BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ

Ấ ƯỢ Ớ Ể NÂNG CAO CH T L NG THI TUY N SINH VÀO L P 10

ườ ự ườ ự ọ MÔN NG  VĂN ị ệ Bùi Th  Vân Hà – GV tr ng THCS Lý T  Tr ng Ng i th c hi n:

Ớ Ể Ạ I. TH C TR NG CH T L NG THI TUY N SINH VÀO L P 10

Ự Ủ Ơ Ị Ọ Ấ ƯỢ C A Đ N V  NĂM H C 2021­2022

ủ ế ả ọ ớ ườ ỗ + K t qu  thi THPT:100% h c sinh l p 9 c a tr ng đ  THPT.

ữ ể ạ Trong đó môn Ng  văn đ t đi m bình quân: 7,2

ả ộ ữ ế + K t qu  b  môn Ng  văn 9:

ổ ố T ng s  HS: 147

ỏ ế Gi i: 30           Khá: 84       TB: 28        Y u: 5        kém: 0

Ủ Ộ Ự Ạ Ặ II. TH C TR NG Đ C THÙ C A B  MÔN

ừ ướ ớ ữ ộ c t

ặ tr ố ớ ươ ẫ i nay v n đ ấ ặ ữ ộ ỏ ọ ớ t là ch

ố ớ ướ ớ

ứ ế ả ạ ỏ ữ ượ c coi là m t trong nh ng môn Môn ng  văn t   ố   ủ Ở ỗ  m i kh i l p, tính ch t đ c thù c a b  môn cũng không gi ng ế   ả ệ ng trình ng  văn l p 9 đòi h i h c sinh ph i có ki n i. Chính vì   ự ự  ả

ọ h c khó.  nhau đ c bi ề ơ ấ ỹ th c và k  năng nâng cao h n r t nhi u so v i các kh i l p d ữ ộ ệ th , công vi c gi ng d y b  môn ng  văn 9 đòi h i giáo viên ph i th c s công phu và tâm huy t. ế

ế ữ

ầ ườ

ỏ ọ ẫ

ả ượ ươ ươ ng trình ng  văn 9 t ố ấ ả ươ ng đ i v t v . Các bài h c v  văn b n th ụ ề ứ ơ ả ế ộ

ế ố ớ ọ ầ

ế ầ ọ

ệ ư ả ọ ậ ớ ả ướ ệ ượ ế ư ơ ổ ư ọ

ấ  t ọ ữ ể ể ậ ố

c l ế ả ụ ấ ể

ữ ữ ọ ớ

ổ ệ ườ ị ể ạ ọ

ứ ế ế ể

ả ệ ọ ủ   ố ặ t /tu n) nên vi c h c c a ng đ i n ng (5 ti Ch ỏ ả ề ọ ọ   ng dài và đòi h i kĩ h c sinh t ạ ọ ế ầ    ra ng i h c, lâu d n d n đ n không năng c m th  sâu nên nhi u h c sinh t ả ộ ắ c ki n th c c  b n, k t qu  h c t p b  môn gi m sút. M t trong n m đ   ọ ứ ạ   ầ ữ nh ng ph n ki n th c khó đ i v i h c sinh l p 9 là ph n văn h c trung đ i ậ ữ   ệ ặ t là ph n truy n th  Nôm, h c sinh c m th y khó ti p nh n vì nh ng đ c bi ả  ặ ng tr ng, bút pháp t đ c tr ng trong văn h c c  nh  bút pháp  ả ả c nh ng  tình, nh ng đi n c , đi n tích.. khi n h c sinh khó c m nh n và   ẩ ứ ọ   không m y h ng thú khi tìm hi u nh ng văn b n trong các tác ph m văn h c ớ ế ươ   ượ c trích h c. Không nh ng th , cùng v i vi c đ i m i ph ng kinh đi n đ ọ ướ ấ   ng cho i đ nh h pháp d y h c: l y h c sinh làm trung tâm, giáo viên là ng ề ặ ủ ộ ọ   h c sinh ch  đ ng tìm hi u ki n th c khi n cho các em càng g p nhi u khó ọ ẩ ệ ự    khám phá các tác ph m văn h c trung đ i nói chung và các khăn trong vi c t ơ ệ văn b n truy n th  Nôm nói riêng.

ề ầ ọ ổ

ạ ặ ọ ọ ầ ọ Trong nh ng năm h c g n đây, đ  thi vào Trung h c ph  thông, thi vào ệ   ấ t i các c p, ph n văn h c trung đ i đ c bi

ữ ệ ẫ ầ ộ ố ữ ỏ Chuyên Vĩnh Phúc, thi h c sinh gi ộ ơ là ph n truy n th  Nôm v n là m t trong nh ng n i dung c t lõi.

ọ ườ ả ạ ng phân công gi ng d y b

Năm h c này 2021­ 2022, tôi đ ữ ừ ự ế ả

ớ ầ ệ ậ ụ ế ọ ư ơ ứ ế ạ t đo n, vi

ế ụ ồ ưỡ ỹ ấ ạ ể ự ế ượ ộ  c nhà tr ạ ệ   ữ ộ ớ  gi ng d y b  môn ng  văn l p 9 ph n truy n môn ng  văn l p 9. T  th c t ế   ề ậ th  Nôm tôi nh n th y h c sinh còn nhi u thi u sót trong vi c v n d ng ki n ả   t bài th c và k  năng cũng nh  tìm hi u, c m th , phân tích, vi ế   ng cho các em, tôi đã rút ra còn r t h n ch . Trong quá trình tr c ti p b i d

2

ộ ố ự ễ ế ẫ ậ ọ ệ c m t s  kinh nghi m th c ti n đ  h

ể ướ ư ứ ế ệ ả ấ

ượ   ng d n h c sinh ti p c n và lĩnh đ ệ   ọ ộ ộ h i n i dung bài h c có hi u qu  cũng nh  cung c p ki n th c và rèn luy n ỹ k  năng cho các em.

