BỎNG HÔ HẤP VÀ CHĂM SÓC HÔ HẤP

Chia sẻ: A A | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'bỏng hô hấp và chăm sóc hô hấp', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BỎNG HÔ HẤP VÀ CHĂM SÓC HÔ HẤP

Ch−¬ng IX: Báng h« hÊp vμ ch¨m sãc h« hÊp Báng ®−êng h« hÊp 9.1. Thµnh phÇn ®éc cña khãi ch¸y - Oxit carbon (CO) vµ carbonic (CO2) - Aldehyde vµ acrolein (ch¸y cellulose) - Hydrogen cyanide, amoniac, hydrogen sulfide (ch¸y len, lôa) - Sulfua dioxide, hydrogen sulfide (ch¸y cao su) - Hydrogen chloride (ch¸y polyester) - Hydrogen cyanide, amoniac, isocyanate, acrylonitriles (ch¸y polyurethane) - Acrolein (ch¸y polypropylene) - Hydrogen cyanide (ch¸y s¶n phÈm chøa Polyacrylonitrile). - Hydrogen cyanide, amoniac (ch¸y s¶n phÈm chøa polyamide) 9.2. C¸c vô ch¸y lµ nguyªn nh©n g©y báng - Acrolein (ch¸y acrylics) h« hÊp cho nhiÒu ng−êi. 80% c¸c tr−êng hîp tö vong do ch¸y kh«ng ph¶i do tæn th−¬ng báng da mµ do hÝt ph¶i c¸c khÝ ®éc lµ s¶n phÈm ch¸y cña quÇn ¸o, v¶i, ®å nhùa, gç, vËt gia dông vµ ho¸ chÊt. 9.3. NhiÔm ®éc khÝ CO t−¬ng øng víi ®é kÕt hîp víi Hb (¸i lùc cña CO víi Hb gÊp 200 lÇn so víi oxy). % HbCO L©m sµng 0 - 10 Kh«ng 11 - 20 ®au ®Çu nhÑ, gi·n m¹ch da 21- 30 ®au ®Çu, m¹ch nhanh, bån chån 31 - 40 §au ®Çu t¨ng, yÕu, hoa m¾t, chãng mÆt, rèi lo¹n nh×n, buån n«n, n«n, suy sôp. 41 - 50 Suy sôp nÆng, m¹ch nhanh vµ h« hÊp nhanh 51 - 60 Rèi lo¹n h« hÊp, h«n mª, co giËt, thë Cheyne - Stokes 61 – 70 H«n mª, co giËt, rèi lo¹n nÆng tim m¹ch vµ h« hÊp 71 - 80 M¹ch yÕu, thë chËm, tö vong sau 9.4. Ch¸y trung t©m th−¬ng m¹i, c¸c nhµ vµi giê cao tÇng víi nhiÒu n¹n nh©n báng h« hÊp, 81 - 90 Tö vong trong vßng 1 giê 91 - 100 Tö vong trong vµi phót nhiÔm ®éc c¸c s¶n phÈm ch¸y t¹o ra. 63
9.5. HiÖn t−îng phï nÒ, viªm vµ xuÊt tiÕt lµm 9.6. Thay ®æi trë kh¸ng ®−êng thë rÊt kh¸c cho ®−êng thë rÊt dÔ bÞ chÝt hÑp g©y suy h« nhau gi÷a trÎ em vµ ng−êi lín. hÊp nhÊt lµ ë trÎ em 9.7. CÇn néi s«i h« hÊp chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh khi cã > 3/11 dÊu hiÖu sau 1. Hoµn c¶nh vµ t¸c