VẬẠT LÝ HỆ MẶT TRỜI
S67 '42%S9S0G mì cu. \ 422 S20 S0XSIb4)SE S44 S2 mua:
CHƯƠNG 5. VẠT LÝ CÁC TIỂU HÀNH TINH, SAO CH(
Í
VẬẠT LÝ CỦA CÁC TIỂU HÀNH TINH,
SAO CHỎI VÀ CÁC THIÊN THẺ KHÁC
27/12/2022
Chương
Œ
27/12/2022
Giới thiệu chung
Vành đai Tiểu hành tinh và Vành đai Kuiper Tan
Inner Quter
Solar System Solar System
27/12/2022
Đám mây Oort
5 Khu vực ngoài cùng của hệ Mặt Trời
HT CLOUMD .
XUIPER BELT
«<6
—"V.\ 1 -À)/ CN —)\(
°
Tại sao chúng ta cần nghiên cứu các vật thể nhỏ?
- Các hành tinh đá, hành tinh khí và các vệ tinh lớn đã thay đổi đáng kể kể từ
khi hình thành —› chúng không còn giữ manh mối trực tiếp về hệ Mặt Trời
như thế nào khi nó được sinh ra.
- - Nhiều thiên thể nhỏ vẫn còn nguyên như khi chúng mới hình thành, khoảng
4,5 tỷ năm trước.
+ Do đó, sao chỗi, tiểu hành tinh và thiên thạch lưu giữ nguồn gốc về sự ra
đời của hệ Mặt Trời thông qua thành phần, vị trí và số lượng của chúng.
27/12/2022
Tiểu hành tỉnh & Thiên thạch
Tiêu hành tinh và thiên thạch là gì?
- _ Tiểu hành tinh và Thiên thạch
»-_ Các tiểu hành tinh là các hành tinh (hoặc các mảnh vỡ của các hành tinh)
còn sót lại từ khi hệ Mặt Trời của chúng ta ra đời.
° Tiểu hành tinh và thiên thạch có
quan hệ mật thiết với nhau: Hầu hết
các thiên thạch là các mảnh của
tiểu hành tinh quay quanh Mặt trời
hàng tỷ năm trước khi rơi xuống
Trái đất.
Thiên thạch lớn, được gọi là Thiên thạch
Ahnighito, nằm ở Bảo tang Lịch sử Tự
nhiên Mỹ ở New York.
27/12/2022
Tiểu hành tinh: Kích thước, số lượng và hình dáng
- - Kích thước của tiêu hành tinh
» _ Các tiểu hành tinh có nhiều loại kích thước.
» _ Tiểu hành tinh lớn nhất, Ceres, có đường kính cỡ 1000 km, tức là hơn
một phần tư đường kính của Mặt Trăng.
- _ Khoảng một chục tiểu hành tinh khác đủ lớn để chúng ta gọi chúng là
vệ tinh cỡ trung bình nếu chúng quay quanh một hành tinh.
- - Các tiểu hành tinh nhỏ hơn có số lượng nhiều hơn nhiều.
-_ Mặc dù có số lượng lớn, tổng khối lượng của các tiểu hành tinh lại không
quá lớn.
Tiểu hành tinh: Kích thước, số lượng và hình dáng
- - Hình dáng các tiểu hành tinh
-_ Hình dạng tiểu hành tinh phụ thuộc vào độ lớn của lực hấp dẫn của tiểu
hành tinh đó.
- Nếu một vật thể đủ lớn, theo thời gian trọng lực có thể nhào nặn nó
thành một hình cầu, ngay cả khi vật thể đó là hoàn toàn rắn.
- _ Một số vật thể lớn cũng có thể đã có đủ nhiệt lượng để làm nóng chảy
bên trong của nó vào một lúc nào đó, cho phép trọng lực hoạt động
nhanh hơn.
27/12/2022
Tiểu hành tinh: Kích thước, số lượng và hình dáng
-_ Hình dáng các tiểu hành tinh
+ Ceres đủ lớn để trọng lực nén nó thành một hình gần giống hình cầu - cho
phép nó đủ tiêu chuẩn là một hành tinh lùn.
