SO SÁNH CHI N L C MARKETING C A HAI DOANH ƯỢ
NGHI P KINH DOANH CÙNG M T S N PH M
COCA-COLA &PEPSI
A-GI I THI U V L CH S VÀ S N PH M
I- Gi i Thi u V L ch S Cocacola và Pepsi
I.1 T p Đoàn Pepsi
- T p đoàn Pepsi thành l p năm 1898 v i tr s chính t i thành ph Purchase,
bang New York M . PepsiCo, Inc đ c thành l p b i Donald M. Kendall, Ch t ch ượ
T ng Giám đ c Pepsi-Cola và Herman W. Lay, Ch t ch và Giám đ c đi u hành c a Frito-
Lay, thông qua vi c sáp nh p c a hai ng ty này đã thành l p t p đoàn PepsiCo . Pepsi-
Cola đã đ c t o ra trong th p niên 1890.ượ
- Vào năm 1892 Caleb Bradham, m t d c khác New Bern, B c Caroline, đã ượ
đăng nhãn hi u Pepsi cho m t lo i coca m i. Bradham ch n cái tên Pepsi công d ng
làm gi m ch ng khó tiêu c a lo i đ u ng này.
- PepsiCo có h th ng phân ph i m ng l i bán hàng đ i dày đ c h n 200 ướ ơ
qu c gia, và thuê h n 200,000 nhân viên trên toàn th gi i . ơ ế
- Nh ng ho t đ ng kinh doanh c b n Bao g m: b a ăn nh Frito-lay, đ u ng Pepsi Cô ơ
la, đ u ng th thao Gatorade, th c ăn Quaker và n c hoa qu Tropicana, trà Lipton ... ướ
PepsiCo đ u t vào 17 nhãn hi u v i 1 t đôla ho c nhi u h n trong các kinh doanh bán l ư ơ
hàng năm.
- Pepsi cung c p nh ng s n ph m đáp ng nhu c u và s thích đa d ng c a ng i ườ
tiêu dùng, t nh ng s n ph m mang t i s vui nh n cho đ n nh ng s n ph m có l i cho ế
s c kh e và l i s ng lành m nh. Bên c nh th ng hi u Pepsi tr giá hàng t USD, t p ươ
đoàn này còn s h u nhi u th ng hi u n c gi i khát l ng danh khác nh Mirinda, 7 UP, ươ ướ ư
Mountain Dew hay n c khoáng Aquafina.ướ
- Vi t nam, h s n xu t và bán các lo i n c gi i khát n i ti ng trên toàn th ướ ế ế
gi i nh PepsiCola, 7Up, Mirinda, Evervest, Sting, Aquafina, Twister, Lipton Ice Tea cùng ư
v i các nhãn hi u th c ph m Poca và Nutz.
I. 2 T p đoàn Cocacola
- T p đoàn Cocacola ra đ i năm 1886 Tr s chính đ t t i Bang Atlanta, M .
8.5.1886: t i Bang Atlanta – Hoa Kỳ, m t d c s tên là John S. Pemberton đã ch ượ ế
ra m t lo i sy-rô h ng th m đ c bi t màu caramen, ch a trong m t bình nh ươ ơ
b ng đ ng. Ông đem chi c bình này đ n hi u thu c c a Jabco, hi u thu c l n nh t ế ế
Atlanta th i b y gi cho ra m t công chúng v i giá 5 xu m t c c. Ngay sau đó ng i ườ
tr lý c a John là Ông Frank M. Robinson đã đ t tên cho lo i sy-rô này là Coca-Cola.
1891: Ông Asa G. Candler m t d c đ ng th i th ng gia Atlanta đã nh n ượ ươ
th y ti m năng to l n c a Coca-Cola nên ông quy t đ nh mua l i công th c cũng nh toàn ế ư
b quy n s h u Coca-Cola v i giá 2,300 USD
1892: Candler cùng v i nh ng ng i c ng tác khác thành l p m t công ty c ph n ườ
t i Georgia và đ t tên là “Công ty Coca-Cola”.
1892: Asa G. Candler đ t tên cho công ty s n xu t ra syrô Coca-Cola công ty
Coca-Cola.
