Các kim loại quý hiếm nhất
hành tinh
Các kim loại được xem là quý khi số lượng của chúng ít và hiếm, có tầm quan trọng đối
với kinh tế xã hội. Trong khi vàng và bạc đang thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư,
còn có một số kim loại rất quý hiếm khác có những tính năng sử dụng quý giá đặc biệt.
Hãy cùng điểm mặt top 10 kim loại quý hiếm hàng đầu thế giới, trong đó đơn vị đo lường
dùng cho kim loại quý là “troy ounce” – tương đương với 1,1 ounce thường hay bằng
0,031kg (1 ounce = 28,35g).
10. Indi
Những thỏi Indi nguyên chất.
Indi (Indium) là một kim loại khá hiếm, mềm, dễ uốn và dễ nóng chảy, ở dạng kim loại
tinh khiết được nhiều nguồn tài liệu cho là không độc hại, được hai nhà hóa học người
Đức là Ferdinand Reich và Hieronymous Theodor Richter phát hiện năm 1863. Khi ở
dạng kim loại nguyên chất và bị uốn cong thì nó phát ra các tiếng kêu răng rắc. Ứng dụng
chủ yếu của nó hiện nay là để tạo ra các điện cực trong suốt dùng trong các màn hình tinh
thể lỏng (LCD). Nó cũng được sử dụng rộng rãi trong các màng mỏng để tạo ra các lớp
bôi trơn.
Indi đứng thứ 61 về độ phổ biến trong lớp vỏ Trái Đất, nghĩa là nó có nhiều gấp ba lần
bạc. Indi được sản xuất chủ yếu từ các cặn bã còn lại sau khi tinh chế quặng kẽm. Nhu
cầu sử dụng indi đã gia tăng nhanh chóng trong những năm gần đây với sự phổ biến của
màn hình máy tính/ti vi LCD.
9. Bạc.
Các vật dụng bằng bạc sang trọng thể hiện sự giàu có của chủ nhân.
Từ ngàn xưa, kim loại này đã được dùng trong buôn bán và làm cơ sở cho nhiều hệ thống
tiền tệ. Ngày nay, ngoài việc được sử dụng làm các đồ trang trí có giá trị, bạc còn được
sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác như làm răng giả, linh kiện điện tử hay sản xuất gương
cần độ phản xạ cao. Đặc biệt, các muối halôgen của nó có vai trò quan trọng và được ứng
dụng rộng rãi trong đời sống; chẳng hạn, bạc nitrat được sử dụng rộng rãi trong công
nghệ lưu phim ảnh; hay Iốtđua bạc có thể làm tụ mây để tạo mưa nhân tạo.
Bạc tự bản thân nó không độc nhưng phần lớn các muối của nó là độc và có thể gây ung
thư.
Bạc có hiệu ứng và khả năng giết chết nhiều loại vi khuẩn, vi trùng mà không để lại ảnh
hưởng rõ ràng tới sức khỏe và sự sống của các động vật bậc cao. Hippocrates - cha đẻ của
y học hiện đại, đã viết rằng bạc có các thuộc tính có lợi cho sức khỏe và phòng chống
bệnh tật. Ở Việt Nam, dân ta cũng đã biết áp dụng hiệu ứng này khi đeo bạc để "kỵ gió",
"phòng bệnh". Theo những nghiên cứu gần đây, sữa mẹ để trong bình sữa tráng bạc lâu
hỏng hơn là đựng trong bình nhựa thông thường. Nhiều nhà sản xuất thiết bị điện lạnh
như Toshiba, Panasonic, Samsung ứng dụng công nghệ nano bạc trong tủ lạnh, điều hòa
nhiệt độ, máy giặt với mục đích sát khuẩn.
8. Reni (Rhenium)
Những thỏi Reni tinh khiết.
Những kim loại được xếp hạng quý là do chúng khó tìm và đặc biệt khó phân tích. Việc
khai thác kim loại hiếm bao giờ cũng là quy trình phức tạp và đắt tiền. Chẳng hạn như
cần phải xử lý một lượng lớn khoáng thạch mới chiết ra được 1kg kim loại hiếm
Rhenium. Đây là kim loại quý có ý nghĩa chiến lược trong ngành cơ khí chế tạo máy móc
chịu nhiệt cao. Với nhiệt độ nóng chảy rất cao (hơn 3.000 độ C), các hợp kim với
Rhenium được dùng để chế tạo các bộ phận trong máy bay phản lực, tên lửa, và là vật
liệu lý tưởng trong ngành năng lượng nguyên tử. Hợp kim của Reni với vonfram dùng
làm dây tóc bóng đèn điện, chế tạo pin nhiệt điện. Reni còn được dùng làm chất xúc tác
trong công nghiệp lọc - hoá dầu.
Rhenium được các nhà khoa học tìm ra vào năm 1925. Tên gọi của nó xuất phát từ tên
sông Rhein của Đức (vì người ta tìm ra nó ở Đức). Vào năm 2010, kim loại này có giá
khoảng 141USD/troy ounce (tương đương khoảng hơn 4.500USD/kg.
7. Paladi (Palladium)
Tinh thể Paladi.
Paladi là một kim loại hiếm màu trắng bạc và bóng, được William Hyde Wollaston phát
hiện năm 1803, và đặt tên theo tên gọi của tiểu hành tinh Pallas. Đặc biệt, ở nhiệt độ
phòng và áp suất khí quyển, paladi có thể hấp thụ hiđrô tới 900 lần thể tích của nó, điều