i
TỔNG CỤC THỦY SẢN
VIỆN KINH TẾ VÀ QUY HOẠCH THỦY SẢN
----------------------------------------
BÁO CÁO TỔNG HỢP
QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN NUÔI TRỒNG HẢI SẢN
TRÊN BIỂN VÀ HẢI ĐẢO VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020
- Hà Nội, năm 2015 -
ii
TỔNG CỤC THỦY SẢN
VIỆN KINH TẾ VÀ QUY HOẠCH THỦY SẢN
----------------------------------------
BÁO CÁO TỔNG HỢP
QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN NUÔI TRỒNG HẢI SẢN
TRÊN BIỂN VÀ HẢI ĐẢO VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020
Đơn vị thực hiện: Viện Kinh tế và Quy hoạch thủy sản
Chủ nhiệm dự án:
Thư ký:
Thành viên:
Th.S. Nguyễn Thanh Hải
Th.S. Trần Văn Tam
Th.S. Nguyễn Quý Dương
Th.S. Phan Văn Tá
Th.S. Ngô Thị Thanh Hương
KS. Lại Thị Thùy
KS. Đỗ Thị Thu
KS. Trần Thị Thu Trang
KS. Đỗ Thị Huyền Trang
KS. Nguyễn Thị Phương Thảo
KS. Đặng Văn Cường
CN: Nguyễn Tiến Hưng
Hà Nội, năm 2015
iii
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 1
2. Căn cứ pháp lý ................................................................................................... 2
3. Phạm vi nghiên cứu của dự án .......................................................................... 3
4. Phương pháp nghiên cứu lâ
p quy hoa
ch ........................................................... 3
5. Sản phm của dự án .......................................................................................... 4
PHÂ
N I. CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN PHÁT TRIỂN NUÔI TRỒNG
HẢI SẢN TRÊN VÙNG BIỂN VÀ HẢI ĐẢO VIỆT NAM ............................ 5
1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN ................................................................................. 5
1.1. Vị trí địa lý ..................................................................................................... 5
1.2. Điều kiện tự nhiên .......................................................................................... 5
1.3. Đặc điểm khí hậu ............................................................................................ 7
1.4. Môi trường...................................................................................................... 8
1.5. Tiềm năng phát triển nuôi trồng hải sản trên biển và hải đảo ........................ 9
2. ĐIỀU KIỆN KINH TẾ - XÃ HỘI ................................................................ 10
2.1. Dân số và cơ cấu dân số ............................................................................... 10
2.2. Lao động và cơ cấu lao động ....................................................................... 11
2.3. GDP và cơ cấu GDP ..................................................................................... 12
2.4. Vốn đầu tư và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư ................................................ 13
PHÂ
N II. HIÊN TRẠNG NUÔI TRỒNG HẢI SẢN TRÊN VÙNG BIỂN
VÀ HẢI ĐẢO VIỆT NAM ............................................................................... 15
1. Hiê
n tra
ng vê diện tích, sản lượng nuôi biển .................................................. 15
2. Hiện trạng phát triển các đối tượng nuôi biển ................................................. 16
3. Giá trị sản lượng nuôi trồng hải sản trên biển và hải đảo Việt Nam .............. 20
4. Dịch vụ hậu cần phát triển nuôi trồng hải sản trên biển và hải đảo ................ 20
5. Tình hình sản xuất, cung ứng thức ăn và thuốc thú y thủy sản ....................... 23
6. Dịch vụ hậu cần phát triển nuôi trồng hải sản trên biển và hải đảo ................ 25
7. Hoạt động khuyến ngư và thông tin tuyên truyền ........................................... 26
8. Các chính sách phát triển NTHS trên biển và hai đảo Việt Nam ................... 27
9. Đanh gia chung vê hiê
n tra
ng phat triên NTHS trên biên va hai đao ............. 28
10. Đanh gia chung vê kết quả thực hiện Quy hoạch nuôi cá biển đến năm 2015
và định hướng đến năm 2020 .............................................................................. 30
11. Đanh gia chung vê kết quả thực hiện Quy hoạch nuôi nhuyễn thể hàng hóa
tập trung đến năm 2020 ....................................................................................... 31
PHÂ
N III . DỰ BÁO CÁC YẾU TỐ, ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN NUÔI
TRỒNG HẢI SẢN TRÊN VÙNG BIỂN VÀ HẢI ĐẢO VIỆT NAM .......... 34
1. Dự báo nhu cầu tiêu dùng và khả năng đáp ứng các sản phm thủy sản ........ 34
2. Phân tích và dự báo thị trường tiêu thụ trong nước và ngoài nước ................ 39
iv
3. Dự báo các tiến bộ KHCN trong NTHS trên biển và hải đảo ......................... 41
4. Dự báo tác động của biến đổi khí hậu ............................................................. 43
