TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA KINH TẾ - LUẬT
BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
ĐỀ TÀI: PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ Ở
VIỆT NAM – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Chủ nhiệm đề tài: Nguyễn Thị Vinh
Hương
Đơn vị công tác: Bộ môn Luật Căn bản
Khoa Kinh tế - Luật
Hà Nội, 2017
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN
BÍ MẬT ĐỜI TƯ Ở VIỆT NAM .............................................................................. 1
1.1. TÍNH CẤP THIẾT NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI ........................................... 1
1.2. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU THUỘC LĨNH VỰC CỦA ĐỀ
TÀI ........................................................................................................................ 4
1.2.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước .................................................................. 4
1.2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ................................................................... 5
1.3. XÁC LẬP VÀ TUYÊN BỐ VẤN ĐỀ TRONG ĐỀ TÀI ................................... 7
1.4. CÁC MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ...................................................................... 8
1.5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................................................. 8
1.6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI .............................................. 9
1.7. KẾT CẤU BÁO CÁO NGHIÊN CỨU ............................................................ 10
2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ ................................. 11
2.1.1. Khái niệm quyền bí mật đời tư ....................................................................... 11
2.1.2. Đặc điểm của quyền bí mật đời tư ................................................................. 14
2.1.3. Ý nghĩa của việc bảo vệ quyền bí mật đời tư ................................................. 21
2.2. NỘI DUNG PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH VỀ QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ ... 22
2.2.1. Cá nhân có quyền đối với các thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí
mật cá nhân, bí mật gia đình của mình ................................................................... 22
2.3.2. Cá nhân có quyền bí mật đối vói thư tín, điện thoại, điện tín và các hình
thức trao đổi thông tin riêng tư khác của cá nhân.................................................. 23
2.3. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ QUYỀN
BÍ MẬT ĐỜI TƯ ..................................................................................................... 25
2.4. QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT CỦA MỘT SỐ
QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI ............................................................................... 29
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ VÀ
THỰC TIỄN BẢO VỆ QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ Ở VIỆT NAM ...................... 32
3.1. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ ..................... 32
3.1.1. Thực trạng quy định pháp luật dân sự về quyền bí mật đời tư ..................... 32
3.1.2. Các nhóm hành vi xâm phạm bí mật đời tư thông qua các văn bản pháp luật
chuyên ngành ........................................................................................................... 36
3.1.3. Các biện pháp bảo vệ quyền bí mật đời tư ..................................................... 45
3.2. THỰC TIỄN BẢO VỆ QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ Ở VIỆT NAM ............... 51
3.2.1. Việc cung cấp các thông tin liên quan đến bản thân, gia đình cho cơ quan
sử dụng lao động ...................................................................................................... 52
3.2.2. Về việc liệu có tồn tại bí mật đời tư trong đời sống hôn nhân? .................... 53
3.2.3. Tiết lộ, rao bán thông tin khách hàng ........................................................ 55
CHƯƠNG 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN
THIỆN VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN BÍ
MẬT ĐỜI TƯ .......................................................................................................... 57
4.1. PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN` THIỆN PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN BÍ MẬT
ĐỜI TƯ .................................................................................................................... 57
4.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ
ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ ..................................... 60
4.2.1. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về quyền bí mật đời tư ..................... 60
4.2.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về quyền bí mật đời
tư ................................................................................................................. 66
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BLDS
Bộ luật Dân sự
BLTTDS
Bộ luật Tố tụng dân sự
BLHS
Bộ luật Hình sự
BLTTHS
Bộ luật Tố tụng hình sự
TAND
Tòa án Nhân dân
HĐXX
Hội đồng xét xử
1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI PHÁP LUẬT VỀ
QUYỀN BÍ MẬT ĐỜI TƯ Ở VIỆT NAM

1.1. TÍNH CẤP THIẾT NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
Con người là vốn quý của xã hội, một xã hội càng tiến bộ, quyền tự do dân chủ
càng được mở rộng bao nhiêu thì con người càng được tôn trọng bấy nhiêu. Kèm theo
đó các quyền nhân thân cũng được pháp luật quy định đầy đủ, rõ ràng cùng với các
biện pháp bảo vệ ngày càng hiệu quả hơn. Quyền bí mật đời tư là một trong các quyền
nhân thân quan trọng, bất khả xâm phạm của cá nhân, đây là quyền hiến định nhưng
đồng thời cũng là quyền nhân thân cơ bản được ghi nhận trong các văn bản pháp luật
về dân sự…
Trong bối cảnh phát triển công nghệ thông tin hiện đại, sự phổ biến của internet
khiến hình ảnh xâm phạm đời sống riêng tư, bí mật của cá nhân ai đó sẽ bị lan truyền,
phát tán với tốc độ cực nhanh chỉ sau một cú nhấp chuột, không chỉ giới hạn ở Việt
Nam mà còn trên phạm vi thế giới. Việc ngăn chặn và truy tìm thủ phạm càng trở nên
khó khăn hơn. Từ những vụ việc mang tính chất điển hình như vụ ca sỹ Hồ Ngọc Hà
có đơn khiếu nại Báo Pháp luật và Cuộc sống về việc thông tin sai sự thật và xâm
phạm đời tư bất hợp pháp trong bài viết “Chuyện Hồ Ngọc Hà cưới chồng năm 2001
ở khách sạn Daewoo, Hà Nội” đăng ngày 12/5/2012 cho đến vụ việc bị báo chí xâm
hại đời tư liên quan tới scandal sex của MC Đan Lê, Đài Truyền hình KTS VTC. Ngày
21/3/2008, trên các trang web, blog đen xuất hiện một vài đoạn phim đồi trụy, được
lén lút phát tán, truyền tay nhau, MC Đan Lê bị gán ghép là nhân vật trong đoạn phim
đó và một tờ báo điện tử đã cố tình xuyên tạc, khai thác thông tin trên gây hiểu lầm
cho độc giả... Sau nhiều tháng theo đuổi vụ kiện, MC Đan Lê đã buộc được tờ báo nọ
cải chính, xin lỗi, bồi thường thiệt hại vật chất cũng như tinh thần. Hoặc vụ tranh cãi
lùm xùm xung quanh việc VTV chương trình “Chuyển động 24h“ tự ý thu thập và
công bố về thông tin đời tư của cầu thủ Công Phượng... Ngoài ra, những hành vi như
bóc mở thư tín trái phép, gây thất lạc thư tín của công dân, sử dụng thiết bị, phần mềm
nghe trộm, nghe lén điện thoại nhằm theo dõi để kiểm soát, khai thác bí mật đời tư
người khác, gây tâm lý bất an cho mọi người, hành vi phát tán trái phép những hình
ảnh nhạy cảm riêng tư của cá nhân, công bố chuyện riêng tư, những thông tin sai sự