ữ ữ ệ ồ

ừ ệ ầ ọ

ớ ợ ậ

ề ướ ậ ừ ễ ế ế ậ ứ ộ ể ệ

ạ ộ ự ự ệ ộ ậ   ộ T  nh ng lý do trên, tôi và các đ ng nghi p cùng b  môn ng  văn nh n ệ   ẫ ng d n h c sinh l p 9 ôn t p ph n truy n ứ   ớ  d  đ n khó, phù h p v i m c đ  nh n th c   t, giúp cho các em có th  tham gia vào ả  giác tích c c và hi u qu . ự ấ th y: vi c xây d ng chuyên đ  h ệ ố ơ th  Nôm theo h  th ng bài t p t ầ ộ ủ ọ c a h c sinh là m t vi c làm c n thi ọ ậ các ho t đ ng h c t p m t cách t

ọ ớ ơ ệ ậ

Chuyên đ  h ụ ẫ ướ ầ ậ ớ

ữ ậ ụ ế ấ ạ

ọ ậ ụ ả ề ộ ơ ề ướ   ng d n h c sinh l p 9 ôn t p ph n truy n th  Nôm ạ   ị ớ ướ ế ng cho h c sinh cách ti p c n v i nh ng d ng ng t i m c tiêu đ nh h h ứ ộ ọ ậ ở ể bài t p    t đo n văn, v n d ng cao  các m c đ :Đ c ­ hi u, v n d ng th p vi ạ ế t bài văn v  m t đo n th  trong văn b n. vi

ớ ạ

ủ ề ể ạ ư ữ ả ậ ạ ạ

ấ   V i ph m vi sinh ho t chuyên môn c a nhóm giáo viên ng  văn c p ộ ố ấ ệ   huy n, tôi xin m nh d n đ a ra m t s  v n đ  đ  chúng ta cùng th o lu n và chia s .ẻ

3

Ộ Ứ Ứ Ầ PH N TH  HAI: N I DUNG NGHIÊN C U

Ạ ố ượ ọ ng áp d ng: h c sinh l p 9

ớ ươ ọ A. PH M VI NGHIÊN C U ụ ­ Đ i t ệ ậ ­ Các bài luy n t p bám sát ch ng trình h c chính khóa

ơ ớ ẫ ệ ướ

ệ ế ợ ứ ậ ớ

ọ ­ H ng d n h c sinh l p 9 ôn t p ph n truy n th  Nôm  ề ệ ố ­ Xây d ng h  th ng bài t p t ứ ộ ọ ườ ớ ạ ề ầ ặ ạ

Ụ NG ÁP D NG

ọ ớ

Ộ Ứ ậ ầ ả   ậ ừ ơ ả  c  b n đ n nâng cao v  các văn b n ơ truy n th  Nôm cho h c sinh l p 9sao cho phù h p v i m c đ  nh n th c và   ấ   ầ các yêu c u v  kĩ năng c n đ t, bám sát các d ng bài th ng g p trong c u ề trúc đ  thi. Ố ƯỢ B. Đ I T H c sinh l p 9 C. N I DUNG NGHIÊN C U

ệ ậ ầ ơ Ôn t p ph n truy n th  Nôm

ư ủ ố ạ ặ ề ậ I. H  ệ th ng các d ng bài t p đ c tr ng c a chuyên đ

ặ ậ ạ ư

ọ ả ự ằ ọ

ế ọ ạ

ọ ụ ơ ề ị

ệ ọ Truy n Ki u ư  L u Ng ng Bích ệ ụ ệ

ứ ử ụ ỏ ể ủ ớ ố ậ ể l

ệ ế ặ ắ ệ t chú ý đ n d ng bài rèn kĩ năng vi ắ ọ ạ ế t đo n, vi

ụ   ủ ề D ng bài t p đ c tr ng c a chuyên đ  này cũng không n m ngoài m c ạ ậ ể   đích hình thành năng l c đ c hi u và t o l p văn b n cho h c sinh. Trong ơ ẫ chuyên đềH ng d n h c sinh l p 9 ôn t p ph n truy n th  Nôm ậ ớ ướ ệ , h c sinh   ế ứ ậ ượ ướ ẫ ể ả đ   i quy t các d ng bài ng d n v n d ng ki n th c và kĩ năng đ  gi c h ạ   ễ ủ ề  c a Nguy n Du, các đo n ế ậ t p liên quan đ n các đ n v  bài h c:  ệ ụ   ề ề ở ầ   (trích  Truy n Ki u);L c trích:  Ch  em Thúy Ki u, Ki u  ẫ   ể ướ ề  (trích Truy n L c Vân Tiên Vân Tiên c u Ki u Nguy t Nga ng d n ). Đ  h ậ ệ  ứ ế HS, tôi s  d ng các d ng bài t p đ  c ng c , kh c sâu ki n th c qua h ế ợ ố ả ờ ự ậ    lu n th ng câu h i tr c nghi m k t h p v i bài t p đ c – hi u(tr i t ị ậ   ế ạ ắ t bài ngh  lu n ng n) và đ c bi văn h c.ọ

ụ ể ư C  th  nh  sau:

ể ạ ọ ậ a. D ng bài t p đ c ­ hi u

Có hai hình th c: ứ

ứ ắ ườ ấ   ng xu t

ứ ề ữ ệ ầ ổ ệ ­ Hình th c 1: Tr c nghi m khách quan (Hình th c này th ọ hi n trong các đ  thi vào Trung h c ph  thông nh ng năm g n đây).