« _ Hai tiểu hành tinh lớn nhất tiếp theo:
° Pallas
» đường kính xích đạo 580 km;
» . đường kính cực 500 km;
5Ö Vesfta
5 đường kính xích đạo 570 km,
» - đường kính cực 460 km.
Tiểu hành tinh: Kích thước, số lượng và hình dáng
- - Một số tiểu hành tinh quen thuộc
Lutetia
(Rosetta)
27/12/2022
Tiểu hành tinh: Kích thước, số lượng và hình dáng
- - Xác định kích thước và hình dáng tiểu hành tinh như thế nào?
«_ Các tàu vũ trụ đã được gửi đến các tiểu hành tinh để chụp những bức ảnh
rõ nét về hình dáng bên ngoài của chúng.
- - Một lượng lớn các tiểu hành tinh chỉ được quan sát qua kính thiên văn, kích
thước của chúng được đo thông qua độ sáng của chúng.
e
ẹ
Tiểu hành tinh: Thành phân cấu tạo .
©®
°
-_ Làm thế nào để xác định thành phần cấu tạo của các tiểu hành tinh?
- Quang phổ của các vật thể ở xa chứa các vạch quang phổ về cơ bản là
"dấu vân tay" do các thành phần hóa học của vật thể để lại.
« _ Các tiểu hành tinh được cấu tạo chủ yếu từ kim loại và đá, vì chúng ngưng
tụ trong đường giới hạn trong tinh vân Mặt Trời.
« _ Các tiểu hành tinh gần ngoại vi của vành đai tiểu hành tinh:
- - chứa tỷ lệ vật liệu tối, giàu carbon lớn hơn;
- . một số thậm chí còn chứa một lượng nhỏ nước;
27/12/2022
Tiểu hành tinh: Khối lượng và mật độ
- Khối lượng của các tiểu hành tinh
+ Cách trực tiếp duy nhất để đo khối lượng của một vật thể ở xa là quan sát
hiệu ứng hắp dẫn của nó lên một vật thể khác.
- Tác động hấp dẫn của các tiểu hành tinh chỉ có
thể được quan sát thấy trong một số trường hợp:
- _ một tàu vũ trụ đã bay qua đủ gần để quỹ đạo
của nó bị thay đổi bởi lực hấp dẫn của tiểu
hành tinh;
«_ tiểu hành tinh có những tiểu hành tinh thậm
chí còn nhỏ hơn như những “vệ tinh” nhỏ,
quay quanh quỹ đạo.
Tiểu hành tinh: Khối lượng và mật độ
- Mật độ của các tiểu hành tinh
-_ Mật độ có thể cung cấp những hiểu biết có giá trị về nguồn gốc và cấu tạo
của tiểu hành tinh.
Ví dụ:
- - Tiểu hành tinh Eros có mật độ 2,4 g/cm3, gần với giá trị mong đợi đối với đá
rắn; chú ý đến mô hình tinh tế của các đường gờ và rãnh trên bề mặt gợi ý
về một tập hợp các đứt gãy và đứt gãy song song bên trong của nó.
-_ Tiểu hành tinh Mathilde có mật độ chỉ 1,5 g/cm3, thấp đến mức nó phải là
một “đống gạch vụn” liên kết lỏng lẻo, được giữ với nhau bằng trọng lực
yếu, chứ không phải là một khối đá rắn.
27/12/2022
Tiểu hành tinh: Quỹ đạo
- __ Vành đai các tiểu hành tinh
« _ Phần lớn các tiểu hành tinh đã được lập danh mục đều nằm trong vành đai
tiểu hành tinh giữa quỹ đạo của sao Hỏa và sao Mộc.
«_ Các tiểu hành tinh quay quanh Mặt Trời
theo cùng hướng với các hành tinh.
« Quỹ đạo của chúng có xu hướng hình
elip hơn và nghiêng nhiều về mặt phẳng
hoàng đạo (lên đến 200 - 300) so với quỹ
đạo của các hành tinh.
Tiểu hành tinh: Quỹ đạo
- _ Các tiểu hành tinh Troja
« _ Hai tập hợp các tiểu hành tinh, các tiểu hành tinh Troja, di chuyển trên cùng
một quỹ đạo với Sao Mộc.
