G I Ý TR L I CÂU H I CU C THI VI T Ợ Ả Ờ Ỏ Ộ Ế
“TÌM HI U HI N PHÁP N C C NG HÒA XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM”Ể Ế ƯỚ Ộ Ộ Ủ Ệ
Câu 1.
T năm 1945 khi thành l p n c Vi t Nam Dân ch C ng hòa (nay làừ ậ ướ ệ ủ ộ
n c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam) đn nay, n c ta có m y b nướ ộ ộ ủ ệ ế ướ ấ ả
Hi n pháp? Các b n Hi n pháp đó đc Qu c h i thông qua vào ngày,ế ả ế ượ ố ộ
tháng, năm nào?
G i ý tr l i:ợ ả ờ
T khi thành l p n c Vi t Nam Dân ch C ng hòa (nay là n c C ngừ ậ ướ ệ ủ ộ ướ ộ
hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam) đn nay, n c ta có 05 b n Hi n pháp. C thộ ủ ệ ế ướ ả ế ụ ể
nh sau:ư
- B n Hi n pháp đu tiên là năm 1946:ả ế ầ Cách m ng tháng Tám năm 1945ạ
thành công, ngay sau khi đc b n Tuyên ngôn đc l p khai sinh ra n c Vi tọ ả ộ ậ ướ ệ
Nam Dân ch C ng hòa, t i phiên h p đu tiên c a Chính ph Lâm th i, Chủ ộ ạ ọ ầ ủ ủ ờ ủ
t ch H Chí Minhị ồ đã đt v nặ ấ đ v s c n thi t ph i có m t b n Hi n phápề ề ự ầ ế ả ộ ả ế
cho Nhà n c Vi t Nam. Ngày 9.11.1946, Hi n pháp năm 1946 đc Qu c h iướ ệ ế ượ ố ộ
Khóa I chính th c thông qua t i K h p th 2. ứ ạ ỳ ọ ứ
- Hi n pháp năm 1959: ếSau chi n th ng Đi n Biên Ph năm 1954, đtế ắ ệ ủ ấ
n c t m th i b chia c t thành hai mi n, mi n B c đc hoàn toàn gi i phóngướ ạ ờ ị ắ ề ề ắ ượ ả
và t ng b c đi lên xây d ng CNXH, mi n Nam t m th i đt d i s ki mừ ướ ự ề ạ ờ ặ ướ ự ể
soát c a M -Ng y. Ngày 31.12.1959, b n d th o Hi n pháp đã đc Qu củ ỹ ụ ả ự ả ế ượ ố
h i khóa I thông qua t i k h p th 11 và ngày 01.01.1960, Ch t ch H Chíộ ạ ỳ ọ ứ ủ ị ồ
Minh đã ký l nh công b Hi n pháp năm 1959.ệ ố ế
- Hi n pháp năm 1980:ế Ngày 25.4.1976, cu c T ng tuy n c b u ra Qu cộ ổ ể ử ầ ố
h i chung c a c n c đã thành công r c r . K h p đu tiên c a Qu c h iộ ủ ả ướ ự ỡ ỳ ọ ầ ủ ố ộ
khóa VI quy t đnh đi tên n c thành n c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi tế ị ổ ướ ướ ộ ộ ủ ệ
Nam.
Hi n pháp 1980 đc Qu c h i khóa VI k h p th 7 thông qua ngày 18ế ượ ố ộ ỳ ọ ứ
tháng 12 năm 1980, Hi n pháp năm 1980 là Tuyên ngôn c a Nhà n c chuyênế ủ ướ
chính vô s n d i s lãnh đo c a Đng C ng s n Vi t Nam, Hi n pháp c aả ướ ự ạ ủ ả ộ ả ệ ế ủ
th i k xây d ng CNXH trên ph m vi c n c.ờ ỳ ự ạ ả ướ
- Hi n pháp năm 1992ế: Sau m t th p k đc ban hành đã tr nên khôngộ ậ ỷ ượ ở
phù h p v i tình hình th gi i, v i nh ng ch tr ng đi m i kinh t c aợ ớ ế ớ ớ ữ ủ ươ ổ ớ ế ủ
1
Đng. Chính vì v y, ngày 15.4.1992, t i K h p th 11, Qu c h i khóa VII, đãả ậ ạ ỳ ọ ứ ố ộ
thông qua b n Hi n pháp m i (Hi n pháp năm 1992).ả ế ớ ế
Ngày 25.12.2001, t i K h p th 11, Qu c h i Khóa X đã chính th cạ ỳ ọ ứ ố ộ ứ
thông qua Ngh quy t s 51/2001/QH10 s a đi, b sung 23 Đi u c a Hi nị ế ố ử ổ ổ ề ủ ế
pháp 1992.