ứ ỏ ở ứ m c đ

i các câu h i  ạ ế ượ ể ả ể

ắ ự ậ ­ Hình th c 2: T  lu n ng n b ng cách tr ụ ậ ế t, thông hi u và v n d ng th p. Đ  gi ả ậ ụ ỏ ọ ộ  ậ   c d ng bài t p ễ ả ờ  l i quy t đ ỹ ứ ạ ằ ấ ậ nh n bi ế này đòi h i h c sinh ph i v n d ng ki n th c và k  năng trình bày, di n đ t.

ạ ậ b. D ng bài t p làm văn

4

ứ ộ ậ ụ ấ ế ạ Có hai m c đ : M c đ  v n d ng th p: vi ứ ộ ậ   t đo n văn và m c đ  v n

ế ụ d ng cao: vi ứ ộ t bài văn.

ế ạ ậ ứ V i m c đ  v n d ng cao có hai d ng bài t p làm văn: Thuy t minh

ớ ả ộ ậ ẩ ị ậ ọ ụ , tác ph m và ngh  lu n văn h c. ề v  tác gi

ế ề ả ẩ * Thuy t minh v  tác gi , tác ph m:

ở ớ ệ ả ẩ ­ M  bài: Gi i thi u chung v ề tác gi , tác ph m

­ Thân bài:

ớ ệ + Gi ệ i thi u v ộ ờ ự ềtác giả: Cu c đ i, s  nghi p,…

ớ ắ ộ ị ộ + Gi ệ i thi u v ề tác ph mẩ : Tóm t t n i dung, giá tr  n i dung và ngh ệ

thu t…ậ

ề ế ­ K t bài: Đánh giá chung v  tác gi ả và tác ph mẩ

ị ậ ọ * Ngh  lu n văn h c:

ọ ườ ề ặ ạ H c sinh th ng g p hai d ng đ :

ị ậ ề ề ạ ẵ ấ ­ D ng đ  cho s n v n đ  ngh  lu n

ẻ ẹ ủ ụ ả ề ậ ạ ị Ch  em Thúy Ví d : C m nh n v  đ p c a Thúy Ki u trong đo n trích

Ki uề

ẻ ẹ ủ ậ ụ ậ ạ C m nh n v  đ p c a nhân v t L c Vân Tiên trong đo n trích

ụ ề ệ ả ứ L c Vân Tiên c u Ki u Nguy t Nga).

ị ậ ề ề ạ ẵ ấ ­ D ng đ  không cho s n v n đ  ngh  lu n

ụ ả ạ ơ ậ Ví d : C m nh n đo n th  sau:

ề ặ ắ ả Ki u càng s c s o m n mà,

ắ ạ ơ ề          So b  tài s c l ầ i là ph n h n:

ủ ơ Làn thu th y nét xuân s n,

ễ ắ ờ Hoa ghen thua th m li u h n kém xanh.

ộ ướ M t hai nghiêng n c nghiêng thành,

ộ ọ ắ S c đành đòi m t tài đành h a hai.

ả ề ẩ

ị ế ậ ệ

ị ẩ ủ ề ơ ơ ề ỹ ị ọ ậ

ạ ạ ạ ả ụ ơ

ơ ả ộ ọ ệ ạ

ơ ỹ ề ề ộ ị ậ ạ ơ ụ ả ậ ơ ể ạ ỹ ề ơ

ứ   ọ ố ớ ả Đ i v i c  hai d ng đ  bài trên h c sinh đ u ph i chu n b  ki n th c ị ộ ả ề   , tác ph m, đo n th  trích, giá tr  n i dung và giá tr  ngh  thu t, xác v  tác gi ụ   ả ượ ị c v  trí c a đo n th  trong văn b n. V  k  năng, h c sinh v n d ng đ nh đ ả ỹ k  năng c m th  hình  nh th , phân tích th , k  năng đánh giá n i dung và   ọ   ậ ủ ngh  thu t c a câu th , đo n th . C  hai d ng đ  ngh  lu n văn h c trên h c ị ậ sinh đ u ph i v n d ng k  năng ngh  lu n v  m t đo n th , bài th  đ  làm   bài.

