BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN
- 1 -
CHÖÔNG 1:
TOÅNG QUAN VEÀ MAÏNG
THEÁ HEÄ MÔÙI
----WX----
I. MAÏNG VIEÃN THOÂNG HIEÄN TAÏI
1. Khaùi nieäm veà maïng vieãn thoâng
Maïng vieãn thoâng laø phöông tieän truyeàn ñöa thoâng tin töø ñaàu phaùt tôùi
ñaàu thu. Maïng coù nhieäm vuï cung caáp caùc dòch vuï cho khaùch haøng.
Maïng vieãn thoâng bao goàm caùc thaønh phaàn chính: thieát bò chuyeån maïch,
thieát bò truyeàn daãn, moâi tröôøng truyeàn vaø thieát bò ñaàu cuoái.
Thieát bò chuyeån
maïch Thieát bò truyeàn
daãn Thieát bò chuyeån
maïch
Thieát bò truyeàn
daãn
Moâi tröôøng
truyeàn daãn
Hình 1-1 Caùc thaønh phaàn chính cuûa maïng vieãn thoâng
− Thieát bò chuyeån maïch goàm coù toång ñaøi noäi haït vaø toång ñaøi quaù
giang. Caùc thueâ bao ñöôïc noái vaøo toång ñaøi noäi haït vaø toång ñaøi noäi
haït ñöôïc noái vaøo toång ñaøi quaù giang. Nhôø caùc thieát bò chuyeån maïch
maø ñöôøng truyeàn daãn ñöôïc duøng chung vaø maïng coù theå ñöôïc söû duïng
moät caùch kinh teá.
BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN
- 2 -
− Thieát bò truyeàn daãn duøng ñeå noái thieát bò ñaàu cuoái vôùi toång ñaøi, hay
giöõa caùc toång ñaøi ñeå thöïc hieän vieäc truyeàn ñöa caùc tín hieäu ñieän.
Thieát bò truyeàn daãn chia laøm hai loaïi: thieát bò truyeàn daãn phía thueâ
bao vaø thieát bò truyeàn daãn caùp quang. Thieát bò truyeàn daãn phía thueâ
bao duøng moâi tröôøng thöôøng laø caùp kim loaïi, tuy nhieân coù moät soá
tröôøng hôïp moâi tröôøng truyeàn laø caùp quang hoaëc voâ tuyeán.
− Moâi tröôøng truyeàn bao goàm truyeàn höõu tuyeán vaø voâ tuyeán. Truyeàn
höõu tuyeán bao goàm caùp kim loaïi, caùp quang. Truyeàn voâ tuyeán bao
goàm vi ba, veä tinh.
− Thieát bò ñaàu cuoái cho maïng thoaïi truyeàn thoáng goàm maùy ñieän thoaïi,
maùy Fax, maùy tính, toång ñaøi PABX.
Maïng vieãn thoâng cuõng coù theå ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: Maïng vieãn
thoâng laø moät heä thoáng goàm caùc nuùt chuyeån maïch ñöôïc noái vôùi nhau baèng
caùc ñöôøng truyeàn daãn. Nuùt ñöôïc phaân thaønh nhieàu caáp vaø keát hôïp vôùi caùc
ñöôøng truyeàn daãn taïo thaønh caùc caáp maïng khaùc nhau.
Sub Sub
Sub Sub
Sub
SubSub
Sub
HLE HLE
TE TE
RLE RLE
GW
GW : Gateway - Toång ñaøi quoác teá
TE : Transit Exchange - Toång ñaøi chuyeån tieáp quoác gia
HLE : Host Local Exchange - Toång ñaøi noäi haït
RLE : Remote Local Exchange - Toång ñaøi xa ( Toång ñaøi veä tinh)
Sub : Subcriber - Thueâ bao
Hình 1-2 Caáu hình maïng cô baûn
Maïng vieãn thoâng hieän nay ñöôïc chia thaønh nhieàu loaïi. Ñoù laø maïng maéc
löôùi, maïng sao, maïng toång hôïp, maïng voøng kín vaø maïng thang. Caùc loaïi
maïng naøy coù öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm khaùc nhau ñeå phuø hôïp vôùi caùc ñaëc
ñieåm cuûa töøng vuøng ñòa lyù (trung taâm, haûi ñaûo, bieân giôùi,…) hay vuøng löu
löôïng (löu thoaïi cao, thaáp,…).
BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN
- 3 -
Maïng vieãn thoâng hieän nay ñöôïc phaân caáp nhö sau:
Caáp 1
Caáp 5
Caáp 4
Caáp 3
Caáp 2
Toång ñaøi quoác teá
Toång ñaøi khu vöïc
Toång ñaøi noäi haït
Toång ñaøi tandem noäi haït
hoaëc noäi tænh
Toång ñaøi chuyeån tieáp
quoác gia
Hình 1-3 Caáu truùc maïng phaân caáp
Trong maïng hieän nay goàm 5 nuùt:
− Nuùt caáp 1: trung taâm chuyeån maïch quaù giang quoác teá.
− Nuùt caáp 2: trung taâm chuyeån maïch quaù giang ñöôøng daøi.
− Nuùt caáp 3: trung taâm chuyeån maïch quaù giang noäi haït.
− Nuùt caáp 4: trung taâm chuyeån maïch noäi haït.
− Nuùt caáp 5: trung taâm chuyeån maïch töø xa.
2. Caùc ñaëc ñieåm cuûa maïng vieãn thoâng hieän nay
Caùc maïng vieãn thoâng hieän taïi coù ñaëc ñieåm chung laø toàn taïi moät caùch
rieâng leû, öùng vôùi moãi loaïi dòch vuï thoâng tin laïi coù ít nhaát moät loaïi maïng vieãn
thoâng rieâng bieät ñeå phuïc vuï dòch vuï ñoù.
BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN
- 4 -
¾ Maïng Telex: duøng ñeå göûi caùc böùc ñieän döôùi daïng kyù töï ñaõ ñöôïc maõ
hoaù baèng 5 bit (maõ Baudot). Toác ñoä truyeàn raát thaáp (töø 75 tôùi 300
bit/s)
¾ Maïng ñieän thoaïi coâng coäng, coøn goïi laø maïng POTS (Plain Old
Telephone Service): ôû ñaây thoâng tin tieáng noùi ñöôïc soá hoùa vaø
chuyeån maïch ôû heä thoáng chuyeån maïch ñieän thoaïi coâng coäng PSTN.
¾ Maïng truyeàn soá lieäu: bao goàm caùc maïng chuyeån maïch goùi ñeå trao
ñoåi soá lieäu giöõa caùc maùy tính döïa treân giao thöùc cuûa X.25 vaø heä
thoáng truyeàn soá lieäu chuyeån maïch keânh döïa treân caùc giao thöùc X.21.
¾ Caùc tín hieäu truyeàn hình coù theå ñöôïc truyeàn theo ba caùch: truyeàn
baèng soùng voâ tuyeán, truyeàn qua heä thoáng maïng truyeàn hình caùp
CATV (Community Antenna Television) baèng caùp ñoàng truïc hoaëc
truyeàn qua heä thoáng veä tinh, hay coøn goïi laø truyeàn hình tröïc tieáp
DBS (Direct Broadcast System).
¾ Trong phaïm vi cô quan, soá lieäu giöõa caùc maùy tính ñöôïc trao ñoåi
thoâng qua maïng cuïc boä LAN (Local Area Network) maø noåi tieáng
nhaát laø maïng Ethernet, Token Bus vaø Token Ring.
Moãi maïng ñöôïc thieát keá cho caùc dòch vuï rieâng bieät vaø khoâng theå söû
duïng cho caùc muïc ñích khaùc. Ví duï ta khoâng theå truyeàn tieáng noùi qua maïng
chuyeån maïch goùi X.25 vì treã qua maïng naøy quaù lôùn.
“Quaù khöù laø baøn ñaïp cuûa töông lai”. Do vaäy tröôùc khi tìm hieåu maïng
vieãn thoâng theá heä môùi NGN, chuùng ta caàn ruùt kinh nghieäm töø lòch söû phaùt
trieån cuûa caùc maïng hieän taïi maø tieâu bieåu laø:
Xeùt veà goùc ñoä dòch vuï thì goàm caùc maïng sau: maïng ñieän thoaïi coá
ñònh, maïng ñieän thoaïi di ñoäng vaø maïng truyeàn soá lieäu.
Xeùt veà goùc ñoä kyõ thuaät bao goàm caùc maïng chuyeån maïch, maïng
truyeàn daãn, maïng truy nhaäp, maïng baùo hieäu vaø maïng ñoàng boä.