- Hi n pháp năm 2013ế: Ngày 28-11-2013, Qu c h i khóa XIII, k h p thố ộ ỳ ọ ứ
6 đã thông qua Hi n pháp n c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam thay thế ướ ộ ộ ủ ệ ế
cho Hi n pháp năm 1992 (s a đi, b sung năm 2001).ế ử ổ ổ
Câu 2.
B n Hi n pháp m i đc Qu c h i n c C ng hòa xã h i chả ế ớ ượ ố ộ ướ ộ ộ ủ
nghĩa Vi t Nam thông qua ngày 28/11/2013 (Hi n pháp năm 2013) có hi uệ ế ệ
l c t ngày, tháng, năm nào? So v i Hi n pháp năm 1992 (đc s a đi, bự ừ ớ ế ượ ử ổ ổ
sung năm 2001) có bao nhiêu đi u đc gi nguyên? Có bao nhiêu đi uề ượ ữ ề
đc s a đi, b sung? Đi u s a đi, b sung nào b n tâm đc nh t? Vìượ ử ổ ổ ề ử ổ ổ ạ ắ ấ
sao?
G i ý tr l i câu h i:ợ ả ờ ỏ
- Hi n pháp năm 2013 có hi u l c k t ngày 01/01/2014.ế ệ ự ể ừ
- Hi n pháp năm 1992, Hi n pháp năm 2013 gi nguyên 7 đi u, b sungế ế ữ ề ổ
12 đi u m i và s a đi 101 đi u.ề ớ ử ổ ề V i b c c 11 ch ng, 120 đi u (gi m 1ớ ố ụ ươ ề ả
ch ng và 27 đi u so v i Hi n pháp năm 1992). ươ ề ớ ế
Hi n pháp năm 2013 có b c c g n và k thu t l p hi n ch t ch , đápế ố ụ ọ ỹ ậ ậ ế ặ ẽ
ng yêu c u là đo lu t c b n, có tính n đnh lâu dài. ứ ầ ạ ậ ơ ả ổ ị
Ví d v m t s Đi u c th trong Hi n phápụ ề ộ ố ề ụ ể ế
1. Đi u 2- s a đi, b sung Đi u 2ề ử ổ ổ ề
Ti p t c kh ng đnh Nhà n c ta là Nhà n c pháp quy n xã h i chế ụ ẳ ị ướ ướ ề ộ ủ
nghĩa; nhà n c c a Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Nhà n c do Nhânướ ủ ướ
dân làm ch , t t c quy n l c nhà n c thu c v Nhân nhân.ủ ấ ả ề ự ướ ộ ề
Quy n l c Nhà n c là th ng nh t, có s phân công, ph i h p, ề ự ướ ố ấ ự ố ợ ki mể
soát gi a các c quan nhà n c trong vi c th c hi n các quy n l p pháp, hànhữ ơ ướ ệ ự ệ ề ậ
pháp và t pháp. “Ki m soát” là t ng m i đc xu t hi n trong b n Hi nư ể ừ ữ ớ ượ ấ ệ ả ế
pháp năm 2013. ( nêu ý nghĩa c a vi c ki m soát quy n l c Nhà n c trong b iủ ệ ể ề ự ướ ố
c nh hi n nay c a n c ta).ả ệ ủ ướ
2. Đi u 3- s a đi, b sung Đi u 3ề ử ổ ổ ề
2
Theo đó, Nhà n c công nh n, tôn tr ng, b o v và b o đm quy n conướ ậ ọ ả ệ ả ả ề
ng i, quy n công dân- đây là đi m m i ti n b . ( Ngoài vi c nêu đi m m i,ườ ề ể ớ ế ộ ệ ể ớ
tác gi c n nêu b t ý nghĩa c a nh ng đi m m i này).ả ầ ậ ủ ữ ể ớ
Đi u 3- Hi n pháp năm 1992ề ế Đi u 3- Hi n pháp năm 2013ề ế
Nhà n c b o đm và khôngướ ả ả
ng ng phát huy quy n làm ch vừ ề ủ ề