5

ơ ế ệ ả ẩ ạ ạ M  bài: Gi i thi u tác gi ở

ở ọ ể ẫ ố ớ , tác ph m, đo n th  (n u đo n10 câu tr ơ xu ng, h c sinh có th  trích d n th )

Thân bài:

ớ ủ ệ ạ ơ ộ ị Khái quát: Gi i thi u v  trí c a đo n th  trích và khái quát n i dung c ơ

b n ả

ả ậ ụ ữ

ộ ủ

ề ấ

ệ ậ ị ậ ơ ầ ượ ả ề ặ

ượ ề ị

ọ ị ậ ị ậ ấ

ề ệ ố ợ ơ ể ậ ặ   Phân tích: HS v n d ng kĩ năng c m nh n th  đ  phân tích nh ng đ c ề ơ ắ ề ẵ   ố ớ ạ ạ s c v  ngh  thu t và n i dung c a đo n th . Đ i v i d ng đ  không cho s n ầ ậ   ị ậ ượ ị ọ ề ấ v n đ  ngh  lu n, h c sinh c n xác đ nh đ c v n đ  ngh  lu n, c m nh n ố ụ ẵ   ố ớ ạ ả ạ ạ t theo b  c c ho c m ch c m xúc. Đ i v i d ng đ  ra s n đo n th  l n l ị ậ ề ấ ầ ọ ấ   v n đ  ngh  lu n h c sinh c n xác đ nh đ c v n đ  ngh  lu n, h c sinh xác ầ ề ấ ị ậ ở ề ượ ị  đ  bài, c n bám vào v n đ  ngh  lu n đã cho đ nh đ   c v n đ  ngh  lu n  ọ ể ậ ể ể đ  tri n khai h  th ng lu n đi m khoa h c, h p lý.

ơ ả ữ ệ ậ ộ ị ủ   Đánh giá: Đánh giá nh ng giá tr  ngh  thu t và n i dung c  b n c a

ơ đo n thạ

ế ẳ ị ạ ị ủ ạ K t bài: Kh ng đ nh l ơ i giá tr  c a đo n th

ệ ở ộ Liên h  m  r ng.

ươ ơ ả ể ả ư ặ ng pháp c  b n, đ c tr ng đ  gi ạ   i các d ng

ậ ệ ố II. H  th ng các ph ề bài t p trong chuyên đ :

ủ ứ ế ắ ọ

ớ ế ụ ứ ậ ụ ề ậ

ố ể ự ọ ử ụ V i m c đích c ng c , kh c sâu ki n th c, giúp h c sinh v n d ng  ạ c ki n th c và kĩ năng đ  làm các d ng bài t p trong chuyên đ  nên các  ng pháp sau đây tôi đã l a ch n s  d ng: ượ đ ươ ph

ứ ế + Ph ng pháp h  th ng ki n th c: H c sinh tái hi n ki n th c t

ươ ở ọ ọ

ệ ệ ố ề ệ ố ớ ọ ế ọ ượ c h c trong các ti ứ ừ  sách   ế   ữ i nh ng ki n ẩ   ả , tác ph m

ế ạ giáo khoa, v  ghi trên l p. Giáo viên giúp h c sinh h  th ng l ứ ơ ả th c c  b n đã đ t h c chính khóa v  tác gi và các văn b nả

ươ ể ọ + Ph

ng pháp tìm hi u, phân tích: H c sinh d ị ướ ự ướ i s  h ệ ệ ậ ậ

ơ ủ   ẫ ng d n c a ộ giáo viên phát hi n, nh n xét, so sánh, phân tích giá tr  ngh  thu t và n i dung   ơ ủ c a câu th , bài th .

ấ ề ọ + Ph ng pháp nêu v n đ  và gi

ứ ẫ ậ ừ ễ ế ế ấ ạ i quy t các d ng bài t p t ướ i quy t v n đ : H ng d n h c sinh   ừ d  đ n khó (T

ươ ế ế ế ậ ụ ể ế ề ậ ụ ọ ể ả v n d ng ki n th c đã h c đ  gi ậ nh n bi ả ế t đ n thông hi u đ n v n d ng)

ả ế ấ ỏ

ươ + Ph ể ể ả ậ ng pháp th o lu n nhóm đ  gi ế

ọ ậ ể ẩ

ậ ả ọ ậ ủ ọ ế ầ ậ ử ụ

ọ   ề ủ i quy t v n đ  c a câu h i: H c sinh có th  làm bài t p theo nhóm vào phi u h c t p. Giáo viên thu phi u và   ố  ế ữ ậ nh n xét, so sánh s n ph m gi a các nhóm đ  khuy n khích tinh th n c ắ ế   ươ g ng h c t p c a h c sinh (ph t ng pháp này tôi s  d ng khi giao bài t p vi ạ đo n văn)

6

ọ ẫ

ậ ướ c đ , b ng bi u, thông qua miêu t ng d n h c sinh khai thác ả   , nh n xét, ghi chép tóm

ồ ả ứ ươ + Ph ng pháp mô hình hóa: Giáo viên h ứ ừ ượ ế ể ki n th c t  l ố ế ắ ủ t, c ng c  ki n th c. t

ụ ệ ề ọ

ng pháp th c nghi m khoa h c: Áp d ng chuyên đ  vào công tác ứ ộ ạ ượ ủ   c c a ề  ậ

ự ừ  đó theo dõi, ghi chép, đánh giá m c đ  đ t đ ề ệ ố i đi u ch nh n i dung h  th ng bài t p trong chuyên đ ề ươ + Ph ọ ậ ạ ả gi ng d y và h c t p, t ỉ ở ạ ố ượ ồ đ i t ng r i tr  l ướ ụ ọ ạ d y h c theo m c tiêu đ  ra tr ộ c đó.

ươ ế ế ổ

ế ề ậ ả

ả  ạ   ệ c rút ra k t lu n v  tính hi u qu  và nh ng đi m h n ườ ọ ả ữ ế ệ ệ ng pháp t ng k t rút kinh nghi m: Thông qua đánh giá k t qu + Ph ạ ượ ọ mà h c sinh đ t đ ề ế ủ ch  c a chuyên đ  mà có bi n pháp giúp ng ể ả ệ i h c c i thi n k t qu .