« - Một cụm tiểu hành tinh Troja luôn ở phía
trước 600 so với Sao Mộc trên quỹ đạo
của nó, nhóm kia luôn ở phía sau 600.
+ Một số lượng tương đối nhỏ các tiểu
hành tinh có quỹ đạo đi qua bên trong
hệ Mặt Trời - bao gồm các tiểu hành
tinh có quỹ đạo đi qua gần Trái Đất.
27/12/2022
e.Ằ
°e
Vì sao lại có vành đai các tiểu hành tỉnh? `
.°
.Ằ
Vành đai các tiểu hành tinh
Vành đai này nằm ở giữa quỹ đạo của Sao Hỏa và Sao Mộc.
Tại sao các tiểu hành tinh lại tập
trung ở khu vực này?
Tại sao ở đây lại không hình thành
được một hành tinh?
Câu trả lời là hiện tượng cộng hưởng
quỹ đạo (orbital resonances).
Vì sao lại có vành đai các tiểu hành tinh? cooo
Hiện tượng cộng hưởng quỹ đạo
Cộng hưởng quỹ đạo xảy ra bất cứ khi nào hai vật định kỳ thẳng hàng với
nhau (đối với tâm quay chung).
Lực hấp dẫn kéo các vật thể theo cùng một hướng tại mỗi vị trí thẳng hàng,
các tác động có thể tăng dần theo thời gian.
Các vật thể sẽ xếp hàng theo chu kỳ - và do đó có cộng hưởng quỹ đạo -
bất cứ khi nào chu kỳ quỹ đạo của một vật thể là một tỷ lệ đơn giản của chu
kỳ của vật thể khác, chẳng hạn như h , : hoặc s
10
Vì sao lại có vành đai các tiêu hành tinh?
° Hiện tượng cộng hưởng quỹ đạo
+ CÓ sự thiếu hụt các tiểu hành tinh
có chu kỳ chính xác là 3, 4, 6,...
năm.
5 - Chu kỳ của Sao Mộc là 12 năm.
-_ Lực hấp dẫn từ Sao Mộc đã tạo ra
các khoảng trống trong vành đai 1Í
tiểêu hành tinh, được gọi là khe Ộ
Kirkwood.
Khe Kirkwood
27/12/2022
'Gs,
3:1 resonan
5:2 reson
7:3 reson
VN G-.-s( 24c.
11
27/12/2022
Thiên thạch có liên quan như thế nào với tiểu hành tinh?
» _ Sự khác biệt giữa sao băng và thiên thạch
5 _ Sao băng chỉ là một tia sáng lóe lên do một
hạt đi vào bầu khí quyển của chúng ta với
tốc độ cao, không phải bản thân hạt đó.
° Thiên thạch đôi khi được gọi là sao băng
hoặc sao rơi.
- Thiên thạch: là phần còn lại của một khối đá đủ lớn, sống sót khi lao qua
bầu khí quyển của Trái Đất và rơi xuống mặt đắt.
Thiên thạch có liên quan như thế nào với tiểu hành tinh?
+ _ Các loại thiên thạch
[—ˆ Thiên thạch “|
Thiên thạch nguyên thủy Thiên thạch đã xử lý
Nguyên thủy ở đây có nghĩa là Các thiên thạch đã qua xử lý
dường như đã từng là một phần
loại thiên thạch đầu tiên (hoặc sơ ¬— . ¬—
của một vật thê lớn hơn đã “xử lý
cấp) được hình thành. vật chất ban đầu của tinh vân mặt
trời thành một dạng khác.
12
27/12/2022
Thiên thạch có liên quan như thế nào với tiểu hành tinh?
+ Các loại thiên thạch Các thiên thạch nguyên thủy đá được
cấu tạo chủ yếu từ các khoáng chất
đá, một phần nhỏ nhưng đáng chú ý
được tạo thành tử các mảnh kim loại
: E nguyên chất trộn lẫn vào.
