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh. Mµn c¸ch A mét ®o¹n kh«ng ®æi a=64cm. DÞch thÊu kÝnh tõ  A ®Õn mµn ta thÊy khi thÊu kÝnh c¸ch mµn 24cm th× b¸n kÝnh vÖt s¸ng  trªn mµn cã gi¸ trÞ nhá  nhÊt. TÝnh tiªu cù cña thÊu kÝnh.        ĐS:(f=25cm) C©u 4. ¶nh thËt S’ cña ®iÓm s¸ng S cho bëi TKHT cã tiªu cù f =10cm ®îc høng trªn mµn E vu«ng  gãc víi trôc chÝnh. S’ c¸ch trôc chÝnh h’ =1,5cm; c¸ch thÊu kÝnh d’ =15cm. a. T×m kho¶ng c¸ch tõ S ®Õn thÊu kÝnh vµ ®Õn trôc chÝnh.              (d’=30cm, h=3cm) b. ThÊu kÝnh lµ ®êng trßn b¸n kÝnh R = 6cm.      Dïng mµn ch¾n nöa h×nh trßn b¸n kÝnh r=R. Hái ph¶i ®Æt mµn ch¾n c¸ch thÊu kÝnh mét ®o¹n  bao nhiªu ®Ó S’ biÕn mÊt trªn mµn E.                                    (>30cm) c. S vµ mµn cè ®Þnh. Hái ph¶i tÞnh tiÕn thÊu kÝnh vÒ phÝa nµo vµ c¸ch S bao nhiªu ®Ó l¹i thÊy  S’ trªn mµn. C©u 5. Mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù 10cm. T¹i F cã ®iÓm s¸ng S. Sau thÊu kÝnh ®Æt mµn (E)  t¹i tiªu diÖn. a) VÏ ®êng ®i cña chïm tia s¸ng. VÖt s¸ng tren mµn cã d¹ng g×            (như hình dạng TK) b) ThÊu kÝnh vµ mµn gi÷ cè ®Þnh. Di chuyÓn S trªn trôc chÝnh vµ ra xa thÊu kÝnh. KÝch thíc  vÖt s¸ng thay ®æi ra sao.                (Nhỏ dần) c). Tõ F ®iÓm sang S chuyÓn ®éng ra xa thÊu kÝnh kh«ng vËn tèc ®Çu víi gia tèc a = 4m/s2. Sau  bao l©u, diÖn tÝch vÖt s¸ng trªn mµn b»ng 1/36 diÖn tÝch ban ®Çu                     (t=0,5s)

Ả

Ạ

Ộ Ậ

Ữ

Ủ

Ủ

Ặ

Ấ

Ả

Ặ

Ấ

Ậ   D NG 6: NH C A M T V T Đ T GI A HAI TH U KÍNH,  NH C A HAI V T Đ T HAI BÊN TH U KÍNH

C©u 1. Hai ®iÓm s¸ng S1, S2 c¸ch nhau l =24cm. ThÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù f = 9cm ®îc ®Æt  trong kho¶ng S1S2 vµ cã trôc chÝnh trïng víi S1S2. X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña thÊu kÝnh ®Ó ¶nh cña hai ®iÓm s¸ng cho bëi thÊu kÝnh trïng nhau.  C©u 2. Cã hai thÊu kÝnh ®îc ®Æt ®ång trôc. C¸c tiªu cù lÇn lît lµ f1=15cm vµ f2=­15cm. VËt AB  ®îc ®Æt trªn trôc chÝnh vµ vu«ng gãc víi trôc chÝnh trong kho¶ng gi÷a hai thÊu kÝnh. Cho  O1O2=l=40cm. X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña vËt ®Ó: a)  Hai ¶nh cã vÞ trÝ trïng nhau. 16

b) Hai ¶nh cã ®é lín b»ng nhau

A

. C©u 3  Hai th©ó kÝnh héi tô cã tiªu cù lÇn lît lµ f1=10cm   vµ f2=12cm ®îc ®Æt ®ång trôc, c¸c  quang t©m c¸ch nhau ®o¹n l=30cm. ë kho¶ng gi÷a hai quang t©m, cã ®iÓm s¸ng A. ¶nh A t¹o bëi  hai thÊu kÝnh ®Òu lµ ¶nh thËt, c¸ch nhau kho¶ng A1A2=126cm.X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña A. C©u4. Mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù f =24cm. Hai ®iÓm s¸ng S1, S2 ®Æt trªn trôc chÝnh cña  thÊu kÝnh ë hai bªn thÊu kÝnh, sao cho c¸c kho¶ng c¸ch d1, d2 tõ chóng ®Õn thÊu kÝnh tho∙ m∙n  d1=4d2 X¸c ®Þnh c¸c kho¶ng d1 vµ d2 trong hai trêng hîp sau: a) ¶nh cña hai ®iÓm s¸ng trïng nhau. b) ¶nh cña hai ®iÓm s¸ng c¸ch nhau 84cm vµ cïng mét bªn thÊu kÝnh

. ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Ạ

Ấ

Ệ

D NG 7. H  TH U KÍNH GHÉP SÁT

ớ

ỏ

ấ

ấ

ượ

ồ

ấ

ẳ ặ

ủ

ườ

ộ ấ ườ

ự ồ i O1 tiêu c  f1=60cm đ ẳ ủ

ng kính c a đ

ng rìa l n g p đôi đ

ụ ng kính c a đ

ấ c O1.

ả

ộ c ghép sát v i m t th u kính     i O2 tiêu c  f2=30cm, m t ph ng hai th u kính sát nhau và tr c chính hai th u kính trùng ươ ấ   ớ ấ ng rìa th u ủ ệ ướ ủ

ả

ệ ệ

ấ ề ị

ả

ấ

ư

ề ờ

ể ủ

ủ ẫ

ể

ướ

ề ệ ị

ủ

ủ

ả

ả

ộ

ị

ế

ặ

ẳ

ướ

ượ

ụ

ể

ẳ

t su t n=1,5 M t lõm có bán kính ộ   ng lên trên. M t đi m sang

ỷ ứ ộ

ả

ụ ả

ờ ả

ủ

ố

ằ     nh cu i cùng c a S n m

ở ổ ộ ớ ủ

ế

ế

ộ ặ t n’ <2.

ủ ậ

ấ

ị

có cùng tiêu c  30 cm ghép sát nhau. Xác đ nh v  trí c a v t sao cho ộ

ị ạ ủ ả

ủ ậ

ộ ớ

ả

ở

Bài 1. M t th u kính m ng ph ng l ự ẳ ph ng l ườ nhau. Th u kính O1 có đ ụ ằ ể kính O2. Đi m sáng S n m trên tr c chính c a h  tr ượ c hai  nh c a S 1. CMR qua h  hai th u kính thu đ ậ ề ả ể 2. Tìm đi u ki n v  v  trí c a S đ  hai  nh đ u là th t, đ  hai  nh đ u là  o.  hai th u kính v n ghép sát  nh ng quang tâm c a chúng l ch nhau 0,6cm. Đi m sáng S 3. Bây gi   ở   ụ ằ c O1 m t kho ng 90cm. Xác đ nh v  trí c a hai  nh c a S cho b i n m trên tr c chính TKO1 tr ấ ệ h  hai th u kính này. ẳ ấ ằ ộ Bài 2. M t TK m ng, ph ng lõm làm b ng thu  tinh, chi ặ ặ c đ t sao cho tr c chính th ng đ ng là m t lõm h R=10cm. TK đ ở ặ  phía trên TK và cách nó m t kho ng d S đ t trên tr c chính  ả ằ ủ ế ằ t r ng  nh S’ c a S cho b i TK n m cách TK m t kho ng12cm. Tính d 1. Bi ấ ỏ ữ ố ị  c  đ nh S và TK. Đ  m t l p ch t l ng vào m t lõm. Bây gi 2. Gi ấ ỏ ấ t su t n’ c a ch t l ng, bi cách TK 20cm. Tính chi ự ộ ụ Bài 3: Có hai th u kính h i t ấ hai  nh c a v t cho b i th u kính ghép có cùng đ  l n. Tính đ  phóng đ i c a  nh. ________________________________________________________________________________ ___

Ạ

D NG 8:

HEÄ THAÁU KÍNH GHEÙP XA NHAU

TẾ

1. XAÙC ÑÒNH AÛNH CUOÁI CUØNG TAÏO BÔÛI HEÄ    A.LÍ THUY   Baøi toaùn cô baûn:

Cho hai thaáu kính L1 vaø L2 coù tieâu cöï laàn löôït laø f1 vaø f2 ñaët ñoàng truïc caùch  nhau khoaûng L. Moät vaät saùng AB ñaët vuoâng goùc truïc chính ( A ôû treân truïc  chính) tröôùc thaáu kính L1 vaø caùch O1 moät khoaûng d1. Haõy xaùc ñònh aûnh cuoái

17

cuøng A’B’ cuûa AB qua heä thaáu kính

 PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI (cid:0)

Sô ñoà taïo aûnh: AB

A’B’

A1B1

Vaät AB ñöôïc thaáu kính L1 cho aûnh  A1B1 , aûnh naøy trôû thaønh vaät ñoái vôùi thaáu kính L2  ñöôïc L2 cho aûnh cuoái cuøng A’B’ CAÙC COÂNG THÖÙC:

 XAÙC ÑÒNH VÒ TRÍ, TÍNH CHAÁT CUÛA AÛNH A’B’.

Ñoái vôùi L1:

d1=  d1’ =  =

Ñoái vôùi L2:

d2  = = L­ d1’ d2’ =  =

Neáu d’2 > 0 => aûnh A’B’ laø aûnh thaät Neáu d’2 < 0 => aûnh A’B’ laø aûnh aûo

 XAÙC ÑÒNH CHIEÀU VAØ ÑOÄ CAO CUÛA AÛNH A’B’

Ñoä phoùng ñaïi cuûa aûnh qua heä thaáu kính:

k =  =

Neáu k> 0 => aûnh A’B’ cuøng chieàu vôùi vaät AB Neáu k< 0 => aûnh A’B’ ngöôïc chieàu vôùi vaät  AB.

= => A’B’ = AB

B.   BÀI T PẬ   Bài 1:Cho moät heä goàm  hai thaáu kính hoäi tu L1 vaø L2 coù tieâu cöï laàn löôït laø f1 = 30 cm  vaø f2=20 cm ñaët ñoàng truïc caùch nhau L= 60 cm . Vaät saùng AB  = 3 cm ñaët vuoâng goác  vôùi truïc chính ( A ôû treân truïc chính)  tröôùc L1  caùch O 1 moät khoaûng d1 . Haõy xaùc ñònh vò  trí, tính chaát, chieàu vaø ñoä cao cuûa aûnh cuoái  cuøng A’B’ qua heä thaáu kính treân vaø veõ  aûnh vôùi :

a) d1 = 45 cm

b) d1 = 75 cm    ĐS: a.d’’=12cm; 2,4cm    b. .d’’=­20cm;   4cm     Bài 2:Moät vaät saùng AB cao 1 cm ñöôïc ñaët vuoâng goùc truïc chính cuûa moät heä goàm hai  thaáu kính L1 vaø L2 ñoàng truïc caùch L1 moät khoaûng caùch d1= 30 cm. Thaáu kính L1 laø thaáu  kính hoäi tuï coù tieâu cöï f1= 20 cm, thaáu kính L2 laø thaáu kính phaân kyø coù tieâu cöï f2= ­30  cm, hai thaáu kính caùch nhau L= 40 cm. Haõy xaùc ñònh vò trí , tính chaát,chieàu vaø ñoä cao  cuûa aûnh cuoái cuøng A’B’ qua heä thaáu kính treân.Veõ aûnh.

ÑS:  d2’   = 60 cm >0 => aûnh A’B’ laø aûnh thaät

k   = ­6 <0 => aûnh A’B’ ngöôïc chieàu vôùi vaät AB A’B’= AB= 6 cm

Bài 3:Moät heä ñoàng truïc goàm moät thaáu kính hoäi tuï L1 coù tieâu cöï f1= 40 cm vaø coù  thaáu kính phaân kyø L2 coù tieâu cöï f2 =­20 cm daët caùch nhau L = 60 cm . Moät vaät saùng AB  cao 4 cm ñaët vuoâng goùc truïc chính tröôùc thaáu kính L1 caùch L1 moät khoaûng d1 = 60 cm.  Haõy xaùc ñònh vò trí , tính chaát, chieàu vaø ñoä cao cuûa aûnh cuoái cuøng A’B’ cho bôûi heä

ÑS:

d2’   = ­30 cm  < 0 => aûnh A’B’ laø aûnh aûo k    = 1 > 0 => aûnh A’B’ cuøng chieàu vôùi vaät AB

18

A’B’= AB= 4 cm

Bài 4:Moät heä ñoàng truïc goàm hai thaáu kính hoäi tuï L1 vaø L2 coù tieâu cöï laàn löôït laø f1= 10  cm vaø f2= 20 cm ñaët caùch nhau moät khoaûng L= 75 cm. Vaät saùng AB cao 4 cm ñaët vuoâng  goùc truïc chính ( A ôû treân truïc chính) ôû phía tröôùc L1 vaø caùch L1 moät khoaûng d1= 30 cm.  Haõy xaùc ñònh vò trí , tính chaát, chieàu vaø ñoä cao cuûa aûnh cuoái cuøng A’B’ cho bôûi heä.

ÑS:  d2’   = 30 cm  > 0 => aûnh A’B’ laø aûnh thaät

k     =  > 0 => aûnh A’B’ cuøng chieàu vôùi vaät AB A’B’= 1 cm

2: XAÙC ÑÒNH VÒ TRÍ CUÛA VAÄT, ÑIEÀU KIEÄN CUÛA d1 ÑEÅ AÛNH A’B’  THOÛA MAÕN NHÖÕNG ÑAËC ÑIEÅM ÑAÕ CHO.

A.LÍ THUYÊT Böôùc 1: Sô ñoà taïo aûnh (*)

Böôùc 2: Söû duïng caùc coâng thöùc ñaõ neâu trong daïng 1.

d1’  =  d2 = L – d1’=  d2’=    (1) k  =   (2) Böôùc 3 : Tuøy theo ñaëc ñieåm cuûa aûnh ñaõ cho trong baøi maø xaùc ñònh

vò trí cuûa vaät (d1 ) hoaëc duøng baûng xeùt daáu d2 theo d1

B.BÀI T PẬ Baøi 1: Moät heä goàm hai thaáu kính hoäi tuï O1 vaø O2 ñoàng truïc caùch nhau

L =50 cm coù tieâu cöï laàn löôït laø f1=20 cm vaø f2= 10 cm. Vaät saùng AB ñaët  vuoâng goùc truïc chính vaø caùch O1 moät khoaûng d1. Xaùc ñònh d1 ñeå heä cho:

I.a. AÛnh A’B’ thaät caùch O2 20 cm

AÛnh A’B’ aûo caùch O2 10 cm           Đđs: a. d1= 60 cm     b.d1= 36 cm

I.b.

Baøi 2: Moät heä ñoàng truïc goàm hai thaáu kính coù tieâu cöï laàn löôït laø f1= 24 cm vaø  f2= ­12 cm  ñaët caùch nhau 48 cm. Vaät saùng AB ñaët tröôùc O1 vuoâng goùc truïc chính caùch  O1 moät khoaûng d1. Xaùc ñònh d1 ñeå:

a. Heä cho aûnh A’B’ cuoái cuøng laø aûnh  thaät b. Heä cho aûnh A’B’ thaät cao gaáp 2 laàn vaät AB

ĐS: d1=44cm; Baøi 3: Moät heä ñoàng truïc goàm hai thaáu kính coù tieâu cöï laàn löôït laø f1=20 cm vaø f2

= ­10 cm ñaët caùch nhau L= 10 cm. Vaät saùng AB ñaët caùch O1 vaø vuoâng goùc truïc chính  caùch O1 moät khoaûng d1. Chöùng toû ñoä phoùng ñaïi cuûa aûnh cho bôûi heä khoâng phuï thuoäc  vaøo d1’. k=1/2 Baøi giaûi

Baøi 4: Moät heä ñoàng truïc goàm moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï f1=30 cm vaø 1

thaáu kính phaàn kyø coù tieâu cöï f2 = ­30 cm ñaët caùch nhau moät khoaûng L= 60 cm. Moät vaät  saùng AB ñaët vuoâng goùc truïc chính tröôùc O1 caùch O1 moät khoaûng d1. Xaùc ñònh d1 ñeå:

a. Heä cho aûnh thaät, aûnh aûo, aûnh ôû voâ cöïc (45 cm < d1  <60 cm b. Heä cho aûnh cuøng chieàu, ngöôïc chieàu vôùi vaät AB c. Heä cho aûnh cuøng chieàu baèng vaät

Moät heä ñoàng truïc goàm moät thaáu kính phaân kyø O1 coù tieâu cöï f1=­30 cm vaø 1 thaáu  kính hoäi tuï coù tieâu cöï f2 = 40 cm ñaët caùch nhau moät khoaûng L= 5 cm. Vaät saùng AB ñaët

19

vuoâng goùc truïc chính caùch O1 moät khoaûng d1 , qua heä cho aûnh A’B’ laø aûnh aûo caùch O2  40 cm. Xaùc ñònh vò trí cuûa AB so vôùi O 1 vaø ñoä phoùng ñaïi cuûa aûnh qua heä.

ÑS: d1 = 30 cm , k = 1

Bài 5: Quang heä goàm 1 thaáu kính hoäi tuï O1( f1=30 cm) vaø 1 thaáu kính phaàn kyø O2 (f2= ­30  cm) ñaët ñoàng truïc caùch nhau moät khoaûng L= 30 cm. Moät vaät AB ñaët vuoâng goùc truïc  chính tröôùc O1  moät khoaûng d1’

1. Vôùi d1 = 45 cm . Haõy xaùc ñònh aûnh A’B’ qua heä 2. Xaùc ñònh d1 ñeå aûnh cuûa AB qua heä laø aûnh thaät lôùn gaáp 2 laàn vaät (ÑH Luaät Haø Noäi 98)

ÑS:  1. d2’= ­60 cm < 0 => aûnh aûo ; k = 2 => aûnh cuøng chieàu vaät          2. d1 = 75 cm, d2’ = 60 cm > 0 aûnh thaät

Bài 6:  Cho 2 thaáu kính ñoàng truïc O1, O2 ñaët caùch nhau 10 cm coù tieâu cöï laàn löôït laø f1= 10  cm vaø f2 = 40 cm. Tröôùc thaáu kính O1 ñaët moät vaät phaúng AB vuoâng goùc vôùi truïc chính  caùch O1 moät khoaûng d1.

1. Khoaûng caùch töø vaät AB ñeán thaáu kính O1 phaûi thoûa maõn ñieàu kieän gì ñeå aûnh

cuûa AB qua heä thaáu kính laø aûnh aûo?

2. Xaùc ñònh vò trí cuûa vaät AB tröôùc thaáu kính O1 ñeå aûnh qua heä thaáu kính laø aûnh

aûo coù ñoä cao gaáp 20 laàn vaät AB. ÑS: 1. 0 ≤  d1 < 7.5 cm         2.

d1 =7 cm        => d2’ =­200 cm : aûnh aûo

3: XAÙC ÑÒNH KHOAÛNG CAÙCH L GIÖÕA HAI THAÁU KÍNH VAØ LOAÏI THAÁU  KÍNH (TÍNH TIEÂU CÖÏ f) ÑEÅ AÛNH THOÛA NHÖÕNG ÑAËC ÑIEÅM ÑAÕ CHO.

Phöông phaùp giaûi:

Böôùc 1 : Sô ñoà taïo aûnh (*) Böôùc 2: Söû duïng caùc coâng thöùc ñaõ neâu trong daïng 1

d1’  =  d2 = L – d1’=  d2’=    (3) k  =   (4)

Böôùc 3: Tuøy theo ñaëc ñieåm cuûa aûnh ñaõ cho trong baøi ñeå xaùc ñònh L, coù theå  duøng baûng xeùt daáu.

Baøi 1: Moät heä ñoàng truïc goàm moät thaáu kính hoäi tuï O1 coù tieâu cöï f1= 40 cm vaø 1 thaáu  kính phaân ky øO2 coù tieâu cöï f2 = ­20 cm ñaët caùch nhau moät khoaûng L.Vaät saùng AB ñaët  vuoâng goùc truïc chính caùch O1 moät khoaûng d1=90 cm. Xaùc ñònh khoaûng caùch L giöõa 2  thaáu kính ñeå aûnh A’B cuoái cuøng cho bôûi heä laø:

1. AÛnh thaät, aûnh aûo, aûnh ôû voâ cöïc. 2. AÛnh thaät ngöôïc chieàu vaø cao gaáp hai laàn vaät

Baøi 2: Moät heä ñoàng truïc goàm moät thaáu kính hoäi tuï O1 coù tieâu cöï f1=30 cm vaø 1 thaáu  kính phaân ky øO2 coù tieâu cöï f2 = ­10 cm ñaët caùch nhau moät khoaûng L. Tröôùc O1 1 khoaûng  d1 coù 1 vaät saùng AB ñaët vuoâng goùc vôùi truïc chính. Xaùc ñònh L ñeå phoùng ñaïi cuûa aûnh  khoâng phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa vaät AB so vôùi O1

Baøi 3: Cho heä thaáu kính L1, L2 cuøng truïc chính, caùch nhau 7,5 cm. Thaáu kính L2 coù tieâu cöï  f2 = 15 cm. Moät vaät saùng AB ñaët vuoâng goùc truïc chính tröôùc vaø caùch L1 15 cm. Xaùc  ñònh giaù trò cuûa f1 ñeå:

20

1. Heä cho aûnh cuoái cuøng laø aûnh aûo 2. Heä cho aûnh cuoái cuøng laø aûnh aûo cuøng chieàu vôùi vaät. 3. Heä cho aûnh cuoái cuøng laø aûnh aûo cuøng chieàu vaø lôùn  gaáp 4 laàn vaät.