Ộ Ề III. N I DUNG CHUYÊN Đ

Ơ Ậ Ầ Ệ ÔN T P PH N TRUY N TH  NÔM

ờ ượ ế (Th i l ng: 9 ti t)

ụ ề ủ A.M c tiêu c a chuyên đ :

ọ Giúp h c sinh:

ề ế ứ 1.V  ki n th c:

ọ ượ

ệ ố ễ ắ ề

ượ ể

ậ Xây d ng h  th ng bài t p giúp h c sinh n m đ ễ ả ; hi u, c m nh n đ ị ạ

ứ ề ệ

ệ ả ậ ); c m nh n đ

ự ữ ơ ả   c nh ng nét c  b n ả ề ề   ệ ẩ ể Truy n   Ki u,   Nguy n   Du,   Nguy n   Đình   Chi u;   v   tác   ph m   v   tác   gi ữ ệ ậ ụ ề ộ ặ ắ Truy n L c Vân Tiên c nh ng đ c s c v  n i dung và   ọ Ch  em Thúy Ki u, Ki u  ỗ ậ ủ ệ ư   ề ở ầ ề  L u Ng ng ngh  thu t c a m i đo n trích h c:     (trích  Truy nệ   ề ụ Bích  (trích  Truy n Ki u);L c Vân Tiên c u Ki u Nguy t Nga ườ   ọ ươ ượ ấ ụ L c Vân Tiên i ng và trân tr ng con ng c t m lòng yêu th ơ ủ c a 2 nhà th ,…

ự ề 2. V  năng l c:

ự ọ ể ệ ạ ơ ­ Năng l c đ c hi u các đo n trích truy n th  Nôm

ự ả ậ ủ ụ ề ị ộ ệ ạ ỗ ơ ­ Năng l c c m th  v  giá tr  n i dung và ngh  thu t c a m i đo n th

ứ ề ả

ế ­ Năng l c s  d ng ngôn ng , v n d ng ki n th c v  tác gi ụ t đo n văn c m th  và phân tích th , vi ẩ   ế , tác ph m ề ế   t bài văn thuy t minh v  tác

ữ ậ ụ ơ ọ ế ự ử ụ ả ị ậ t bài văn ngh  lu n văn h c. ạ ẩ , tác ph m; vi ể ế đ vi ả gi

ẩ ấ 3. Ph m ch t:

ế ươ ỡ ữ ả ườ ­ Bi t yêu th ng, c m thông, giúp đ  nh ng ng i xung quanh

ứ ậ ụ ả ọ ố ự ế ờ    đ i

­ Có ý th c v n d ng bài h c vào các tình hu ng, hoàn c nh th c t ủ ả ố s ng c a b n thân.

ự ộ ệ B.N i dung th c hi n:

7

ủ ứ ố ế I.C ng c  ki n th c:

ả ễ ề ẩ Truy n Ki u ệ 1.Tác gi Nguy n Du và tác ph m

1.1. Tácgi :ả

ư hi u ệ là ThanhHiên.

ươ ­ Nguy n ễ Du (1765­1820), tên ch  ữ là T  ố Nh , tên  a. Quê h giađình: ng và

ươ * Quêh ng:

ễ ở ­ Quê Nguy n Du ề  làng Tiên Đi n, huy n Nghi

ắ Xuân, t nh  ệ nh ng ư cũng là đ a ị ỉ Hà Tĩnh. Đó  linh, n i ơ sinh ệ t

ậ là m t ộ vùng quê nghèo, thiên nhiên kh c nghi ra nh ng ữ b c anh  tài, hàoki t.ệ

ở ­ Nguy n ễ Du sinh ra và l n ớ lên kinh thành Thăng Long nghìn năm văn

hi n, ế l ng ộ l y ẫ và hàohoa.

* Giađình: ­ Nguy n ễ Du xu t ấ thân trong m t gia

ị quanto d i ướ tri u ề vua Lê, chúa Tr nh ộ và có truy n ề th ng ố đinh đ i  ạ quí t c, ộ nhi u ề đ i làmờ v  ề vănh c:ọ

ừ ở ễ ể ướ ườ ễ + Cha ông là Nguy n Nghi m, t ng ngôi T  t ng m i lăm năm.

ợ ứ ị ầ ẹ ầ ườ ắ ướ + M  ông là Tr n Th  T n, v  th , ng i B c Ninh, có tài hát x ng.

ứ ụ ễ ả + Anh cùng cha khác m  là Nguy n Kh n, làm ch c Tham t ng (ngang

ừ ướ ẹ ị Th a t ủ ng) trong ph  chúa Tr nh.

vào  n a  ử cu i  ố TK  XVIII –  n a  ử đ u  ầ TK  XIX  trong

b. Th iờ đ i:ạ ­  Nguy n  ễ Du  s ng  ố ộ ề ữ ộ hoàn c nh ả xã h i có nhi u bi n ế đ ngộ d  d i:

ế ộ ế ả ậ + Ch  đ  phong ki n Vi

ệ ề ự ế ế ẫ ọ ầ t Nam kh ng ho ng tr m tr ng, các t p đoàn ờ ố t l n nhau, đ i s ng nhân dân vô

ạ ạ ự ổ ộ ố ủ phong ki n tranh giành quy n l c, chém gi cùng c c kh , xã h i lo n l c, tăm t i.