nh©n: Báng löa, hoÆc h¬i nãng, báng trong phßng kÝn… 2. Báng vïng mÆt. 3. L«ng mòi, l«ng mi, l«ng mµy ch¸y. 4. Khã thë: Thë nhanh, thë rÝt, huy ®éng c¸c c¬ h« hÊp phô. 5. Kh¹c ra ®êm mµu bå hãng – cã muéi than 6. Hèt ho¶ng, lo l¾ng, rèi lo¹n ®Þnh h−íng 7. Rèi lo¹n ý thøc, h«n mª 8. Giäng nãi khµn 9. HÇu häng phï nÒ xung huyÕt, cã nèt pháng, trît do tæn th−¬ng.. 10. SPO2 < 90% 11. PaO2 < 70% 9.8. Néi soi khÝ phÕ qu¶n èng mÒm lµ biÖn ph¸p võa cã gi¸ trÞ chÊn ®o¸n x¸c ®Þnh – tiªu chuÈn vµng, võa cã vai trß tiªn l−îng vµ ®iÒu trÞ tÝch cùc báng h« hÊp 64
L©m sµng báng h« hÊp 9.9. TrÎ em báng h« hÊp nÆng ph¶i më khÝ 9.10. Ch¸y tãc, ch¸y l«ng mi, ch¸y l«ng qu¶n vµ thë m¸y víi nång ®é oxy thë vµo mòi, kÕt hîp víi báng mÆt lµ dÊu hiÖu (FiO2) cao. HÝt hçn hîp chøa 0,1% CO cã thÓ th−êng gÆp nhÊt cña báng h« hÊp t¹o møc COHb cao tíi 50%. 9.11. Báng h« hÊp nÆng, phï nÒ lín vïng mÆt 9.12. Nh÷ng tr−êng hîp báng s©u vïng vµ ®−êng h« hÊp 24h sau báng g©y suy thë mÆt nh− thÕ nµy, nguy c¬ báng h« hÊp ph¶i ®Æt néi khÝ qu¶n, th«ng khÝ nh©n t¹o rÊt cao, cÇn khai th¸c kü bÖnh sö, theo dâi chÆt chÏ h« hÊp ®Ó xö lý kÞp thêi 65
H×nh ¶nh néi soi báng h« hÊp 9.13. L«ng mòi ch¸y, tæn th−¬ng niªm 9.14. Tæn th−¬ng ng¸ch mòi do báng h« m¹c hÊp 9.15. Vßm pháng do báng t¹i khe thanh 9.16. Vßm pháng t¹i khe thanh m«n m«n 66
H×nh ¶nh néi soi báng h« hÊp 9.17. Tæn th−¬ng viªm nÒ l−ìi gµ, th−êng g©y 9.18. Tæn th−¬ng viªm nÒ l−ìi gµ c¶n trë h« hÊp 9.20. Hai d©y than ©m phï nÒ, khe thanh 9.19. Viªm loÐt ngay khe thanh m«n m«n ®ãng kh«ng khÝt do báng h« hÊp 67
§¸nh gi¸ vµ ph©n lo¹i báng h« hÊp 9.21. §¸nh gi¸ møc ®é báng h« hÊp - Møc ®é nhÑ: Phï nÒ, xung huyÕt niªm m¹c ®−êng h« hÊp, tæn th−¬ng ®Õn mµng nhµy vµ l«ng chuyÓn cña líp tÕ bµo trô gi¶ tÇng ®−êng h« hÊp (niªm m¹c ®−êng h« hÊp cßn kh¸ nguyªn vÑn vÒ cÊu tróc). - Møc ®é võa: Phï nÒ xung huyÕt m¹nh, cã nèt pháng, hoÆc vßm nèt pháng ®· bÞ bong trît. Niªm m¹c ®−êng h« hÊp bÞ mÊt líp mµng nhµy, tæn th−¬ng (mÊt) l«ng chuyÓn cña líp tÕ bµo trô gi¶ tÇng niªm m¹c ®−êng h« hÊp, tæn