Bài 4: Moät heä ñoàng truïc goàm moät thaáu kính phaân kyø O1 coù tieâu cöï  f1=­18 cm vaø 1 thaáu kính hoäi  tuï O2 coù tieâu cöï f2 = 24 cm ñaët caùch nhau moät khoaûng  L.Vaät saùng AB ñaët vuoâng goùc truïc chính caùch O1 18 cm. Xaùc ñònh L ñeå:

1. Heä cho aûnh thaät, aûnh aûo, aûnh ôû voâ cöïc 2. Heä cho aûnh cao gaáp 3 laàn vaät 3. Heä cho aûnh aûo truøng vò trí vaät

ÑS:

1.Heä cho aûnh thaät :L>15 cm; aûnh aûo :0 ≤ L <15 cm, aûnh ôû voâ cöïc L= 15 cm 2.       Heä cho aûnh thaät cao gaáp 3 laàn vaät: L = 11 cm 3.Heä cho aûnh truøng vò trí vaät:  L   1,9 cm (aûnh aûo)

Bài 5:Moät heä ñoàng truïc : L1 laø moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï f1=20 cm vaø L2 laø 1  thaáu kính phaân ky øcoù tieâu cöï f2 = ­50 cm ñaët caùch nhau moät khoaûng L=50 cm. Tröôùc L1  khaùc phía vôùi L2, ñaët 1vaät saùng AB ñaët vuoâng goùc truïc chính caùch L1 moät ñoaïn  d1=30cm

1.Xaùc ñònh aûnh cuoái cuøng A’B’ qua heä  2. Giöõ AB vaø L1 coá ñònh. Hoûi phaàn dòch chuyeån L2 trong khoaûng naøo ñeå aûnh cuûa  AB qua heä luoân laø aûnh thaät.       ÑS:

1. d2’=12,5 cm >0: aûnh thaät , k = ­2,5 < 0 : aûnh ngöôïc chieàu vaät 2. Goïi Lx laø khoaûng caùch giöõa L1 vaø L2 ñeå luoân cho aûnh thaät

Ề ƯƠ

Ọ

Ệ

CH  Đ  3:

Ắ Ủ Ề M T V  PH

NG DI N QUANG HÌNH H C

Ọ Ủ Ả Ắ Ạ Ấ I. SO SÁNH C U T O QUANG H C C A M T VÀ MÁY  NH:

Ả MÁY   NH M T Ắ

ậ ự ằ ổ ộ ỷ ổ ượ ổ

ủ ằ ả ườ ế + V t kính là TKHT có tiêu c  f  ố                           là h ng s            (Bán kính không thay đ i )ổ      D =  ậ (V t kính c a máy  nh n m trong không khí ) ng có chi t (cid:0) ự ể + Thu  tinh th  là TKHT có tiêu c   ờ thay đ i đ c nh  thay đ i đ  cong      (Thay đ i bán kính R )      D =  ể ằ ỷ (Thu  tinh th  n m trong môi tr        su t n ấ  1,33)

ỗ ắ ỗ ỏ ỏ  nh nh  là con ộ ớ ổ ượ ộ ớ ủ ươ ươ ổ ượ c +Tròng đen là màn ch n sáng có l ng i, đ  l n c a con ng i cũng thay đ i đ c

ố ộ ầ ồ ố ắ + Màn ch n sáng (Điapham ) có l   đ  l n thay đ i đ   ồ + Bu ng t i là h p màu đen + Nhãn c u là bu ng t i

ậ ả ậ ậ ả ậ ạ + Phim là màn nh n  nh th t + Võng m c là màn nh n  nh th t

ử ậ + C a s p +Mi m tắ

ả ừ ả ừ ể ế ỷ + Kho ng cách d’ t quang tâm O + Kho ng cách d’ t thu  tinh th  đ n

21

(cid:0) ớ ổ ượ ạ ổ ừ ậ t v t kính t i phim thay đ i đ c võng m c là không đ i (d’ 15mm)

ụ ượ ả c  nh rõ nét c a v t AB ậ c v t AB khi v t này cho qua ủ ậ ộ ả ậ ắ ỷ ệ ệ ấ ượ ậ ể ộ ả ầ ạ ậ ể +Máy ch p đ ậ ậ  khi v t này cho qua v t kính m t  nh th t  A’B’ hi n đúng trên phim + M t th y đ thu  tinh th  m t  nh th t A’B’  hi n đúng  trên võng m c và g n đi m vàng

ự ề ủ ả ỉ ế ủ ắ + S  đi u ch nh c a máy  nh ự ề + S  đi u ti t c a m t

ạ ỷ ừ ủ ậ ự ổ ể ế  thu  tinh th  đ n võng m c * Tiêu c  f c a v t kính không đ i

ổ ổ ổ ả ề ể ấ ổ ả t sao cho có th  th y ớ ả ố ả ả * Kho ng cách t không đ i .ổ   Ta có : f =  Nên khi d thay đ i thì f cũng thay đ i  ắ ế Nghĩa là m t ph i đi u ti ả ượ ậ ở ữ  nh ng kho ng d khác nhau  đ c v t ổ ụ ượ ả c  nh rõ nét ta ph i thay đ i  ể ừ ậ  v t kính t i phim đ  kho ng  ớ

ạ ỉ : ườ ự ỉ ủ ủ ể ắ ỷ ọ ạ ng c a thu  tinh th  nên tr ng thái ngh  c a m t còn g i ư (cid:0) ở ạ ườ ỷ ự ng ỉ  tr ng thái ngh  có tiêu c  là f 15mm có th  th y đ ể ấ ượ ậ ở c v t ự ậ ậ ạ Ta có : d’ =  Nên khi d thay đ i thì d’ cũng thay đ i  Mu n ch p đ kho ng cách t cách này trùng v i d’ . II. M T Ắ    1. Tr ng thái ngh ạ  nhiên bình th  *    Là tr ng thái cong t ế ề ạ          là tr ng thái ch a đi u ti t . ắ ể ủ   + Thu  tinh th  c a m t bình th ả vô c c . Vì v t này cho  nh th t trên võng m c .

ạ ề ắ  : ổ ạ ượ ể ắ ậ ở ữ ị  nh ng v c các v t ỷ ể ế ự ủ ỷ ộ ỷ ộ ể ỷ ệ ố ả ủ ậ ầ ể ả ể ể ư ậ ạ ọ ổ ộ ế t .

c

ị ắ ủ ự ậ ắ c khi m t đã ỷ ỏ ấ ể ủ ậ ầ ự ấ ượ ắ ỏ ể ủ ừ

c càng lùi xa m t ắ ườ

ắ ừ ậ i đa . Lúc đó tiêu c  thu  tinh th  nh  nh t  fmin = O ắ ế  quang tâm c a m t đ n đi m c c c n  C ấ ắ ể t thì đi m C ắ ụ c là v  trí c a v t g n nh t trên tr c chính c a m t mà m t còn th y đ ấ m V  (Chóng m i m t )  ự ậ m Cc  c cách m t  t   20 cm 10cm

ặ ậ ắ ỡ ườ ng đ t v t cách m t c  25 cm i ta th

v là v  trí xa nh t c a v t trên tr c chính c a m t đ ậ ở ể ế

m V   ầ

v

ấ ở ạ ụ ủ ể ễ ắ tr ng thái ngh ỉ c m t nhìn th y  ễ ự ề ấ ắ ượ  đi m c c vi n (nhìn lâu không th y t . Nên quan sát v t ứ ỏ ự ự ễ ự ự ề ế ể ở vô c c mà không c n đi u ti t , nên đi m c  vi n C ng , th y đ vô c c

ự ậ ừ ể ự ể ễ ạ ắ ế  đi m c c c n đ n đi m c c vi n ấ ượ ủ ọ ả ủ ắ c c a m t là kho ng cách t ớ ạ i h n nhìn rõ c a m t ) .

ọ ủ ậ ề ắ ữ  . t v  quang h c c a m t và kính ch a ế ủ t c a m t 2. Tr ng thái đi u ti ỷ ừ ả  thu  tinh th  đ n võng m c không đ i , đ  m t trông rõ đ   + Do kho ng cách t ể ổ ả trí khác nhau  , ph i thay đ i tiêu c  c a thu  tinh th  . ả ư ậ ạ ầ Nghĩa là : Đ a v t l i g n , đ  cong thu  tinh th  ph i tăng lên , ư ậ ả                  Đ a v t ra xa đ  cong thu  tinh th  ph i gi m xu ng . ủ ự Nh  v y : S  thay đ i đ  cong c a thu  tinh th  đ  làm cho  nh c a v t c n quan sát hi n rõ trên võng  ự ề m c g i là s  đi u ti    ể * Đi m c c c n C ế ố ề đi u ti t t ả   ­ Kho ng cách t ả ọ         G i là kho ng cách nhìn rõ ng n nh t    Đ = O ắ ườ ố ớ i m t không có t   + Đ i v i ng ổ ớ   + Tu i càng l n thì C ể   + Đ  quan sát lâu và rõ ng    ấ ủ ậ ị ự * Đi m c c vi n C ư ườ ạ ng , ch a đi u ti , t c là tr ng thái bình th ấ ể ớ ỷ m i) . Lúc đó tiêu c  thu  tinh th  l n nh t  fmax = O ấ ượ ậ ở ườ ắ   ­ M t bình th c v t         OmCv = (cid:0)      * Ph m vi th y đ              (còn g i là gi    3. Các t

22

ị : ỉ ể ớ ỷ  tr ng thái ngh  có thu  tinh th  quá cong , đ  t quá l n , tiêu c  f < 15mm . nên khi không  ướ ạ ự c võng m c . ộ ụ ế t thì tiêu đi m F’ c a thu  tinh th  n m tr ị ể ủ ể ấ ượ ậ ở ể ằ ự ỷ c v t xa vô c c .

ắ   2m  ừ ắ ắ ậ  a) M t c n th Ở ạ    *    ề            đi u ti ắ ậ   + M t c n th  không th  th y đ ự ể ừ ễ   + Đi m c c vi n cách m t ch ng 1m  ắ ự ậ ấ ầ ể   + Đi m c c c n r t g n m t  ( cách m t ch ng 10cm )

ộ ụ ợ ả ữ ớ ộ ụ  . ự ị ị ả ế ề ị ự ắ ậ ậ ể ả  thích h p đ  gi m b t đ  t t m t c n th  ph i đeo TKPK  có tiêu c   xác đ nh

c khi mang kính là : OnC’c  >  OnCc  nghĩa là

ắ ể ớ ủ ự ậ ắ ể ẩ ị (cid:0) ậ ự )

c thì  nh  o qua kính hi n t

ặ Ok )  k =  ­(OmCv – OmOk ) ị ả ệ ạ ả ả ự ậ ể i đi m c c c n ớ c =  ­OkOc

ơ ồ ạ ả      A’1B’1  (cid:0) Cc      V     dc =

c m i cách m t  : O

mC’c  = dc + OmOk

ể ắ ớ ị

* Kính ch a : M t c n th  ph i đeo thêm  TKPK có đ  t ắ ậ ấ ố   ­ Mu n th y rõ v t vô c c mà không đi u ti             v i : fớ K =  ­0 mCv  =  ­(OmCv – OmOk )  ậ   ­ Vì v y : Khi đeo kính thì đi m c c c n m i c a m t C’ ự ậ đi m c c c n đ y lùi xa m t  ử ậ ậ t c n th  :   ­ S a t   + Dùng TKPK  có  tiêu c  sao cho V t  AB (                                                                         d                    d’                                                                        d’= fk = ­0 mCv    ( Om  (cid:0)                                                                      ( ho c : f ớ ể ự ậ   + V  trí đi m c c c n m i khi đeo kính :  ự ậ ể ậ ặ ạ    Khi v t đ t t i đi m c c c n m i cách kính kho ng d ả ấ     cũ , cách th u kính kho ng : d’                                                     d’c =  ­OkCc = ­(OmCc – OmOk )            S  đ  t o  nh     :        AB                                                      dc           d’c   V  trí đi m C

ễ ị : ộ ụ ỏ ị ấ ươ ự ễ ắ nh  tiêu c    f >  15mm . Do đó m t vi n th  th y đ c ự ỷ ả ể ằ ạ ỷ ễ ườ ắ ơ ng ề ề ể ắ ễ ắ ừ ườ ể ắ ướ c m t . ự ậ ủ ể ở  0,5m tr  lên ) . ng cách m t t ắ b) M t vi n th ể ỉ Ở ạ *   tr ng thái ngh  thu  tinh th  ít cong , đ  t ế ư ậ ở  vô c c nh ng ph i đi u ti v t  t . ế ắ ậ   Vì v y : Khi m t không đi u ti t thì tiêu đi m F mà thu  tinh th  n m sau võng m c . ự ễ ắ ị   + M t vi n th  không có đi m c c vi n tr ị ự ậ ủ ể   + Đi m c c c n c a m t vi n th  xa h n đi m c c c n c a m t bình th                 (th

ộ ụ ể ắ ợ ị ắ ễ thích h p đ  m t nhìn đ ượ ậ ở ầ c v t g n

ọ ầ ậ ở (cid:0)

ỏ ầ ề ế t t  ) ế ậ

:  ự ề ế ẽ ự ậ ờ ự ể ễ ể ắ ổ * Kính ch a :ữ ắ ể ữ   + Đ  ch a m t vi n th  thì cho m t mang thêm TKHT có đ  t ề ặ   mà không c n đi u ti (đ c sách) ho c nhìn rõ v t   Khi nhìn xa kh i c n mang kính  . (n u m t đi u ti ế ắ ự   + Dùng TKHT  có tiêu c  sao cho V t   AB     ắ ề  c) M t v  già ề Khi v  già s  đi u ti t s  kém .Nên đi m c c vi n không thay đ i , đi m c c c n r i xa m t do đó :

23

v thì  nh  o qua kính hi n t

ả ườ ộ ụ ể ọ đ  đ c sách ng , lúc già ph i mang thêm kính h i t ả ể ọ ị ể ẫ ộ ụ ư ắ ị ễ ể ả ả ả ả ớ ả i C . ệ ạ v cũ cách TK kho ng :

c d ch ra xa và C

ớ ắ ủ ị ườ ng  ủ ả ắ ắ   + M t th ể ắ ậ   + M t c n th  lúc già ph i mang TKPK đ  nhìn xa và mang TKHT đ  đ c sách              ( có th  ghép thành kính hai tròng )  ị   + M t vi n th  lúc già v n mang TKHT nh ng ph i tăng đ  t v m i cách TK kho ng d   + V  trí đi m C                                                       d’v = ­ (OmCv – OmOk )                                                         Nên : dv =   ị      V  trí C’ mC’v  = dv + OmOk  v m i cách m t : O ớ ạ ắ ­ Gi c  ­ Cv  i h n  nhìn rõ c a m t  : C ị ắ ớ ị ạ ầ i g n so v i m t bình th ­ V  trí C v d ch l ớ ạ ệ ủ ậ ­ Khi đeo kính thì  nh c a v t hi n trong gi i h n nhìn rõ c a m t .

ế ủ ự ề 4) S  đi u ti t c a m t ắ  :

­ Khi v t đ t t ậ ặ ạ c : Dmax   Dmax i C

­ Khi v t đ t t ậ ặ ạ v  : Dmin   = Dmin i C

ộ ụ ủ ế ­ Bi n thiên đ  t c a m t : ắ (cid:0) D = Dmax­ Dmin = Ủ Ề Ạ CH  Đ  4:CÁC LO I KÍNH III. KÍNH LÚP:

ọ ỗ ợ ụ ụ ệ ắ ỏ ả ớ ụ ắ ủ ả ằ ả ậ * Kính lúp: ậ  “Kính lúp là d ng c  quang h c h  tr  cho m t trông vi c quan sát các v t nh . Nó có tác d ng  ớ ạ ơ i h n nhìn rõ c a m t”. làm tăng góc trông  nh b ng cách t o ra 1  nh  o l n h n v t và n m trong gi ằ ấ ạ ộ ụ ự ỏ  có tiêu c  nh  ( vài cm) ả ặ ậ ừ ế ằ ả O đ n tiêu điêm F và  nh n m trong ộ ấ ạ + C u t o : M t th u kính h i t ể ạ ượ ả c  nh quan sát qua kính kúp thì ph i đ t v t t + Đ  t o đ ắ ủ ớ ạ i h n nhìn rõ c a m t. gi

ố ộ ừ ự ắ S   b i giác khi ng m ch ng vô c c :

ắ ả ậ ữ ấ ủ ỏ ắ (Đ = OCc) ồ ồ ệ ử Đ: Kho ng nhìn rõ ng n nh t c a m t   +Công d ng: quan sát nh ng v t nh  ( các linh kiên đ ng h  đi n t ....)

ị ữ ủ ể ắ ả ậ   Kính hi n vi là d ng c  quang h c b  tr  cho m t làm tăng góc trông  nh c a nh ng v t ỏ ớ ộ ộ ụ ơ ấ ụ ề ớ ớ ậ

ắ ộ ấ ạ Hai b  ph n chính : ậ ị ư ộ ộ ộ ụ Ể IV/ KÍNH HI N VI : ọ ổ ợ 1) Đ nh nghĩa :  ấ r t nh , v i đ  b i giác l n h n r t nhi u so v i kính lúp. 2) C u t o :  ự ấ ­ V t kính : là m t TKHT có tiêu c  r t ng n (vài mm). ự ắ ­ Th  kính : là m t TKHT có tiêu c  ng n (vài cm) dùng nh  m t kính lúp.

24

ộ ố ủ ụ ụ ắ ở hai đ u c a m t  ng hình tr ủ  sao cho tr c chính c a chúng trùng nhau và c g n ả ậ ầ ế ậ ụ sáng đ  chi u sáng v t c n quan sát.

ừ ậ ế ư ả ố ằ ậ ạ ầ v t đ n v t kính b ng cách đ a c   ng kính l i g n hay ra xa

ộ ộ 0 =  ắ ừ ở ầ ượ Hai kính này đ ổ ữ kho ng cách gi a chúng không đ i. ộ ể Ngoài ra còn có b  ph n t ừ ắ (Hình) 3) Cách ng m ch ng :  ả ổ ự ế  ta thay đ i kho ng cách t Trong th c t v t.ậ 4) Đ  b i giác :  tg(cid:0) Ng m ch ng ự  (Hình) : vô c c

ấ ừ ở ị v  trí b t kì :

Ng m ch ng  tg(cid:0) (cid:0)

2 (cid:0)

(cid:0) ừ ở ự ậ ắ  =    G = ắ  Khi ng m ch ng c c c n A CC thì GC =

ổ ợ ụ ụ ủ ắ ả ọ ữ   Kính thiên văn là d ng c  quang h c b  tr  cho m t làm tăng góc trông  nh c a nh ng

ể ậ

ộ ụ ộ ụ ắ ự  tiêu c  dài.  ng n, dùng nh  m t kính lúp. ấ ấ ồ ụ ầ ủ ộ ố ở ể ả ữ ụ kho ng cách gi a chúng có th  thay c g n đ ng tr c chính ư ộ  hai đ u c a m t  ng hình tr ,

ừ V.KÍNH THIÊN VĂN : ị 1) Đ nh nghĩa :  ậ ở ấ v t   r t xa (các thiên th ). ộ ấ ạ Hai b  ph n chính : 2) C u t o :  ậ ộ ­ V t kính : là m t th u kính h i t ộ ị ­ Th  kính : là m t th u kính h i t ượ ắ Hai kính đ ổ ượ đ i đ c. ắ 3) Cách ng m ch ng :

1B1).

(cid:0) ỉ ị = f1. (A1 (cid:0) ằ ể 1B1 n m trong O ả ). ư ộ 2F2 (Th  kính s  d ng nh  m t kính lúp đ  quan sát A ạ ầ ằ ữ ậ ử ụ ị ể ị ư ta thay đ i kho ng cách gi a v t kính và th  kính b ng cách đ a th  kính l i g n hay ra xa ị

ự  (Hình): ấ :

2 = f2.