PSTN (Public Switching Telephone Network) laø maïng chuyeån maïch
thoaïi coâng coäng. PSTN phuïc vuï thoaïi vaø bao goàm hai loaïi toång ñaøi: toång ñaøi
noäi haït (caáp 5), vaø toång ñaøi tandem (toång ñaøi quaù giang noäi haït, caáp 4). Toång
ñaøi tandem ñöôïc noái vaøo caùc toång ñaøi Toll ñeå giaûm möùc phaân caáp. Phöông
phaùp naâng caáp caùc tandem laø boå sung cho moãi nuùt moät ATM core. Caùc ATM
core seõ cung caáp dòch vuï baêng roäng cho thueâ bao, ñoàng thôøi hôïp nhaát caùc
maïng soá lieäu hieän nay vaøo maïng chung ISDN. Caùc toång ñaøi caáp 4 vaø caáp 5
BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN
- 5 -
laø caùc toång ñaøi loaïi lôùn. Caùc toång ñaøi naøy coù kieán truùc taäp trung, caáu truùc
phaàn meàm vaø phaàn cöùng ñoäc quyeàn.
ISDN (Integrated Service Digital Network) laø maïng soá tích hôïp dòch
vuï. ISDN cung caáp nhieàu loaïi öùng duïng thoaïi vaø phi thoaïi trong cuøng moät
maïng vaø xaây döïng giao tieáp ngöôøi söû duïng – maïng ña dòch vuï baèng moät soá
giôùi haïn caùc keát noái ISDN cung caáp nhieàu öùng duïng khaùc nhau bao goàm caùc
keát noái chuyeån maïch vaø khoâng chuyeån maïch. Caùc keát noái chuyeån maïch cuûa
ISDN bao goàm nhieàu chuyeån maïch thöïc, chuyeån maïch goùi vaø söï keát hôïp cuûa
chuùng. Caùc dòch vuï môùi phaûi töông hôïp vôùi caùc keát noái chuyeån maïch soá 64
kbit/s. ISDN phaûi chöùa söï thoâng minh ñeå cung caáp cho caùc dòch vuï, baûo
döôõng vaø caùc chöùc naêng quaûn lyù maïng, tuy nhieân tính thoâng minh naøy coù theå
khoâng ñuû ñeå cho moät vaøi dòch vuï môùi vaø caàn ñöôïc taêng cöôøng töø maïng hoaëc
töø söï thoâng minh thích öùng trong caùc thieát bò ñaàu cuoái cuûa ngöôøi söû duïng. Söû
duïng kieán truùc phaân lôùp laøm ñaëc tröng cuûa truy xuaát ISDN. Truy xuaát cuûa
ngöôøi söû duïng ñeán nguoàn ISDN coù theå khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo dòch vuï yeâu
caàu vaø tình traïng ISDN cuûa töøng quoác gia. Caàn thaáy raèng ISDN ñöôïc söû
duïng vôùi nhieàu caáu hình khaùc nhau tuøy theo hieän traïng maïng vieãn thoâng cuûa
töøng quoác gia.
PSDN (Public Switching Data Network) laø maïng chuyeån maïch soá lieäu
coâng coäng. PSDN chuû yeáu cung caáp caùc dòch vuï soá lieäu. Maïng PSDN bao
goàm caùc PoP (Point of Presence) vaø caùc thieát bò truy nhaäp töø xa. Hieän nay
PSDN ñang phaùt trieån vôùi toác ñoä raát nhanh do söï buøng noå cuûa dòch vuï
Internet vaø caùc maïng rieâng aûo (Virtual Private Network).
Maïng di ñoäng GSM (Global System for Mobile Telecom) laø maïng cung
caáp dòch vuï thoaïi töông töï nhö PSTN nhöng qua ñöôøng truy nhaäp voâ tuyeán.
Maïng naøy chuyeån maïch döïa treân coâng ngheä gheùp keânh phaân thôøi gian vaø
coâng ngheä gheùp keânh phaân taàn soá. Caùc thaønh phaàn cô baûn cuûa maïng naøy laø:
BSC (Base Station Controller), BTS (Base Transfer Station), HLR (Home
Location Register), VLR ( Visitor Location Register) vaø MS ( Mobile
Subscriber).
Hieän nay caùc nhaø cung caáp dòch vuï thu ñöôïc lôïi nhuaän phaàn lôùn töø caùc
dòch vuï nhö leased line, Frame Relay, ATM, vaø caùc dòch vuï keát noái cô baûn.
Tuy nhieân xu höôùng giaûm lôïi nhuaän töø caùc dòch vuï naøy baét buoäc caùc nhaø
khai thaùc phaûi tìm dòch vuï môùi döïa treân IP ñeå ñaûm baûo lôïi nhuaän laâu daøi.
VPN laø moät höôùng ñi cuûa caùc nhaø khai thaùc. Caùc dòch vuï döïa treân neàn IP
cung caáp keát noái giöõa moät nhoùm caùc user xuyeân qua maïng haï taàng coâng