th−¬ng tÕ bµo l«ng chuyÓn vµ tÕ bµo chøa nhÇy, mµng ®¸y cßn nguyªn vÑn. - Møc ®é nÆng: Niªm m¹c ®−êng h« hÊp nhît (do thiÕu m¸u côc bé), cã nh÷ng ®¸m ho¹i tö niªm m¹c ®−êng h« hÊp lâm xuèng, rØ m¸u hoÆc tr¾ng bît, cã gi¶ m¹c b¸m. Ho¹i tö toµn bé niªm m¹c ®−êng h« hÊp (tæn th−¬ng mµng ®¸y) cã thÓ tæn th−¬ng c¶ 9.22. Niªm m¹c khÝ qu¶n nhît nh¹t, loÐt, sôn khÝ, phÕ qu¶n. xuÊt huyÕt niªm m¹c 9.23. Ho¹i tö niªm m¹c, chÊt tiÕt t¹o nªn 9.24. C¸c khèi ®êm t¹o thµnh g©y chÝt hÑp c¸c khèi g©y bÝt t¾c khÝ phÕ qu¶n ë báng b« 75 – 80% thÓ tÝch ®−êng h« hÊp trªn mét ®o¹n dµi ë trÎ em. hÊp – Tracheal cast, g¾p ra qua néi soi 68
Gi¶i phÉu bÖnh báng h« hÊp 9.25. Báng h« hÊp, tæn th−¬ng d©y thanh 9.26. Báng nÆng vïng thanh qu¶n, tæn ©m, phï nÒ, xung huyÕt vµ ph¸ huû niªm th−¬ng d¹ng ho¹i tö xuÊt huyÕt toµn bé thanh qu¶n m¹c 9.27. Tæn th−¬ng báng ng· ba khÝ qu¶n vµ 9.28. H×nh ¶nh m« bÖnh häc tæn th−¬ng líp toµn bé khÝ qu¶n, th−êng qu¸ tr×nh viªm sÏ niªm m¹c vµ h¹ niªm m¹c khÝ qu¶n do báng lan xuèng c¶ ®−êng h« hÊp d−íi h« hÊp (nhuém hematoxylin vµ eosin). 69
Gi¶i phÉu bÖnh báng h« hÊp 9.29. Tæn th−¬ng niªm m¹c khÝ qu¶n do 9.30. Tæn th−¬ng niªm m¹c khÝ qu¶n do báng báng h« hÊp nhÑ. MÊt c¸c l«ng chuyÓn h« hÊp møc ®é võa. Ph¸ huû líp tÕ bµo cã l«ng cña tÕ bµo trô gi¶ tÇng, cã hiÖn t−îng chuyÓn, c¸c tÕ bµo chøa nhµy bÞ t¸c ra tr−¬ng tho¸i ho¸ hèc. C¸c tÕ bµo chøa nhµy lªn cã nhiÒu hèc s¸ng nhá, hoÆc mÊt mét phÇn tr−¬ng, líp mµng ®¸y cßn nguyªn vÑn. líp niªm m¹c nh−ng cßn mµng ®¸y 9.32. Tæn th−¬ng phÕ qu¶n thuú, niªm m¹c bÞ 9.31. Tæn th−¬ng niªm m¹c khÝ qu¶n do ph¸ huû, qu¸ tr×nh viªm nÒ ph¸t triÓn ë líp báng h« hÊp møc ®é võa báng h« hÊp niªm m¹c vµ h¹ niªm m¹c (nhuém møc ®é nÆng víi h×nh ¶nh tan r· toµn bé hematoxylin vµ eosin) líp niªm m¹c, tæn th−¬ng tíi líp h¹ niªm m¹c 70