ắ Trong đó ta luôn có : d1 = (cid:0) ề ả Ta ph i đi u ch nh đ  A ổ ự ế Trong th c t th  kính. ộ ộ 4) Đ  b i giác : Ta có : tg(cid:0)  =  ừ ở ắ  vô c c Ng m ch ng  ắ ừ ở ộ ị  m t v  trí b t kì Ng m ch ng   =  (cid:0) tg(cid:0) G = .   ừ ở Khi ng m ch ng ự  vô c c thì d

BÀI T PẬ

D¹ng 1. X¸c ®Þnh kho¶ng thÊy râ cña m¾t C©u 1. Thuû tinh thÓ L cña m¾t cã tiªu cù khi kh«ng ®iÒu tiÕt lµ 15,2mm. Quang t©m cña L c¸ch vâng  m¹c lµ 15cm. Ngêi nµy chØ cã thÓ ®äc s¸ch gÇn nhÊt lµ 40cm. a. X¸c ®Þnh kho¶ng thÊy râ cña m¾t b. TÝnh tô sè cña thuû tinh thÓ khi nh×n vËt ë v« cùc

D¹ng 2. Söa tËt cho m¾t C©u 1. MËt ngêi cËn thÞ cã giíi h¹n nh×n râ tõ 20cm ®Õn 50cm. Cã thÓ söa tËt cËn thÞ cho ngêi ®ã b»ng  hai c¸ch: ­ §eo kÝnh cËn L1 ®Ó kho¶ng thÊy râ dµi nhÊt ë v« cùc(cã thÓ nh×n vËt ë rÊt xa) ­ §eo kÝnh cËn L2 ®Ó kho¶ng nh×n râ ng¾n nhÊt lµ 25cm, b»ng kho¶ng nh×n râ ng¾n nhÊt cña m¾t b×nh  thêng.

25

1  có t

ộ ậ ắ ừ ế ỏ i có th  th y rõ các v t cách m t t ườ ạ 7,5cm đ n 20cm. H i m t b  t ể ắ ị ậ ậ ở ế ữ   ố t gì? Mu n ch a ả  trong kho ng nào? ắ ắ ề ế t khi mang kính, m t nhìn rõ v t t và kính đeo sát m t. ủ ắ ộ ộ ể ấ ụ ố  s  bao nhiêu? Khi mang kính này, m t  có th  nhìn rõ v t  ự ắ  vô c c mà không đi u ti ị ươ ấ ươ ng m t th u kính h i t ng đ ề ự ạ ả ấ ả ộ ụ t thì ph i đeo kính L vô c c mà không ph i đi u ti ế ự ủ ủ ễ ể ể ắ ố

1 có  ớ   ụ ố 2=+2,5đi p. V i ắ   t kính đeo sát m t. Hãy xác

t.ế ữ ễ ề ắ ả ộ ố xa mà không ph i đi u ti t thì ph i mang kính L ữ ố ố ả  s  D s  D ậ ở ậ ở ầ ượ ậ ế 2 có t ế ề ắ ả  g n thì ph i mang kính L ắ c v t cách m t 30cm. Cho bi i đa thì nhìn rõ đ

ủ ễ ể ắ ấ ừ ậ ớ ắ ể i m t đ  nhìn rõ là bao nhiêu ể ả ả ậ ự ắ ộ ể ấ ề ế ầ ả ạ   , tiêu c  17mm. Tiêu đi m sau võng m c ườ   ng xa vô c c mà không ph i đi u ti ể t trong các tr

ắ ắ ị ắ ậ ậ ị ả ể t cho m t c n th  thì ph i đeo kính gì? Đ  t ể ễ ộ ụ  bao nhiêu

ể ậ ự ằ ề ế ế ắ ắ t thì đeo kính tiêu c  b ng bao nhiêu? Bi t kính cách ắ ả ặ ộ ụ ắ ỉ có tiêu c  f =28,8cm thì kính ph i đ t cách m t bao nhiêu ắ ậ ỉ ự ế ậ ừ  40cm đ n 80cm. ố ấ ậ ở ể ậ ắ xa c n đeo kính s  m y? khi đó c n đi m cách m t bao nhiêu? ể ể ọ ề ầ ắ ố ấ ễ ể ặ ầ ắ a) H∙y x¸c ®Þnh sè kÝnh(®ä tô) cña L1 vµ L2 kho¶ng thÊy rân ng¾n nhÊt khi ®eo L1 vµ kho¶ng thÊy râ dµi  nhÊt khi ®eo L2 b) Hái söa tËt cËn thÞ theo c¸ch nµo cã lîi h¬n? v× sao? Gi¶ sö ®eo kÝnh s¸t m¾t C©u 2. X¸c ®Þnh ®é tô vµ tiªu cù cña kÝnh cÇn ®eo ®Ó mét ngêi cã tËt viÔn thÞ cã thÓ ®äc ®îc trang  s¸ch ®Æt c¸ch m¾t anh ta gÇn nhÊt lµ 25cm. Cho biÕt kho¶ng nh×n thÊy râ ng¾n nhÊt cña m¾t ngêi ®ã  lµ 50cm. C©u 3. Mét ngêi cËn thÞ vÒ giµ cã thÓ nh×n râ ®îc nh÷ng vËt ë c¸ch m¾t 1m. Hái ngêi ®ã cÇn ®eo kÝnh  cã tô sè b»ng bao nhiªu ®Ó cã thÓ: a) Nh×n râ c¸c vËt ë rÊt xa b) §äc s¸ch ®Æt c¸ch m¾t 25cm C©u 4. Mét ngêi cËn thÞ, cã kho¶ng nh×n thÊy râ xa nhÊt lµ 8cm, ®eo kÝnh c¸ch m¾t 2cm. a) Muèn nh×n râ vÊt ë rÊt xa mµ kh«ng cÇn ®iÒu tiÕt, kÝnh ®ã ph¶i cã tiªu cù vµ tô sè lµ bao nhiªu? b) Mét cét ®iÖn ë rÊt xa cã gãc tr«ng (®êng kÝnh gãc) lµ 40. Hái khi ®eo kÝnh ngêi ®ã nh×n thÊy ¶nh cét  ®iÖn víi gãc tr«ng b»ng bao nhiªu. C©u 5. Mét m¾t kh«ng cã tËt cã quang t©m n»m c¸ch vâng mÆc mét kho¶ng b»ng 1,6m. H∙y x¸c ®Þnh tiªu  cù vµ ®é tô cña m¾t ®ã khi: a) M¾t kh«ng ®iÒu tiÕt b) M¾t ®iÒu tiÕt ®Ó nh×n râ mét vËt ®Æt c¸ch m¾t 20cm. C©u 6. Mét m¾t cËn thÞ cã kho¶ng thÊy râ dµi nhÊt lµ 12cm. a) Khi m¾t kh«ng ®iÒu tiÕt th× ®é tô cña m¾t lµ 62,5®ièp. H∙y tÝnh kho¶ng c¸ch tõ quang t©m ®Õn  vâng m¹c cña m¾t. b) BiÕt r»ng khi m¾t ®iÒu tiÕt tèi ®a th× ®é tô cña nã lµ 67,5®ièp. H∙y x¸c ®Þnh kho¶ng nh×n râ ng¾n  nhÊt cña m¾t. C©u 7. M t ng ả ph i đeo kính lo i gì có t ậ ở Cho bi ễ ể ủ  L có quang tâm cách võng   Câu 8. Th y tinh th  c a m t m t vi n th  t  sụ ố  ể ắ ậ ở m c là 14cm. Đ  m t th y rõ v t  ề   ủ ị ắ D1=+4đi p và cách m t 1cm. Xác đ nh vi n đi m c a m t và tiêu c  c a th y tinh th  khi không đi u ti ị Câu 9.  M t m t vi n th  mu n quan sát nh ng v t  ố ụ ố 1=+0,75đi p; mu n quan sát nh ng v t  t ế ố kính L2, Khi m t đi u ti t t ị đ nh: ậ a) Vi n đi m và c n đi m c a m t. ắ  v t t b) Khi đeo kính L1, kho ng cách ng n nh t t ấ ừ ắ ế  m t đ n v t và nhìn rõ là bao nhiêu.  c) Khi đeo kính L2, kho ng cách xa nh t t ấ ễ ộ ụ ư ộ ể ị Câu 10. M t m t vi n th  có th  xem nh  m t th u kính h i t ự ậ ở ự ủ 1mm. Tính tiêu c  c a kính c n đeo đ  th y rõ v t  h p:ợ a. Kính sát m tắ ắ b. Kính cách m t 1cm. ắ ậ ộ Câu 11. M t m t c n th  có c n đi m cách m t 11cm, vi n đi m cách m t 51cm. ể ử ậ 1. Đ  s a t a) Kính đeo sát m tắ b) Kính cách m t 1cmắ ị c) Xác đ nh c n đi m khi đeo các kính trên ể ọ 2. Đ  đ c sách cách m t 21cm, m t không đi u ti m t 1cm. ể ọ 3. Đ  đ c sách trên mà ch  có kính h i t ộ Câu 12. M t m t c n khi v  già ch  trông rõ v t t 1. Đ  nhìn rõ các v t  2. Đ  đ c sách đ t cách m t 25cm c n đeo kính s  m y? khi đó vi n đi m cách m t bao nhiêu?

26

ỏ ộ ỏ ả ậ ữ ể ọ ả ấ ộ ụ

ắ ắ ể ễ ể ự ự ậ i có đi m c c vi n cách m t 40cm và đi m c c c n cách m t 10cm. ỏ ả ầ ế ề ườ ậ ở ớ ộ ụ ườ t gì ấ t ng bao nhiêu? Cho xa mà không c n đi u ti i đó ph i đeo kính v i đ  t ế ấ ầ ấ ổ ả ể ế ề ư ữ t, nh ng đ  nhìn xa khi m t không đi u ti ắ ả ữ i này nhìn th y đi m g n nh t cách m t bao nhiêu? ắ ắ ắ ắ ắ ả ế ư ườ   i ấ ắ ị y th y đ c v t xa m t nh t bao nhiêu? ắ ủ ả ộ ộ ườ ấ ộ ậ ầ ắ   i  y nhìn m t v t g n m t ấ ị ắ ể ự ễ ể ườ ậ ở ể ầ i này có th  nhìn rõ các v t ề    xa vô cùng mà không  c n đi u ế c mang cách m t 2cm. Tính đ  b i giác c a  nh khi ng ấ ườ ậ i c n th  có đi m c c vi n cách m t 45cm. ầ ộ ụ ủ  c a kính c n đeo đ  ng ắ ắ ầ ườ ể ắ ấ ọ ỏ   i này có th    đ c sách cách m t g n nh t 25cm. H i

ườ i này khi không đeo kính là bao nhiêu. ề ỏ ả ể ọ ườ ế ỏ t ng ộ ủ ả ộ ộ ầ ặ ằ ắ

ấ ắ ộ ị ả i này ph i đeo kính có đ  t ườ ậ ả ườ ộ ụ ế ỏ ớ ạ i h n nhìn rõ là 37,5cm. ả    xa vô cùng mà không ph i ư  i đó đeo kính có đ  t t? Khi đó ng nh ấ ộ ụ ằ ể  b ng bao nhiêu đ  nhìn rõ các v t  ấ ậ ầ c v t g n m t nh t bao nhiêu. H i ng ắ i đó nhìn đ ấ ắ ướ ẽ ộ ươ ườ ặ ầ ỏ i c n th  có kho ng th y rõ ng n nh t là là 12,5cm và gi ậ ở ườ ắ c m t? Coi kính đeo sát m t. ươ ẳ ng ph ng đ t sát m t r i d ch g ộ ớ ắ ồ ị ả ấ ể ả ắ ổ ỷ

ậ ặ ắ ừ ườ ắ ộ ố ể  D=2đi p sát m t thì có th  nhìn rõ v t đ t cách m t t ế    25cm đ n

ừ ể ễ ớ ườ ỏ i đó khi không đeo kính b ng bao nhiêu. đi m c c c n và c c vi n t ắ i m t ng ự ậ ộ ụ ủ ể ắ ừ ạ ằ ề ự ỷ ườ ị c a thu  tinh th  m t ng tr ng thái không đi u ti ế ớ ạ   i tr ng i đó t t t ề ế ố t t ộ ươ ươ ự ể ầ ng. S là đi m sáng th c và ng c u lõm, C là tâm g ụ ở ươ ế ả 3. Đ  đ c sách kh i ph i l y kính c n ra thì ph i dán thêm m t tròng n a. H i kính dán thêm  có đ  t bao nhiêu? ộ Câu 13. M t ng ắ ị ậ a) H i m t b  t ố b) Mu n nhìn th y v t  ắ ặ t kính đ t sát m t. bi ắ ườ ể c) Khi đeo kính ng ậ ở ườ ứ ộ i đ ng tu i có kh  năng nhìn rõ nh ng v t  Câu 14. M t ng ố ấ ậ ầ rõ nh ng v t g n nh t cách m t 27cm thì ph i đeo kính +2đi p cách m t 2cm ấ a) Xác đ nh kgho ng nhìn rõ ng n nh t khi m t không đeo kính. N u đ a kính đó vào sát m t thì ng ấ ượ ậ ấ ượ ẫ b) Kính v n đ ắ nh t và xa m t nh t. ộ Câu 15. M t ng ị 1) Xác đ nh đ  t t, kính cách m t 5cm. ti ẫ 2) Khi đeo kính(kính v n cách m t 5cm) ng ắ ự ậ ủ kho ng c c c n c a m t ng ữ ữ 3) Đ  đ c nh ng dòng ch  nh  mà không c n đi u ti i này b  kính và đùng m t kính lúp có tiêu ặ ự c  f = 5cm đ t sát m t. Khi đó trang sách đ t cách kính lúp  bao nhiêu ? Đ  b i giác c a  nh b ng bao nhiêu ắ Câu 16. M t m t ng ườ ỏ 1) H i ng ượ ề đi u ti ấ ỳ ậ ế th  nào thì s  không nhìn th y b t k  v t nào tr ầ i này không đeo kính, c m m t g 2) Ng ng lùi d n ra xa. H i tiêu ư ế ự ủ c  c a thu  tinh th  thay đ i nh  th  nào trong khi m t nhìn th y rõ  nh? Đ  l n góc trong  nh có thay ế ổ đ i không? N u có thì tăng hay giãm. ộ ụ i đeo kính có đ  t Câu 17. M t ng 1m ả a) H i kho ng cách t ộ ế b) Xác đ nh đ  bi n thiên đ  t i đa. thái đi u ti ẽ Câu 18. Trên hình v , MN là tr c chính c a m t g ậ ủ S’ là  nh th t c a S cho b i g ng. Bi ủ t SC=16cm, SS’=28cm       C              S’ S

ế ứ ắ ừ ả ị ng. Xác đ nh kho ng cách ườ ườ ươ ả i đó có th  nhìn rõ  nh c a mình qua g ướ ươ c g ng ự ủ ươ ầ ng c u lõm. i cókho ng nhìn rõ cách m t  t i đó t ng đ  ng ị ớ

ế  20cm đ n 50cm. ườ ơ ắ t c a m t ườ ậ ố ậ ằ ữ ả ắ ỏ i này nhìn rõ nh ng v t n m trong kho ng

ườ ướ ườ ắ ặ ỏ ả ỏ c kính lúp. ộ ậ ướ ừ ở ể ễ ắ ậ ầ ườ ượ ữ ữ ắ ấ ấ ự  đi m c c vi n. ắ  xa nh t cách m t 50cm và nh ng v t g n nh t cách m t a) Tính tiêu c  c a g ả ộ b) M t ng  12cm đ n 48 cm đ ng tr ể ườ ớ ươ ừ ắ ể ủ i g  m t ng t ườ ể ấ ắ ủ ị ả i đ  góc trông  nh là l n nh t.  c a m t ng c) Xác đ nh v  trí ắ ừ ậ ữ ể ườ ộ ắ i có th  nhìn rõ nh ng v t cách m t t Câu 19. M t m t ng ể ử ậ ủ ả ợ ố i đ  ph i đeo đ  s a t 1. Tính s  kính thích h p mà ng i này đeo kính c n s  1, kính đeo sát m t. H i ng 2. Ng ắ c m t. nào tr i này b  kính ra và quan sát m t v t nh  qua kính lúp, trên vành kính có ghi x5, m t đ t sát kính 3. Ng ả ặ ậ ỏ a. H i ph i đ t v t trong kho ng nào tr ộ ộ ủ ả b. Tìm đ  b i giác c a  nh khi ng m ch ng  ậ ở ộ Câu 20. M t ng c nh ng v t  i nhìn rõ đ 15cm.

27

ả ữ ườ ộ ụ ủ c a kính mà ng ữ ượ ườ ậ ở ả ự  vô c c mà  ướ t gì? Tính đ  t ế ể i đó ph i đeo đ  nhìn rõ  nh ng v t  ậ ằ c i đó nhìn rõ đ t. Khi đeo kính ng c nh ng v t n m trong kho ng nào tr

ầ ặ i  y không đeo kính và soi m t mình trong m t g ả ề ướ ộ ươ ấ ả ả ặ ỏ ng c u lõm có bán kính 120cm. H i ph i đ t  ươ ng. Khi đó góc trong ườ ấ ng trong kho ng nào tr ớ ố ườ ậ ừ ế  20cm đ n vô cùng ể  ­2đi p thì có th  nhìn rõ các v t t ắ ể ườ ấ i  y nhìn th y  nh cùng chi u qua g ủ ủ ươ ng ộ ụ ắ i khi đeo kính sát m t có đ  t ướ ớ ạ ắ ủ c m t c a ng i h n nhìn rõ tr ễ ự ộ ụ ủ ị ậ t gì? Tìm gi ể ắ  c a m t tăng ể  đi m c c c n đ n đi m c c vi n thì đ  t ậ ị ả ặ ầ ặ ụ ướ ở ị ộ ươ ứ ộ ế ng c u lõm có tiêu c  5cm, ấ ủ ạ ề ng tr c chính và m t ph n x  v   ụ ng sao cho quang tr c chính c a kính và ị ớ ắ ấ ủ ắ ạ ở ệ ự ộ ụ  di chuy n t ị ị ủ ườ ấ i  y. ự ậ ế ộ ụ ủ ắ  c a m t khi đó? ắ  v  trí cách m t 50cm, h ể ừ ắ ế ươ  m t đ n g ủ ả ng trùng nhau, thì th y có 3 v  trí c a kính mà  nh c a m t t o b i h  trùng v i m t. Hãy xác đ nh  ự ấ ặ ấ ự ạ ấ ả ấ ậ ạ ụ ượ ả ớ ụ ộ ả   c  nh  o,

ấ ễ ử ụ ằ ộ ụ ị ậ ọ ể ướ ả c. ấ  D c a th u kính. ắ ộ ả ụ ắ ạ ặ ậ ướ   c ấ ượ ậ ể ự c v t qua th u kính. ự ậ ễ ắ ộ ườ   i ể ị ượ ậ ướ ả ố ộ ụ 1=­5đi p thì nhìn rõ đ c v t trong kho ng nào tr D c

ượ ậ ắ ầ ườ ễ ể ể ấ ằ ị ộ ụ 2 b ng baonhiêu đ  có th nhìn rõ đ i vi n th  mang kính có đ  t c v t cách m t g n nh t là D

ườ ậ ự ậ ự ể ể ắ ắ ộ ộ ị i c n th  có đi m c c vi n cách m t 42cm, đi m c c c n cách m t 12cm, quan sát m t ễ ắ ặ ặ ậ ị ự ậ ự ừ ể ễ ạ i đi m c c c n và c c vi n. ắ ắ ườ i này là 2’(1’=).  ườ ể ậ ầ ấ c 2 đi m g n nhau nh t trên v t ể i này có th  phân bi ệ ượ t đ

ắ ủ ự ể ể ễ ộ ự ậ ố ắ ậ ề ế ắ ạ ắ ộ t,

ộ ậ ắ ầ ế ấ t kính đeo

ườ ấ ắ ậ ị ủ ườ ự ễ ắ ả i có đi m c c vi n cách m t 50cm. H i ng i  y ph i đeo kính gì

t. ậ ặ ạ ự ậ ể ộ ỏ ế  vô c c mà không ph i đi u ti  10đi p thì m t có th  th y rõ v t đ t t i đi m c c c n mà ả ộ ể ể ấ ậ ở  b ng bao nhiêu đ  th y rõ các v t  ộ ụ ạ ườ ấ i  y đeo m t lo i kính  có đ  t ề t. Tính kho ng cách trông rõ ng n nh t c a ng ả ề ể ấ ườ i đó ắ ắ ấ ủ ỏ ể ể ả ở ị ấ ắ ế ắ ậ ặ ườ ộ ậ ộ ắ ị ễ ế ặ ả ắ ố ọ ộ ấ ằ i vi n th  có kho ng cách nhìn rõ ng n nh t b ng 1,2m, mu n đ c m t quy n sách đ t

