
Bao Công xử án
Hồi 12
OAN ÔNG BỐ CHỒNG
Vợ chồng Tả Cảnh trạc ngũ tuần là người làm ruộng, ngụ tại làng Kiết
An Võ thuộc phủ Dương Châu, cách thành năm dặm. Vợ chồng nhà này
chịu khó làm ăn nên tuy vốn ít nhưng cũng khá giả. Con trai duy nhất của Tả
Cảnh tên là Tạ Aáu An, năm nay đã 18 tuổi.
Một bữa đầu xuân, Tả Cảnh bàn với vợ:
- Thằng An nhà ta đã lớn khôn. Ta tính nên lấy vợ cho nó để thêm
người đỡ đần việc đồng áng. Bà nghĩ sao?
Vợ Cảnh hoan hỉ đáp:
- Ông nói phải lắm. Được như vậy nó yên bề gia thất khỏi lông bông
và ta sớm có cháu bồng.
Tả Cảnh gật đầu bảo vợ:
- Nếu vậy thì hay lắm. Sẵn Tô Minh, bạn ta hiện ngụ trong thành, có
đứa con gái là Tô thị. Bác ấy xem ra hiền lành và khá giả. Ta để ý đến đám
ấy từ lâu nên cũng đã dò xét ý tứ Tô Minh nghe chừng bác ta cũng thuận.
Được con nhà ấy làm dâu thì tốt lắm.

Vợ chồng Tả Cảnh chọn ngày lành tháng tốt đi hỏi Tô thị cho con trai.
Tô Minh ưng thuận.
Tả Cảnh bảo con trai:
- Nay mày sắp lấy vợ, nhà ta sẽ có thêm người đỡ đần công việc, ngay
từ giờ mày có thể đi coi ba đám ruộng ở xa cho quen đi, các ruộng ở gần, ta
với má mày là đủ. Còn việc nhà sẽ giao cho Tô thị trông coi.
Thế là từ bữa đó, thỉnh thoảng Tạ Aáu An lại vắng nhà đôi ba ngày
mới về.
Tin Tạ Aáu An sắp lấy Tô thị bay ra, thiên hạ bàn ra tán vào cũng
nhiều. Người tán thành kẻ chê bai. Aâu đó cũng là thường tình. Nhưng trong
vùng có một người hễ thấy 100 đám cưới thì vui mừng mong cho cả trăm
đám thành tựu mà lẹ chừng nào tốt chừng ấy… !
Chà! Ơû đời làm gì có người tốt bụng quá cỡ vậy. Ấy vậy mà có đấy.
Người ấy tên là Lý Cường chuyên sống về nghề… ăn trộm! Hèn chi y
vui mừng là phải. Chẳng là đám cưới nào thì cô dâu cũng có đồ mừng không
nhiều thì ít chưa kể con nhà khá giả có bạc vàng châu báu làm của hồi môn.
Nay nghe tin hai họ Tạ Tô đều là nhà giàu sắp làm sui gia với nhau.
Lý Cường mừng rơn càng ra công dò xét đường đi lối lại trong nhà chú rể,
số người trong gia đình, tính nết và thói quen đi về ra sao.
Thấm thoát đã tới mùa thu. Lễ thành hôn giữa Tạ Aáu An và Tô thị
được cử hành trọng thể. Cô dâu đem về nhà chồng một số nữ tranh khá bộn.

Điều đó Lý Cường khỏi nhọc lòng dọ hỏi vì thói thường nhà gái đã không
giấu giếm mà lại còn phô trương cho hai họ đều biết.
Tô thị về làm dâu họ Tạ tỏ ra hiếu thảo với bố mẹ chồng và rất mực
quý mến chồng nên được mọi người rất yêu thương. Nàng lại chăm làm, nói
năng nhỏ nhẹ, khiến bố con Tả Cảnh càng đẹp lòng.
Về phần Tạ Aáu An chàng là người rất tốt nhưng phải cái trực tính, hễ
không bằng lòng điều chi hay không ưa ai thì nói huỵch tẹt hay làm ra mặt
ngay. Anh biết như thế có thể có hại cho anh lắm nhưng quen tính mất rồi.
Anh thường bị mẹ mắng luôn:
- Má ngán quá, An à. Bố con nhà mày giống nhau cả đến cái tính ấy
thì sau này mày cũng chỉ ít bạn lắm thù mà thôi.
An phân trần:
- Thế má muốn con giả dối hay sao?
- Má đâu có biểu vậy. Ý má muốn mày nên mềm mỏng một chút. Mày
xem má đây cũng có nhiều người má chẳng ưa thích chớ. Không thích thì
không chơi, không thân. Nhưng nếu người ta chào hỏi cũng phải đáp lại cho
qua đi, có đâu lại nín khe, làm bộ mặt khinh khỉnh như vậy.
Tô thị bắt gặp câu chuyện giữa hai mẹ con nhưng nàng không dám nói
chi ngay lúc ấy. Nàng chờ bữa khác khi chồng vui vẻ mới tươi cười bảo:
- Thiếp rất mừng có người chồng cương trực như chàng. Nhưng thiếp
nghĩ chúng ta nên sửa lại cách đối xử với người mình chẳng ưa. Nên làm cho
họ hiểu thái độ của mình nhưng đừng làm họ bẽ mặt quá mà sanh ra oán hờn.