Thiên thạch nguyên thủy
Các thiên thạch nguyên thủy giàu
cacbon có cấu trúc tương tự như các
Nguyên thủy ở đây có nghĩa là thiên thạch nguyên thủy đá, nhưng
loại thiên thạch đầu tiên (hoặc sơ chúng cũng chứa một lượng đáng kể
các hợp chất cacbon và đôi khi, cả
cấp) được hình thành. một lượng nhỏ nước.
Thiên thạch có liên quan như thế nào với tiểu hành tỉnh?
+ _ Các loại thiên thạch
Các thiên thạch đã qua xử lý giàu kim
loại cấu tạo chủ yếu từ sắt và niken
mật độ cao trộn với một lượng nhỏ
các kim loại khác; tức là có cấu trúc
giống lõi của các hành tinh đá. KHI HECHICE SSHU
Các thiên thạch đã qua xử lý
Các thiên thạch đã qua xử lý chứa đá có `
mật độ thấp hơn, được tạo thành từ đá với dường như đã từng là một phân
các thành phần tương tự lớp phủ và lớp vỏ của một vật thể lớn hơn đã “xử lý"
* . ^ . “ ^ Ê- ø “ ^
của các hành tinh đá. Một sô ít có thành vật chất ban đầu của tinh vân mặt
phần gần với thành phần của đá bazan vu. ˆ -
. r.ư nh trời thành một dạng khác.
phun ra từ núi lửa trên các hành tinh đá.
13
27/12/2022
Thiên thạch có liên quan như thế nào với tiểu hành tinh?
5 _ Các loại thiên thạch
a Primitive meteorites. b Processed meteorites.
Hai loại thiên thạch cơ bản: nguyên sinh và đã qua xử lý. Mỗi loại cũng có hai
kiểu phụ. Chúng được hiển thị nhỏ hơn một chút so với kích thước thực tế.
(Các thiên thạch có mặt phẳng vì chúng đã được xẻ bằng cưa đá.)
Thiên thạch có liên quan như thế nào với tiểu hành tinh?
- _ Nguồn gốc của các thiên thạch nguyên thủy
- - Phần lớn các thiên thạch là nguyên thủy.
+. Chúng là những mảnh đá được bồi tụ trong tinh vân Mặt Trời và quay quanh
Mặt Trời hàng tỷ năm trước khi rơi xuống Trái Đất.
-_ Tại sao một số thiên thạch nguyên thủy có thành phần là đá trong khi
những thiên thạch khác lại giàu cacbon?
« _ Cả lý thuyết và quan sát đều chỉ ra rằng câu trả lời phụ thuộc vào nơi chúng
hình thành trong tinh vân mặt trời.
14
Thiên thạch có liên quan như thế nào với tiểu hành tinh?
Nguồn gốc của các thiên thạch nguyên thủy
Lý thuyết hình cầu: Tất cả các thiên thạch được bồi tụ bên trong đường giới
hạn, do đó có cấu tạo chủ yếu từ kim loại và đá.
Mô hình: Các tính toán trong mô hình chứng tỏ rằng pử ngoài khoảng cách
3 AU từ Mặt Trời, nhiệt độ trong tinh vân Mặt Trời đủ thấp để ngưng tụ các
hợp chất cacbon.
Các thiên thạch nguyên thủy giàu carbon đến từ các vùng bên ngoài của
vành đai tiểu hành tinh, trong khi các thiên thạch nguyên thủy bằng đá đến
từ các vị trí gần hơn.
Thiên thạch có liên quan như thế nào với tiểu hành tỉnh?
+ Nguồn gốc của các thiên thạch đã xử lý
«_ Các thiên thạch đã qua xử lý là mảnh vỡ của các tiểu hành tinh lớn hơn đã
trải qua quá trình phân dị, trong đó phần bên trong của chúng tan chảy để
kim loại chìm xuống trung tâm và đá trồi lên bề mặt.
Các thiên thạch đã qua xử lý từ đá thường có thành phần gần với đá núi lửa
trên Trái Đất tức là chúng phải được tạo thành bởi các dòng dung nham. Có
thể kết luận rằng những thiên thạch này là đá từ bề mặt của các tiểu hành
tinh lớn từng có núi lửa hoạt động, có thể bị sứt mẻ do va chạm với các tiểu
hành tinh nhỏ hơn.