ắ ặ ả ể ấ ự ằ ấ ỉ ấ ắ

ườ ự ễ ể i có đi m c c vi n C ắ V cách m t 50cm ị ậ ườ ị ậ ườ ấ ắ 1. M t ng i  y b  t ề ả ắ m t không ph i đi u ti m t.ắ 2. Ng ươ c m t đ  ng g ấ ứ ả ớ ị nh l n nh t  ng v i v  trí nào c a c a g ộ Câu 21. M t ng ắ c m t. tr ắ ướ 1. M t này b  t ể ừ ể ỏ 2. B  kính ra đ  quan sát rõ khi v t di chuy n t hay giãm, hãy ch ng minh? Xác đ nh đ  bi n thiên đ  t 3. Đ t m t g ộ ắ phía m t. Dùng m t th u kính h i t ươ g tiêu c  và ba v  trí đó c a th u kính? Câu 22. Th u kính có tiêu c  f, v t là đo n sáng AB đ t vuông góc v i tr c chính, cách th u kính 15cm  ị ề cho  nh th t; d ch chuy n AB d c theo tr c chính v  phía th u kính m t đo n 10cm thì thu đ ộ ớ ả nh này có đ  l n b ng  nh tr ủ ự a) Tìm tiêu c  f và đ  t ự ườ ậ ư ự ậ ộ i c n th  có c c c n cách m t 15cm, c c vi n cách m t 45cm, s  d ng th u kính trên nh   b) M t ng ắ ặ ấ kính lúp;m t đ t trên tr c chính cách quang tâm th u kính m t đo n 5cm. Tìm kho ng cách đ t v t tr ấ ể ườ th u kính đ  ng i này quan sát đ ể ộ ắ ị ườ ậ i c n th  có đi m c c c n cách m t 10cm và đi m c c vi n cách m t 18cm. M t ng Câu 23. M t ng ị ậ ễ ắ ự ậ ị khác b  t t vi n th  có đi m c c c n cách m t 50cm? ườ ị ậ ậ t c n th  khi mang kính có đ  t i b  t 1. Ng m t?ắ 2. Ng 20cm. Câu 24. M t ng ự ỏ ậ v t nh  qua kính lúp có tiêu c  5cm. M t đ t cách kính 2cm ị 1. Xác đ nh v  trí đ t v t.  ủ ả ộ ộ 2. Tính đ  b i giác c a  nh khi ng m ch ng t ủ ấ 3. Năng su t phân li c a m t ng Hãy tính xem khi dùng kính lúp nói trên ng là bao nhiêu. Câu 25.M t c a m t quan sát viên có đi m c c c n cách m t 0,1m và đi m c c vi n 0,5m ầ a. Quan sát viên này có m t  thu c lo i gì? Mu n nhìn rõ v t cách m t 40cm mà không c n đi u ti ớ ộ ụ ằ ả  b ng bao nhiêu quan sát viên này ph i đeo kính v i đ  t ấ ể b. Khi đeo kính trên, quan sát viên có th  nhìn th y m t v t cách m t g n nh t là bao nhiêu. Bi sát m t.ắ Câu 26. a. M t c n th  c a m t ng ự ộ ụ ằ có đ  t ố ế b. N u ng ầ ắ không c n đi u ti ễ ị ở ề c. Tr  v  già m t c n th  hoàn toàn tr  thành vi n th . H i lúc đó m t ph i đeo kính gì đ  có th  trông  th y m t v t  đ t cách m t 25cm. Kính sát m t. Câu 27. M t ng ắ cách m t 30cm ộ ụ ủ a. Tính đ  t  c a th u kính ph i đeo ( M t đ t sát kính) ườ ế ả ặ b. N u ng i đó ch  có kính mà tiêu c  b ng 36cm thì ph i đ t m t cách kính bao nhiêu đ  th y rõ nh t,  ắ ể ặ quy n sách đ t cách m t 30cm. ắ ủ Câu 28. M t c a m t ng i này b  t a. Ng ộ t gì

28

ả ả ấ ế ề ườ ậ ở ộ ụ t ng bao nhiêu?(kính i đó ph i đeo kính có đ  t vô cùng không ph i đi u ti

ắ ấ ắ ể ỷ ằ ầ ấ ặ ầ ố ấ ắ ấ ấ ừ ỉ ắ ẫ ầ ế ề ỳ ộ ề t. Khi đi u ti ụ ố ắ ậ ế ố t t ự ậ C cách m t 10cm. Khi đeo kính m t nhìn th y đi m g n nh t cách m t là bao nhiêu. ườ ắ i ta c t m t b n thu  tinh có hai m t song song b ng hai m t c u lõm có cùng bán kính  ể ạ  s  ­1đi p. ế ạ ế ủ ị ấ ỷ t c a thu  tinh làm th u kính. M t m t c n th  đeo th u kính v a ch  t o sát m t thì th y rõ  ắ ự i đa(V n mang kính sát m t) thì m t ch  nhìn rõ các   vô c c không c n đi u ti ắ ỳ ắ ấ ụ ố s  ­0,5dp thì

ạ ế ế ừ ỏ ấ ậ ế i h n nào? ớ ạ ỏ ế ể ấ ụ ố ủ i h n nào? Cho bi t khoang cách t u quang tâm đ n vong m c là

ộ ể ự ắ ị ấ ế ề ự ự ể ắ ỷ ế ấ ộ ắ ế t t gì.  vô c c không đi u ti ổ ể

ắ i h n nhìn rõ c a m t ấ ả ề ự ậ ở ủ ấ ụ ố ủ ắ ể ắ vô c c mà không đi u s  c a th u kính ph i ghép sát m t đ  m t nhìn th y v t tế ắ ấ ễ ự ậ ầ ự ắ ầ ượ t 0,5m và 0,15m ị ậ ộ t gì v  m t? ắ ấ ể ườ i có đi m c c vi n và đi m c c c n cách m t l n l ề ắ ấ ắ ậ ặ ộ ụ ể ề ấ ắ bao nhiêu đ  nhìn th y v t đ t cách m t 20cm không đi u

ủ ậ ộ ậ ườ ắ ắ i này quan sát m t v t cao 4cm cách m t 0,5 m. Tính góc trông c a v t qua m t th ng không

ụ ố ủ ề ề ể ắ ỷ ị ng v  già b  vi n th  khi đi u ti s  c a thu  tinh th  thêm 1dp i đa thì tăng t ế ố t t

ườ ự ậ ấ ộ ậ ự ả ề ắ ắ ể  s  c a th u kính ph i mang(cách m t 2cm) đ  quan sát m t v t cách m t 25cm không đi u t.ế ắ ầ ượ ự ậ ắ ậ ự ề ể ễ ộ ị t là 40cm và

1 th u kính L

2 sao

2. ấ

ụ ố ủ ắ ể ậ ở ự ể ề ả ấ ả ấ s  c a th u kính ph i ghép sát vào m t đ  có th  nhìn th y v t vô c c mà không ph i đi u t.ế ầ ướ ủ ể ọ i c a L i ta ghép sát vào ph n d ự ậ ắ ệ ấ ỏ ặ ầ ắ ộ ấ ấ ỷ t su t n=1,5.

ễ ể i c n th  có đi m c c vi n C ể ử ậ ườ ậ ị ả i đó ph i đeo kính gì, t ộ t này ng vô cùng. ườ ư ộ ự ố ỳ ề ự ắ V cách m t 20cm.  ậ ở ể ụ ố  s  bao nhiêu đ  nhìn rõ các v t  ậ ắ i này mu n đ c m t thông báo cách m t 40cm nh ng không có kính c n mà l ả ể ọ ượ c thông báo trên mà không ph i đi u ti ộ ạ ử ụ i s  d ng m t  ấ   ả ặ ế t thì ph i đ t th u

ậ ở ượ ườ ả ố ớ ị i c n th  ph i đeo kính đ  có đ  t D=­2đi p m i nhìn rõ đ c các v t xa. Ng i ườ ậ ớ ươ ộ ươ ể ự ầ ng v i g ộ ụ ng c u lõm có tiêu c  f =10cm ể ả ặ ươ ươ ườ ề ặ ả i đó ph i đ t g ng cách m t ng ng

ộ ị ườ ị ườ ừ ặ ượ ả ả ế ng xa d n. Đ n m t v  trí xác đ nh ng ươ i thích. Tính kho ng cách t ư ươ i đó đ a g ỏ ơ c chi u nh  h n trong g ấ ả i nhìn th y rõ  nh  ế ươ ườ ng  i đó đ n g ạ i đó l  m t ng ầ ng. Gi ố b. Mu n nhìn th y v t  đeo sát m t)ắ ắ ể c. Đi m c c c n C ộ ả ặ Câu 29. Ng ộ R=100cm đ  t o thành m t th u kính phân k  có t a. Tính chi ậ ở các v t  ậ v t cách m t 25cm ắ b. H i n u m t đó b  th u kính nói trên và mang vào th u kính phân k  khác (sát m t) có t ớ ạ có th  th y rõ các v t trong gi ắ c. T  s  c a m t bi n thiên trong gi 16mm. ắ ơ Câu 30. M t m t c  tiêu c  thu  tinh th  là 18mm khi không điêud ti ắ ị ậ ừ ả ạ  quang tâm đ n võng m c m t là 15mm. M t b  t a. Kho ng cách t ắ ậ ở ả ụ ố ủ t(kính sát m t)  s  c a th u kính ph i măng đ  m t th y v t  b. Đ nh tiêu c  và t ị ữ ự ạ Câu 31. M t m t có quang tâm cách võng m c d’=1,52cm. Tiêu c  thuye tinh th  thay đ i gi a hai giá tr   f1=1,5cm đ n fế 2=1,415cm ớ ạ ị a. Xác đ nh gi ự b. Tính tiêu c  và t ti ể c. Khi đeo kính m t nhìn th y đi m g n nh t cách m t bao nhiêu? ể ắ ủ Câu 32. M t c a m t ng ườ a. Ng i này b  t ả b. Ph i ghép sát vào m t th u kính có đ  t t.ế ti ườ c.Ng mang kính. ị ễ ộ Câu 33. M t m t th ễ ể ị a. Xác đ nh đi m c c c n và c c vi n ụ ố ủ b. Tính t ti ể Câu 34. M t m t c n th  khi v  già có các đi m c c c n và đi m c c vi n cách m t l n l 100cm a. Tính t ti ấ ườ b. Đ  có thê dùng kính L 1 nói trên khi đ c sách ng ự ủ ể cho khi m t nhìn qua h  th u kính ghép sát có đi m c c c n cách m t 20cm. Tính tiêu c  c a L ế c. L2 là m t th u kính m ng có hai m t c u cùng bán kính R. Thu  tinh làm th u kính có chi Tính R ắ ủ Câu 35.M t c a m t ng ườ a. Đ  s a t ọ b. Ng ấ th u kính phân k  có tiêu c  15cm. Đ  đ c đ ắ kính cách m t bao nhiêu. Câu 36. M t ng này soi g ể a. Khi không đeo kính, đ  có th  nhìn rõ  nh cùng chi u trong g mình bao nhiêu? ừ ị b. T  v  trí trên đây ng ề ủ c a mình ng lúc sau. KÍNH LÚP

29

ộ ấ ố ừ ở ể ộ ụ  +10 đi p đ  làm kính lúp. ắ  vô cùng ắ ườ ủ ủ ự ậ ạ ủ ả ừ ở ể ộ ộ ộ ộ đi m c c c n. i quan sát ng m ch ng ả ộ ễ ể ự ấ ủ ị i này là 25cm. M t đ t sát kính. ự ậ m t đ n đi m c c c n là 10cm và đi m c c vi n là 50cm, ố ộ ậ ỏ ả ộ ườ ạ ủ ả ả ặ ộ ộ ắ ặ ừ ắ ế ể ắ ặ  +10 đi p. M t đ t sát sau kính. c kính ườ ấ ợ ng h p sau: i  y và đ  phóng đ i c a  nh trong các tr

ắ ể ủ ặ ạ ự ậ ườ ấ ườ ấ ộ ự ộ i tiêu đi m c a m t kính lúp, tiêu c ể ớ ụ

ộ ộ ạ ị ộ ấ ả ớ ạ ườ ấ i  y i h n nhìn rõ là 3,5cm. Ng i c n th  có kho ng nhìn rõ ng n nh t là 15cm và gi ộ ắ ặ ỏ ả ễ ể ủ ả ộ ậ ả ặ ậ ộ ộ đi m c c c n và đi m c c vi n. ắ ự c kính ắ ợ ng h p ng m ch ng ấ ậ ữ ự ể ừ ở ể ả ắ c ộ ậ ặ ướ ủ ệ ượ t đ ả ộ c m t kính ấ ườ t năng su t phân ly c a m t ng ườ ấ i  y còn phân bi ườ ộ ự i có kho ng nhìn rõ ng n nh t là 25cm, quan sát m t v t AB=2mm đ t tr ặ i đó đ t sau kính và cách kính 1cm. ủ ự ậ ườ ứ ườ đi m c c c n ằ ắ ạ ủ ả ị ị ậ ư ớ ệ ừ ở ể ắ i này ng m ch ng  ậ ứ ứ ấ ộ ộ ườ ủ ớ ộ ấ i th  hai b  c n th  có kho ng nhìn rõ ng n nh t là 15cm, cũng quan sát v t AB b ng kính lúp ứ i th i th  nh t. Hãy tính đ  b i giác c a kính lúp  ng v i ng

c, Cv cách m t l n l ắ ặ

ộ ậ ặ ướ ự ủ ả ộ ả ừ ậ ế ặ ể ườ ắ ả i đi m c c c n cách m t l=20cm. Hãy tính kho ng cách t ệ ắ c m t hi n  ng kính góc v t đ n kính lúp và tính đ ắ ự ậ ộ ộ ế ằ t r ng đ  l n c a v t AB=0,1cm. ế ộ ớ ủ ậ ả ắ ậ ắ ạ ủ ủ ị ằ ặ 10cm đ n 20cm. Đ t m t t i tiêu ừ ả ặ ậ ớ ạ ộ ỏ i h n nhìn rõ c a m t m t c n th  n m trong kho ng cách t ể ử ụ ộ ự ủ ắ ắ ể ộ ủ i tiêu đi m c a m t kính ượ ặ ạ c đ t t ể ỏ ự vô c c. ệ ướ ể ế ắ ị ừ ở c nh  nh t c a v t mà m t còn có th  phân bi t khi nhìn qua kính lúp, bi t năng ấ ỏ ­4 rad. ả ớ ạ ắ ộ i h n nhìn rõ là 35cm ắ i c n th  có kho ng nhìn rõ ng n nh t D=15cm và gi ắ ặ ấ ự ườ ỏ ướ c kính? ườ ễ đi m c c c n và c c vi n ợ ng h p ng i này quan sát m t v t nh  qua kính lúp có tiêu c  5cm. M t đ t cách kính 10cm. ả ặ ậ ộ ộ ấ ắ ườ i này ng m ch ng  ấ ả ừ ở ể ữ ự ậ ể ự ậ ườ ắ ắ   i này là 1’. Tính kho ng cách ng n nh t gi a hai đi m trên v t mà m t ườ c khi quan sát qua kính. ị ộ ậ ả ủ ả ắ ủ ệ ượ t đ i này còn phân bi ấ ộ ụ có đ  t ừ ở ộ ụ ắ +10dp ự  vô c c ạ ủ ả ừ ở ể ủ ủ ườ ự ấ ắ ộ i quan sát ng m ch ng đi m c c ộ ộ ộ ộ ộ ế ắ ặ c=25cm. M t đ t sát kính t OC ư ườ ị t là 10cm và 50cm. Ng i này dùng kính

ắ ầ ượ ể ộ ậ  +10dp đ  quan sát m t v t nh . M t đ t sát kính. ướ ả ỏ c kính? ườ ả ặ ộ ộ ợ ng h p sau: ừ ở ể ễ ắ Câu 1. Dùng m t th u kính có đ  t a) Tính đ  b i giác c a kính khi ng m ch ng  ộ b) Tính đ  b i giác c a kính và đ  phóng đ i c a  nh khi ng ườ ắ Kho ng nhìn rõ ng n nh t c a ng ả ườ ậ i c n th   có kho ng cách t Câu 2. M t ng ộ ụ ỏ quan sát m t v t nh  qua kính lúp có đ  t ướ a. H i ph i đ t vâth trong kho ng nào tr ắ ứ ủ ớ b. Tính đ  b i giác c a kính  ng v i m t ng ự ừ ở ể ễ ắ  đi m c c vi n ­ Ng i  y ng m ch ng  ắ ự ậ ừ ở ể  đi m c c c n i  y ng m ch ng  ­ Ng ắ ể ườ Câu 3. M t m t bình th ng có đi m c c c n cách m t 24cm, đ t t ặ ộ ậ 6cm đ  nhìn m t v t AB=2mm đ t vuông góc v i tr c chính. Tính: ủ ậ a. Góc trông  c a v t khi nhìn qua kính lúp ủ b. Đ  b i giác c a kính lúp ủ ừ ắ c. Ph m vi ng m ch ng c a kính lúp ườ ậ Câu 4. M t ng ỏ quan sát m t v t nh  qua m t kính lúp có tiêu c  5cm. M t đ t cách kính 10cm. ướ 1. H i ph i đ t v t trong kho ng nào tr ự ậ ườ 2. Tính đ  b i giác c a  nh trong các tr ấ ắ ườ ế 3. Bi i này là 1’. Tính kho ng cách ng n nh t gi a hai đi m trên v t  mà ng ắ Câu 5. M t ng ắ lúp (tiêu c  10cm) và cách kính 6cm; m t ng ộ ộ a. Hãy tính đ  phóng đ i c a  nh và đ  b i giác c a kính khi ng ả ộ b. M t ng ườ ề trên và cùng các đi u ki n nh  v i ng hai. Câu 6. Đ t m t sau kính lúp tiêu c  4cm m t kho ng a=2cm, khi đó  nh c a m t v t đ t tr ạ ra t ủ ả c a  nh và đ  b i giác c a kính lúp khi đó, bi Câu 7. Gi ủ ể ậ đi m c a m t kính lúp(tiêu c  f=3cm) đ  quan sát các v t. H i ph i đ t v t cách kính bao nhiêu. Xác  ừ ớ ạ ị i h n ng m ch ng c a m t khi s  d ng kính lúp. đ nh gi ả ộ ấ ằ ắ ậ ắ 2. M t m t không có t t, có kho ng nhìn rõ ng n nh t b ng 25cm, đ ắ ẫ ộ ậ ậ ế ằ ể t r ng m t v n nhìn rõ v t khi d ch chuy n đi 0,8cm lúp đ  quan sát m t v t nh . Bi ắ ủ ộ ộ ủ ự a. Hãy tính tiêu c  f c a kính và đ  b i giác c a kính khi ng m ch ng  ấ ủ ậ ị b. Hãy xác đ nh kích th ủ su t phân li c a m t là 4.10 ườ ậ Câu 8. M t ng Ng a. Ph i đ t v t trong kho ng nào tr b. Tính đ  b i giác c a  nh trong các tr c. Năng su t phân li c a m t ng ng  Câu 9. M t kính lúp là th u kính h i t a. Tính đ  b i giác c a kính khi ng m ch ng  b. Tính đ  b i giác c a th u kính và đ  phóng đ i c a  nh khi ng ậ c n. Cho bi ộ ậ Câu 10. M t ng òi c n th  có các đi m C ể ộ ụ lúp có đ  t ậ a. V t ph i đ t trong kho ng nào tr ạ b. Tính đ  b i giác và đ  phong đ i trong tr ­ Ng m ch ng ộ ự  đi m c c vi n

30

ắ ừ ở ể đi m c c c n ự ượ ả ườ ủ ả ắ ặ ạ c quan sát qua kính lúp có tiêu c  2cm, m t đ t t ắ ợ i F’. Tính góc  ng h p m t quan sát viên ự ậ ướ c 0,3mm đ ớ ự ậ  đi m c c c n D =25cm ắ ể ộ ộ ự ậ ỏ ấ ể ả ắ ử ụ ắ ế ừ ườ ặ ặ ể ớ ạ i h n nhìn rõ t 11cm đ n 65cm. M t đ t cách kính ở ể ấ ướ ậ c v t nh  nh t mà m t s  d ng kính đ  có th  nhìn rõ. i quan sát có gi

ị ạ ắ ợ ắ ề ủ ộ ộ ng h p m t không đi u ti ấ ự ụ ộ ụ ố ừ ứ ế t ặ ồ  gi ng h t nhau cùng tiêu c  30mm đ t đ ng tr c sao cho hai quang tâm cách

ụ ở ệ vô c c, trên tr c chính, cho b i h ấ ự ế ầ ộ ớ ủ ả ậ ệ ỏ ở đâu đ   nh ự  vô c c ấ   nh đ n th u kính g n nh t ườ ằ ng. Tính đ  l n c a  nh. ả ặ ậ ở ả ể ả ư ữ ổ xa thì không ph i đeo kính nh ng khi đeo kính có t ụ ố  s ắ ườ i này ừ ạ ề ự ậ ủ ườ i này t tr ng thái không đi u ti ế ố t t i đa m t ng ộ ể ả ặ ậ ộ ộ ế ạ ả ị

ể ắ ộ ườ ọ ụ ự ườ ậ ở ự ể ể ề ả ả ế i có đi m c c vi n cách m t 50cm  kính mà ng i này ph i đeo đ  có th  nhìn rõ các v t xa vô c c mà không ph i đi u tế ể ọ ượ ắ ầ ườ ấ c trang sách cách m t g n nh t là 20cm. i này có th  đ c đ ự ậ ể ắ ỏ ữ ỏ ườ ữ ề ế ả ộ ỏ c nh ng dòng ch  nh  mà không ph i đi u ti i này b  kính ra và dùng m t kính lúp t, ng ể ọ ượ ự ặ ắ ả ặ ộ ộ ủ ả ­ Ng m ch ng  ậ Câu 11. a. V t có kích th trông c a  nh và so sánh v i góc trông khi không dùng kính. Trong c  hai tr ề đ u quan sát  b. M t có năng su t phân li 1’ và có kho ng c c c n D=25cm dùng kính lúp có đ  b i giác 12,5 đ  quan  sát. Tính kích th Câu 12. Kính lúp có f=4cm. M t ng 5cm a. Xác đ nh ph m vi ng m ch ng ớ ườ b. Tính đ  b i giác c a kính  ng v i tr ệ Câu 13. Hai th u kính h i t nhau 20mm ộ ậ ở ủ ẽ ả a. V   nh c a m t v t  ừ ả ả b. Tính kho ng cách t ắ c. V t có góc trông 0,1rad khi nhìn b ng m t th ộ ậ ể d. H  trên dùng làm kính lúp đ  quan sát m t v t nh . Ph i đ t v t  ậ ở ườ ứ Câu 14. Môt ng i đ ng tu i nhìn nh ng v t  ặ ọ ượ c trang sách đ t cách m t 25cm 1dp thì đ c đ ể ị ị ễ ự ủ a. Xác đ nh v  trí c a các đi m c c vi n và c c c n c a ng ề ế ế ộ ế ị ủ ộ ụ ắ t đ n đi u ti b. Xác đ nh đ  bi n thiên c a đ  t ỏ ấ ộ ậ ỏ ườ i này b  kính ra và dùng m t kính lúp trên vành có ghi x8 đ  quan sát m t v t nh (l y D=25cm).  c. Ng ướ ắ c kính? Xác đ nh ph m vi bi n thiên đ  b i giác  M t cách kính 30cm. Ph i đ t v t trong kho ng nào tr ủ ả c a  nh Câu 15. M t ng ị a. Xác đ nh đ  t ti b. Khi đeo kính, ng H i đi m c c c n cách m t bao xa. c. Đ  đ c đ có tiêu c  5cm đ t sát m t. Khi đó trang sách ph i đ t cách kính bao nhiêu? Tính đ  b i giác c a  nh.