m i m t c a nhân dân, th c hi n m cọ ặ ủ ự ệ ụ
tiêu dân giàu, n c m nh, xã h i côngướ ạ ộ
b ng, dân ch , văn minh, m i ng iằ ủ ọ ườ
có cu c s ng m no, t do, h nhộ ố ấ ự ạ
phúc, có đi u ki n phát tri n toànề ệ ể
di n; nghiêm tr m i hành đng xâmệ ị ọ ộ
ph m l i ích c a T qu c và nhân dânạ ợ ủ ổ ố
Nhà n c b o đm và phát huyướ ả ả
quy n làm ch c a Nhân dân; côngề ủ ủ
nh n, tôn tr ng, b o v và b o đmậ ọ ả ệ ả ả
quy n con ng i, quy n công dân;ề ườ ề
th c hi n m c tiêu dân giàu, n cự ệ ụ ướ
m nh, dân ch , công b ng, văn minh,ạ ủ ằ
m i ng i có cu c s ng m no, t do,ọ ườ ộ ố ấ ự
h nh phúc, có đi u ki n phát tri nạ ề ệ ể
toàn di nệ
3. Đi u 4- s a đi, b sung Đi u 4ề ử ổ ổ ề
Ngoài nh ng quy đnh “Đng C ng s n Vi t Nam- đi tiên phong c aữ ị ả ộ ả ệ ộ ủ
giai c p công dân, đng th i là đi tiên phong c a Nhân dân lao đng và c aấ ồ ờ ộ ủ ộ ủ
dân t c Vi t Nam, đi bi u trung thành l i ích c a giai c p công nhân, Nhânộ ệ ạ ể ợ ủ ấ
dân lao đng và c a c dân t c, l y ch nghĩa Mác- Lênin và t t ng H Chíộ ủ ả ộ ấ ủ ư ưở ồ
Minh làm n n t ng t t ng là l c l ng lãnh đo Nhà n c và xã h i” còn bề ả ư ưở ự ượ ạ ướ ộ ổ
sung quy đnh “Đng C ng s n Vi t Nam g n bó m t thi t v i Nhân dân, ph cị ả ộ ả ệ ắ ậ ế ớ ụ
v Nhân dân, ch u s giám sát c a c a Nhân dân, ch u trách nhi m tr c Nhânụ ị ự ủ ủ ị ệ ướ
dân v nh ng quy t đnh c a mình”.ề ữ ế ị ủ
Đng th i b sung thêm quy đnh “Đng viên Đng C ng s n Vi t Namồ ờ ổ ị ả ả ộ ả ệ
ho t đng trong khuôn kh Hi n pháp và pháp lu t”.ạ ộ ổ ế ậ
Ví d khác:ụ
Stt
Đi u ề
đc ượ
s a đi,ử ổ
b sungổ
V trí trongị
Hi n pháp ế
2013
V trí trongị
Hi n pháp ế
1992 Ghi chú
1Đi uề1 1 Gi nguyênữ
2Đi uề2 2 S a đi, b sungử ổ ổ
3Đi uề3 3 S a đi, b sungử ổ ổ
4Đi uề4 4 S a đi, b sungử ổ ổ
5Đi uề5 5 S a đi, b sungử ổ ổ
3
6Đi uề6 6 S a đi, b sungử ổ ổ
7Đi uề7 7 S a đi, b sungử ổ ổ
8Đi uề8 8,12 S a đi, b sungử ổ ổ
9Đi uề9 9 S a đi, b sungử ổ ổ
10 Đi uề10 10 S a đi, b sungử ổ ổ
11 Đi uề11 13 S a đi, b sungử ổ ổ
12 Đi uề12 14 S a đi, b sungử ổ ổ
13 Đi uề13
141, 142,
143, 144, 145
Ghép và gi nguyên các ữ
Đi u t 141 đn 144, ề ừ ế
Đi u ề
145 s a đi, b sungử ổ ổ
14 Đi uề14 50 S a đi, b sungử ổ ổ
15 Đi uề15 51 S a đi, b sungử ổ ổ
16 Đi uề16 52 S a đi, b sungử ổ ổ
17 Đi uề17 49 S a đi, b sungử ổ ổ
18 Đi uề18 75 S a đi, b sungử ổ ổ
19 Đi uề19 M iớ
