Bệnh tiêu chảy trong
mùa nắng nóng
Mùa nắng nóng, thức ăn dễ bị hư hỏng là môi trường
thuận lợi cho nhiều loại vi khuẩn phát triển gây bệnh
đường ruột, thường gặp nhất là tiêu chảy cấp ở trẻ em.
Những hiểu biết dưới đây khi bé bị tiêu chảy là cần thiết cho
các bậc cha mẹ.
Nguyên nhân gây ra tiêu chảy
Có rất nhiều nguyên nhân làm cho bé bị tiêu chảy:
- Tình trạng dinh dưỡng kém dễ dẫn đến tiêu chảy và vì tiêu chảy nên bé lại
càng dễ bị suy dinh dưỡng.
- Nhiễm khuẩn đường ruột do vi khuẩn, siêu vi khuẩn hoặc ký sinh trùng
như giun sán gây ra.
- Đôi khi, nhiễm khuẩn ngoài đường ruột như nhiễm trùng tai, mũi, họng;
nhiễm trùng đường tiết niệu... cũng gây nên tiêu chảy.
- Thức ăn lạ khiến trẻ không tiêu hóa được.
- Một số thuốc trị bệnh có tác dụng phụ gây tiêu chảy như Lincomycin,
Tazocin...
Tiêu chảy ở trẻ em có 2 dạng: tiêu chảy cấp tính xảy ra đột ngột và tiêu chảy
mãn tính kéo dài nhiều ngày do hấp thu kém hay suy tụy tạng hoặc do chức
năng ruột non bị biến đổi...
Làm gì khi trẻ bị tiêu chảy?
Bù nước cho bé:
Tình trạng nguy hiểm cho bé bị tiêu chảy là kiệt nước. Bé càng đi nhiều lần
(4 đến 10 lần trong ngày) thì lượng nước sinh lý trong cơ thể mất đi càng
nhiều kèm theo những dấu hiệu như sút cân, tiểu ít, miệng khô, mắt lõm, da
không còn căng và kém đàn hồi, ngủ không yên, cáu gắt. Vì thế, cần phải bù
ngay lượng nước đã mất cho trẻ bằng cách:
Sử dụng gói Oresol:
Oresol chứa muối natri, muối kali và đường glucoz. Có thể hòa tan 1 gói
Oresol trong một lít nước đun sôi để nguội và cho trẻ uống liên tục trong
ngày. Tùy theo tình trạng mất nước nhiều hay ít mà lượng nước uống vào
trung bình như sau: Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng: 250-500ml, từ 6 đến 24 tháng:
500-1.000ml, từ 2-5 tuổi: 750-1.500ml, trên 5 tuổi: từ 1.000-2.000ml.
Tự chế dung dịch bù nước:
Các bà mẹ có thể tự chế dung dịch bù nước bằng cách pha một lít nước đun
sôi để nguội với một muỗng cà phê gạt muối ăn và 8 muỗng cà phê gạt
đường cát. Nếu trong nhà có sẵn mật ong thì có thể thay đường cát bằng 8
muỗng cà phê mật ong, cũng có thể thêm nước cam hay nước chanh vào
dung dịch này. Mật ong chứa lượng đường glucoz nên cơ thể dễ hấp thu hơn
đường cát (saccharoz). Sau mỗi lần bé đi tiêu chảy thì cho bé uống một tách
dung dịch đã pha.
Tăng cường chất dinh dưỡng:
Khi bé bị tiêu chảy, đối với trẻ còn đang bú sữa mẹ cần tiếp tục cho bé bú,
tuy nhiên, trong chế độ ăn uống của người mẹ nên cẩn thận với những thực
phẩm có tính nhuận tràng khiến bé khó dứt tiêu chảy.
Cho bé ăn những thức ăn giàu đạm, nấu chín và nghiền nhuyễn như thịt, cá,
đậu, lòng đỏ trứng, không nên ăn thức ăn có mỡ hay xào nấu với mỡ.
Nên cho bé ăn súp cà rốt hoặc nước cháo hoặc bột Elonac, Caruba cho đến
khi bé bình phục.
Dùng thuốc như thế nào?
Việc dùng thuốc sẽ khó khăn vì còn tùy thuộc nguyên nhân gây ra tiêu chảy.
Trẻ càng bé thì việc dùng thuốc càng phải thận trọng. Tốt nhất là đưa đi
khám ở cơ sở y tế.
Những thuốc thông thường có thể dùng:
- Nhóm vi khuẩn hữu ích cho đường ruột: thường là các sản phẩm chuyển
hóa của vi khuẩn Lactobacillus acidophilus đã được làm chết và đông khô
dùng điều trị tiêu chảy, nhất là tiêu chảy nhiễm trùng khi dùng chung với
kháng sinh đường ruột. Đó là các thuốc Lacteol fort, Antibio, Subtilac,
Sublivina, Biolactyl, Ultra-Levure...
- Nhóm bảo vệ niêm mạc đường ruột: giúp niêm mạc dạ dày, đường ruột
giảm hấp thu độc chất vào cơ thể, giảm triệu chứng khó chịu khi tiêu chảy,
làm đặc phân ( Actapulgite, Smecta, Sacolène...).
- Nhóm sát trùng đường ruột: dùng trị tiêu chảy cấp do nguyên nhân vi
trùng. Thường được dùng dưới dạng nhũ tương (suspention) như Ercefuryl,
Ricridène, Panfurex...
- Nhóm thuốc cần có chỉ định của thầy thuốc: Đó là những thuốc cầm tiêu
chảy như Atropin, Diphenoxylat, Loperamide...
- Không nên nhầm lẫn dạng thuốc dùng cho người lớn và dạng dùng cho trẻ
em (thường là xi rô hay huyền dịch hoặc thuốc giọt).
- Chú ý đến số tuổi và cân nặng khi dùng các loại thuốc như Diarsed chứa
Diphenoxylat (không dùng cho trẻ dưới 30 tháng tuổi, phụ nữ mang thai
hoặc cho con bú đồng thời theo dõi với trẻ trên 30 tháng tuổi khi dùng
thuốc), hoặc Immodium (không nên dùng hoặc dùng thận trọng có chỉ định
với trẻ từ 2 - 8 tuổi).