Ể ị ộ ậ ể ủ KÍNH HI N VI ự 1=1cm, th  kính có tiêu c  f ự 2=4cm. Hai kính cách nhau

ự ườ ắ ng h p ng m ch ng ợ ộ ừ ở ạ ủ ả ắ ng h p ng m ch ng ự ậ  đi m c c c n. ỏ ừ ở ể ộ ậ ắ ợ ự  đi m cách m t 20cm đ n vô c c, quan sát m t v t nh  qua kính ớ ạ ắ ặ ừ ể  10đi p. M t đ t cách kính 10cm. ắ ủ ả ạ ắ c m t(tính ph m vi ng m ch ng c a kính lúp) ộ ộ ạ ổ ủ ườ i có gi ố ả ặ ậ ể ừ ướ ủ ả c phép nói trên thì đ  b i giác c a  nh thay đ i trong ph m vi nào. ể ộ

ả ữ 1=5mm 2=20mm

ộ ắ ủ i tiêu đi m  nh c a th  kính ự ể ả ố ả ặ ở ỏ ậ ở ườ ị ộ ộ  vô c c. Tính đ  b i giác trong tr ợ ng h p này? ủ  đâu đ   nh cu i cùng  ừ ể ả ủ ủ ể ộ ị ự 1=0,6cm; Th  kính có tiêu c  f ự 2=3,4cm. Hai kính cách Câu 1. V t kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  f 17cm ấ ộ ộ a. Tính đ  b i giác trong tr  vô c c. L y Đ=25cm ườ ộ ộ b. Tính đ  b i giác  c a kính  và đ  phóng đ i c a  nh trong tr ế ộ i h n nhìn rõ t Câu 2. M t ng ộ ụ lúp có đ  t ỏ a. H i ph i đ t v t trong kho ng nào tr ậ ượ b. Khi di chuy n v t trong kho ng đ ặ ể Câu 3. M t kính hi n vi có nh ng đ c đi m sau: ự ủ ậ ­ Tiêu c  c a v t kính f ị ự ủ ­ Tiêu c  c a th  kính f ọ ủ ­ Đ  dài quang h c c a kính  ặ ạ M t c a quan sát viên đ t t 1. H i v t AB ph i đ t  ắ ạ 2. Tính ph m vi ng m ch ng c a kính  ậ Câu 4. V t kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  f nhau 16cm

31

ậ ả ế ự ừ ộ ọ t(Kho ng nhìn rõ t ắ ỡ ỏ ể  25cm đ n vô c c) dùng kính hi n vi này đ   ộ ộ ậ ượ ầ ể ủ ả ế t ng c khi quan sát đã l c t m kính cho v t m  su ng ậ ể ố ộ ọ ướ ữ ậ ở  vô c c. Tinhd kho ng cách gi a v t và kính và đ  b i giác c a  nh ắ ừ ở ỡ ố ề  vô c c. H i B ph i d ch chuy n  ng kính đi bao nhiêu? Theo chi u

0. Tính chi u cao c a  nh trên phim ề ố ả  và mu n  nh thu đ ả ặ

ả ấ ộ ụ ả ị ỷ ộ ả ướ t, tr ỏ ấ ủ ồ , tiêu c  f ỳ c và  ể ng đ ặ ướ ự 1=7cm, đ t tr ượ ướ c h ự 2=­10cm. Hai kính cách nhau 2cm. Máy đ r t xa. ỳ ế ụ ả ấ ả ấ ả ủ ả ượ ấ ư ướ c nh   ằ c có cùng kích th ộ

­4rad). Tính kho ng cách ng n nh t gi a gi a hai đi m trên v t  ậ

ộ ể ự ậ ượ c ườ ủ ệ ậ ượ ặ ả c đ t . V t đ t kho ng nhìn rõ ỉ ả ế ể ắ t ể ọ ủ ắ ắ ể ữ ữ ể ỉ ố ộ ề ườ ả ạ ủ ủ ả ệ ượ t đ ộ ấ ả c hai  nh c a chúng qua kính hi n vi ả ậ ề ủ ả ủ ể i còn có th  phân bi ộ ớ i quan sát ph i đi u ch nh đ  dài  ng kính

ỏ ấ ắ ườ ắ ố ộ ậ ự ậ ượ ặ ể ắ ủ ậ c đ t cáchv t kính d t, có kho ng nhìn rõ ng n nh t là 25cm, quan sát m t v t nh  qua kính hi n vi  1=0,56cm và m t c a ậ ườ ả ị c đ t sát m t ngay sau th  kính. ắ ọ ủ ộ ộ ủ ả ị ộ ủ ắ ạ

i m t t ự 1=0,54cm và th  kính tiêu c  2cm. V t đ ượ ặ ộ ị ự ậ ừ ở ể  đi m c c c n ả ị ừ ở ữ ậ ộ ộ ủ ậ ắ ự  vô c c

ể ậ ồ ặ ằ ị ị ự 1=0,5cm, th  kính tiêu c  f ả ị ữ ậ ộ ớ ể ụ ả ể ộ ị ị ạ ặ ộ ự 2=3cm, đ t cách nhau 19cm. Kính đ ượ   c ự 1=1cm, th  kính tiêu c  f ị ủ ắ ị ộ ộ ấ ộ ậ ườ ắ

ị ỏ ng, có kho ng nhìn th y rõ ng n nh t b ng 25cm, quan sát m t v t nh   ự 2=2cm cách nhau 187,25mm. ị ự 1=7,25mm và th  kính có tiêu c  f ả ể ả ị ự 1=0,5cm, th  kính có tiêu c  f ự 2=2,5cm; Kho ng cách ữ

ỏ ủ ườ ế ế ắ ể ỉ i quan sát dùng kính hi n vi đó đ  quan sát m t v t nh  dài , và đi u ch nh kính đ  nhìn rõ  ừ  25cm đ n vô cùng, ộ ậ i h n nhìn rõ c a ng nh c a v t mà m t không ph i đi u ti ề i này là t t. Bi t gi ả ừ ậ ế ủ ả ườ ế ể ề ậ i h n nhìn rõ t ế ớ ạ ầ ườ ề ậ ả ộ ể ạ ủ ả ườ ả ợ ỏ ể ứ ấ i th  nh t. H i đ   ề i đó ph i di chuy n v t bao nhiêu theo chi u nào. Tìm  ng h p này và

1=1cm; f2=4cm. Hai kính cách

ự ầ ượ ủ ể t là f

1=1cm và f2=4cm.

ắ vô c c(Cho D=25cm) ự ạ ủ ả ự ậ ủ ắ ộ ộ ộ ộ ậ ể ị ừ ở ể  đi m c c c n. t là f ọ ủ ự ậ ễ ở ự ể ể ắ 1. M t h c sinh A có m t không có t ự ộ ế quan sát m t v t m  m ng  2.M t h c sinh B cũng có m t không có t ự ắ im B cũng ng m ch ng  phía d ế ế ấ t su t c a thu  tinh n=1,5 t t m kính dày 1,5mm và chi nào? Bi ộ ậ ấ ạ ủ câu 5. V t kính c a m t máy  nh có c u t o g m m t th u kính h i t ộ ụ ớ ồ ấ đ ng tr c v i m t th u kính phân k , tiêu c  f ộ ậ ở ấ ủ ụ ả ch p  nh c a m t v t  ừ ấ ả  th u kính phân k  đ n phim 1. Tính kho ng cách t ậ ừ ỗ ườ ứ ế i đ ng ch p  nh là 3  ch  ng t góc trông v t t 2. Bi ằ ộ ụ ộ ậ ế 3. N u thay v t kính nói trên b ng m t th u kính h i t ự ằ trên thì th u kính ph i có tiêu c  b ng bao nhiêu? Và phim ph i đ t cách th u kính m t kho ng b ng bao nhiêu ự ậ Câu 6. V t kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  5mm, thi kính có tiêu c  4cm. V t đ ậ ắ ệ ặ ướ i quan sát, m t không có t đ t tr c tiêu đi n v t kính, cách tiêu di n 0,1mm. Ng ố ấ ề ắ ng n nh t là 20cm, đi u ch nh  ng kính đ  m t quan sát không ph i đi u ti ộ ộ ộ a. Tìm đ  b i giác c a  nh và đ  dài quang h c c a kính hi n vi ấ b. Năng su t phân li c a m t là 2’(1’=3.10 ườ ắ mà m t ng ằ ể ộ ộ c. Đ  đ  b i giác có đ  l n b ng đ  phóng đ i k c a  nh ng ằ b ng bao nhiêu. ộ Câu 7. M t ng có v t kính tiêu c  f ng i quan sát đ a. Hãy xác đ nh đ  dài quang h c c a kính, đ  phóng đ i k c a  nh và đ  b i giác c a kính khi ng m  ch ng  b. Xác đ nh kho ng cách gi a v t và v t kính, và đ  b i giác c a kính khi ng m ch ng  Câu 8.  ự 2=2,25cm và m t ộ ể ụ ả ộ 1. M t kính hi n vi dùng đ  ch p  nh g m v t kính tiêu c  f ằ ả ị kính  nh P đ t sau th  kính, cách th  kính b ng 36cm. Kho ng cách gi a v t kính và th  kính b ng 18cm.  ủ ậ ộ ườ Ng i ta dùng kính hi n vi đó đ  ch p  nh m t vâth có đ  l n AB=. Hãy xác đ nh v  trí c a v t đ   ộ ớ ủ ả phóng đ i và đ  l n c a  nh. ể ậ 2. M t kính hi n vi có v t kính có tiêu c  f ự ừ ở ủ ậ  vô c c. Hãy xác đ nh v  trí c a v t và đ  b i giác c a kính. ng m ch ng  ấ ằ ả ắ ườ ộ i m t bình th Câu 9. M t ng ể ậ ộ ằ b ng m t kính hi n vi có v t kính tiêu c  f ủ ỏ ộ ộ ế H i đ  b i giác c a kính bi n thiên trong kho ng nào? ộ ủ ậ Câu 10. V t kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  f gi a chúng là 18cm. ể ộ ườ a. M t ng ế ớ ạ ả ủ ậ ộ ộ ả  v t đ n v t kính, đ  b i giác c a kính và góc trông  nh. hãy tính kho ng cách t ế ừ ứ ườ ộ  20cm đ n 1m, quan sát ti p theo ng b. M t ng i th  hai,  có gi ủ ậ ả nhìn rõ  nh c a v t mà không c n đi u ti t, ng ủ ộ ộ đ  b i giác c a kính và góc trông  nh khi đó. Hãy tính đ  phóng đ i dài c a  nh trong tr ớ ộ ộ so sánh v i đ  b i giác ộ ị ậ Câu 11. V t kính và th  kính c a m t kính hi n vi có các tiêu c  l n l nhau 17cm ừ ở a. Tính đ  b i giác khi ng m ch ng  ộ b. Tính đ  b i giác c a kính và đ  phóng đ i c a  nh khi ng m ch ng  ự ầ ượ ộ ủ Câu 12. V t kính và th  kính c a m t kính hi n vi có các tiêu c  l n l ộ Đ  dài quang h c c a kính là  ườ Ng i quan sát có đi m c c c n cách m t 20cm và đi m c c vi n vô cùng

32

ỏ ả ặ ể ướ ể ả ặ ậ ặ

ườ ả ị  v t kính­ th  kính: 20cm ự ị ố ộ ỏ ươ ươ ề ọ ả ặ ở i ph i đ t đâu và có i thì con ng t qua con ng

ộ ộ ị ộ ể ủ ự ầ ượ t là 4mm và 25mm. Các quang tâm

ị ở ả ự  vô c c ặ ể ủ ậ ể ạ ượ ả ị c  nh c a v t  lên màn đ t cách th

1 và L2 l n l

ế ằ ộ ớ ủ ậ t r ng đ  l n c a v t là 25cm. ở ấ ụ ố ầ ượ ượ ấ ạ s  25dp ự t có tiêu c  3mm và t c c u t o b i hai th u kính L

ộ ắ ậ ể ự ậ ườ ậ ể ậ ị i c n th  có đi m c c c n cách m t 14cm dùng kính đ  quan sát v t AB có  có đ  cao

ả ề ủ i F ế ố t t ắ ặ ạ 2’ và quan sát  nh sau cùng đi u ti i đa. Chi u dài c a kính lúc đó là 20cm. Hãy tính: ị ậ ế ề ế   nh trung gian đ n th  kính  AB đ n v t kính ừ ả ừ ủ ộ ể ủ ư ụ ấ ồ ỏ

1=0,52cm. Đ  b i giác khi đó G=250 ả  vô c c và có kho ng th y rõ ng n nh t là D=25cm.

ả ỏ ặ ướ ậ ộ ậ i quan sát m t v t nh  đ t tr ắ ề ộ c v t kính m t kho ng d ự ộ ộ ắ ừ ở ể ấ ấ

ộ ộ ả ị ể ả ể ề ậ ở ạ c ph i d ch chuy n v t bao nhiêu theo chi u nào? Đ  b i giác khi đó là bao ị i C t

1 tiêu c  fự 1=0,8cm và thi kính O2 tiêu c  fự 2=2cm

ậ

1=2,4cm và f2=4cm:

ộ ộ ượ ả v t đ n v t kính và đ  b i giác vô c c. Tính kho ng cách t ớ ườ ả ừ ậ ế ắ ng v i kho ng nhìn rõ ng n nh t D=25cm ả ự i quan sát có m t bình th ậ ậ ấ ỏ ể ượ ả ủ ậ ộ ị ị ị ườ  nguyên v  trí v t và v t kính ta d ch th  kính m t kho ng nh  đ  thu đ c  nh c a v t trên màn ị ạ ủ ả ể ề ộ ị ị ở ể ủ ị ộ ị ậ ự ầ ượ ị ọ ủ ộ t là f

v cách m t 36cm, quan sát ti p theo h c sinh 1 và v n mu n không đi u

ề ế ể ề ả ả ả ắ ỉ t đi u ch nh đ  quan sát  nh c a v t mà không ph i đi u ti t. Tính kho ng ủ ậ ắ ừ ậ ế ủ ả  v t đ n kính và đ  b i giác c a kính. Kho ng nhìn rõ ng n nh t c a h c sinh 1 là 24cm. ấ ủ ọ ọ ậ ộ ộ ễ ể ề ế ẫ ắ ố ự ả ờ ậ ế ắ ọ t m t. H c sinh 2 ph i r i v t bao nhiêu theo chi u nào. ả ả ặ Ả ế ạ ầ ộ ủ ậ ị ậ ủ ể ậ ọ ộ ị ự 2=4cm. Đ  dài quang h c, là ự 1=1cm; th  kính có tiêu c  f

ắ ắ ấ t và có kho ng nhìn rõ ng n nh t là 20cm ướ ậ i quan sát có m t không b  t ả ặ ậ ể ườ ủ ậ ấ ả ể ả i quan sát có th  nhìn th y  nh c a v t qua ả c v t kính đ  ng

ự ậ ườ ợ ắ ng h p ng m ch ng ộ ộ ấ ủ ả ủ ữ ặ ắ ự  vô c c và  i quan sát là 2’. Tính kho ng cách ng n nh t gi a hai đi m trên m t  ừ ở ừ ở ả ắ ệ ượ ả ườ ắ c m t. H i ph i đ t v t trong kho ng nào tr Câu 13. M t kính hi n vi có các đ c đi m sau: ậ ­ Đ ng kính v t kính 5mm ừ ậ ­ Kho ng cách t ­ Tiêu c  th  kính: 4cm a. Mu n cho toàn b  chùm tia sáng ra kh i kính đ u l ở bán kính góc m  bao nhiêu. ự ậ b. Cho tiêu c  v t kính là 4mm. Tính đ  b i giác. ậ Câu 14. V t  kính và th  kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  l n l cách nhau 160mm.  ậ ể ả ị a. Đ nh v  trí c u v t đ   nh sau cùng  ề ộ ả ờ b.  Ph i d i toàn b  kính theo chi u nào bao nhiêu đ  có th  t o đ kính 25cm? ộ ớ ủ ả Tính đ  l n c a  nh bi ộ Câu 15. M t kính hi n vi đ ấ a. Th u kính nào là v t kính? ể ộ b. M t ng 1/100mm M t đ t t ả ­Kho ng cách t ả ­Kho ng cách t ộ ộ ­ Đ  b i giác c a kính ị ậ Câu 16. V t kính và th  kính c a m t kính hi n vi coi nh  hai th u kính m ng đ ng tr c cách nhau  l=15,5cm ườ ộ M t ng ỉ ườ a. Ng i quan sát đã đi u ch nh đ  ng m ch ng  ự ậ Tính tiêu c  v t kính và th  kính ố b. Đ   nh cu i cùng  ẽ ả nhiêu. V   nh ể Câu 17. Kính hi n vi có v t kính O ữ ả Kho ng cách gi a hai kính là l=16cm ừ ở c ngám ch ng  a. Kính đ ắ ế t ng Bi ậ ữ b. Gi ặ đ t cách th  kính (  sau) 30cm Tính đ  d ch chuy n c a th  kính, xác đ nh chi u d ch chuy n. Tính đ  phóng đ i c a  nh. ể Câu 18. V t kính và th  kính c a m t kính hi n vi h c sinh có tiêu c  l n l l=O1O2=16cm. ọ a. H c sinh 1 m t không có t cách t ọ b. H c sinh 2 có đi m c c vi n C ề ti ậ   c. Sau cùng th y giáo chi u ánh sáng c a v t lên trên màn  nh.  nh có đ  phóng đ i |k|=40. Ph i đ t  v t cách v t kính bao nhiêu và màn cách th  kính bao nhiêu. ộ Câu 19. v t kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  f 16cm. ị ậ ườ Ng a. Ph i đ t v t trong kho ng nào tr kính? b. Tính đ  b i giác c a  nh trong các tr c. Năng su t phân li c a m t ng mà ng ở ể  đi m c c c n. ấ ắ ể ự  vô c c c  nh qua kính khi ng m ch ng i quan sát còn phân bi ườ t đ

33

ị ậ ể ủ ữ ả ự 2=25mm, kho ng cách gi a ự 1=5mm, th  kính có tiêu c  f

ỏ ể ộ ậ ủ ậ ể ề ắ ả ỉ i dùng kính này đ  quan sát m t v t nh  dài   và đi u ch nh đ  nhìn rõ  nh c a v t mà m t  ề t. ế ừ t gi ế  25cm đ n vô cùng ả v t đ n v t kính, đ  b i giác và góc trông  nh. ộ ộ ừ ứ ế ế 20cm đ n 1m quan sát ti p theo ng ứ ấ i th  nh t. ườ i này t ậ ớ ạ ể i h n nhìn rõ t ậ i th  hai có gi ả ị ườ ủ ậ ề ể ả

ủ ả ả ằ ằ ạ ủ ả ườ ả ợ ộ ộ Câu 20. V t kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  f chúng là 18cm ườ ộ a. M t ng ả ế không ph i đi u ti ủ ớ ạ i h n nhìn rõ c a ng Bi ả ừ ậ ế Tính kho ng cách t ườ ộ b. M t ng ề ườ ỏ i này ph i d ch chuy n v t bao nhiêu theo chi u nào đ  nhìn rõ  nh c a v t mà không đi u  H i ng t?ế ti ộ ộ Đ  b i giác c a  nh này b ng bao nhiêu và góc trông  nh b ng bao nhiêu? ớ ộ ộ Hãy tính đ  phóng đ i c a  nh trong tr ng h p này và so sánh v i đ  b i giác. Gi i thích.