Vào năm 1886, l n đ u tiên Coca-Cola đ c gi i thi u đ n công chúng Atlanta, ượ ế
đãth t s thu hút đ c s chú ý c a h u h t nh ng ng i th ng th c b i h ng th m ượ ế ườ ưở ươ ơ
tuy t v i và màu s c h p d n. Th i gian qua đi, h ng th m y, màu s c y đã đ c b o ươ ơ ượ
qu n gi gìn b i nh ng con ng i c n m n đang ngày đêm tham gia s n xu t, phân ườ
ph i xúc ti n tiêu th s n ph m Coca-Cola trên kh p th gi i b ng chính tình c m ế ế
nhi t huy t h giành cho Coca-Cola. Nh v y, Coca-Cola đã tr thành n c gi i khát n i ế ướ
ti ng toàn c u.ế
Tính đ n th i đi m 5-2009 92,400 Nhân viên trên toàn th gi i. h n 200 Qu c giaế ế ơ
s d ng s n ph m c a công ty Coca-cola.
Vi t Nam thì vào nh ng năm 1960: L n đ u tiên Coca-Cola đ c gi i thi u t i ượ
Vi t Nam. Nh ng đ n Tháng 2 năm 1994: Coca-Cola tr l i Vi t Nam b t đ u quá ư ế
trình kinh doanh lâu dài.
Coca-Cola cung c p cho ng i tiêu dùng h n 3.000 s n ph m đ u ng các lo i phù ườ ơ
h p cho m i nhu c u cho ng i tiêu dùng nh Coca-Cola diet (dành cho ng i ăn kiêng), ườ ư ườ
Trà phê mang nhãn hi u Nestea, Fanta, Spirte, N c tinh khi t Joy, N c tăng l cướ ế ướ
Samurai,
B- CU C C NH TRANH K CHNH GI A COCA & PEPSI
I - Th c tr ng c a bu i ban đ u.
Cocacola ra đ i năm 1886, và sau đó 6 năm, vào năm 1892, thì đ n l t Pepsi. Ngay ế ượ
t ban đ u, Cocacola đã h p đ ng v i m t công ty qu ng cáo đ xây d ng hình nh
cho mình đ n năm 1909, Cocacola đã đ c đánh giá “nhãn hi u đ c qu ng cáo t tế ượ ượ
nh t M ”. Trong khi đó thì Pepsi v n sau Coca v i nh ng th t b i liên ti p. ế
Tr c Th chi n th nh t, Pepsi b phá s n l n đ u tiên. Cocacola đã nh n ra m tướ ế ế
trong nh ng y u t quan tr ng nh t làm nên thành công c a mình chính là vi c xây d ng ế
hình nh/đ nh hình s n ph m (product identification), do đó, công ty đã ti p t c trau chu t ế
và đánh bóng tên tu i c a mình. Cocacola đã c g ng đ n m b t đ c tinh th n c a ượ
ng i M và tuyên b vi c u ng Cocacola là y u t chính t o nên cái g i là c m giác M .ườ ế
Cho đ n năm 1929 thì Cocacola đã tràn ng p n c M và đem l i ngu n l i nhu n kh ngế ướ
l cho công ty.
Năm 1931, Pepsi phá s n l n th hai. Pepsi v n ti p t c kinh doanh th t b i cho ế
đ n khi công ty th nghi m lo i Pepsi đóng trong chai 10 ounce v i giá 1 nickel (5 xu) nhế ư
m t k sách cu i cùng đ c nh tranh v i lo i chai Cocacola giá 10 xu nh ng ch có 6 ế ư
ounce. Doanh thu c a Pepsi tăng g p đôi r i g p ba. Cu i cùng thì Cocacola cũng có m t
đ i th c nh tranh x ng t m.
Cu c chi n đ u ng không c n gi a 2 hãng v n ti p t c trong th chi n th nh t. ế ế ế ế
Năm 1946, sau chi n tranh, l m phát làm Pepsi c m th y không đ kh năng đ ti p t cế ế
duy trì chính sách “nhi u g p đôi ch v i 1 nickel” m c dù sau nhi u năm đ nh v nh m t ư
lo i coca giá h i, Pepsi đã lôi kéo đ c r t nhi u khách hàng trung thành: nh ng ng i ượ ườ
mua hàng giá r (price shopper). Đ thay đ i hình nh khi l i th giá c đã không còn, ế
Pepsi đã qu ng bá s n ph m c a mình nh s l a ch n c a nh ng tâm h n tr . Khi gi i ư
thi u lo t s n ph m m i, Pepsi đã đánh b i Cocacola.
Sang nh ng năm 1970, 2 công ty n c gi i khát tr nên l n m nh h n và b t đ u ướ ơ
m r ng h n ra toàn c u. Năm 1975, doanh thu c a Pepsi tăng lên nh tri n khai h th ng ơ
“Challenge Booths” trong các c a hàng, siêu th trên tòan qu c.
