Môi trường và Phát triển kinh tế
Đặng Đình Thắng Khoa Kinh tế UEH
1
Môi trường và phát triển
• Khái niệm phát triển bền vững và mối quan hệ nền
kinh tế-môi trường
• Bền vững: con đường phát triển liên tục nếu và chỉ nếu tổng nguồn vốn/tài sản được duy trì không giảm theo thời gian.
• Hoạch toán môi trường: giá trị môi trường cần
2
được tính toán vào tăng trưởng kinh tế và phúc lợi cuộc sống
Môi trường và phát triển
NNP* =GNP –Dm –Dn – R –A • NNP*: Sản phẩm quốc gia ròng bền vững • Dm: Khấu hao tài sản vốn sản xuất (vật thể) • Dn: Khấu hao vốn môi trường (giá trị bằng tiền mà tài nguyên môi trường mất đi trong 1 năm) • R: chi phí để phục hồi vốn môi trường (rừng…) • A: chi phí để phòng chống suy thoái vốn môi
3
trường
Dân số, Tài nguyên và Môi trường • Nguồn lực của trái đất tương ứng với một quy mô
dân số nhất định
• Công nghệ mới có thể giải quyết vấn đề giới hạn
nguồn lực
• Tăng dân số ở LDC làm trầm trọng hơn sự thiếu
hụt của không gian sống, và các tiện ích cuộc sống
• Tăng dân số là nguyên nhân gây suy thoái tài
4
nguyên, môi trường tự nhiên
Nghèo và môi trường
• Mối quan hệ giữa suy thoái môi trường và tăng
dân số à tăng trưởng và nghèo
• Giải quyết nghèo đói à cải thiện vấn đề môi
trường
5
• Nguyên nhân suy thoái môi trường: quyền sở hữu tài nguyên (đất) không rõ ràng, thiếu nguồn lực sản xuất, thông tin không đầy đủ
Tăng trưởng vs. Môi trường
• Có thể tăng trưởng mà không làm tổn hại môi
trường?
• Ai làm suy thoái môi trường: người giàu hay
người nghèo?
• Tăng thu nhập cho người nghèo à giảm suy thoái
môi trường?
• Tăng tiêu dùng và đồng thời giảm ô nhiễm môi
6
trường là bài toán khó
Phát triển nông thôn và môi trường • Tăng dân số ở LDC yêu cầu tăng thực phẩm • Diện tích đất cho sản xuất và cuộc sống ở LDC càng cạn kiệt với tốc độ tăng dân số cao
• Tăng khả năng tiếp cận nguồn đầu vào nông nghiệp và ứng dụng phương thức canh tác bền vững à sử dụng hiệu quả nguồn đất
7
Phát triển đô thị và môi trường
• Tăng dân số nhanh dẫn đến hiện tượng di cư nông
thôn-thành thị à dân số đô thị tăng
• Áp lực cho hệ thống phúc lợi đô thị (nước và tiện
ích cuộc sống) à chi phí của quá tải
• Hệ quả là rủi ro sức khỏe • Chi phí biên của thiệt hại môi trường ở đô thị cao
8
hơn ở nông thôn
Môi trường toàn cầu
• Khi dân số thế giới tăng và thu nhập tăng, suy
thoái môi trường ròng trầm trọng hơn
• Sử dụng hiệu quả nguồn lực thông qua công nghệ
giảm dân số và quản lý nguồn lực
• Tồn tại sự đánh đổi giữa sản lượng sản xuất và
9
chất lượng môi trường
Phạm vi suy thoái môi trường
• Rủi ro sức khỏe do: • Thiếu nước sạch và hệ
thống vệ sinh
• Nghèo là nguyên nhân của vấn đề môi trường ở các nước đang phát triển • Ô nhiễm không khí
• Hộ gia đình thiếu nơi sinh sống
10
• Phá rừng • Sói mòn đất phương cách kinh tế để tạo ra hình mẫu sống bền vững
Biến đổi khí hậu và nóng lên toàn cầu • Nguyên nhân: phát thải (chủ yếu từ các nước phát
– Tăng nhiệt độ – Nước biển dâng – Thay đổi lượng nước mưa
triển) • Biểu hiện:
11
• Các nước đang phát triển hứng chịu hậu quả lớn từ sự thay đổi của thời tiết, khí hậu, tần suất nhiều hơn và khó đoán của các thảm họa tự nhiên
Biến đổi khí hậu và nóng lên toàn cầu • Hoạt động sản xuất nông nghiệp ở các nước nghèo bị ảnh hưởng nghiêm trọng à an ninh lương thực
• Người nghèo là nhóm dễ bị tổn thương nhất à Nỗ lực giảm nghèo bị thách thức nghiêm trọng
12
Biến đổi khí hậu và nóng lên toàn cầu
– Giảm phát thải à giảm tốc độ và mức độ ảnh hưởng
tiêu cực của biến đổi khí hậu
– Công cụ kinh tế: thuế, trợ cấp, thị trường phát thải – Vấn đề: sự đánh đổi giữa chính sách giảm thiểu và tăng trưởng kinh tế à hàng hóa công toàn cầu và vấn đề hợp tác quốc tế
13
• Giải pháp giảm thiểu
Biến đổi khí hậu và nóng lên toàn cầu
– Phạm vi địa phương, cá thể – Thay đổi hành vi sống để “sống tốt” trong điều kiện của
biến đổi khí hậu
14
• Giải pháp thích ứng