ắ ổ ở ơ ỉ

ế ậ ạ ơ ố ị

ở ươ ạ + Bão táp phong trào nông dân kh i nghĩa n i lên kh p n i, đ nh cao là ổ kh i nghĩa Tây S n đánh đ  các t p đoàn phong ki n th ng tr , quét s ch hai ượ m i v n quân Thanh xâm l c.

ễ ­  Th iờ đ iạ yấ đãđ cượ Nguy nDu vi tế trong“Truy nệ Ki u”ề b ngằ haicâuthơmởđ u:ầ

ườ “Trăm năm trong cõi ng i ta,

ữ ệ ữ Ch  tài ch  m nh khéo là ghét nhau.

ộ ể ả ộ Tr i qua m t cu c b  dâu,

ề ữ ớ

ấ Nh ng đi u trông th y mà đau đ n lòng”. c. Cu c ộ đ i:ờ

8

ế

ưở ng   ­ Sinh  tr ngươ nh ng. T ư ư ả ữ ầ i ạ có năng khi uế   đình quý  t c,  ộ b n  ả thân  l trong  m t gia   ộ ộ ữ ễ ờ ạ văn ch   h i đ i Nguy n Du do nh ng bi n đ ng xã h i nên gia đình cũng nh  b n thân ông cũng có nh ng thăng tr m, sa sút.

ồ ễ ­

cu cộ đ iờ Nguy nDu ấ ả long đong ( Tr i qua “m i năm

ph iả tr iả quanh ngữ   gió b i”ụ   ườ ả  ế ở quê v , ợ r i ồ quê m , ẹ quê cha trong nghèo túng, h tế

ẹ ừ ỏ   m t nh ,   M   côicha nămthánggiantruân, trôi d t, ạ v t v ,  Nguy n ễ Du lang thang h t  s c ứ kh  ổ c c ự và t iủ nh c).ụ

ễ Long, ông gi

­ Nguy n ễ Du có ra làm quan cho tri u Nguy n Gia  ụ ề tri  b  ộ L ,  ễ Cai  b  ạ Qu ng  ả ữ nhi uề   Bình,  Chánh  s  b …ứ ộ

ứ ư ch c v  khác nhau: Tham   Nh ng đó là nh ng ữ nămtháng làmquanb tấ đ cắ chí.

ượ ử ứ ầ ố c c  đi s  sang Trung Qu c năm 1813­1814. L n 2 năm 1820

ấ ạ ư ệ ế ổ nh ng ch a k p đi thì b nh m t t i Hu  (55 tu i)

­ Ông đ ư ị d. Con ng i:ườ

ộ i có hi u  ể bi t  ế sâu  r ng, am  hi u  ể văn hóa  dân  t c  ộ và  văn

ươ ­ Là  ng ng ườ TrungQu c.ố ch

ề ­ Nhà th  ơ đã s ng ố ờ đ i, nhi u s  ph n i,ườ   l u  ư l c, ạ ti p ế xúc v i  ớ nhi u ề con  ng ậ khác  nhau,  đã  t o  ạ cho  ông  m t  ộ v n  ố s ngố

ớ ọ nhi u năm  nhi u  ề c nh  ả ố phong phú và ni m ề c m ả thông sâu s c ắ v i m i ki p i ườ b  ị đàyđ a.ọ ế ng

­ Nguy n ễ Du là ng ườ ứ ườ i  đ ng i có  gi a  ữ dông  t

trái tim giàu lòng nhân ái, nhìn đ i ờ v i ớ con  ề  ố cu c  ộ đ i  ờ và  đi u  đó   khi n  ế tác  có   trong   văn  thơ  ừ

ệ m t  ắ c a  ủ m t  ộ ng ph mẩ c a  ủ ông  hàm   ch a  ứ m t  ộ chi u  ề sâu  ch a  ư t ng   Vi tNam.

ự ệ e. S  nghi p sángtác:

ươ ­ Nguy n ễ Du là tác gi ng, ở

ả có nhi u ề thành t u ự ki ượ ự t ệ xu t ấ v  ề văn ch ộ ổ ể ở th  lo i ể ạ nào ông cũngđ tạ đ cs hoàn thi nệ trìnhđ  c  đi n.

­ V  ề th  ơ ch  ữ Hán, ông có ba t pậ th :ơ

ậ ượ + “Thanh Hiên thi t p” (78 bài) đ c vi ế ướ t tr c khi ông ra làm quan cho

nhà Nguy n.ễ

ạ ế ở ế + “Nam trung t p ngâm”(40 bài) vi ờ t trong th i gian ông ả    Hu , Qu ng

Bình.

ế ễ ờ ạ ụ + “B c hành t p l c” (131 bài) vi t trong th i gian Nguy n Du đi s ứ

ắ Trung Qu c.ố

ấ ụ bát  dài  184 câu.  Đ c  ặ bi ẩ ph m

­ V  ề ch  ữ Nôm: có bài “Văn chiêu h n” ( Văn  ể ơ song  th t l c   c  ượ vi t  ế theo  th  th   đ ề ớ v i Ki u”, tác   ỉ Nguy nễ Dulênđ nhcaoc an n ủ ề thicadânt c,ộ x ngứ đángđ ế th p ậ lo i ạ chúng sinh)  t t  ệ là  “Truy nệ   đ aư   này   đã cượ tônvinh“Thiênc vănổ

9

ươ ch ng thiên c ổs ”.ư

ươ ở ộ ng, v n s ng phong phú k t tinh

ươ ế ộ ố ả ị ố i trong m t b i c nh l ch s  c  th m t trái   ử ụ ể

ố ế => Năng khi u văn ch ườ ạ ố ớ ng vĩ đ i đ i v i con ng ễ tim yêu th ạ đã t o nên thiên tài Nguy n Du.