Đ n nh ng năm 1980, c hai công ty đ u b ra r t nhi u ti n vào vi c m i nh ngế
ng i n i ti ng qu ng cáo cho mình. Lo t qu ng cáo theo ki u “You are what your heroườ ế
drinks” (Hãy th ng th c th đ u ng mà th n t ng c a b n s d ng) tr thành xu thưở ượ ế
ch đ o và đem l i hi u qu t t cho ngành công nghi p n c gi i khái không c n. ướ
Năm 1985, tuyên b v công th c pha ch m i cho n c cola c a Coca-cola g p ế ướ
r t nhi u ph n ng tiêu c c t ng i tiêu dùng nh ng cu i cùng thì công ty đã tìm đ c ườ ư ượ
cách gi i quy t. Su t nh ng năm 90, c hai công ty đã c g ng m r ng th tr ng ra ế ườ
qu c t ế. Doanh s c a Coca t i th tr ng qu c t đã đánh b i Pepsi trong khi Pepsi l i ườ ế
th ng Coke th tr ng n i đ a ườ . Gi i tr v n là khách hàng quan tr ng c a ngành s n
xu t cola.
II- Môi tr ng Marketing vào giai đo n m i thành l p và thâm nh p th tr ng.ườ ườ
C Coca–Cola l n Pepsi đã ti n hành nghiên c u k th tr ng đ ti n t i đ a ra chi n ế ườ ế ư ế
l c marketing cho c s n ph m l n th ng hi u c a mình. sau đây các nh n đ nhượ ươ
s l cơ ượ
1.Môi tr ng vĩ môườ
a. Môi tr ng kinh tườ ế
Theo d báo c a các c quan nghiên c u kinh t trên toàn th gi i nh IMF , WB thì ơ ế ế ư
s tăng tr ng kinh t th gi i xu h ng ph c h i. Khu v c Châu Á đ c d đoán ưở ế ế ướ ượ
khu v c tăng tr ng kinh t nhanh nh t th gi i ưở ế ế , v i t c đ tăng GDP trung bình kho ng
5,5%/ năm. S tăng tr ng kinh t góp ph n nâng cao đ i s ng c a ng i dân, d n d n ưở ế ườ ế
s gia ng v chi tiêu, làm cho châu Á, M Latinh tr thành th tr òng đ y ti m năng ư
h p d n.
b. Môi tr ng công nghườ :
V i s phát ti n c a công ngh thông tin đã h tr cho vi c qu n ,ki m soát ch t
ch trong ho t đ ng kinh doanh nh ng th tr ng khác nhau , thu hút khách hàng qua h ườ
th ng qu ng cáo có th xu t hi n m i lúc m i n i h tr vi c ra quy t đ nh nhanh chóng. ơ ế
Công ngh ngày càng tr thành nhân t then ch t quy t đ nh s thành b i c a ng ty. ế
v y c Coca-Cola Pepsi đ u áp d ng các thành t u khoa h c vào vi c s n xu t bán
s n ph m c a mình.
c. Môi tr ng văn hoá h i :ườ
Nh ng tác đ ng c a s đa d ng v văn hoá, dân t c gi i đã t o ra hàng lo t thách
th c c h i ơ v v n đ lao đ ng cho doanh nghi p. Ngày nay v n đ v an toàn th c
ph m , đ m b o dinh d ng ngày càng đ c quan tâm cũng đang đ t ra v n đ l n cho ưỡ ượ
doanh nghi p.Các n c ph ng Tây v i tác phong công nghi p nên th i gian đ i v i h ướ ươ
r t quan tr ng m c tiêu th các lo i đ ăn nhanh th c u ng nhanh tăng cao. Ng c ượ
l i nh ng qu c gia Châu Á ,v i n n kinh t Á Đông nh ng ế b a ăn gia đình đ c đi m
n i b t c a ngu i dân nên th c ăn nhanh đ uóng ti n l i ch a phát tri n r ng ư
kh p.Tuy nhiên ,trong nh ng năm g n đây th c ăn nhanh đ u ng ti n l i d n đ c ượ
ch p nh n vi c c i ti n các th tích chai, lon c n ph i đ c chú tr ng.Cùng v i s gia ế ượ
tăng ngu n thu nh p , khách hàng ngày càng quan tâm đ n s c kho c aế mình nhi u h n ơ
trong đó c i ti n s n ph m h n ch ch t bé ế ế o là m t v n đ quan tr ng nh m đáp ng nhu
c u c a khách hàng .
d. Môi tr ng nhân kh u:ườ
T l dân s th gi i ế đang gia tăng nhanh chóng v i s dân lên đ n 7 t ng i vào năm ế ườ
2007.T c đ tăng tr ng dân s nhanh d n đ n nhu c u tăng nhanh y u t thúc đ y s ưở ế ế
c nh tranh càng kh c li t.
e. Môi tr ng chính tr lu t pháp:ườ
c hai s n ph m này đ u mang qu c t ch M nên m t s n c nh các n c ướ ư ướ
H i Giáo thì s n ph m này đ u b t y chay.
