Bệnh quai bị: Nhiều biến chứng
nguy hiểm
Hiện nay, Hà Nội và một số tỉnh phía Nam đang có
nhiều người mắc quai bị. Đây là một bệnh lành tính
nhưng có nhiều biến chứng nguy hiểm: Đàn ông có
thể vô sinh, phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu có
thể bị sảy thai hoặc sinh con dị dạng...
Không chừa tuổi nào
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Bình,
Bệnh viện Xanh pôn, Hà Nội, quai
bị là một bệnh lây qua đường hô
Lứa tuổi nào cũng có
hấp do siêu vi thuộc họ
thể bị mắc bệnh quai
Paramyxoviridae gây ra. Qua
bị. (Ảnh minh họa)
nghiên cứu, những người đã tiêm
phòng quai bị thì ít bị lây nhiễm và nếu mắc cũng sẽ nhẹ
hơn so với người chưa tiêm phòng. Tuy nhiên, tiêm phòng
sau nhiều năm phải tiêm nhắc lại thì mới tránh được.
Quai bị chủ yếu lây qua đường hô hấp do nước bọt bị
nhiễm trùng khi người bệnh nói chuyện, ho hoặc hắt hơi,
uống chung cốc. Sự lây nhiễm sang người khác có thể
xảy ra 1 tuần trước khi người bệnh bị sưng tuyến mang tai
và kéo dài 2 tuần sau khi bị sưng tuyến mang tai. Bệnh có
khả năng lây từ 7 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng
đầu tiên và 7 ngày sau khi hết triệu chứng. Vì biểu hiện
lâm sàng rất khó nhận biết, nên người bệnh dễ lây cho
người khác trong thời gian này.
Theo tiến sĩ, bác sĩ Đoàn Minh Tuấn, Trưởng khoa Hô
hấp Bệnh viện Nhi TW, khi bị lây nhiễm, người bệnh sẽ có
thời gian ủ bệnh trong vòng một tháng. Thời gian này,
người bệnh không có biểu hiện gì rõ rệt, sau đó có biểu
hiện sốt nhẹ, đau cổ họng, người mệt mỏi, chán ăn, tuyến
mang tai to và đau nhức ở một bên, lan dần sang tuyến
mang tai bên kia và sưng to đến khoảng 9 ngày thì bắt
đầu giảm.
“Biểu hiện của bệnh là sưng vùng má, dưới hàm, các
hạch vùng cổ có thể nổi lên, có khi lan đến ngực gây phù
trước xương ức. Da của tuyến mang tai thường đỏ, không
nóng và ấn vào có cảm giác đàn hồi. Trong thời gian này,
người bệnh gặp khó khăn trong khi nói và ăn uống. Sau
khi bớt sưng, không có nghĩa là hoàn toàn khỏi bệnh, thời
gian này vẫn có thể truyền bệnh cho người khác trong
vòng 7 đến10 ngày” - bác sĩ Bình cho biết.
Người lớn mắc bệnh dễ bị biến chứng
“Bệnh quai bị có diễn biến lành tính, các triệu chứng sẽ
đẩy lùi trong vòng khoảng 10 ngày và không để lại di
chứng gì. Nhưng đối với bệnh nhân lớn tuổi thường dễ
gặp nhiều biến chứng hơn”- bác sĩ Bình cho biết. Ngoài
biến chứng gây vô sinh, quai bị còn có nhiều biến chứng
khác nguy hiểm không kém.
Biến chứng dễ gặp là viêm tinh hoàn, biểu hiện là tinh
hoàn sưng và đau sau tinh hoàn teo dần và có thể dẫn
đến tình trạng giảm số lượng tinh trùng, ảnh hưởng đến
việc sinh con. Biến chứng thứ hai là nhồi máu phổi có thể
xảy ra sau viêm tinh hoàn do quai bị, vì hậu quả của huyết
khối từ tĩnh mạch tiền liệt tuyến. Với biến chứng ở nữ, sẽ
có nguy cơ viêm buồng trứng. Biến chứng thứ 3 là viêm
tụy (tỷ lệ 3%-7%), là một biểu hiện nặng của quai bị. Bệnh
nhân bị đau bụng nhiều, ói, có khi tụt huyết áp.
Ngoài ra, quai bị còn gây những tổn thương khác như
viêm não, tổn thương thần kinh sọ não dẫn đến điếc, mù,
viêm tuỷ sống, viêm đa rễ thần kinh. Nếu phụ nữ bị quai bị
trong thời gian 3 tháng đầu của thai kỳ có thể gây sảy thai
hoặc sinh con dị dạng, nếu bị trong 3 tháng cuối của thai
kỳ có thể sinh non hoặc thai chết lưu.
Phòng và điều trị
Theo bác sĩ Đoàn Minh Tuấn, những người có triệu chứng
bị quai bị nên đến các cơ sở y tế khám để biết mình có bị
quai bị thật hay không. Thường người bị quai bị cần được
nghỉ ngơi hoàn toàn và điều trị triệu chứng như uống
thuốc giảm đau, chống viêm và hạ sốt, bệnh sẽ tự khỏi.
Bệnh có thể được phòng ngừa bằng vaccine. Để tránh
cho trẻ bị tiêm nhiều mũi vaccine, hiện đã có loại vaccine
kết hợp chống 3 bệnh: Sởi, quai bị, rubella. Người lớn có
thể tiêm nhắc lại khi thời gian tiêm phòng đã quá lâu.
Theo bác sĩ Bình, trong thời gian dịch phát triển, mọi
người nên thường xuyên rửa tay với xà phòng, đảm bảo
vệ sinh cá nhân hằng ngày. Làm sạch đường hô hấp bằng
cách xúc miệng với dung dịch nước muối hoặc các dung
dịch sát khuẩn đường mũi họng. Hạn chế tiếp xúc với
người bệnh, hạn chế tới những nơi tập trung đông người,
ăn cơm bụi và uống nước vỉa hè. Giữ gìn bằng cách ăn
uống đủ chất, tập luyện hợp lý.