5. Dự báo tác động của của phát triển kinh tế - xã hội........................................ 45
PHÂ
N IV. QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN NUÔI TRỒNG HẢI SẢN TRÊN
BIỂN VÀ HẢI ĐẢO VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020 ....................................... 46
1. QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU QUY HOẠCH .............. 46
1.1. Quan điểm quy hoạch ................................................................................... 46
1.2. Mục tiêu phát triển đến năm 2020................................................................ 46
1.3. Định hướng phát triển .................................................................................. 47
2. NỘI DUNG QUY HOẠCH .......................................................................... 48
2.1. Quy mô và tốc độ phát triển NTHS trên biển và hải đảo Việt Nam. ........... 48
2.2. Quy hoạch phát triển các đối tượng nuôi chính ........................................... 49
2.3. Nhu cầu giống, thức ăn và lao động ............................................................. 58
2.4. Các chương trình dự án đầu tư phục vụ nuôi biển và hải đảo ..................... 60
2.5. Các dự án ưu tiên đầu tư .............................................................................. 63
2.6. Nhu câu vôn đầu tư ...................................................................................... 63
2.7. Đanh gia sơ bô
hiê
u qua quy hoa
ch ............................................................. 64
PHÂ
N V. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN QUY HOẠCH .................................... 65
1. Cơ chế chính sách ............................................................................................ 65
2. Giải pháp về đào tạo nguồn nhân lực, khoa học công nghệ ........................... 66
3. Giải pháp giống, thức ăn và phát triển cơ sở hạ tầng ...................................... 68
4. Giải pháp về môi trường ................................................................................. 69
5. Về đầu tư ......................................................................................................... 70
6. Về tổ chức sản xuất ......................................................................................... 71
7. Giải pháp về thị trường ................................................................................... 72
8. Nhóm giải pháp về tổ chức thực hiện ............................................................. 73
KÊ
T LUÂN VA ĐÊ
XUÂ
T .............................................................................. 75
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 76
v
BẢNG BIỂU
Bảng 1: Hiện trạng lao động phân theo ngành kinh tế GĐ 2005-2010 .............. 11
Bảng 2: Hiện trạng năng suất lao động phân theo ngành kinh tế ....................... 11
Bảng 3: Hiện trạng GDP toàn quốc giai đoạn 2005-2010 ................................. 12
Bảng 4: Hiện trạng vốn đầu tư ở Việt Nam giai đoạn 2005-2010 ..................... 13
Bảng 5: Hiện quả sử dụng vốn đầu tư ở Việt Nam giai đoạn 2005-2010 ........... 14
Bảng 6: Diện tích, sản lượng NTHS trên biển và hải đảo của Việt Nam ........... 15
Bảng 7: Diễn biến số lồng, bè nuôi cá biển trên biển biển và hải đảo ................ 16
Bảng 8: Hiện trạng nuôi nhuyễn thể trên biển và hải đảo Việt Nam .................. 17
Bảng 9: Số lồng và sản lượng tôm hùm nuôi trong giai đoạn 2005-2010 ......... 18
Bảng 10: Cơ cấu thành phần loài tôm hùm nuôi tại các tỉnh Nam Trung Bộ ..... 19
Bảng 11: Diễn biến trồng rong trên biển ở Việt Nam ......................................... 20
Bảng 12: Giá trị sản xuất trong NTHS trên biển và hải đảo Việt Nam .............. 20
Bảng 13: Dự báo nhu cầu tiêu thụ thủy sản trên thê giới đến năm 2015 ........... 33
Bảng 14: Dự báo nhu cầu tiêu thụ thủy sản trên thê giới đến năm 2020 ............ 34
Bảng 15: Nhu cầu tiêu dùng thủy sản theo đối tượng nuôi đến năm 2020 ......... 34
Bảng 16: Dự báo lượng cung-cầu thủy sản toàn cầu đến năm 2020 .................. 35
Bảng 17: Dự báo lượng cung thủy sản phân theo khu vực đến năm 2020 ......... 36
Bảng 18: Dự báo nhu cầu và khả năng cung ứng sản phm thủy sản ................. 36
Bảng 19: Dự báo nhu cầu tiêu thụ thủy sản ở Việt Nam đến năm 2020 ............ 37
Bảng 20: Khả năng cung cầu nguyên liệu thủy sản Việt Nam đến năm 2020 ... 37
Bảng 21: Nhu cầu nhập khu nguyên liệu thủy sản đến năm 2020 .................... 38
Bảng 22: Nhu cầu tiêu dùng thủy sản nuôi biển toàn cầu đến năm 2020 ........... 39
Bảng 23: Nhu cầu tiêu dùng sản phm nuôi biển đến năm 2020 ........................ 39
Bảng 24: Nhu cầu tiêu thụ sản phm nuôi biển ở Việt Nam đến năm 2020 ....... 40
Bảng 25: Nhu cầu giống các đối tượng hải sản đến 2020. ................................. 58