KÍNH THIÊN VĂN ị ộ ộ ọ ấ ậ ủ ự ộ ụ có tiêu

ợ ả ủ ữ ườ ộ ộ ừ ở vô ắ ng h p ng m ch ng

ể ự ộ ọ ễ ủ ọ ả ề ữ ể ộ ộ ộ ậ ủ ậ ọ ườ ị ở ợ ả ắ ườ ủ 1=1m và th  kính f ị ằ ườ ng h p ng m ng kính  nh c a v t kính cho b i th  kính( Vòng tròn th  kính) trong tr

ợ ườ ng h p ắ ừ ở ề ộ ự  vô c c ỉ ị ị ộ ắ ắ ậ ủ ị ị ắ ắ ế ấ ủ ắ ặ ể ộ ấ ị ộ ườ ậ ẽ ườ ự 2 ự 1 và th  kính có tiêu c  f ắ ừ ở ự ấ ả ủ ng đi c a tia sáng và s  t o  nh qua kính thiên văn khi ng m ch ng vô c c. Tìm công ng đ ộ ộ ể ỏ ấ ướ ự ạ ả ố 1=15m; f2=1,25cm ể ủ c v t trên m t trăng có kích  ớ ượ ậ ả ừ ặ ế ấ ặ ắ t năng su t phân li c a m t là 2’ và kho ng cách t m t trăng t i c nh  nh t là bao nhiêu? Cho bi ấ ắ ố ự ộ ị t có ể ả ặ ấ ị ừ ở ộ ộ ủ ự ặ ắ ườ i m t t ng kinh góc ).  ủ ả ng kính góc c a  nh m t ự ặ ườ  vô c c và tính đ

ườ ể ấ i ta dùng hai th u kính h i t : L ả ố ể ắ ả ậ ừ ở ỏ ự ủ ủ ự 2=9,75cm ừ ở ủ ự 1=16,2m và th  kính có tiêu c  f ị ự  vô c c ỏ ượ ậ ể ể ặ ướ   c ặ c v t trên m t trăng có kích th ừ ặ ấ ằ ủ ả ấ ớ ắ t năng su t phân li c a m t là 4’ và kho ng cách t m t trăng t i trái

ộ ụ ủ ấ ậ ộ ọ ộ ị ự 1=1,2m. Th  kính là m t th u kính h i t có

1.  nh cu i cùng t o b i h  là A

ộ ộ ự ữ ủ ả vô c c. ừ ở ễ ủ ọ ộ ọ ắ ự ể ể ề ắ ả ồ ế 1=30cm và f2=2cm. V t sáng ữ  O ọ t là f ố ở ệ ẳ ạ Câu 1. V t  kính c a m t kính thiên văn h c sinh có tiêu c  1,2m, th  kính là m t th u kính h i t c  4cmự a. Tính kho ng cách gi a hai kính và đ  b i giác c a kính thiên văn trong tr c cự ắ b. M t h c sinh dùng kính thiên văn nói trên đ  quan sát trăng. Đi m c c vi n c a h c sinh cách m t  ế 50cm. Tính kho ng cách gi a hai kính và đ  b i giác c a kính khi h c sinh quan sát khônbg đi u ti t ị Câu 2. M t kính thiên văn có v t kính f 2=5cm. Đ ng kính c a v t kính b ng 10cm ủ ậ ị 1. Tìm v  trí và đ ự ừ ở  vô c c ch ng  ướ 2. H ng ông kính v  m t ngôi sao có góc trông o,5’. Tính góc trông nhìn qua kính trong tr ng m ch ng  ạ ừ ể 3. M t quan sát viên có m t c n th  quan sát ngôi sao nói trên phai ch nh l i th  kính đ  ng m ch ng.  ổ ừ ế Quan sát viên th y rõ ngôi sao khi đ  đ  dàu c a kính thiên văn thay đ i t  102,5cm đ n 104,5cm. Xác đ nh các kho ng trông rõ ng n nh t và dài nh t c a m t. Cho bi t m t đ t vòng tròn th  kính. Câu 3. V t kính c a m t kính thiên văn có tiêu c  f ủ 1. V  đ ụ ư th c tính đ  b i giác khi đó. Áp d ng s : f ặ 2. Dung kính thiên văn trên đ  quan sát m t trăng, h i có th  quan sát đ ỏ th trái đ t là 38400km ủ ộ ậ Câu 4. V t kính c a m t kính thiên văn có tiêu c  100cm, th  kính có tiêu c  2,5cm. M t ng ườ ắ kho ng nhìn rõ ng n nh t là 25cm, đ t sát ngay sau th  kính đ  quan sát M t trăng(có đ Hãy tính đ  b i giác c a kính thiên văn khi ng m ch ng  trăng ộ ụ 1 có tiêu c  fự 1=3cm và L2= có tiêu c  ự Câu 5. Đ  làm kính thiên văn ng f2=12,6cm. H i ph i dùng kính nào làm v t kính và ph i b  trí hai kính đó cách nhau bao nhiêu đ  ng m  ộ ộ  vô c c. Tính đ  b i giác c a kính lúc đó. ch ng  ậ ộ Câu 6. V t kính c a m t kính thiên văn có tiêu c  f ắ ộ ộ a. Tính đ  b i giác c a kính khi ng m ch ng  b. Dùng kính thiên văn đó đ  quan sát m t trăng h i có th  quan sát đ ế ỏ nh  nh t b ng bao nhiêu. Cho bi ấ đ t là 38400km Câu 7. V t kính c a m t kính thiên văn h c sinh có tiêu c  f tiêu c  fự 2=4cm. a. Tính kho ng cách gi a hai kính và đ  b i giác c a kính thiên văn khi ng m ch ng  ặ b. M t h c sinh dùng kính thiên văn nói trên đ  quan sát m t trăng. Đi m c c vi n c a h c sinh này cách  ủ ộ ộ m t 50cm. Tính kho ng cách gi a hai kính và đ  b i giác c a kính khi h c sinh quan sát không đi u ti t. ụ 1 và O2 đ ng tr c, có tiêu c  l n l ụ ự ầ ượ ấ Câu 8. Cho hai th u kính hôi t Ả ủ ệ ướ ượ ặ c O ph ng AB đ ớ ụ c đ t vuông góc v i tr c chính c a h , tr ậ 2’B2’

34

ấ ữ ể ộ ạ ủ ả ụ ủ ộ ị

2) đ  quan sát  nh c a AB trong đi u ki n c a  ạ

ượ ư ấ ượ ụ ậ ẽ 1( A trên tr c chính). V c đ a r t xa O ụ c gi ừ c s  d ng cho công c  gì? ệ ủ ủ ể ề ắ ư  nguyên nh  câu trên. V t AB đ ượ ử ụ ấ t) sát sau th u kính (O ả ệ ữ ộ ề ố ủ ả ậ ộ ả a. Tìm kho ng cách gi a hai th u kính đ  đ  phóng đ i c a  nh sau cùng không ph  thu c vào v  trí c a  ướ ệ ậ c h v t AB tr ữ ệ ấ b. H  hai th u kính đ ệ ủ ườ  B. H  này đ ng đi c a chùm sáng t đ ậ ườ ặ ộ i đ t m t(không có t c. M t ng ộ ộ câu b. Tính đ  b i giác c a  nh. Có nh n xét gì v  m i liên h  gi a đ  phóng đ i và đ  bôi giác?

ị ậ ể Ẫ ủ

C = DC = 20cm, OCV = (cid:0)

ự 2 = 4cm. Chi u dài quang h c ọ   ề ể ễ ở ự ự i quan sát có đi m c c c n cách m t 20cm và đi m c c vi n vô c c. ỏ ả ự 1 = 1cm, th  kính có tiêu c  f ắ ự ậ c v t kính ? ừ ở ể ự ậ ự ở ắ đi m c c c n và ể ả ả ặ ậ ộ ộ ấ vô c c. ­4 rad). Tính kho ng cách ng n nh t gi a hai đi m trên v t ậ   ắ ừ ở ữ ự ắ ườ ấ ủ ả ấ  vô c c. c hai  nh c a chúng qua kính khi ng m ch ng ắ ệ ượ t đ

1 = 1cm, f2 = 4cm, (cid:0)  = 15cm. ị

.

ắ ặ

C = ? (cid:0) ế

ặ ậ ướ ị c kính : (d dV = ?) d1 (cid:0) ơ ồ ạ ả ươ Ậ BÀI T P M U ộ 1) V t kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  f ể ườ ủ c a kính là 15cm. Ng ướ ậ  a) H i ph i đ t v t trong kho ng nào tr ủ  b) Tính đ  b i giác c a kính khi ng m ch ng  ủ  c) Năng su t phân li c a m t là 1’ (1’ = 3.10 mà ng i  y còn phân bi i :ả Gi ắ M t có OC ể Kính hi n vi có f M t đ t sát sau th  kính.  a) Xác đ nh kho ng đ t v t tr Ph ng pháp : ả ự  d a trên s  d  t o  nh liên ti p qua kính :

ả ượ  = f1 + f2 + (cid:0) . c (cid:0) ắ ắ Ng m ch ng  Ng m ch ng ừ ở C :  = ­ OCC (cid:0)  C ự ừ ở  vô c c :  = ­ (cid:0) ... d1, trong đó HS ph i tính đ  d2 = f2 (cid:0) ... d1.

ắ ừ ở C :  = ­OCC = ­20cm (cid:0)

C + Ng m ch ng   =  ­  = 20 ­  = cm v i ớ  = f1 + f2 + (cid:0) d2 =  = cm  = 1 + 4 +15 = 20cm. (cid:0)

(cid:0) ắ ừ ở (cid:0) d2 = f2 = 4cm (cid:0) =  ­  = 20 – 4 = 16cm (cid:0)

(cid:0)  =  =  = 75.

1.K2 = (­ )(­ )

dC = d1 =cm (cid:0) + Ng m ch ng   dV = d1 = cm (cid:0) ậ 1,064cm. ự  vô c c :  = ­  1,067cm. ặ ậ ấ ướ ể c kính hi n vi là (cid:0) d = dV – dC = 0,003cm = 3.10­2mm r t nh . ỏ

ớ C =  v i K = K C = 94.  bài kính lúp)   AB =  (cid:0) ABmin =

min =  = 0,8.10­4cm = 0,8(cid:0) m.

ắ ự ậ ộ ị

ự ủ ộ ộ ườ ữ ở ợ ắ ng h p ng m ch ng vô

ắ ọ ể ặ ễ ủ ủ ộ ọ ắ ự ộ ộ ữ ọ ắ ặ ạ ị ắ ề ể ả ế t. i :ả ả Nh n xét : Kho ng đ t v t cho phép tr b) GC = ?, G(cid:0)  = ? + Áp d ng Gụ ứ + Ch ng minh G ố Thay s  ta có K = ­ 94, G ự ư ở ả ươ  nh   i t c) (Gi ng t 0 = ) (cid:0) 0 (cid:0) G = = (v i ớ (cid:0)  tg(cid:0) ừ ở ự  vô c c : AB Khi ng m ch ng  ọ ộ ủ 2) V t kính c a m t kính thiên văn h c sinh có tiêu c  1,2m. Th  kính là m t TKHT có tiêu c  4cm. ừ ả  a) Tính kho ng cách gi a hai kính và đ  b i giác c a kính thiên văn trong tr c c.ự  b) M t h c sinh dùng kính thiên văn nói trên đ  quan sát M t trăng. Đi m c c vi n c a m t h c sinh đó cách m t 50cm. M t đ t sát th  kính. Tính kho ng cách gi a hai kính và đ  b i giác c a kính khi h c sinh đó quan sát trong tr ng thái m t không đi u ti Gi a)

35

= f1 = 1,2m = 120cm. (cid:0) (cid:0) d2 = f2 = 4cm. (cid:0) ắ ả (cid:0)  =  + d2 = f1 + f2 = 124cm. ụ

ắ Trong đó ta luôn có : d1 = (cid:0) ự ừ ở  vô c c :  =  Khi ng m ch ng  ữ  Kho ng cách gi a hai kính :  Áp d ng :  =  = 30.  b) Ng m ch ng C ừ ở V :  = ­OCV = ­50cm (cid:0) d2 = cm (cid:0) 3,7cm. (cid:0)

ấ ừ ở ộ ị  = 120 + 3,7 = 123,7cm. ắ ượ ứ c khi ng m ch ng m t v  trí b t kì thì G =  = 32,4.

ộ ậ ể

ấ ắ ặ

ả ể ự ậ ể ườ ướ ậ c v t kính đ  ng ắ ợ ườ ng h p ng m ch ng ườ ủ ả ủ ả ặ ậ ố ộ ấ ấ ả i quan sát có th  nhìn th y  nh qua kính ? ừ ở ở ể  đi m c c c n. ể ấ ả ự  vô c c và  i quan sát là 2’. Tính kho ng cách ng n nh t gi a hai đi m trên v t mà ắ ế ườ ắ ự ừ ở ắ ệ ượ ả t đ t 1’= 3.10 ậ ­4 rad). c  nh qua kính khi ng m ch ng ữ  vô c c. (Cho bi

d1 (cid:0)

ỏ ả ể ộ ậ 1,0625cm ; (cid:0) d = 25(cid:0) m ; b) G(cid:0)  = 80 ; GC = 100 ; c) ABmin = 1,5(cid:0) m. ộ

ị ể ự ừ ắ ả ộ ạ ậ ị ủ ậ ị ắ ọ ủ c đ t sát sau th  kính.

ị ộ ắ ặ ự ườ

ỉ ố ắ ể ề ậ ị ộ ả ộ ộ ở ả ạ ủ ả ữ ậ

ắ ố ữ ầ ả ắ ấ ộ ồ

ườ ạ ậ ị

ủ ồ ề ầ ủ ả ầ ố ị ể   t, có kho ng nhìn rõ ng n nh t là 25cm quan sát nh ng h ng c u qua m t kính hi n   t. Trên vành v t kính có ghi “ x 100” ; trên vành th  kính có ghi “x 6”. (cid:0) m. Tính góc trông  nh cu i cùng c a h ng c u qua th  kính. ằ i quan sát đ t sát sau th  kính.

ượ ả ườ ề ộ ỉ ủ ậ   c  nh rõ nét c a v t ng nhìn đ ố ộ ự ị ậ ở ị ố ượ ữ ả i c n th , đeo kính ­4 đi p  thì nhìn đ c nh ng v t ề ề ủ ậ ả ế   t. ế   t. ườ ậ ố ả ị ể ạ (cid:0) ậ ộ

1 và O2 đ t đ ng tr c. V t kính O ắ ố

ạ ầ ấ ộ ồ

1 có tiêu c  fự 1 = 1,5cm, thị    t đi u ch nh kính đ  quan sát M t trăng trong tr ng thái

ạ ặ ồ ỉ ề ậ ể ườ ạ ặ ộ i m t t ề ắ

­4 rad.

ố ộ ắ ấ ủ ậ ặ ỏ c nh  nh t c a v t trên M t trăng (cid:0)  = 1’. Tính kích th i này là ủ t đ ườ ố ặ ả ầ ướ ệ ượ ầ c đ u cu i khi quan sát qua kính nói trên. ấ ấ ế  Trái đ t đ n M t trăng là d = 384000 km và l y g n đúng 1’ = 3.10

ự ễ ắ ộ ộ ị

ộ ộ ự ự ế ề ậ ạ ị i c n th  có đi m c c vi n cách m t 50cm quan sát m t chòm sao qua m t kính thiên văn t. V t kính có tiêu c  90cm ; th  kính có tiêu c  2,5cm. Tính đ  b i giác ố

Ch ng minh đ Ậ Ự Ả BÀI T P T  GI I ự 2 = 4cm. Đ  dài quang h c c a ự 1 = 1cm ; th  kính có tiêu c  f ộ ọ ủ   ị ủ 1) V t kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  f ị  ắ ả ị ậ ắ ườ kính là 16cm. Ng i quan sát m t không b  t t và có kho ng nhìn rõ ng n nh t là 20cm. M t đ t sát th kính. a) Ph i đ t v t trong kho ng nào tr b) Tính s  b i giác c a  nh trong các tr c) Năng su t phân li c a m t ng ng i quan sát còn phân bi ĐS : a) 1,0600cm (cid:0) ấ ườ ộ i quan sát có kho ng nhìn rõ ng n nh t là 25cm quan sát m t v t nh  qua m t kính hi n vi. 2) M t ng   ự ậ ở ể ề ườ ấ ỉ    đi m c c c n. V t kính có tiêu c  7,25mm, th  kính có i  y đi u ch nh kính đ  ng m ch ng  nh  Ng ự ộ ộ   ị ộ tiêu c  20mm. Đ  dài quang h c c a kính là 16cm. Hãy xác đ nh v  trí c a v t, đ  phóng đ i và đ  b i ủ ả ắ ượ ặ giác c a  nh. M t đ ĐS : d1 = 7,575mm ;  = GC (cid:0)  300. ự ể ủ i quan sát đ t sát 3) V t kính c a m t kính hi n vi có tiêu c  5,4mm, th  kính có tiêu c  2cm. M t ng   ậ   ấ ả  kho ng nhìn rõ ng n nh t (25cm). Khi đó v t sau th  kính và đi u ch nh kính đ  quan sát  nh cu i cùng  ị  ị cách kính 5,6mm. Hãy xác đ nh đ  b i giác, đ  phóng đ i c a  nh và kho ng cách gi a v t kính và th kính. ĐS :  = GC = 364,5 ;  = 169,72mm. ộ 4) M t ng i m t t ế vi trong tr ng thái không đi u ti ầ ườ ồ Đ ng kính c a các h ng c u g n b ng 7,5 ặ ị ắ ườ M t ng  = 0,018rad (cid:0) ĐS : (cid:0)  1002’. ắ ườ ượ ộ c đi u ch nh cho m t ng 5) M t kính thiên văn đ i có m t bình th ở ị ậ ế ề  vô c c mà không đi u ti t. Khi đó v t kính và th  kính cách nhau 62cm và s  b i giác G = 30. ự ủ ậ a) Xác đ nh tiêu c  c a v t kính và th  kính. ộ ị b) M t ng  xa vô cùng mà không ph i đi u ti ậ ườ i này mu n quan sát  nh c a v t qua kính thiên văn mà không đeo kính c n và không đi u ti Ng ề ộ ị ườ i đó ph i d ch chuy n th  kính m t đo n bao nhiêu, theo chi u nào ? Ng  0,15cm. ĐS : a) f1 = 60cm ; f2 =2cm ; b) L i g n v t kính m t đo n cm  ụ 6) M t kính thiên văn g m hai th u kính O kính O2 có tiêu c  fự 2 = 1,5cm. M t ng ế t. m t không đi u ti ủ ố ộ a) Tính đ  dài c a  ng kính và s  b i giác G. (cid:0) b) Bi ế ấ t năng su t phân li c a m t ng ườ i đó còn phân bi mà ng ừ ế Cho bi t kho ng cách t ĐS : a)  = 151,5cm ; G(cid:0)  = 100 ; b) ABmin =  = 1152 m. ể ườ ậ ộ 7) M t ng trong tr ng thái không đi u ti ủ ả c a  nh cu i cùng. ĐS : G = 37,8.

36

Ậ Ắ Ệ Ệ LUY N T P TR C NGHI M

§Ò thi m«n THAU KINH11

ộ ụ : ề ấ  sai khi nói v  th u kính h i t ề C©u 1 :  Đi u nào sau đây

ơ ả ả ậ ằ ả ớ ậ ằ ậ B. V t n m trong kho ng 0 < d < f cho  nh  o l n h n v t.

ỏ ơ ậ ả ả ậ ậ D. V t  o cho  nh th t nh  h n v t.

ậ ữ ậ ả ặ ộ ấ ị ụ ủ ư ớ ọ ự ủ ấ ấ ệ ị A. V t n m  trong  ả kho ng f <  d < 2f cho  ả ả nh  o  ỏ ơ nh  h n  ậ v t.             ậ ằ C. V t n m  trong  ả kho ng 2f  < d < (cid:0)   cho  nh ả ậ ỏ th t nh   ơ h n v t. ậ ộ ả C©u 2 :  V t sáng AB cách màn 150cm. Trong kho ng gi a v t và màn  nh, ta đ t m t th u kính h i  ể ể ụ t  L coi nh  song song v i AB. Di chuy n L d c theo tr c chính, ta th y có hai v  trí c a L đ   ả nh hi n rõ nét trên màn. Hai v  trí đó cách nhau 30cm. Tiêu c  c a th u kính là:

A. 32cm B. 60cm C. 36cm D. 30cm

ớ ụ ặ ộ ấ ự ộ ụ có tiêu c  f = 20cm, m t v t sáng AB = 6cm đ t vuông góc v i tr c C©u 3 :  M t th u kính h i t ấ ả

ấ ả ả nh  o cao 6cm ,cách th u kính 20cm. A.

ả ậ ấ vô nh th t cao 3cm cách th u kính 15cm. C. D.