Chính đi u này đã gi i thích sao các n c h i giáo thì s n ph m Coca-Cola ho c ướ
Pepsi đ u không th xu t hi n trên th tr ng ườ
f. Môi tru ng toàn c u:
Xu h ng toàn c u hoá phát tri n m nh m , n n kinh t ngày càng đ c qu c t hoáướ ế ượ ế
m nh m , nh ng th tr ng toàn c u v ườ nhân l c, công ngh , t b n, ng hoá nguyên ư
v t li u, d ch v …ngày càng đ c m r ng. Do đó các doanh nghi p ph i l y th tr ngượ ườ
toàn c u làm trung tâm. V n đ l n n i tr i nh t kho ng cách v văn hoá ,s thích
tiêu dùng gi a các ng mi n ,qu c gia ,khu v c m t c n tr đ i v i quá trình thâm
nh p th tr ng c a các hãng.Theo trào l u toàn c u hoá ,th c ăn nhanh , đ u ng ki u ườ ư
M đã đang nhanh chóng đ c m r ng không ng ng tr thành m t ượ phong cách ,m t
gi i pháp th i gian h u hi u .
2. Môi tr ng vi môườ
a. Đ i th hi n t i:
Vi c xác đ nh đúng v trí c a mình đ ra các m c tiêuth c hi n chúng b ng m i giá
m t trong nh ng vi c Pepsi l n Coca- Cola luôn làm. h chính đ i th
truy n ki p c a nhau. ế
b. Đ i th c nh tranh ti m tàng:
Cung c p th c ăn đ u ng ti n l i đang d n tr nên m t ngành h p d n đ i v i
nhi u ng i ,vì đây là lĩnh v c ườ d đ u t và l i nhu n l n ư . Tuy nhiên các đ i th này g p
ph i 1 s khó khăn, đó ph i ngu n v n l n lòng trung thành c a khách hàng. Đ
xây d ng th ng hi u, nhi u công ty đã t p trung chi phí l n vào qu ng cáo ươ . Ngu c l i
m t s công ty ch n cách t p trung vào tính n đ nh b n v ng đ t o lòng tin c a
khách hàng . Tuy nhiên các công ty này cũng thu hút đ c 1 l ng khách hàng b i nh ngượ ượ
khuy n mãi và nh ng d ch v mi n phí ban đ u.ế
m t t lâu đ i trên th th tr ng dành đ c l i th c nh tranh l n t các y u t ườ ượ ế ế
ch y u cho quá trình s n xu t s n ph m đ n các y u t đ u vào cho quá trình s n xu t : ế ế ế
nguyên v t li u ,lao đ ng , thi t b các k năng …nên c Coca-cola l n Pepsi không ế
ph i b n tâm đ n các đ i th m i mà chuyên tâm vào “đ i đ u nhau”. ế
c.Năng l c th ng l ng c a khách hàng: ươ ượ
Cùng v i s phát tri n c a n n kinh t , cu c s ng c a m i ngu i đ c nâng cao, ế ượ
khách hàng ngày càng quan tâm đ n nhu c u “ăn ngon m c đ p“ nh ng ph i đ m b o s cế ư
kho c a chính h .Th tru ng đ u ng và th c ăn ti n l i đang ngày càng phát tri n ,các
đ i th cung ng s n ph m ngày càng đa d ng h n theo xu h ng gia tăng kh i l ng và ơ ướ ượ
ch t l ng c a s n ph m , ch t l ng cu c s ng đ c nâng cao làm gia tăng s nh ượ ượ ượ
h ng c a ng i mua theo khuynh h ng gia tăng quy n l c cho khách hàng ưở ườ ướ
Bên c nh đó s phát tri n c a internet và công ngh thông tin ch ng lo i ,kh i l ng ượ
và ch t l ng s n ph m không ng ng gia tăng và khách hàng ngày càng d dàng h n trong ượ ơ
vi c l a ch n và so sánh s n ph m gi a các đói th c nh tranh đ l a ch n cho mình m t
s n ph m t t nh t và phù h p nh t v i s thích và nhu c u c a chính mình.
d. Năng l c th ng l ng c a nhà cung c p: ươ ượ
H u h t các t p đoàn đ u có nh ng nhà cung c p l n nh t đ nh. Các nhà cung c p liên ế
k t v i nhau theo xu h ng cùng có l i cho toàn ngành, m i quan h t t v i nhà cung c pế ướ
s đ c duy trì t o đi u ki n thu n l i trong quá trình ho t đ ng. ượ
e. S n ph m thay th : ế
S t n t i c a các s n ph m thay th nh trà, cà phê, các hình th c gi i khát khác đang ế ư
làm m i đe do cho công ty làm h n ch kh năng đ t giá cao tính sinh l i c a s n ế
ph m do c nh tranh cao.