27/12/2022
15
Thiên thạch có liên quan như thế nào với tiểu hành tinh?
+ Nguồn gốc của các thiên thạch đã xử lý
+ _ Các thiên thạch đã qua xử lý giàu kim loại có thành phần giống như lõi của
các hành tinh đá, cho thấy rằng chúng là mảnh vỡ của các tiểu hành tinh lớn
hơn bị vỡ ra khi va chạm.
- . Những tiểu hành tinh bị vỡ này không chỉ mắt cơ hội phát triển thành hành
tinh mà còn bắn ra các mảnh vỡ, các mảnh vỡ này sẽ va chạm với các tiểu
hành tinh và hành tinh khác, bao gồm cả Trái Đắt.
» Những thiên thạch đã qua xử lý này tạo ra cơ hội nghiên cứu “các hành tinh
bị vỡ", trở thành bằng chứng trực tiếp rằng các hành tinh lớn thực sự trải
qua quá trình phân dị, xác nhận những điều suy ra từ các nghiên cứu địa
chắn của Trái Đất.
Sao chỗi
27/12/2022
16
27/12/2022
Sao chỗi
-_ Sao chỗi là gì?
a Comet Hyakutake. b Comet Hale-Bopp, photographed over Phoenix.
- _ Sao chổi là một thiên thể lạnh, nhỏ trong hệ Mặt Trời, khi đi qua gần Mặt Trời,
nó ấm lên và bắt đầu giải phóng khí, một quá trình được gọi là thoát khí.
Sao chổi: Thành phân cấu tạo
+ Thành phần của sao chỗi
-_ Sao chổi về cơ bản là những khối băng trộn với bụi đá và một số hóa chất
phức tạp hơn, và do đó chúng thường được mô tả là “những quả cầu tuyết
bẩn”.
+. Quang phổ của sao chổi xác nhận nguồn gốc xa xôi của chúng thông qua
sự hiện diện của các hợp chất có thể chỉ ngưng tụ ở vùng ngoài lạnh giá
của tinh vân Mặt Trời.
- - Quang phổ sao chổi luôn hiển thị các đặc điểm phát xạ từ các hợp chất hydro
(bao gồm nước), carbon dioxide và carbon monoxide.
- _ Những khí này chỉ ngưng tụ ở những vùng rất lạnh và xa nhất của tinh vân Mặt
Trời, nằm bên ngoài đường ranh giới.
17
27/12/2022
Sao chỗi: Cuộc đời sáng rực
«_ Điều gì xảy ra với sao chổi?
Những thay đổi xảy ra khi quỹ đạo của sao chổi đưa nó đi vào bên trong hệ Mặt Trời.
©®
°
Sao chỗi: Cuộc đời sáng rực se©©
ece©6
.e
«_ Điều gì xảy ra với sao chổi?
+ Ở xa Mặt Trời: sao chỗi bị đóng băng hoàn toàn - về bản chất, là một “quả
cầu tuyết bẩn”.
+ Tiếp cận Mặt Trời: Nó bắt đầu thải ra khí và bụi, nhưng nó vẫn có một khối
băng trung tâm, được gọi là nhân.
+ Tăng tốc về phía Mặt trời: nhiệt độ bề mặt của sao chổi tăng lên và đá bắt
đầu hóa hơi thành khí dễ dàng thoát ra khỏi lực hấp dẫn yếu của sao chỗi.
Một số khí thoát ra kéo theo các hạt bụi ra khỏi hạt nhân, khí và bụi tạo ra
một bầu khí quyển khổng lồ đầy bụi được gọi là đầu sao chỗi.
18
27/12/2022
Sao chổi: Cuộc đời sáng rực
«_ Điều gì xảy ra với sao chổi?
* - Đi vào bên trong hệ Mặt Trời:
-_ Đầu sao chỗi lớn dần, và những cái đuôi hình thành như những phần
mở rộng của phần đầu.
- - Đuôi không kéo dài ra sau sao chổi khi chúng di chuyển trên quỹ đạo.
+ Đuôi của sao chổi thường hướng ra xa Mặt Trời, bất kể hướng mà sao
chỗi đang di chuyển.