ộ ậ chính cách th u kính 20cm thì cho  nh A’B’ là ... ậ ả nh th t  B. ố ứ đ i x ng  ớ ậ   v i v t qua quang tâm  O, có A’  ụ ộ thu c tr c  chính. ở ả nh  cùng. ộ ấ ự ấ ộ ượ ự ể tiêu c  bao nhiêu đ  thu đ c m t kính t ụ ớ c ghép sát đ ng tr c v i m t th u kính có  ng có đ  t ấ ồ ầ ượ C©u 4 :  M t th u kính phân kì có tiêu c  ­ 50 cm c n đ ộ ụ ươ ng đ  2 dp? ự  có tiêu c  50 cm. ươ ộ ộ ụ B. Th u kính h i t

ấ ộ ụ ự  có tiêu c  25 cm. C. D. Th u kính h i t

ượ ấ ấ c ghép đ ng tr c v i m t th u kính h i t có tiêu C©u 5 :  M t th u kính phân kì có tiêu c  20 cm đ ộ ụ ớ ụ ụ ớ ẳ ồ ộ ậ ộ ỏ ặ ấ ự ứ ấ Ả ặ ướ ấ c th u kính m t 20 cm.  nh cu i cùng ộ ả o và cách kính hai 40 cm. A. B. ấ A. Th u kính  phân kì tiêu  ự c  25 cm. ấ th u kính  phân kì có  tiêu c  50 ự cm. ộ ự c  40 cm, đ t cách th u kính th  nh t 50 cm. Đ t m t v t ph ng nh  vuông góc v i tr c  ố chính và tr ậ th t và  cách kính

37

hai 40 cm

ậ th t và cách kính hai 120 cm. o và cách D. C.

ả kính hai  120 cm. ặ ồ ấ ồ C©u 6 :  Cho m t h  th u kính g m th u kính phân kì tiêu c  20 cm (1) đ t đ ng tr c v i th u kính  ộ ộ ớ ể ộ ộ ệ ấ ụ ớ  (2)  tiêu c  40 cm cách kính m t là a. Đ  chi u m t chùm sáng song song t ấ i kính m t ự ỏ ự ế ả ằ ộ ụ h i t thì chùm ló ra kh i kính (2) cũng song song a ph i b ng

A. 20 cm. B. 40 cm. C. 60 cm. D. 80 cm.

ộ ậ ậ ủ ấ ậ ậ ậ ầ ả ộ ơ C©u 7 :  Qua m t th u kính,  nh th t c a m t v t th t cao h n v t 2 l n và cách v t 36 cm.  Đây là

ự B. phân kì có tiêu c  8 cm.

ộ ụ ự  có tiêu c   8 cm. D. h i t

ấ th u kính ộ ụ  có  A. h i t tiêu c  24 ự cm. C. phân kì có  tiêu c  24 ự cm. ướ ộ ạ ậ c m t th u kính cho  nh A ị 1 = ­3, d ch v t đi C©u 8 :  Đ t v t AB vuông góc tr ạ ượ ả ấ ạ ộ ặ ậ 5cm ta l i thu đ c  nh A ộ ả ấ 1B1 có đ  phóng đ i K ự ủ 2 = ­2. Tiêu c  c a th u kính 2B2 có đ  phóng đ i K

A. 35cm B. 40cm C. 20cm D. 30cm

C©u 9 :  Mét thÊu kÝnh thuû tinh trong suèt cã chiÕt suÊt n = 1,5 hai mÆt lâm cïng b¸n kÝnh cong ®Æt  trong kh«ng khÝ. §Æt mét vËt AB tríc vµ vu«ng gãc víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh cho ¶nh cao  b»ng 4/5 lÇn vËt. DÞch vËt ®i mét ®o¹n thÊy ¶nh dÞch khái vÞ trÝ cò 12cm vµ cao b»ng 2/3  lÇn vËt. H∙y tÝnh b¸n kÝnh cong cña thÊu kÝnh.

­45cm ­90cm A. B. C. 90cm D. 45cm

C©u 10 :  §Æt mét ®iÓm s¸ng S c¸ch mét mµn ¶nh 30cm. ChÝnh gi÷a S vµ mµn ®Æt mét thÊu kÝnh sao

cho trôc chÝnh qua S vµ vu«ng gãc víi mµn. Trªn mµn ta thu ®îc vÕt s¸ng h×nh trßn cã ®êng  kÝnh b»ng 1/2 ®êng kÝnh r×a cña thÊu kÝnh. TÝnh tiªu cù cña thÊu kÝnh.

A. 6cm B. 10cm C. 12cm D. A hoÆc B

C©u 11 :  §Æt AB vu«ng gãc tríc mét thÊu kÝnh héi tô cho ¶nh thËt A1B1 cao gÊp 2 lÇn vËt. Di chuyÓn vËt AB  cho ¶nh thËt A2B2 cao gÊp 4 lÇn vËt. BiÕt ¶nh dÞch ®i 10 cm, t×m f.

A. 5cm B. 20cm C. 10cm D. 15cm

ớ ụ ộ ụ ủ ẳ ấ ự ặ ộ ậ tiêu c  20 cm cách C©u 12 :  Đ t m t v t ph ng nh  vuông góc v i tr c chính c a th u kính h i t Ả

ề ậ ằ cùng chi u và b ng 1/3 v t. ỏ ủ ậ kính 100 cm.  nh c a v t B. A. ng

ượ ề ậ ằ c chi u và b ng 1/4 v t. C. D. ng

c ượ ề chi u và  ằ b ng 1/3  v t.ậ cùng chi u ề và b ng ằ 1/4 v t.ậ

C©u 13 :  §Æt mét vËt s¸ng AB song song vµ c¸ch mµn ¶nh mét kho¶ng L =  100cm. Trong kho¶ng AB vµ

mµn ®Æt mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù f sao cho trôc chÝnh vu«ng gãc víi mµn. Khi di  chuyÓn thÊu kÝnh ta thÊy cã mét vÞ trÝ cña thÊu kÝnh cho ¶nh râ nÐt trªn mµn. X¸c ®Þnh tiªu  cù cña thÊu kÝnh

A. 50cm B. 25cm C. 20cm D. Kh«ng ®ñ d÷  kiÖn x¸c ®Þnh.

38

ộ ụ ả ấ ớ ớ ậ ẽ ọ ề ,  nh s  cùng chi u v i v t khi … ể  đúng. V i th u kính h i t C©u 14 :  Ch n phát bi u

ậ ậ ậ B. v t là v t th t.

ị

ậ ả ậ D. v t là v t  o.

ế ụ ể  t c  th A. bi ủ ị v  trí c a  ớ   ậ v t (ta m i ẳ kh ng đ nh   ượ c). đ ậ ậ C. v t th t  ặ đ t ngoài  kho ng ả tiêu c .ự

C©u 15 :  §Æt mét nguån s¸ng ®iÓm S tríc mét mµn ch¾n cã mét lç trßn nhá vµ c¸ch t©m lç trßn 15cm.  Sau mµn ch¾n 30cm ®Æt mét mµn ¶nh song song thu ®îc vÕt s¸ng h×nh trßn. Khi ®Æt khÝt  vµo lç trßn mét thÊu kÝnh thi thÊy vÕt s¸ng trªn mµn ¶nh kh«ng thay ®æi. X¸c ®Þnh tiªu cù cña  thÊu kÝnh.

A. 10cm B. 5cm C. 25cm D. 15cm

ể ả ộ ộ ụ ằ ừ ả ả  b ng kho ng cách t nh C©u 16 :  Kho ng cách t ậ ủ ừ ậ ế  v t đ n tiêu đi m v t c a m t th u kính h i t ộ ể ả ấ ạ ả ủ ậ ấ th t đên tiêu đi m  nh c a th u kính. Đ  phóng đ i  nh là:

­ 0,5 ­2 A. 0,5 B. C. D. 2

ộ ừ ướ ư ẽ ấ ấ ấ S tr c th u kính, qua th u kính (L) cho tia ló nh  hình v . Th u kính đã cho C©u 17 :  M t tia sáng t là

ộ ụ ậ ấ ả ậ ấ th u kính h i t ả , v t th t S cho  nh  o B. A.

ộ ụ ậ ấ ậ ả ấ th u kính h i t ậ , v t th t S cho  nh th t D. C.

ậ

th u kính  phân k , ỳ ậ ậ v t th t S  ả ả cho  nh  o th u kính  phân k , ỳ ậ v t th t S  cho  nh ả th tậ ấ ộ ỳ c đ t vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính phân k , có f = ­10cm ượ ặ C©u 18 :  M t v t sáng AB đ ả ằ

ả B. A.

ấ ả ả nh  o, cách th u kính 7cm D. C.

ớ ụ ủ ộ ậ Ả ấ qua th u kính cho  nh A’B’ cao b ng AB.  nh A'B' là ... ấ ả ậ ả nh  o, cách th u kính 5cm. nh th t,  cách th u ấ kính 10cm. ả ả nh  o,  cách th u ấ kính 10cm. ậ ả ả ả ộ ữ ậ ấ ộ ụ ấ ỉ C©u 19 :  V t sáng AB song song và cách màn  nh m t kho ng 60cm. Trong kho ng gi a v t và màn, ta   ộ   ụ  sao cho tr c chính luôn vuông góc v i màn thì th y ch  có m t ộ ấ ể ủ ự ủ ả ấ ớ di chuy n m t th u kính h i t ị v  trí c a th u kính cho  nh rõ nét trên màn. Tiêu c  c a th u kính là:

A. 22,5cm B. 30cm C. 15cm D. 45cm

ề ế ậ ấ ấ ậ ả C©u 20 :  Qua th u kính, n u v t th t cho  nh cùng chi u thì th u kính

39

ộ ụ ấ ỉ ch  là th u kính h i t . B.

ấ ộ ụ ặ ề ượ ể ấ có th  là th u kính h i t ho c phân kì đ u đ c. C. D.

ườ ộ ụ ặ ặ ấ ả có đ  t A. không t n ồ i.ạ t ỉ ch  là th u  kính  phân  kì. C©u 21 :  Ng ộ ụ i ta dùng m t th u kính h i t ườ 1dp đ  thu  nh m t trăng. Góc trông m t trăng  ủ ả ộ ể / = 3.10­4rad. Đ ng kính c a  nh là là 33/ (phút), l y 1ấ

A. 4cm B. 0,99cm C. 2,99cm D. 1,5cm

C©u 22 :  §Æt AB vu«ng gãc víi trôc chÝnh  tríc mét thÊu kÝnh cho ¶nh A1B1 cã ®é phãng ®¹i K1 = ­3.

dÞch vËt ®i 5cm ta thu ®îc ¶nh A2B2 cã ®é phãng ®¹i K2 = ­2. X¸c ®Þnh tÝnh chÊt, vÞ trÝ vµ  tiªu cù cña thÊu kÝnh. ấ ỳ B. Th u kính phân k , f = ­30cm.

ấ ỳ D. Th u kính phân k , f = ­25cm

ẳ ồ ộ ụ ằ ự ủ ấ ố ấ A. Th u kính  ộ ụ h i t , f =  30cm ấ C. Th u kính  ộ ụ h i t , f =  25cm. ộ ấ i, có đ  t b ng 4đi p. Tiêu c  c a th u kính là : C©u 23 :  M t th u kính ph ng ­ l

­25cm A. B. 25cm C. 2.5cm D. 50cm

ẽ ượ ấ ả ớ ọ ề ớ ậ c chi u v i v t khi … ể  đúng. V i th u kính phân kì,  nh s  ng C©u 24 :  Ch n phát bi u

ậ ả ậ B. v t là v t  o.

ậ ậ ậ D. v t là v t th t.

ị

ể ậ ả ở   A. v t  o  ngoài  kho ng ả ự tiêu c  OF. ế ụ ể  t c  th C. bi ủ ị v  trí c a  ớ   ậ v t (ta m i ẳ   kh ng đ nh ượ c). đ ề ấ sai ? C©u 25 :  Nói v  th u kính phân kì, phát bi u nào sau đây là

ề ấ ả ả ậ B. V t th t  ỏ ơ ậ ở ướ c th u kính phân kì luôn cho  nh  o cùng chi u   tr ằ ậ ả nh  h n v t, n m trong kho ng F’O.

ụ ệ ấ D. M t tia sáng qua th u kính phân kì cho tia ló l ch xa tr c chính ớ ộ ơ h n tia t i.

ấ

ậ ả A. V t  o qua ấ th u kính  phân kì  luôn cho  ả ả nh  o. ữ ậ ố   v t c C. Gi ị ị đ nh, d ch  chuy n ể th u kính  phân kì  ộ ạ m t đo n  ỏ nh  theo  ươ ph ng  vuông góc  ớ ụ v i tr c  chính thì  ả ả nh  o  ị d ch

40

ề

chuy n ể cùng chi u ề ớ v i chi u  ị d ch  chuy n ể ấ ủ c a th u  kính.

C©u 26 :  Cho ba ®iÓm A, B, C liªn tôc trªn trôc chÝnh cña mét thÊu kÝnh. NÕu ®Æt ®iÓm s¸ng ë A

th× cho ¶nh ë B, ®Æt ®iÓm s¸ng ë B th× cho ¶nh ë C. BiÕt AB = 8cm; BC = 24cm; X¸c ®Þnh  vÞ trÝ thÊu kÝnh ®èi víi A vµ tiªu cù cña thÊu kÝnh.

A. 26cm; f = 30cm B. 16cm; f = 48cm C. 12cm; f = 24cm D. 16cm; f = 24cm

C©u 27 :  §Æt AB vu«ng gãc víi trôc chÝnh  tríc mét thÊu kÝnh cho ¶nh thËt c¸ch vËt mét kho¶ng nµo  ®ã. NÕu dÞch vËt l¹i gÇn thÊu kÝnh 30cm th× vÉn cho ¶nh thËt c¸ch vËt nh cò vµ lín gÊp 4  lÇn ¶nh cò. TÝnh tiªu cù cña thÊu kÝnh.

A. 20cm B. 35cm C. 30cm D. 25cm

1B1 cao b ng 0,5 l n v t.

ớ ụ ặ ấ ằ ầ ậ c th u kính h i t ể ả ả  cho  nh A ấ ộ ụ ầ ằ ự C©u 28 :  Đ t AB vuông góc v i tr c chính tr Di chuy n AB đi 5cm thì cho  nh A ướ ậ 2B2 cao b ng 0,25 l n v t. Th u kính có tiêu c

ị A. 2,5cm B. 10cm C. 5cm D. Không xác đ nh  cượ đ ở ộ ủ ụ ẽ ậ ấ C©u 29 :  Cho các hình v  1,2,3,4 có S là v t  và S' là  nh  c a S cho b i m t th u kính có tr c chính xy ề ả ế  x đ n y. ứ ẽ ấ ừ ọ và quang tâm O, ch n chi u ánh sáng t ỳ ớ Hình v  nào  ng v i th u kính phân k  ?

A. H.3 B. H.1 C. H.4 D. H.2

C©u 30 :  §Æt mét ®iÓm s¸ng S trªn trôc chÝnh cña mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù f = 10cm. Sau thÊu

kÝnh ®Æt mét mµn ch¾n vu«ng gãc víi trôc chÝnh c¸ch S mét kho¶ng 22,5cm, khi ®ã trªn mµn  ch¾n cã mét vÕt s¸ng h×nh trßn. X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña thÊu kÝnh ®èi víi S ®Ó vÕt s¸ng trªn  mµn cã kÝch thíc nhá nhÊt ?

A. 25cm B. 15cm C. 20cm D. 10cm

ộ ụ ấ ộ ộ ụ ớ  có tiêu c  30 cm đ ng tr c v i m t th u kính phân kì có  ự ươ ự ấ ớ ấ C©u 31 :  Khi ghép sát m t th u kính h i t ượ tiêu c  10 cm ta có đ c th u kính t ồ ng v i tiêu c  là ự ươ ng đ

A. 50 cm. B. 15 cm. C. 20 cm. D. – 15 cm.

C©u 32 :  §Æt AB vu«ng gãc tríc mét thÊu kÝnh héi tô cho ¶nh ¶o A1B1 cao gÊp 2 lÇn vËt. Di chuyÓn vËt AB  cho ¶nh ¶o A2B2 cao gÊp 4 lÇn vËt. BiÕt ¶nh dÞch ®i 10 cm, t×m f.

A. 10cm B. 5cm C. 20cm D. 15cm

ộ ụ ạ ể ấ ấ ế ộ ụ (f = 20cm), h i t t ụ i đi m S trên tr c chính sau th u C©u 33 :  Chùm sáng chi u m t th u kính h i t ạ ủ Ả

ộ ậ ả ả ấ nh  o, cách th u kính 10cm B. A.

ự ậ ả ở nh vô c c, chùm tia ló song song. D. C.

ộ kính m t đo n 20cm.  nh S’ c a S là … ả nh th t,  cách th u ấ kính 20cm ả nh th t  cách th u ấ kính 10cm ậ ậ ị ị ề ườ ộ ụ ề ấ ng truy n ánh sáng qua th u kính h i t là: đúng v  đ C©u 34 :  Trong các nh n đ nh sau, nh n đ nh

41

ớ ụ ể ậ B. Tia sáng song song  v i tr c chính thì ló ra đi qua tiêu đi m v t chính;

ụ ị ệ ụ ề ấ C. Tia t D. Tia sáng qua th u kính b  l ch v  phía tr c chính.

A. Tia sáng  ớ t i kéo dài  đi qua tiêu  ể ả đi m  nh  chính thì ló  ra song  song v i ớ tr c chính; ớ i qua  tiêu đi m ể ậ v t chính  thì tia ló đi  th ng;ẳ ặ ấ ộ ể ướ có tiêu c  20cm, cách th u kính 30cm. Di ạ ủ ự ộ

B. A.

ụ

ớ ụ ượ nh di chuy n ra xa vuông góc v i tr c chính 6cm ng ề c chi u di C. D. ể Ả ể ủ chuy n c a S

ộ ụ ấ ộ c m t th u kính h i t C©u 35 :  Đ t m t đi m sáng S tr ấ ớ ụ ể chuy n S ra xa vuông góc v i tr c chính c a th u kính m t đo n 2cm thì ứ Ả Ả nh đ ng yên nh di  ể chuy n ra  xa vuông  góc v i ớ tr c chính  6cm cùng  ề chi u di  chuy n ể c a Sủ Ả nh di  chuy n ể ọ d c theo  ụ tr c chính  ạ ầ i g n  l ấ th u kính  6cm ề ấ ộ ụ : C©u 36 :  Tìm phát bi u ể sai v  th u kính h i t

ấ ấ ấ ậ ả B. V t th t qua th u kính cho  nh th t thì th u kính đó là th u kính ậ ậ ộ ụ . h i t

khúc

ộ ụ ụ ấ ch m l ạ ở i tiêu D. M t chùm sáng song song qua th u kính h i t ộ ể ả ấ đi m  nh sau th u kính.

ộ A. M t tia  sáng qua  ấ th u kính  ộ ụ h i t ạ x , ló ra  sau th u ấ ẽ ắ   kính s  c t quang tr c ụ chính. ậ ậ C. V t th t  ằ n m trong  kho ng ả tiêu c  ự (trong OF)  ả   ả cho  nh  o ơ ớ l n h n  ậ v t, cùng  ớ ề chi u v i  v t.ậ

42

C©u 37 :  §Æt vËt AB tríc thÊu kÝnh vu«ng gãc víi trôc chÝnh cã f = 40cm cho ¶nh A1B1 trªn mµn cao  4cm. DÞch mµn vÒ phÝa vËt 70cm th× ph¶i dÞch thÊu kÝnh ®o¹n bao nhiªu ®Ó l¹i thu ®îc  ¶nh trªn mµn cao 2cm.

B. DÞch thÊu kÝnh ra xa vËt 10cm

D. DÞch thÊu kÝnh ra xa vËt 20cm

1 = 40cm, f2 = ­20cm ghép đ ng tr c chính. Mu n cho m t

A. DÞch thÊu  kÝnh l¹i  gÇn vËt  10cm C. DÞch thÊu  kÝnh l¹i  gÇn vËt  20cm ự ầ ượ ụ ồ ố t là f ấ C©u 38 :  Hai th u kính tiêu c  l n l ệ ả ữ ấ ộ ấ chùm tia sáng song song sau khi qua h  hai th u kính cho chùm tia ló song song thì kho ng  cách gi a hai th u kính là:

A. 60cm B. 40cm C. 20cm D. 10cm

ộ ấ ủ ằ ể ụ C©u 39 :  Đ t m t đi m sáng n m trên tr c chính c a m t th u kính cách kính 0,2 m thì chùm tia ló ra ộ ấ

ấ ự th u kính phân kì có tiêu c  20 cm. A. B.

ấ ấ ộ ụ th u kính h i t ự  có tiêu c  20 cm. C. D.

ặ ỏ kh i th u kính là chùm song song. Đây là ấ th u kính  ộ ụ h i t  có  tiêu c   ự 200 cm. th u kính  phân kì có  tiêu c  200ự cm. Ả ậ ằ ủ ậ ấ nh và v t th t b ng nó c a nó cách nhau 100 cm. Th u kính này C©u 40 :

ộ ụ ấ là th u kính h i t ự  có tiêu c  50 cm. A. B.

ộ ụ ấ là th u kính h i t ự  có tiêu c  25 cm. C. D.

là th u ấ kính phân  kì có tiêu  ự c  50 cm. là th u ấ kính phân  kì có tiêu  ự c  25 cm. ạ ớ ậ ứ ố ậ ấ ộ ượ ộ ạ c đ  phóng đ i C©u 41 :  Khi dùng công th c s  phóng đ i v i v t th t qua m t th u kính, ta tính đ

ả ề ậ nh thât, cùng chi u v t. A. B.

ả ượ ậ ả nh  o, ng ề c chi u v t. C. D.