ễ ủ ọ

ạ ượ ấ ớ ộ ­ Nguy n Du là thiên tài văn h c, nhà nhân đ o ch  nghĩa l n, có đóng   ướ ế ở  c h t ớ ể ệ c th  hi n tr

ề ệ ề ẩ ọ góp to l n cho n n văn h c dân t c. Thiên tài  y đ tác ph m “Truy n Ki u”.

1.2. Tácph m:ẩ

ồ ố a. Ngu n g c và s  ự sángt o:ạ

­ Nguy n ễ Du  vi

ệ t ế “Truy n  ệ Ki u”  ề ự theo  c t  ố truy n “Kim Vân

ố ệ   Qu c). (Trung Nguy n

ộ vào đ u  ầ th  ế k  ỉ XIX( 1805 –1809).  ủ Ki u  ề truy n” c a Thanh Tâm   Tài  ườ ễ Duđ tặ tênlà“Đo nạ tr   ngtân i ườ ta quen g iọ ế kêuđ t ứ ru t) ộ sau này, ng

ề ệ Truy n d a   Nhân thanh”(Khúccam iớ đ tứ ru thayTi ng ệ là “Truy nKi u”.

ộ ễ ­   M t   bi u ể hi n  ệ n a  ữ v  ề s ự sáng  t o  ạ c a  ủ Nguy n   Du qua  “Truy nệ

ề Ki u”là:

vi t ế b ngằ ch  ữ Hán, th  ể lo i ạ văn xuôi, có k tế

+ “Kim Vân Ki u ề truy n” ệ ươ ồ ươ ng ch c u ấ thành t ng ừ (h i). ồ Toàn b  ộ tác ph m ẩ g m 20 ch ng.

ễ ế ế ằ ẩ ở + Đ n Nguy n Du đã tr  thành tác ph m vi

t b ng ch  Nôm, theo th ạ ớ ữ ề ữ ộ

ề ủ ư ệ ậ

ệ ề ể  ặ ộ   ụ l c bát có đ  dài 3254 câu. Ông đã có nh ng sáng t o l n v  nhi u m t n i ệ ề   dung cũng nh  ngh  thu t. Chính đi u đó đã làm nên thành công c a ki t tác Truy n Ki u.

b.

Tóm t t ắ tác ph m: ẩ

ặ ỡ ầ Ph n 1: G p g  và đính ướ c

ớ ắ ủ ề ệ ế ị ­ Gi i thi u thân th  và tài s c c a ch  em Thúy Ki u.

ơ ộ ạ ả ặ ọ ỡ ­ C nh ch i h i đ p thanh và g p g  Kim Tr ng.

ề ướ ề ề ­ Kim, Ki u đính c th  nguy n.

ươ ề ọ ộ ­ Kim Tr ng v  Liêu D ng h  tang chú.

ế ầ ư ạ     Ph n 2: Gia bi n và l u l c

ị ắ ề ề ả ộ ­ Gia đình Ki u b  m c oan, Ki u ph i bán mình chu c cha.

ừ ề ị ị ­ Ki u b  Mã Giám Sinh l a, đ nh t ự ử  t .

Ở ầ ị ắ ừ ở ư ề ả ộ ­ ữ  l u Ng ng Bích, Ki u b  m c l a S  Khanh, bu c ph i làm kĩ n .

ượ ư ứ ạ ị ạ ư ­ Đ c Thúc Sinh c u nh ng b  Ho n Th  hành h .

10

ỏ ố ư ế ề ạ ­ Tu Ẩ    Quan Âm các nhà Ho n Th , Ki u b  tr n đ n am Chiêu  n

ở ủ ư c a s  vãi Giác Duyên.

ủ ầ ạ ơ ­ R i vào l u xanh c a B c Bà.

ừ ả ượ ấ ộ ợ ­ Đ c T  H i chu c, l y làm v .

ừ ả ạ ạ ươ ề ị ồ ư ở i tri u đình, tr  thành đ i v ng nh ng b  H  Tôn

­ T  H i ch ng l ế ứ ế ừ ố Hi n l a ch t đ ng.

ụ ề ổ ế ả   ồ ị ả ­ B  H  Tôn Hi n làm nh c, r i b  g  cho viên th  quan, Ki u nh y

ườ ề ố ị ồ xu ng sông Ti n Đ ng t ự ử  t .

ượ ứ ươ ậ ầ ờ ử ­ Đ c vãi Giác Duyên c u và n ng nh  c a ph t l n hai.

ầ ụ Ph n 3: Đoàn t

ở ạ ề ế ớ ọ ­ Kim Tr ng tr  l i tìm Ki u, bi t tin, chàng vô cùng đau đ n.

ư ế ọ ưở ớ ớ ớ ­ Kim Tr ng k t duyên v i Thúy Vân nh ng luôn t ng nh  t ề   i Ki u,

ề ế quy t tâm tìm Ki u.

ờ ặ ề ặ ­ Tình c  g p vãi Giác Duyên, Kim­Ki u g p nhau.