- Sau khi sao chổi quay xung quanh Mặt Trời và bắt đầu quay ngược ra
ngoài, quá trình hóa hơi giảm, đầu sao chổi tan dần, và đuôi biến mắt.
Không có gì xảy ra cho đến khi sao chi lại hướng về phía Mặt Trời.
Sao chổi: Cuộc đời sáng rực
+ Đuôi của sao chỗi
° - Hai loại đuôi:
5 - đuôi plasma;
5 _ buôi bụi.
5Ö _ Đuôi plasma: chứa các khí thoát ra khỏi
nucleus
đầu sao chổi.
» _ Tia cực tím từ Mặt Trời làm ion hóa chất khí, gió Mặt Trời mang chất khí này
đi thẳng ra ngoài với tốc độ hàng trăm km/giây. Đó là lý do tại sao đuôi
plasma kéo dài gần như trực tiếp ra khỏi Mặt Trời mọi lúc.
19
27/12/2022
Sao chổi: Cuộc đời sáng rực
-_ Đuôi của sao chỗi
5 - Hai loại đuôi:
» đuôi plasma;
» - đuôi bụi.
-_- Đuôi bụi: cấu tạo bởi các hạt bụi có kích
thước nhỏ thoát ra từ đầu sao chỗi. buờng
- . Những hạt này không bị ảnh hưởng bởi gió Mặt Trời, bị đẩy ra khỏi Mặt Trời
bởi áp suất của ánh sáng mặt trời (áp suất bức xạ, yếu). Do đó, đuôi bụi
thường hướng ra xa Mặt Trời, nhưng có một đường cong nhỏ quay ngược
lại hướng mà sao chỗi xuất phát.
Sao chỗi đến từ đâu?
- . Nguồn của sao chỗi: Đám mây Oort
-_ Hầu hết các sao chồi đi vào bên trong hệ Mặt Trời đều có quỹ đạo gần như
ngẫu nhiên:
» . chúng không quay quanh Mặt Trời cùng hướng với các hành tinh,
- _ quỹ đạo ellipse của chúng có thể nghiêng ở bắt kỳ góc nào so với mặt
phẳng hoàng đạo,
+ _ quỹ đạo của chúng cho thấy chúng đến từ rất xa so với quỹ đạo của
các hành tinh.
- . Những sao chỗi này phải xuất phát từ một vùng không gian hình cầu rộng
lớn mà các nhà khoa học gọi là đám mây Oort.
20
Sao chỗi đến từ đâu?
+ Nguồn của sao chổi: Đám mây Oort
HT CLOUMD .
XUIPER BELT
«<6
—"V.\ 1 -À)/ CN —)\(
Sao chỗi đến từ đâu?
- _ Nguồn của sao chỗi: Vành đai Kuiper
+ Một số lượng nhỏ các sao chổi đi vào bên trong hệ Mặt Trời có quỹ đạo khá
đồng nhát:
« _ chúng di chuyển quanh Mặt Trời theo cùng một hướng và gần trùng với
mặt phẳng chuyển động của các hành tinh,
» quỹ đạo hình ellipse của chúng mang chúng cách Mặt Trời không quá
hai lần so với Sao Hải Vương.
- _ Những sao chổi này xuất phát từ một vành đai các sao chổi quay quanh Mặt
Trời nằm ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương - vành đai Kuiper.
27/12/2022
21
27/12/2022
Sao chỗi đến từ đâu?
-_ Nguồn của sao chỗi
=
orbit of Oort cloud
comet entering inner
solar system
Neptune's orbit
l
:
Ì
Kuiper belt: k2
+ Extends from about
30-50 AU
+ Contains about
more than 1
aCross
mẻ...
Các sao chổi mà chúng ta thỉnh thoảng nhìn thấy
bên trong hệ Mặt Trời đến từ hai nguồn chính: :
ạ bout a trillion comets
vành đai Kuiper và đám mây Oort. + Comet orbits have lobssglee l9)
eccentricilies _„
Các vật thể lớn ở vành đai Kuiper
22
27/12/2022
Sao chỗi có thể lớn đến mức nào?