Héi chøng suy h« hÊp cÊp tiÕn triÓn (ARDS) sau báng nÆng, báng h« hÊp 9.33. Mét sè nguyªn nh©n g©y ARDS - Trµo ng−îc, hÝt - BÖnh lý thÇn kinh trung −¬ng - Suy tim xung huyÕt - Rèi lo¹n ®«ng m¸u DIC - NhiÔm ®éc thuèc - Báng h« hÊp - T¾c m¹ch khÝ hoÆc mì - Ph¶n øng qu¸ mÉn - TruyÒn m¸u khèi l−îng lín - ChÊn th−¬ng - Ngé ®éc oxy - Sèc c¸c lo¹i - ChÊn th−¬ng ngùc - Ure m¸u cao 9.34. Phæi b×nh th−êng ë bÖnh nh©n báng nÆng 9.35. L©m sµng - Suy h« hÊp xuÊt hiÖn nhanh - §¸p øng kÐm víi biÖn ph¸p cung cÊp oxy th«ng th−êng - Mê ®Òu tiÕn triÓn hai bªn phæi - Tû sè PaO2/FiO2 < 200 - Tû lÖ tö vong cao 9.36. H×nh ¶nh mê lan trµn hai phæi do ARDS xuÊt hiÖn ngµy thø 7 sau báng ë bÖnh nh©n h×nh trªn 71
Héi chøng suy h« hÊp cÊp tiÕn triÓn 9.37. X quang phæi bÖnh nh©n ARDS sau 9.38. H×nh ¶nh ®¹i thÓ nhu m« phæi bÞ báng nÆng N6. Hai phæi mê gÇn hoµn toµn, ARDS. Toµn bé hai phæi bÞ ®«ng ®Æc kh¶ n¨ng th«ng khÝ rÊt kÐm, cÇn cã chiÕn thuËt thë m¸y thÝch hîp 9.39. L¸t c¾t ngang phæi ARDS. C¸c phÕ 9.40. H×nh ¶nh cËn c¶nh nhu m« phæi bÞ nang bÞ lÊp ®Çy c¸c dÞch vµ tÕ bµo viªm, líp ®«ng dÆc trong héi chøng ARDS sau báng surfactant bÞ ph¸ huû. Toµn bé phæi ®«ng ®Æc vµ r¾n nh− ®¸ - cßn gäi phæi ®¸. 72
Héi chøng suy h« hÊp cÊp tiÕn triÓn (ARDS ) 9.41. Giai ®o¹n sím cña héi chøng ARDS, 9.42. H×nh ¶nh cËn c¶nh, c¸c tÕ bµo nhu m« viªm cÊp tÝnh, sau ®ã m¹n tÝnh víi sù h×nh phæi type I vµ II bÞ ph¸ huû, thay vµo ®ã lµ thµnh mµng Hyaline ë phÕ nang (nhuém c¸c tÕ bµo viªm (nhuém hematoxyline vµ hematoxyline vµ eosin x 200) eosin x 400) 9.44. Phæi ARDS giai ®o¹n cuèi, h×nh thµnh 9.43. Phæi ARDS giai ®o¹n muén, c¸c tÕ bµo sÑo, c¸c thµnh phÇn b×nh th−êng kh«ng cßn, vµ qu¸ tr×nh viªm m¹n tÝnh ®i cïng víi h×nh thay thÕ b»ng tæ chøc sÑo (nhuém trichromic thµnh c¸c collagen kho¶ng kÏ ((nhuém x 40) hematoxyline vµ eosin x 50) 73
Héi chøng suy h« hÊp cÊp tiÕn triÓn (ARDS) 9.45. ChiÕn thuËt ®iÒu trÞ héi chøng ARDS - Thë m¸y víi Vt thÊp 4 – 6ml/kg - §iÒu chØnh PEEP theo FiO2 - §¶m b¶o Pplataux < 30cmH2O - Corticoid liÒu nhá - §¶m b¶o dinh d−ìng cao - T− thÕ cao ®Çu 9.46. BÖnh nh©n ARDS ®ang ®−îc thë m¸y víi chÕ ®é ch¨m sãc ®Æc biÖt, hÖ thèng hót kÝn, PEEP cao, Vt thÊp… 9.47. Vç rung, ch¨m sãc vïng ngùc ë bÖnh 9.48. Ch¨m sãc vç rung vïng ngùc bông b»ng m¸y massage nh©n thë m¸y 74