III. Chi n l c marketing – Qu ng bá th ng hi uế ượ ươ
Vào đ u nh ng năm 30, Coca-cola liên ti p s d ng nh ng qu ng cáo xu t hi n các ế
nhân v t n i ti ng nh Greta Garbo và th t hài h c c Joan Crawford, ng i mà sau đó ế ư ướ ườ
đã k t hôn v i ch t ch c a Pepsi Cola. Tr c tình hình doanh thu c a Pepsi tăng lên vùnế ướ
v t, D’Arcy b t đ u tìm ki m các ph ng th c đ hãng c a ông ta có th s d ng ế ươ
ph ng ti n truy n thông m i – radio vào qu ng cáo cho Cocacola. Nh ng b t ch p cácươ ư
n l c c a D’Arcy, Pepsi đã giáng cho Cocacola m t đòn đau khi có đ c đo n nh c ượ
qu ng cáo đ u tiên dài 15 giây trên radio năm 1939. Đo n nh c tr nên r t quen thu c vì
nó có trong các máy hát t đ ng và đ c phát mi n phí trên sóng phát thanh. ượ
Vào cu i nh ng năm 30, Cocacola đã chi 5.5 tri u đô la m i năm cho m i hình th c
qu ng cáo. Năm 1941, n c M tham gia Th chi n l n th hai, ch t ch Cocacola đã th ướ ế ế
là m i ng i lính s đ c nh n m t chai Cocacola ch v i 1 nickel cho dù anh ta b t kỳ ườ ượ
đâu, và công ty ph i t n kém th nào. Các nhà máy đóng chai đi theo chân quân đ i và khi ế
cu c chi n k t thúc công ty đã có c m t m ng l i các nhà máy kh p th gi i. ế ế ướ ế
Cocacola t n công vào rađiô năm 1941 b i ch ng còn cách nào đ m r ng th tr ng vì ườ
không có cách nào đ đáp ng đ c nhu c u m t xã h i đang thi u th n. Không có ti n ượ ế
cho nh ng t m bi n qu ng cáo và đ ng thì b h n ch . T t c nh ng gì Cocacola có th ườ ế
làm là luôn gi tên c a mình trong tâm trí công chúng m t cách t đ ng t nh ng câu chào
mua ng t ngào nh t, t các ph n đ m qu ng cáo xen vào các bu i trình di n Big Band.
Cu c chi n gi a 2 hãng n c ng t v n di n ra trong su t chi n tranh. Doanh s c a Pepsi ế ướ ế
trong cu c chi n gi m đi vì s khan hi m đ ng. N l c qu ng cáo c a Coca đã đánh ế ế ườ
d u nh ng thành công c a công ty trong cu c chi n. Th i gian này, Cocacola quy t đ nh ế ế
nh ng b yêu c u c a công chúng, t g i s n ph m c a mình là “Coke”. ượ
Sau chi n tranh, năm 1946 l m phát làm cho Pepsi không th ti p t c duy trì chính sáchế ế
“nhi u g p đôi ch v i 1 nickel”. M c dù sau nhi u năm đ nh v nh m t lo i coca giá h i, ư
Pepsi đã lôi kéo đ c r t nhi u khách hàng trung thành nh t: nh ng ng i mua hàng giá rượ ườ
(price shopper). Khi l i th giá c không còn, nhi u khách hàng c a Pepsi cũng ra đi. Pepsi ế
ch còn l i hình nh c a m t công ty c p th t vì v y Pepsi đã thay đ i công th c và b t
tay vào m t nhi m v khó khăn đ thay đ i hình nh c a mình.
Kho ng năm 1950, nh ng thay đ i trong t ng l p bình dân M d n t i s bi n đ i ế
c a các qu ng cáo. Đây là th i đi m xu t hi n các qu ng cáo “Th h th nh t” c a ế
Pepsi, lo t qu ng cáo đ c coi là kéo dài nh t t tr c t i nay và Pepsi đã đ c đ nh v ượ ướ ượ