ả k<0,  nh là ậ ả nh th t,  c ượ ng ậ ề chi u v t. ả ả nh  o,  cùng chi u ề v t.ậ ặ ộ ự ấ ấ ể ướ ộ ụ có tiêu c  20cm, cách th u kính 30cm. Di ấ

ụ ượ ể ủ ề ủ ể nh c a S di chuy n ra xa tr c chính ng c chi u di chuy n c a A. B. ộ c m t th u kính h i t ớ ụ Ả S

ệ ị ủ ề D. Không đ  đi u ki n xác đ nh C.

C©u 42 :  Đ t m t đi m sáng S tr ể chuy n S ra xa vuông góc v i tr c chính th u kính thì ủ Ả nh c a S  ứ đ  ng yên  ố ị c  đ  nh ủ Ả nh c a S  di chuy n ể ra xa tr c ụ

43

1B1 cách   cho  nh  o A ả 2B2 là  nh th t  c l n g p 3 l n  nh sau. Tiêu c  c a th u kính là

ộ ậ ả ả ấ ộ C©u 43 :  Đ t m t v t AB vuông góc v i tr c chính tr chính cùng  ề chi u di  chuy n ể c a Sủ ặ ấ c m t th u kính h i t ượ ả ướ ụ ậ ọ ậ ớ ị ộ ụ c  nh m i A ấ ướ ớ ầ ả ự ủ ấ ấ ớ ụ th u kính 54cm. D ch chuy n v t d c theo tr c chính thì thu đ cách th u kính 48cm, Bi ể ế ả t  nh tr

A. 22,5cm B. 24,7cm C. 17,5cm D. 15cm

ủ ụ ấ ằ ộ ộ ể ậ ộ ụ ướ , tr ộ   c tiêu đi m v t m t C©u 44 :  M t đi m sáng S n m trên tr c chính c a m t th u kính h i t ể đo nạ ả ở ể ả ự ủ ủ ấ ấ ạ ằ b ng a, cho  nh S’ ộ  sau tiêu đi m  nh c a th u kính m t đo n b. Tiêu c  c a th u kính là:

f = a.b f = ­ ab f = f = ­ A. B. C. D.

ả ặ ộ ụ ự ấ ậ ể ả (tiêu c  f) m t kho ng bao nhiêu đ  cho kho ng ộ ậ C©u 45 :  Ph i đ t m t v t th t cách th u kính h i t ữ ậ ộ ỏ ấ ả ậ ấ ị ả ở cách gi a v t và  nh th t cho b i th u kính có giá tr  nh  nh t ?

A. 0,5f B. 1,5f C. 2f D. 2,5f

ả ặ ỏ ơ ả ậ ậ ả ấ ậ ậ C©u 46 :  V t th t qua th u kính h i t ấ ộ ụ ế ậ ướ c th u kính ? Tìm k t lu n tr cho  nh th t nh  h n v t khi v t ph i đ t trong kho ng nào  ậ  đúng.

f

1 + D2 .│

1 + D│ │

2 .│

ư ộ ể ươ ươ ồ ng đ ng C©u 47 :  N u có 2 th u kính đ ng tr c ghép sát thì hai kính trên có th  coi nh  m t kính t ấ ộ ụ ỏ ế có đ  t ụ ứ  th a mãn công th c

A. D = D1 – D2. B. D =  D│ C. D =  D│ D. D = D1 + D2.

ụ ự ặ ấ ấ tiêu c  10cm. Ngu n sáng S đ t trên tr c chính, tr ộ ụ ộ C©u 48 :  M t th u kính h i t ả ấ ườ ấ ặ ng ồ ớ ụ ấ ế ấ ặ ướ c th u kính. Sau  ế t bán kính đ th u kính đ t màn  nh vuông góc v i tr c chính, cách th u kính 20cm. Bi rìa th u kính là 3cm. Khi S đ t cách th u kính 5cm, bán kính v t sáng trên màn là:

A. 12cm B. 6cm C. 9cm D. 7,5cm

C©u 49 :  §Æt vËt AB tríc thÊu kÝnh vu«ng gãc víi trôc chÝnh cã f = 40cm cho ¶nh A1B1 trªn mµn cao

4cm. DÞch thÊu kÝnh vÒ phÝa mµn 10cm th× ph¶i dÞch mµn ®o¹n bao nhiªu ®Ó thu ®îc ¶nh  míi cao 2cm.

A. DÞch mµn B. DÞch mµn l¹i gÇn vËt 70cm

D. DÞch mµn ra xa vËt 100cm

ra xa vËt  70cm C. DÞch mµn  l¹i gÇn vËt  100cm ặ ấ ộ ụ ộ ộ ướ ự ấ có tiêu c  20cm, cách th u kính 50cm. Di c m t th u kính h i t ộ ạ

ệ ị ỏ ủ ề B. Không đ  đi u ki n xác đ nh A.

Ả ứ ủ nh c a S đ ng yên C. D.

ể C©u 50 :  Đ t m t đi m sáng S tr ấ ể chuy n th u kính ra xa S m t đo n nh  thì ủ Ả nh c a S  ế ạ i  ti n l ơ ầ g n S h n ủ Ả nh c a S  ra xa S h nơ ấ ố ớ ậ ướ ộ ậ ả ấ ả ủ ề ỳ nh n xét nào d i đây v  tính ch t  nh c a m t v t  o là đúng? C©u 51 :  Đ i v i th u kính phân k ,

ỏ ơ ậ ả ề ả ả ậ B. V t  o luôn cho  nh  o, cùng chi u và nh  h n v t.

ậ ả A. V t  o có  ể th  cho  ậ ả nh th t,

44

ơ

ậ ả ậ ả ượ ỏ ơ ề ậ c chi u và nh  h n v t. D. V t  o luôn cho  nh th t, ng

ơ

cùng chi u ề ơ ớ và l n h n  ặ ậ v t ho c  ả ả nh  o,  c ượ ng ề chi u và  ớ l n h n  hay nh  ỏ ậ ơ h n v t. ậ ả C. V t  o  luôn cho  ậ ả nh th t,  cùng chi u ề ớ và l n h n  v t.ậ ặ ặ ậ ả ộ ớ ấ ượ ả ộ ậ ụ ể ể ấ ớ C©u 52 :  Đ t m t v t sáng AB song song v i màn  nh M, trong kho ng v t và màn đ t m t th u kính  c  nh ấ ả ỏ ả sao cho tr c chính vuông góc v i AB. Di chuy n th u kính và màn đ  trên màn thu đ ủ ậ c a v t, khi kho ng cách AB và màn nh  nh t thì

A. d = 3f B. d’ = 2f C. d = 4f D. d’ = 4f

ả ở ề ể ậ ằ ậ ả ố ộ ấ cách th u ộ C©u 53 :  M t th u kính mu n cho  nh có đ  cao b ng v t (không k  chi u) thì v t ph i ả ấ ộ kính m t kho ng:

1, S2 cùng

f A. B. 2 C. 2f D. 0,5

C©u 54 :  Hai đi m sáng S ể ể ấ  hai bên th u kính h i t ả ặ ủ ả ấ ở ở ộ ụ ở  trên m t tr c chính,  ộ ấ ả ể ự ộ ụ  có tiêu c  f = 9cm.  ả ộ 1 m t kho ng b ng  ủ ế ả t  nh c a S ằ 1 là  nh ả Hai đi m sáng cách nhau m t kho ng 24cm. Th u kính ph i đ t cách S bao nhiêu thì  nh c a hai đi m sáng cho b i hai th u kính trùng nhau ? Bi o.ả

A. 12cm B. 18cm C. 6cm D. 24cm

ạ ả ệ ệ ấ ả ạ ố ộ C©u 55 :  H  2 th u kính khi t o  nh thì  nh cu i qua h  có đ  phóng đ i là:

A. k =  k│ 1 + k│ │ 2 .│ B. k = k1/k2. C. k = k1 + k2. D. k = k1.k2.

ủ ấ ậ ộ ượ ớ ậ ề ậ c chi u v i v t, cách v t 100 cm và cách kính C©u 56 : nh c a m t v t th t qua m t th u kính ng ấ ộ ộ ậ Ả 25 cm. Đây là m t th u kính ự B. phân kì có tiêu c  100/3 cm.

ộ ụ ự  có tiêu c  18,75 cm. C. h i t D. h i t

ụ ả ượ A. phân kì có  tiêu c  ự 18,75 cm. ộ ụ  có  tiêu c  ự 100/3 cm. ặ ậ ề c chi u và ự ậ C©u 57 :  Đ t v t AB cao 2cm vuông góc tr c chính m t th u kính cho  nh cao 1cm ng cách AB 2,25m. Nh n xét nào sau đây đúng v  th u kính và tiêu c ị ộ ấ ề ấ ệ ủ ề B. Không đ  đi u ki n xác đ nh

ộ ụ ấ ự , tiêu c  50cm D. Th u kính h i t

ấ A. Th u kính  phân kì,  tiêu c  ự 50cm ấ C. Th u kính  ộ ụ h i t , tiêu ự c  40cm

45

ặ ủ ả ỏ ấ ộ ạ ả ộ ữ   1B1 cao 2cm trong kh ang gi a C©u 58 :  Đ t AB vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính cho  nh A ề ậ 1B1 m t đo n 40cm. Nh n xét nào sau đây là đúng v ớ ụ ấ ấ AB và th u kính, th u kính cách  nh A ự th u kính và tiêu c ộ ụ ấ ự , tiêu c  80cm B. Th u kính h i t

ự ấ D. Th u kính phân kì, tiêu c  80cm

ự ấ ộ ấ ướ ộ ụ ấ ấ A. Th u kính  ộ ụ , tiêu h i t ự c  40cm C. Không đ  ủ ệ ề đi u ki n  xác đ nhị ộ ặ có tiêu c  20cm, cách th u kính 30cm. Di

c m t th u kính h i t ộ Ả ạ ủ ứ ỏ nh c a S đ ng yên A. B.

ế ạ ầ Ả ủ nh c a S ti n l ơ i g n S h n D.

ề ấ sai khi nói v  th u kính phân kì: ể C©u 59 :  Đ t m t đi m sáng S tr ấ ể chuy n th u kính ra xa S m t đo n nh  thì ủ Ả nh c a S  ra xa S h nơ C. Không đ  ủ ệ ề đi u ki n  xác đ nhị ề C©u 60 :  Đi u nào sau đây

ậ ớ ậ ả ả ằ ơ ậ ả B. V t  o n m trong kho ng  cho  nh th t l n h n v t.

ỏ ơ ả ậ ậ ậ ả D. V t th t cho  nh  o nh  h n v t.

ậ ả A. V t  o cho   ả ớ   ả nh  o l n ơ ậ   h n v t.      ậ ả C. V t  o  cách th u ấ kính 2f cho  ả ả nh  o  cách th u ấ kính 2f. ể ặ ị ộ   C©u 61 :  V t sáng AB đ t song song và cách màn m t kho ng 122,5cm. D ch chuy n m t th u kính h i ộ ả ớ ụ ấ ủ ộ ị ấ ấ ạ i A thì th y có hai v  trí c a th u ầ ả ự ủ ằ ấ ậ ụ ữ ậ  gi a v t và màn sao cho AB vuông góc v i tr c chính t t ả ả kính cho  nh rõ nét trên màn,  nh này b ng 6,25 l n  nh kia. Tính tiêu c  c a th u kính.

f = 60cm f = 40cm f = 25cm f = 30cm A. B. C. D.

ặ ầ ồ ấ ộ ọ ặ ầ ộ i, m t m t c u lõm là … ể  đúng. Th u kính có m t m t c u l C©u 62 :  Ch n phát bi u

ấ th u kính phân kì. B. A.

ấ th u kính h i t ộ ụ . D. C.

ồ ậ ự 1 = 10cm; f2 = 20cm. V t sáng AB C©u 63 :  H  hai th u kính h i t ộ ụ 1), (L2) ghép đ ng tr c tiêu c  f ạ ể ệ ướ ả ộ ở ự ả ụ 1) m t đo n 15cm. Đ  h  cho  nh A’B’ (L c (L vô c c thì kho ng cách có th  là ể ấ th u kính  ộ ụ h i t   ặ ho c là  ấ th u kính  phân kì. ỉ ch  xác  ượ ị c  đ nh đ ấ ạ lo i th u  kính n u ế ế ế bi t  t chi su t.  ấ ấ ệ ặ ụ đ t trên tr c chính tr ữ gi a hai kính là:.

A. 30cm B. 35cm C. 50cm D. 15cm

ề ấ ộ ụ C©u 64 :  Tìm phát bi u ể sai v  th u kính h i t

46

ả ớ ự ả ộ B. V t th t n m trong kho ng tiêu c  (thu c OF) cho  nh  o l n ậ ằ ậ ả ớ ậ ề ậ ơ h n v t, cùng chi u v i v t.

ấ ậ ấ ậ ấ ả D. V t th t qua th u kính cho  nh th t thì th u kính đó là th u kính ậ h i tộ ụ

1 cách

1 và S2 đ t trên tr c chính và   hai bên c a th u kính, cách nhau 40 cm, S ấ th u kính 10 cm. Hai  nh c a chúng qua th u kính trùng nhau. Tiêu c  c a th u kính là:

ể ủ ụ ấ ặ ở ộ A. M t tia  sáng qua  ấ th u kính  ộ ụ h i t  khúc ạ x  ló ra sau ấ th u kính  ộ ụ ẽ h i t  s   ắ c t quang  ụ tr c chính. ộ C. M t chùm  sáng song  song qua  ấ th u kính  ộ ụ h i t   ạ ở  ụ i  ch m l tiêu đi m ể ả nh sau  ấ th u kính. C©u 65 :  Hai đi m sáng S ấ ự ủ ủ ấ ả

A. 16 cm. B. 30 cm. C. 15 cm.                    D. 25 cm.

ủ ậ ạ ớ ụ Ả ấ ở c m t th u kính vuông góc v i tr c chính.  nh c a v t t o b i th u ộ ậ C©u 66 :  M t v t sáng đ t tr ầ ấ ậ ặ ướ ậ

ể ấ ộ ụ ặ ho c phân kì. ộ ế kính nh  h n 3 l n v t. K t lu n nào sau đây là đúng B. Có th  là th u kính h i t

ể ế ậ ượ c D. Không th  k t lu n đ

ớ ụ ủ ấ ộ ụ ượ ề ớ ấ ả  cho  nh ng c chi u l n g p 4 C©u 67 :  V t sáng AB vuông góc v i tr c chính c a th u kính h i t ự ủ ấ ỏ ơ ấ A. Th u kính  h i tộ ụ ấ C. Th u kính  phân kì ậ ầ l n AB và cách AB 100 cm. Tiêu c  c a th u kính là :

A. 40 cm. B. 16 cm. C. 20 cm. D. 25 cm.

C©u 68 :  Cho ba ®iÓm A, B, C liªn tiÕp trªn trôc chÝnh cña mét thÊu kÝnh. NÕu ®Æt ®iÓm s¸ng ë A

th× cho ¶nh ë C, ®Æt ®iÓm s¸ng ë B th× còng cho ¶nh ë C. BiÕt AB = 36cm; AC = 45cm; X¸c  ®Þnh tiªu cù cña thÊu kÝnh.

­10cm ­20cm A. 20cm B. 10cm C. D.

ộ ớ ụ Ả ở ầ ủ ậ ạ ậ ầ ẫ ằ ả ấ ấ c m t th u kính vuông góc v i tr c chính.  nh c a v t t o b i th u  ự ị i g n th u kính 12cm thì  nh v n b ng 3 l n v t. Tiêu c ộ ậ ặ ướ C©u 69 :  M t v t sáng đ t tr ậ ằ ấ ấ ậ ạ ầ kính b ng 3 l n v t. D ch v t l ủ c a th u kính là

ộ ị ­8cm A. 20cm B. 18cm C. M t giá tr  khác D.

ủ ủ ề ả ấ i đây, S là v t, S’ là  nh c a S, O là quang tâm c a th u kính (chi u ậ  trái sáng ph i). ộ ụ ấ ấ ợ ẽ ướ C©u 70 :  Trong các hình v  d ề ừ truy n ánh sáng t Ở ườ  tr ả ng h p nào, th u kính đã cho là th u kính h i t ?

A. H.4 B. H.1 C. H.3 D. H.2

1B1. D chị

2B2 cách A1B1 20cm và l n g p

1B1. Tính tiêu c  c a th u kính.

ả ậ ủ C©u 71 :  V t sáng AB đ t vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính phân kì cho  nh A ạ ấ ấ ớ ấ ượ ả c  nh A ớ ụ ặ ộ ộ ạ ầ i g n th u kính m t đo n 90cm thì đ ấ ự ủ ể chuy n AB l đôi  nh Aả

47

f = ­30cm f = ­ 40cm f =  ­60cm f = ­ 20cm A. B. C. D.

ộ ậ ặ ướ ộ ả ấ ộ ướ ấ c m t th u kính 40 cm cho m t  nh tr c th u kính 20 cm. Đây là C©u 72 :  M t v t đ t tr

ự ấ th u kính phân kì có tiêu c  20 cm. A. B.

ự ấ th u kính phân kì có tiêu c  40 cm C. D.

ấ th u kính  ộ ụ h i t  có  tiêu c  40 ự cm. ấ th u kính  ộ ụ h i t  có  tiêu c  20 ự cm. ộ ậ ủ C©u 73 :  M t v t sáng AB đ t trên tr c chính, vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính cho  nh  ị ớ ụ ậ ể ầ ạ ả ấ ậ   ỏ ơ ượ ả c  nh nh  h n v t 3 ặ ỏ ơ ấ ụ ộ ề ậ A’B’, cùng chi u nh  h n v t 2 l n. D ch chuy n v t đo n 15cm thì đ ự ủ ầ l n. Tiêu c  c a th u kính là:

­5cm ­15cm A. 15cm B. C. D. 45cm

ặ ướ ấ ộ có ộ ậ C©u 74 :  Đ t m t v t sáng AB cao 2cm tr ự c và vuông góc v i tr c chính c a m t th u kính h i t ộ ớ ụ ặ ộ ụ ụ ủ ấ ấ ấ ồ ở ệ ộ ụ ự ấ ộ tiêu c  20cm, cách th u kính 20cm. Sau th u kính đ t thêm m t th u kính phân kì đ ng tr c  có tiêu c  20cm và cách th u kính h i t ủ ả  40cm. Đ  cao c a  nh cho b i h  là

ị A. 4cm B. 2cm C. Không xác đ nh. D. 3cm

ộ ệ ấ ụ ớ ặ ồ ộ ụ ấ ồ C©u 75 :  Cho m t h  th u kính g m th u kính phân kì (1) đ t đ ng tr c v i th u kính h i t ậ ớ ọ ị ặ ậ ướ ả ạ ộ ấ ể ả (2)  tiêu  c ở ệ ự c  40 cm cách kính m t là a. Đ   nh t o b i h  kính là  nh th t v i m i v  trí đ t v t tr kính (1) thì a ph iả

ơ ỏ ơ ơ ớ l n h n 20 cm. ớ l n h n 40 cm. A. ỏ ơ B. nh  h n 40 cm. C. nh  h n 20 cm. D.

48

M«n THAU KINH11 (§Ò sè 1)

­ ThÝ sinh dïng bót t« kÝn c¸c « trßn trong môc sè b¸o danh vµ m∙ ®Ò thi tríc khi lµm bµi.

L   u ý: C¸ch t« sai:   (cid:0)

­ §èi víi mçi c©u tr¾c nghiÖm, thÝ sinh ®îc chän vµ t« kÝn mét « trßn t¬ng øng víi ph¬ng ¸n tr¶ lêi.

C¸ch t« ®óng : 

01

28

55

02

29

56

03

30

57

04

31

58

05

32

59

06

33

60

07

34

61

08

35

62

09

36

63

10

37

64

11

38

65

12

39

66

13

40

67

14

41

68

15

42

69

49

70

43

16

71

44

17

72

45

18

73

46

19

74

47

20

75

48

21

49

22

50

23

51

24

52

25

53

26

54

27

50

phiÕu soi ­ ®¸p ¸n (Dµnh cho gi¸m kh¶o)

M«n : THAU KINH11

§Ò sè : 1

28

55

01

29

56

02

30

57

03

31

58

04

32

59

05

33

60

06

34

61

07

35

62

08

36

63

09

37

64

10

38

65

11

39

66

12

40

67

13

41

68

14

42

69

15

43

70

16

51

71

44

17

72

45

18

73

46

19

74

47

20

75

48

21

49

22

50

23

51

24

52

25

53

26

54

27

52

53

Dap an mon: THAU KINH11 De so : 1 Cau Dap an dung

50 C A 1

51 A C 2

52 B C 3

53 C D 4

54 C D 5

55 D A 6

56 D D 7

57 D D 8

58 D B 9

59 C D 10

60 A A 11

61 C D 12

62 A B 13

63 C A 14

64 A B 15

65 C C 16

66 B A 17

67 B B 18

68 B C 19

69 B D 20

70 A B 21

54

71 C A 22

72 D B 23

73 C A 24

74 B A 25

75 D B 26

A 27

A 28

A 29

B 30

D 31

B 32

C 33

D 34

D 35

A 36

B 37

C 38

D 39

D 40

A 41

C 42

B 43

C 44

55

C 45

A 46

D 47

C 48

B 49

C 50

A 51

B 52

C 53

C 54

D 55

D 56

D 57

D 58

C 59

A 60

C 61

A 62

C 63

A 64

C 65

B 66

B 67

56

68 B

69 B

70 A

71 C

72 D

73 C

74 B

75 D

57