Bảo hiểm cháy nổ bắt buộc khó triển khai: Phí cao và
thủ tục nhiều, các cơ sở tìm cách trốn tránh
Nguồn: webbaohiem.net
Sau hơn 2 năm thực hiện chế độ bảo hiểm bắt buộc (BHCNBB), kết quả đạt được không
như kỳ vọng. Doanh thu phí bảo hiểm cháy nổ tuy tăng so với trước nhưng số lượng cơ
sở tham gia BHCNBB còn rất hạn chế. Nhiều cơ sở thuộc diện phải mua loại bảo hiểm
này vẫn chưa tự giác tham gia, thậm chí còn né tránh.
Theo thống kê từ Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy (PCCC), trong tổng số 30.256 cơ
sở có nguy cơ cháy nổ thuộc diện phải mua BHCNBB, mới chỉ có 15,7% cơ sở thực hiện,
số còn lại nếu mua bảo hiểm cháy nổ thì chủ yếu tham gia dưới hình thưc bảo hiểm cháy
và rủi ro đặc biệt (bảo hiểm tự nguyện). Giá trị tài sản được tính cho phần mua BHCNBB
chỉ chiếm 5,16% trong tổng giá trị tài sản được tính cho cả phần mua BHCNBB chỉ
chiếm 6,83% trong tổng số phí mua bảo hiểm tài sản nói chung có BHCNBB. Vì sao có
tính trạng vậy?
Thích mua tự nguyện hơn bắt buộc
Theo quy định, các cơ sở có nguy hiểm cháy nổ đều phải mua BHCNBB với mức phí bảo
hiểm cao hơn bình thường. Tuy nhiên, trên thực tế, các cơ sở này đều tìm cách lách luật
để "chạy" mua bảo hiểm với mức phí thấp hơn và hình thức tự nguyện đã trở thành đích
ngắm tới.
Một tòa nhà có giá trị tính phí bảo hiểm là 100 tỷ đồng, mức phí bảo hiểm cháy nổ tự
nguyện xấp xỉ 200 triệu đồng (0,17%) nhưng có thể được doanh nghiệp bảo hiểm hạ
xuống chỉ còn 150 triệu đồng. Trong khi đó, mức phí BHCNBB sẽ lên tới 300 triệu đồng.
Nhiều cơ sở đã sẵn sàng chịu phạt (chỉ 5-7 triệu đồng) để không phải mua BHCNBB.
Bên cạnh sự chênh lệch về phí thì còn một nguyên nhân nữa khiến nhiều cơ sở không
muốn tham gia BHCNBB là yêu cầu phải có giấy chứng nhận an toàn PCCC.Giấy chứng
nhận này nhiều khi là một trong những điều kiện để cấp giấy phép kinh doanh đối với các
cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ. Thực tế điều kiện hiện nay của các cơ sở có nguy hiểm
cháy nổ, để đạt được tiêu chuẩn cấp giấy phép chứng nhận an toàn PCCC là cả một vấn
đề khó khăn. Nhiều khi họ lựa chọn con đường chịu phạt hơn là bỏ ra một số tiền lớn đầu
tư lại cơ sở hạ tầng, trang thiết bị PCCC.Đây cũng là cơ sở pháp lý để họ không phải mua
BHCNBB.
Phí 5% quá cao
Theo quy định, các công ty kinh doanh bảo hiểm phải có trách nhiệm chuyển 5% tổng số
kinh phí bán BHCNBB để phục vụ cho các họat động PCCC.Trên thực tế mức này là quá
cao và họ thường trốn tránh để không phải trích nộp.Theo quy định của Bộ Tài chính các
doanh nghiệp bảo hiểm chỉ được phép giữ lại tối đa tương đương với 10% vốn chủ sở
hữu (khoảng 30 tỷ đồng) còn lại phần vượt quá phải tái bảo hiểm. Thực tế doanh nghiệp
bảo hiểm có tiềm năng lớn nhất chỉ dám giữ lại 1 triệu USD (khoảng 18 tỷ đồng), một số
doanh nghiệp bảo hiểm mới hoạt động chỉ dám giữ lại 200.000 USD, còn lại phải tái bảo
hiểm. Như vậy phần giữ lại để bảo hiểm tương đương với mức phí giữ lại có khi chỉ là
1%- 5%, không đủ để đóng góp kinh phí PCCC 5%. Khi Việt Nam gia nhập WTO, chúng
ta không thể giải thích cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm nước ngoài là phải trừ 5% phí
bảo hiểm nộp kinh phí PCCC rồi mới tái bảo hiểm bởi đối với hầu hết các nước trên thế
giới kinh phí PCCC được đài thọ 100% từ ngân sách nhà nước.
Về lý thuyết thì 5% phí bảo hiểm cho kinh phí PCCC sẽ góp phần tăng cường cơ sở vật
chất cho Cảnh sát PCCC. Trong khi đó, vì mục đích sử dụng nên 5% phí bảo hiểm thuộc
kinh phí PCCC lại được tập trung về Trung ương nên lợi ích của lực lượng cảnh sát
PCCC địa phương cũng như cán bộ cảnh sát PCCC trên địa bàn còn chưa rõ.Vì vậy việc
ủng hộ của lực lượng này để tuyên truyền vận động đối tượng có nguy hiểm cháy nổ
tham gia bảo hiểm chưa tích cực.
Những vướng mắc khác
Việc chưa công khai đầy đủ danh sách các cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ tại từng địa
phương để các danh nghiệp bảo hiểm buộc phải thực hiện bán BHCNBB, cũng là một
trong những nguyên nhân khiên BHCNBB chưa đặt được kỳ vọng. Bên cạnh đó, việc quy
định các cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ được kế thừa phụ lục số 2 Nghị định
35/2003/NĐ-CP ngày 04/04/2003, trong đó xác định theo định lượng là khối tính dẫn tới
các cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ chưa tâm phục khẩu phục. Điều này lại có khác biệt
lớn vơí kỹ thuật nghiệp vụ bảo hiểm cháy nổ.
Ngoài ra, Luật PCCC mới đề cập đến tài sản, chưa đề cập đến tính mạng con người bị
nguy cơ cháy nỏ đe dọa cần được bảo về. Đây là vấn đề an ninh kinh tế, an sinh xã hội
cần được coi trọng và đưa vào Luật PCCC.
Luật PCC sau gần 10 năm thi hành đã bộc lộ một số vấn đề mới phát sinh chưa phù hợp
với sự phát triển của nề kinh tế xã hội, hội nhập quốc tế hiện nay, do vậy cần được bổ
sung. Bộ Tài chính- Bộ Công an nên xem xét lại mức thu kinh phí PCCC trên phí
BHCNBB. Thiết nghĩ, không nên dùng kinh phí này đêtrang bị thêm cơ sở vật chất cho
lực lượng cảnh sát PCCC, đó là nhu cầu vô cùng lớn, khó có thể đáp ứng được.Có chăng
nên dùng kinh phí này cho hoạt động PCCC như tuyên truyền, giáo dục, đào tạo, tập
huấn, hội thảo, diễn tập, khảo sát kiến nghị xây dựng hệ thống ống nước, bể nước, hồ
nước sẵn sàng chữa cháy, bố trí trạm cứu hỏa hợp lý...