-_ Nguồn của sao chỗi
-_ Khá nhiều sao chổi đi vào bên trong hệ Mặt Trời có nguồn gốc từ vành đai
Kuiper.
- . Quỹ đạo của Sao Diêm Vương cắt ngang gần giữa vành đai Kuiper.
- _ Do đó, có thể cho rằng một số vật thể cư trú trong vành đai Kuiper có kích
thước lớn hơn nhiều so với bắt kỳ sao chổi nào mà chúng ta từng thấy trong
hệ mặt trời.
«_ Cần xem xét lại chính xác ý nghĩa của “sao chổi” - khá nhỏ, với các nhân
không lớn hơn khoảng 20 km.
Sao chỗi có thể lớn đến mức nào?
- _ Sao chỗi lớn của Vành đai Kuiper
- _ Ngoài sao Diêm Vương, các vật thể lớn trong vành đai Kuiper bắt đầu được
tìm thấy từ đầu những năm 1900.
« _ Một số vật thể lớn trong vành đai Kuiper:
5Ö 2002: Quaoar, có đường kính hơn một
nửa đường kính của sao Diêm Vương.
«Ö 2004: Orcus và Sedna - có kích thước
từ 2/3 đến 3/4 kích thước của Sao Diêm
Vương.
» _ 2005: Eris và vệ tinh của nó - Dysnomia
23
27/12/2022
e«e°đ©
eee©
rÝ z F3 z £ z ` "CỔ
Sao chôi có thê lớn đên mức nào? Tang
°©
°e°
- _ Phân loại sao chổi của vành đai Kuiper
+ Bốn vật thể: Pluto, Eris, Makemake và Haumea đủ điều kiện để coi là hành
tinh lùn vì chúng đủ lớn để có hình cầu nhưng chưa xóa vùng lân cận quỹ
đạo của chúng.
« _ Các vật thể di chuyển đến bên trong hệ Mặt Trời (và có đuôi) được phân loại
là sao chỗi.
- Các vật thể còn lại được gọi là vật thể vành đai Kuiper (Kuiper belt objects -
KBO) hoặc vật thể ngoài Sao hải Vương (frans-Neptunian objecfs - (TNO)).
e«e©
eeeo
ă - eeoee©
Các vật thê lớn của vành đai Kuiper tong
tt
- _ Sao Diêm Vương
a This Hubble Space Telescope photo shows Pluto and itsfve b The surface of Pluto in approximately true color, based on a
known moons, along with orbital paths for the moons. computer-processed series of Hubble Space Telescope images,
Horizontal stripes are scattered lìght from Charon and Plutoin — each just a few pixels across. Comparison with Íimages taken
the long exposure 8 years earlier reveals changes in surface markings, which may
be due to the gradual change in seasons on Pluto
24
27/12/2022
Các vật thể lớn của vành đai Kuiper
»Ö _ Sao Diêm Vương
- - Sao Diêm Vương rất lạnh, với nhiệt độ trung bình chỉ 40 K.
+ Sao Diêm Vương có một bầu khí quyển mỏng gồm nitrogen và các khí khác
được hình thành do quá trình hóa hơi của các ion trên bề mặt.
- - Vệ tinh lớn nhất của Pluto là Charon, phát hiện năm 1978.
+ Các nghiên cứu về hệ thống Pluio-Charon:
+ cho phép tính toán kích thước, khối lượng và mật độ chính xác cho cả
Sao Diêm Vương và Charon,
-_ xác nhận rằng Pluto và Charon đều được tạo ra từ băng trộn với đá,
giống như sao chổi.
Các vật thể lớn của vành đai Kuiper
- _ Các vật thể khác ở vành đai Kuiper
- Hàng trăm sao chổi vành đai -Ồ Một số sao chổi vành đai
Kuiper có cùng chu kỳ quỹ đạo Kuiper khác (bao gồm cả Eris)
và khoảng cách trung bình từ cũng được biết là có mặt trăng
Mặt trời như chính Sao Diêm — khối lượng và mật độ của
Vương (và được gọi chung là chúng có thể được tính toán.
"PIutinos").
Những vật thể này có thành phần giống sao chỏi gồm băng và đá.
25
27/12/2022