BỆNH ______INFECTIOUS CORYZA
Là một bệnh đường hô hấp cấp tính trên gà do
Haemophilus paragallinarum gây ra
Với đặc điểm chảy nước mắt, nước mũi truyền
nhiễm, phù mặt
Thiệt hại kinh tế do bệnh gây ra là tăng số lượng gà
loại thải và giảm 10 – 40 % sản lượng trứng
Năm 1931, De Blieck đã phân lập được căn bệnh
và gọi nó là Hemoglobinophilus coryzae gallinarum
Hiện nay bệnh có ở khắp nơi trên Thế Giới
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 1
Nhiệt độ nuôi cấy thích hợp 37
– 38oC, pH thích hợp 6,9 – 7,6
Môi trường nuôi cấy bao gồm
Do Haemophilus paragallinarum G – Hiếu khí Không bào tử Không di động
các chất sau: phenol red broth, NaCL (1%), NAD (15mg/ml), huyết thanh gà (1%), carbonhydrates (1%).
Khuẩn lạc như giọt sương nhỏ,
đường kính 0,3mm.
Độc lực có liên quan đến capsul (polysaccharide) và nội độc tố. Capsule có ở các chủng có độc lực
Môi trường nuôi cấy giàu dưỡng chất bao gồm yếu tố X (Haemin), yếu tố V (NAD – Nicotinamide Adenin Dinucleotide) cần cho sự sinh trưởng.
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 2
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 3
Sức đề kháng
- Vi khuẩn thường chết nhanh chóng khi ra ngoài cơ thể
vật chủ
- Trong điều kiện của trại không sống lâu hơn 48 giờ ở 18
– 24oC
- Trong nước mũi tồn tại được 4 giờ ở nhiệt độ môi
trường xung quanh
- Ở chất tiết và mô (37 oC) tồn tại được 24 giờ, giữ ở 4 oC
tồn tại trong nhiều ngày
- Ở 45 - 55 oC bị giết trong vòng 2 – 10 phút - Cho vào trong nước trứng 0,25% formalin giết chết
trong vòng 24 giờ ở 6 oC
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 4
BỆNH ______INFECTIOUS CORYZA
BỆNH TRUYỀN NHIỄM GIA CẦM
Cấu trúc kháng nguyên
Bằng phản ứng ngưng kết ► 3 serovars là A,
B, C
- Đức có A, B - Spain có A, B, C - Úc và Nam Châu Phi có A, C, ….
Serovar A có khả năng ngưng kết hồng cầu gà
1 cách tự nhiên
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 5
Bệnh lý học
Có ít nhất 3 cấu trúc kháng nguyên liên quan đến độc lực của H. paragallinarum nhưng không có cái nào trong đó tạo ra miễn dịch bảo vệ.
1/ Lipopolysaccharide phân lập từ canh trùng các chủng thuộc
serovar A và C
dấu hiệu độc của gà.
2/ Polysaccharide từ một số chủng của serovar A và C
gây tràn
dịch màng ngoài tim ở gà.
3/ Hyaluronic acid chứa trong capsule
dấu hiệu của coryza
Bệnh này thường kết hợp với bệnh truyền nhiễm trên đường hô hấp khác như: đậu, IB, ILT, Mycoplasma, Pasteurella, … hay thời tiết biến động, lạnh hoặc ẩm ướt làm trầm trọng bệnh hơn.
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 6
Động vật cảm thụ Trong thiên nhiên, bệnh chủ yếu trên gà. Mọi lứa tuổi đều cảm thụ với bệnh nhưng gà lớn bệnh nặng hơn, 90%
gà bị bệnh ở 4 – 8 tuần tuổi, 100% gà bị bệnh ở 13 tuần tuổi và lớn hơn.
Chất chứa căn bệnh
- Chất tiết của đường hô hấp - Xoang cạnh mũi - Xoang dưới hốc mắt
Cách lây lan
- Chủ yếu qua đường hô hấp - Không truyền qua trứng, ngoài ra, còn lây lan qua - Đường tiêu hóa (thức ăn, nước uống ô nhiễm)
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 7
Thời gian nung bệnh ngắn 1 – 2 ngày, tất cả gà khác trong đàn
sẽ có triệu chứng trong vòng 1 tuần hay 10 ngày.
- Gà bệnh suy yếu - Chảy nước mũi - Viêm kết mạc mắt - Phù mặt, sưng yếm ở gà trống - Nếu có nhiễm trùng ở đường hô hấp dưới thì có âm rale.
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 8
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 9
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 10
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 11
Gà có thể tiêu chảy, chán ăn và giảm sức sản xuất.
Chuyển hóa thức ăn thấp kết hợp với tăng số lượng loại
thải ở gà thịt, sản lượng trứng giảm ở gà đẻ.
Bệnh có thể trở nên mãn tính và kết hợp với các bệnh khác. Tỷ lệ chết thấp.
Tiến trình của bệnh thường 14 – 21 ngày
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 12
Bệnh tích đại thể
Bệnh tích vi thể
- Viêm catarrhal (nhày) của đường mũi và xoang dưới hốc mắt, kết mạc mắt.
Tăng sản của tế bào biểu
- Đường khí quản trên có thể bị viêm, có thể viêm phổi và túi khí nhưng phù ở dưới da mặt và yếm thì nổi bật.
- Xoang mũi, xoang dưới hốc mắt, khí quản bong tróc tế bào biểu mô. - mô tuyến và niêm mạc Phù và sung huyết với sự - thấm nhập bạch cầu trung tính vào trong lớp áo riêng của màng nhày.
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 13
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 14
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 15
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 16
Bệnh phẩm: chất tiết đường hô hấp, chất viêm lấy từ xoang dưới hốc
mắt, xoang mũi, túi khí.
Nuôi cấy trên môi trường thạch chocolate hay thạch máu cùng với Staphylococcus epidermidis hay Staphylococcus hyicus. Vi khuẩn phát triển sẽ giải phóng yếu tố V.
Huyết thanh học: tìm kháng thể khoảng 7 – 14 ngày sau khi nhiễm hoặc chủng ngừa, kháng thể có thể kéo dài 1 năm hay lâu hơn nữa, gồm các phản ứng:
+ Phản ứng ngưng kết trên phiến kính hoặc trong ống nghiệm + Phản ứng kết tủa khuyếch tán trên thạch + Phản ứng ngăn trở ngưng kết hồng cầu (serovar A hay C)
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 17
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 18
Dùng kháng sinh và nhóm sulfonamide để chữa trị
- Erythromycine - Oxytetracycline
Kết hợp kháng sinh và sulfonamide cho kết quả tốt
Ví dụ:
Chlotetracycline với sulfadimethoxine Sulfadimethoxine với trimethoprime Miporamicin với esafloxacin
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 19
BỆNH ______INFECTIOUS CORYZA
- Vệ sinh thú y chặt chẽ - Cùng vào, cùng ra - Vaccine
Vaccine chết, tiêm S/C hay I/M trước khi dịch nổ ra 3 – 4 tuần hoặc giữa 10 – 20 tuần tuổi, tốt nhất là tiêm 2 lần.
+ Lần 1 lúc 14 – 16 tuần tuổi + Lần 2 lúc 20 tuần tuổi
Có thể kết hợp với vaccine khác như ND, IB
BỆNH TRUYỀN NHIỄM GIA CẦM
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm TP.HCM 3/28/2010 20