Tạ Aáu An gật đầu tán thành ý kiến của vợ. Nhưng con người ta
không dễ gì ngày một ngày hai mà thay đổi tính nết được. Mấy bữa sau có
cháu họ của Tọ thị là Tô Nghi đến thăm vì bữa cưới Tô thị, Nghi ở xa chưa
về kịp. An biết Nghi là đứa vô lại nên không thèm nói chuyện. Ngại rằng
Nghi là kẻ tiểu nhơn đem lòng thù oán, Tô thị cố làm cho Nghi vui vẻ.
Nhưng muộn rồi, trước thái độ khinh rẻ của An, Nghi sạm mặt bỏ ra về.
Nửa tháng sau, tới kỳ Tạ Aáu An phải đi coi ruộng xa, như mọi bận.
Một sáng tinh mơ, An khăn gói lên đường hẹn vợ qua sáng sau sẽ trở về.
Tên trộn Lý Cường dò biết An vắng nhà, bèn chuẩn bị để lỏn vô phòng Tô
thị trộm quần áo nữa trang của cô dâu mới.
Nhờ đã dò la từ trước nên Lý Cường biết rõ địa thế khu nhà và tập
quán của vợ chồng Tả Cảnh cùng con dâu.
Hắn chờ lúc nhá nhem tối lẻn vô vườn nấp trong bụi chuối sau hè,
phía đầu phòng Tô thị rồi thừa dịp Tô thị mải thu dọn dưới bếp, hắn chun vô
nấp dưới gầm giường.
Đến nửa đêm, Tô thị ngủ say, Lý Cường chui ra cạy rương lấy hộp nữ
trang rồi lén ra mở cửa định chuồn êm, chẳng dè hắn xô phải cái bàn làm Tô
thị giật mình choàng dậy trông thấy la lên. Lý Cường sợ bị bắt liền rút dao
nhọn đâm Tô thị chết tười rồi bỏ đi mà không ai hay biết.
Sáng sau, vợ chồng Tả Cảnh thức dậy thấy cửa phòng Tô thị mở toang
lại không thấy con dâu ra thu gọn phía ngoài như mọi lần, cả hai cất tiếng
gọi. Không thấy trả lời, vợ Tả Cảnh mới vào phòng thì thấy Tô thị nằm trên
giường, mình mẩy đầy máu và và rương bị bẻ khoá mở tung.

Vợ Tả Cảnh tri hô lên:
- Bớ làng nước, có đứa giết dâu tôi để cướp của.
Tả Cảnh đứng sững sờ nhìn cảnh tượng hãi hùng mà chưa biết tính ra
sao.
Xóm giềng đổ đến đầy nhà. Lúc ấy Tạ Aáu An cũng vừa về tới ôm
xác vợ khóc than thảm thiết. Tạ Cảnh nhờ người chạy vào thành cấp báo cho
sui gia hay tin chẳng lành này.
Họ Tô lật đật kéo đến. Tô Minh hỏi rể:
- Hồi hôm anh đi đâu mà để con ta đến nông nỗi này?
An trả lời đi coi ruộng mới về tới. Mấy người lối xóm nghe vậy thì
thầm với Tô Minh:
- Mọi lần nó đi mấy ngày, sao kỳ này đi một bữa đã về. Nếu có trộm
thì Tô Thị tất phải la mới bị giết, vậy mà chúng tôi ở kế cận không ai nghe
thấy Tô Thị la cầu cứu. Thật đáng nghi.
Tô Minh xót xa cho con gái bị chết oan uổng chẳng nói chi cả nhưng
cũng có ý nghi con rể giết vợ rồi bày đặt ra vụ trộm để che mắt thiên hạ.
Mọi người còn đang bàn tán xảy có Tô Nghi hay tin chậm nên lúc này
mới xuống tới. Thấy mặt Tạ Aáu An, Nghi nhớ lại bữa trước bị An khi rẻ
nay nhân dịp này mới tính chuyện trả thù.
Tô Nghi tính kế. Y lẩm bẩm:

