Trường Đại hc Th đô Hà Nội
74
BIN PHÁP BIÊN DY MÚA CHO TR T 3-5 TUI TI CÁC
TRƯNG MM NON THÀNH PH N LA, TỈNH N LA
Nguyn Th Huyn Trang
Trường Đại hc Tây Bc
m tt: Trongi báoy, thông qua đặc đim phát trin ca tr t 3 đến 5 tui, tác gi
nhn mnh vai trò ý nghĩa ca hot đng múa trong s phát trin ca tr, mang li
nhiu li ích quan trng cho tr. T đó tác gi đưa ra mt s bin pp biên dya, to
s hng t cho trẻ. Đồng thi tiếnnh thc nghim tại sở giáo dc Mm non Ching
sinh, TP. Sơn La, tỉnh n La nhm đánh giá sự tp trung hng t ca tr t 3 đến 5 tui.
T khoá: Bin pháp, hng thú, múa, tr em.
Nhn bài ngày 23.7.2023; gi phn bin, chnh sa, duyệt đăng ngày 25.9.2023
Liên h tác gi: Nguyn Th Huyn Trang; Email: Trangnth@utb.edu.vn
1. M ĐẦU
Múa mt loi hình ngh thut biu din mang tính tng hợp khách quan đặc thù (Le et
al.,2008). Phương tin th hin bằng th con người, ngôn ng biu hin đng tác, dáng
dp, c ch hành động, điệu bộ, thế đường nét chuyển động trong âm nhc din ra trong
không gian sân khu và thời gian được ấn định trước.
Trong giai đoạn t 3 đến 5 tui, tr em tri qua mt s phát triển đa din quan trng.
Vic khám phá phát trin các k năng vận động, sáng to hội đóng vai trò then chốt
trong vic hình thành nhân ca tr. Trong bi cảnh này, múa đã chứng t vai trò đặc bit
quan trng trong s phát trin ca tr t 3 đến 5 tui. Múa không ch đơn thuần vic vn
động, còn cách tr khám phá thế gii xung quanh, to biểu đạt phát trin kh năng
sáng to ca bn thân.
Các biện pháp múa đưc đề cp trong bài báo nhm khuyến khích tr rèn luyn k ng
vận đng, pt trin cm xúc và biu cm, y dng k năng xã hi và to môi tng hc
tp tích cc
2. NI DUNG
2.1. Đặc điểm tâm sinh lý ca tr t 3 đến 5 tui
Tp chí Khoa hc S 76/Tháng 9(2023)
75
Đặc điểm tâm lý
la tuổi 3 đến 5 tui tr thường rt hiếu động, ham hiu biết, tìm tòi, khám phá nhng
điều mi l xung quanh trẻ. Do đó trẻ thường bc l năng khiếu trong độ tui này, tr thường
say mê mong ước làm nhiu th như múa, hát, đọc thơ. Tư duy trẻ trực quan hình tưng, giúp
tr nhìn s vt hiện tượng mt cách toàn diện hơn.
Đặc điểm phát trin vận động tr
Giai đoạn tr 3 đến 5 tui tr đã hoàn thiện mt s chức năng, trẻ vận động d dàng. Tuy
nhiên giai đoạn này xương còn mềm do nhiu sn, kh năng vận động, tr biết phi hp gia
chân tay. Do đó các hoạt động vui chơi nhảy múa điều kiện để tr bc l nhu cu giao tiếp
vi mọi người, mi vt xung quanh giúp cho tr cm th ngh thut mt cách tốt hơn.
2.2. Vai t và ý nghĩa ca múa trong s pt trin ca tr t 3 đến 5 tui
Trong những năm gần đây, việc cho tr nh tham gia hc các môn năng khiếu t khi còn
rt nh như múa, hát, vẽ,... đã trở thành một trào lưu phổ biến. Các bc ph huynh mong mun
con em mình được tiếp xúc và phát triển tài năng, năng khiếu t khi còn rt nh. Trong s đó,
môn múa được coi là môn năng khiếu ph biến nht, và tr có th bt đầu hc múa t độ tui 3
- 5. Hc múa t 3 tui mang li nhiu li ích cho bé. Mc mt s ph huynh quan ngi
v vic hc múa t nhỏ, nhưng thực tế độ tui này, các nhóm cơ vận động trong cơ thể ca
tr đã phát triển gần như hoàn chỉnh, và não b ng đã phát triển được 80%. Điều này nghĩa
tr đã khả năng nhn thc hiểu được lời người ln nói, th nghe làm theo. Hơn
na, vic dy tr 3 tui múa mang li nhiu li ích quan trọng như sau:
Tăng cường sc khe
Hc múa giúp tr vận động thể thường xuyên, ci thin th chất và tăng cường sức đề
kháng, giúp tr khe mạnh hơn và ít mắc bnh.
Phát trin cm xúc
Hc múa không ch to ra s vui v thích thú cho tr, còn giúp nâng cao tinh thn
và kh năng cảm nhn cm xúc ca tr.
Phát trin k năng xã hội
Tham gia các lp hc múa giúp tr phát trin các k năng xã hội, hc cách giao tiếp, kết
bạn, chơi đùa và cư xử vi mọi người xung quanh.
Phát trin kh năng tư duy và ghi nhớ
Hc múa giúp tr phi hợp duy hoạt động cơ thể, đồng thi, vic dy tr múa t độ
tui 3 - 5, khi não b ca tr đang phát triển, s giúp ci thin kh năng ghi nhớ ca tr.
Ngoài nhng li ích trên, hc múa còn mang li nhiu giá tr khác cho tr nhỏ. Đầu tiên,
giúp tr phát trin s tp trung kiên nhn, yêu cầu các động tác múa phải được thc
Trường Đại hc Th đô Hà Nội
76
hin mt cách chính xác theo th t. Qua quá trình hc múa, tr s hc cách kiên nhn và
không t b khi gặp khó khăn.
Hơn nữa, môn múa cũng khuyến khích s sáng to và t do biểu đạt ca tr. Tr có th t
do din t cảm xúc, ý tưởng suy nghĩ thông qua các động tác múa, giúp h phát trin kh
năng sáng tạo và tư duy nghệ thut.
Ngoài ra, học múa cũng giúp trẻ phát trin kh năng tư duy không gian và thể hin s cân
bằng cơ thể. Qua vic học các động tác múa, tr s rèn luyn kh năng phối hp giữaduy và
th chất, đồng thi ci thin cm nhn v không gian và s điều chnh của cơ thể.
Cui cùng, hc múa còn giúp tr phát trin s t tin s t nhiên trong vic trình din
trước đám đông. Khi tham gia biểu diễn trước công chúng, tr s t tin hơn trong việc th hin
bn thân và phát trin kh năng giao tiếp.
2.3. Mt s bin pháp biên dy múa cho tr t 3 đến 5 tui
Mc tiêu ca vic biên dy múa cho tr t 3 đến 5 tui khuyến khích tr rèn luyn k
năng vận động, phát trin cm xúc và biu cm, xây dng k năng hội và tạo môi trường hc
tp tích cc. mt s phương pháp biên dạy múa (Đặng Hùng, 2001), phù hợp cho độ tui
này:
Chơi mô phỏng
S dụng các trò chơi phỏng để khuyến khích tr em hc múa. Tr th nhy nhót
giống như một con thỏ, đi bộ như một con gu, hoc di chuyển như một con chim. Trò chơi
phng không ch rèn k năng vận động mà còn khám phá và to ra nhng tri nghim mi cho
tr.
Đồng điệu và nhp nhàng
S dng nhc c đơn giản như trống nhỏ, sáo để giúp tr nhn biết âm nhc và nhịp điệu.
ng dn tr vận động theo nhp th hin những điệu a đơn giản. Điều này giúp phát
trin kh năng nghe nhạc và tạo động lc cho tr khi h học các bước múa c th.
Kết hp cm xúc và biu cm
Múa không ch vic vận động còn cách để tr th hin cm c biu cm ca
mình. Khuyến khích tr t do din t cảm xúc thông qua các động tác múa. Bng cách này, tr
s hc cách nhn ra và qun cm xúc của mình, cũng như phát triển kh năng giao tiếp không
ch bng li nói mà còn bng c ch và biu cảm cơ thể.
To không gian sáng to
To ra một môi trường an toàn sáng tạo để tr em t do khám phá tạo ra các bước
múa của riêng mình (Đinh Xuân Đại, 2007). Tr có th được khuyến khích để th hin ý tưởng
và ý nghĩa của riêng mình thông qua vic di chuyn, xoay tròn và biu diễn. Điều này giúp tr
em phát trin s sáng to, t tin và kh năng tự ch.
Tp chí Khoa hc S 76/Tháng 9(2023)
77
2.4. Thc nghim dy múa cho tr 3 đến 5 tui
Tác gi la chọn Trường Mm non Ching sinh ti thành ph Sơn La để tiến hành thc
nghiệm. sở vt cht đây tương đối đầy đủ, khuân viên rng rãi phù hp với môi trường
mầm non. Nhà trường đội ngũ giáo viên năng đng, nhiệt tình, chuyên môn đồng đều
năng khiếu v hát, múa, chất lượng Nhà trường đạt nhiu thành tích hi din trong ngành.
Qua tìm d gi, tìm hiu thc trng ca trường v vic dy múa cho tr còn mt s hn
chế, giáo viên múa còn cng nhc, theo bài son gi ý.
Khi dy múa cho tr giáo viên còn gp mt s khó khăn trong việc to ra sng to, sáng
tác những động tác mới để minh ho múa to cho tiết học thêm sinh động và hp dn.
Tiến hành thc nghiệm qua hai giai đoạn
Giai đoạn 1: Kho sát tr trước khi thc nghim, Nhm biết được s hng thú múa ca tr
khi chưa tác động thc nghim, t đó có số liệu đánh giá, so sánh
Giai đoạn 2: thc nghim hình thành
Sau khi nghiên cứu phân tích nội dung bài hát múa tác giả tiến hành sử dụng các biện pháp
múa vào bài múa đã được lựa chọn, sử dụng đồ dùng trực quan để minh hoạ vào bài hát.
- Khi tiến hành thực nghiệm ở hai nhóm tác giả đã sử dụng tiến trình dạy múa như sau:
+ Bước 1: Giới thiệu bài múa và múa cho trẻ xem.
+ Bước 2: tổ chức cho trẻ múa.
Trước khi vào bài múa cho trẻ xem tác giả dùng các hình thức giới thiệu bài hấp dẫn, ngắn
gọn thu hút trẻ tập trung chú ý vào bài nhằm gây hứng thú ngay từ đầu tiết học. Để trẻ múa
cùng cô thì cô giáo phải dùng biện pháp múa trước- Múa trọn vẹn cả bài, sau đó mới dùng lời
ngắn gọn, dễ hiểu để giải thích từng động tác.
Giáo viên dùng các thủ thuật khác nhau tuỳ vào nội dung bài múa để gây hứng thú cho trẻ.
Khi trẻ tiếp nhận bài múa đó cả hai nhóm đối chứng vào thực nghiệm. Khi tính phần trăm tác
giả đều cho ở ba mức độ và cho điểm ở mỗi mức độ đó. Việc cho điểm ở mỗi mức độ là nhằm
tính X đề ra trung bình trong mức độ tập trung chú ý, hứng thú múa của trẻ từng bài.
Cụ thể tiêu chí tác giả đặt ra là:
Trẻ phải thực hiện đúng động tác múa, khi múa phải thể hiện đúng nội dung của bài múa
và thể hiện khả năng vận động của cơ thể, rèn luyện năng lực tập trung chú ý, mạnh dạn, tự tin
sẽ góp phần phát triển cảm xúc sáng tạo ở trẻ.
Thang đánh giá được chia ở ba mức độ sau:
- Mức độ cao: 3 điểm. Trẻ thực hiện được hai tiêu chí đó là: Đúng động tác, đúng nhạc,
diễn cảm.
- Mức độ trung bình: 2 điểm. Trẻ thực hiện được hai tiêu chí đó là: Đúng nhạc đúng
động tác.
Trường Đại hc Th đô Hà Nội
78
- Mức độ thấp: 1 điểm. Trẻ thực hiện được một trong hai tiêu chí: Đúng động tác nhưng
không đúng nhạc, hoặc đúng nhạc nhưng không đúng động tác.
Để tính ra phần trăm X, tác giả dùng phương pháp quan sát để cho điểm từng
mức độ khác nhau.
Cách tính phần trăm: T= S . 100%/ p
Trong đó: T là % số trẻ hứng thú múa ở mức độ.
S là số trẻ hứng thú múa ở mức độ đó.
P là tổng số trẻ tham gia thực nghiệm.
Cách tính X:
X= Q/P
Trong đó: X là điểm trung bình của nhóm trẻ ở ba mức độ.
Q là tổng điểm cộng lại.
P là tổng điểm số trẻ tham gia thực nghiệm.
Tác giả tiến hành đưa các biện pháp, các động tác múa mới vào nhóm thực nghiệm
sử dụng biện pháp kế thừa sẵn trong chương trình. Còn nhóm đối chứng, Tác giả sử dụng
biện pháp và động tác như trong bài soạn đã gợi ý trong chương trình:
Dưới đây là một số biện pháp kế thừa và biện pháp đưa vào từng bài:
Tên bài hát- Tác giả
Biện pháp kế thừa
Biện pháp bổ sung
1: Hoa trường em
Dương Hưng Bang
- Dạy hát.
- Nghe băng đài
Dùng lời những vần thơ để
thu hút trẻ và dạy trẻ múa
minh hoạ theo lời ca. Nơ hoa
đeo tay.
2: Múa với bạn Tây Nguyên
Phạm Tuyên
- Hát múa theo chương trình.
Trang phục Tây Nguyên,
hoa đeo tay, dãi khăn, cồng.
3: Inh lả ơi
Dân ca Thái
- Nghe hát.
- Nghe băng
Cho trẻ xem băng hình về dân
tộc Thái. Đạo cụ khăn von-
kết hợp trò chuyện để dẫn dắt
trẻ vào bài. Dạy trẻ múa theo
lời ca.
Bài: Hoa trường em
Nhạc và lời: Dương Hưng Bang.
Vừa phải - tươi sáng.