20 Đi uề20 71 S a đi, b sungử ổ ổ
21 Đi uề21 73 S a đi, b sungử ổ ổ
22 Đi uề22 73 S a đi, b sungử ổ ổ
23 Đi uề23 68 S a đi, b sungử ổ ổ
24 Đi uề24 70 S a đi, b sungử ổ ổ
25 Đi uề25 69 S a đi, b sungử ổ ổ
26 Đi uề26 63 S a đi, b sungử ổ ổ
27 Đi uề27 54 S a đi, b sungử ổ ổ
28 Đi uề28 53 S a đi, b sungử ổ ổ
29 Đi uề29 53 S a đi, b sungử ổ ổ
30 Đi uề30 74 S a đi, b sungử ổ ổ
31 Đi uề31 72 S a đi, b sungử ổ ổ
32 Đi uề32 58 S a đi, b sungử ổ ổ
33 Đi uề33 57 S a đi, b sungử ổ ổ
34 Đi uề34 M iớ
35 Đi uề35 55, 56 S a đi, b sungử ổ ổ
36 Đi uề36 64 S a đi, b sungử ổ ổ
4
37 Đi uề37 65,66 S a đi, b sungử ổ ổ
38 Đi uề38 39,61 S a đi, b sungử ổ ổ
39 Đi uề39 59 S a đi, b sungử ổ ổ
40 Đi uề40 60 S a đi, b sungử ổ ổ
41 Đi uề41 M iớ
42 Đi uề42 M iớ
43 Đi uề43 M iớ
44 Đi uề44 76 S a đi, b sungử ổ ổ
45 Đi uề45 77 S a đi, b sungử ổ ổ
46 Đi uề46 79 S a đi, b sungử ổ ổ
47 Đi uề47 60 S a đi, b sungử ổ ổ
48 Đi uề48 81 S a đi, b sungử ổ ổ
49 Đi uề49 82 Gi nguyên Đi u 82ữ ề
50 Đi uề50 15,43 S a đi, b sungử ổ ổ
Ngoài nh ng đi u trên, Hi n pháp năm 2013 còn nhi u đi m m i khác,ữ ề ế ề ể ớ
ng i d thi có th l a ch n, phân tích m t trong các g i ý nêu trên ho c cácườ ự ể ự ọ ộ ợ ặ
Đi u khác đã đc s a đi, b sung.ề ượ ử ổ ổ
Câu 3.
Đi u 2 Hi n pháp năm 2013 kh ng đnh “N c C ng hòa xã h i chề ế ẳ ị ướ ộ ộ ủ
nghĩa Vi t Nam do Nhân dân làm ch ; t t c quy n l c nhà n c thu c vệ ủ ấ ả ề ự ướ ộ ề
Nhân dân…”. B n hãy nêu và phân tích ng n g n các quy đnh c a Hi nạ ắ ọ ị ủ ế
pháp năm 2013 v nh ng cách th c đ Nhân dân th c hi n quy n l c nhàề ữ ứ ể ự ệ ề ự
n c.ướ
G i ý tr l i:ợ ả ờ
- Đi u 2- Hi n pháp năm 2013, quy n l c Nhà n c ta th ng nh t là ề ế ề ự ướ ố ấ ở
Nhân dân. Quan ni m th ng nh t quy n l c nhà n c là Nhân dân th hi n ệ ố ấ ề ự ướ ở ể ệ ở
nguyên t c “T t c quy n l c nhà n c thu c v Nhân dân”. Nguyên t c nh tắ ấ ả ề ự ướ ộ ề ắ ấ
quán này th hi n xuyên su t tinh th n Hi n pháp năm 2013, Đi u 2- Hi nể ệ ố ầ ế ề ế
pháp 2013: “N c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam do Nhân dân làm ch ;ướ ộ ộ ủ ệ ủ
t t c quy n l c nhà n c thu c v Nhân dân…”ấ ả ề ự ướ ộ ề và quy n l c Nhà n c là sề ự ướ ự
th ng nh t, có s phân công, ph i h p, ki m soát gi a các c quan Nhà n cố ấ ự ố ợ ể ữ ơ ướ
trong vi c th c hi n các quy n l p pháp, hành pháp và t pháp.ệ ự ệ ề ậ ư
5