ề ợ ồ ế ị ạ ọ

ổ   ­ Ki u và Kim Tr ng quy t đ nh đ i tình v  ch ng thành tình b n bè. c. Giá tr  ị n i ộ dung và nghệthu t:ậ

ị ệ ự ọ ệ ề

ạ   t tác văn h c, k t tinh giá tr  hi n th c, nhân đ o, ọ ế ể ủ ự ộ Truy n Ki u là ki ậ giá tr  ngh  thu t. Là thành t u tiêu bi u c a văn h c dân t c.

ệ ị ệ *V  n i ề ộ dung:

ự ệ ­ Giá tr  ị hi nth c:

ệ + Ph iơ bàyhi nth c ự xãh iộ phongki nế b tấ công.

ổ ỗ + Ph n ả ánh n i kh  đau, ạ b t ấ h nh c a ủ con ng ặ i, ườ đ c bi ệ là ng t iườ

phụn .ữ

ệ Ki u”  ề là giá trị ­ Giá tr  ị nhân đ o:  ạ Giá  tr  ị chính  c a “Truy n

ị ể ệ ở ươ nhân đ o. ạ Giá tr  này đ c ượ th  hi n các ph ủ di nệ sau: ng

ề ẳ ẩ ạ ị + Kh ng đ nh, đ  cao tài năng, ph m h nh

ươ ướ ố ủ ườ ả + C m th ng tr ị c s  phân bi k ch c a con ng i.

ế ự ấ ế ộ ữ ạ ạ   + Lên án ch  đ  PK vô nhân đ o, nh ng th  l c x u xa, tàn b o

ậ ườ vùi d p con ng i

ủ ữ ơ ồ c m , khát v ng chân chính c a con

ườ ướ ự ọ ề ạ ề ng

do, công lí, kv v  tình yêu, h nh phúc ệ ự ế ậ + Đ ng tình v i nh ng  ư i nh  kv v  quy n s ng, kv  t *V  ề nghệthu t:Là   k t   tinh   thành   t u   ngh   thu t   VHDT   trên

ệ ươ ớ ề ố ậ ng di n: ề nhi u ph

11

ế ệ ở ẹ ả ớ t tr  nên giàu đ p v i kh  năng miêu t ả   ,

ể ả ữ ­  Ngôn ng : Ti ng Vi bi u c m phong phú.

ể ơ ụ ạ ớ ỉ ễ ể ạ ầ ­ Th  Lo i: Th  th  l c bát đ t t i đ nh cao, nhu n nhuy n.

ậ ự ự ệ ệ ­ Ngh  thu t t

ạ ả  thiên nhiên, NT miêu t ng tr ng, bút pháp t  t ẫ   t b c: NT d n truy n, NT nhân v t ậ (qua bút pháp  ả

ạ ộ ụ

miêu t ướ ệ ượ c l ộ n i tâm nhân v t (qua ngôn ng  đ c tho i n i tâm và t ọ c nh ng  tình) ạ ả ả t tác trong văn h c trung đ i nói riêng và

ượ ậ ể ự  s  có s  phát tri n v ả ắ  kh c h a tính cách  ữ ố ả ự  th c, qua ngôn ng  đ i tho i ); NT miêu t ữ ộ ệ ộ ề ­>“Truy n Ki u” là m t ki ọ ư ậ ệ ộ văn h c dân t c nói chung.

ả ụ ể ễ ệ ẩ Truy n L c Vân Tiên 2.Tác gi Nguy n Đình Chi u và tác ph m

a. Tác gi :ả

ộ ờ * Cu c đ i:

ụ ọ ể ể ễ ồ ­ Nguy n Đình Chi u (1822 ­ 1888), t c g i là Đ  Chi u.

ớ ị ­ Sinh t Tân Th i ­ Gia Đ nh (nay là thành ph  H  Chí

ẹ ở i quê m   ề ở ồ ừ ề ệ ỉ ạ Minh). Quê cha ố ồ ế  B  Đi n, huy n Phong Đi n, t nh Th a Thiên Hu .

ỗ ổ ị

ế ậ ố ụ   ­ Năm 1843, thi đ  tú tài (21 tu i), sáu năm sau ông b  mù. Không g c ở  ầ ướ ố c s  ph n, ông v n ng ng cao đ u s ng, s ng có ích đ n h i th

ẫ ả ố ơ ẩ ọ ầ ố ơ ngã tr ố cu i cùng. Ông làm tròn c  ba tr ng trách: nhà th , nhà giáo, th y thu c.

ươ ướ ấ ầ ề ng sáng v  lòng yêu n ố   ấ c và tinh th n b t khu t ch ng

ạ ặ ấ ­ Là t m g gi c ngo i xâm.

ả ầ ặ ấ

ẫ ầ ẻ ẫ ướ

ơ ộ ồ ư ữ ọ ẩ ố ớ ể ấ   ­  Khi c  Nam Kì r i vào tay gi c, ông v n nêu cao tinh th n b t khu t ẫ ẳ   c k  thù “thua cu c r i l ng v n th ng, đ u v n ng ng cao, ngay k  thù ớ ổ    tr n lòng trung thành v i T  qu c, v i nhân dân cho

ẻ ả ấ tr cũng ph i kính n ”, gi ớ t i lúc m t.

ự ươ ệ * S  nghi p văn ch ng:

ể ạ ơ ấ ủ ượ ư ề ộ ờ ­ Đ  l i cho đ i bao trang th  b t h , đ c l u truy n r ng rãi.

ụ ế ầ ộ ươ    nghĩa sĩ C n Giu c”, “D ng ­ Tiêu bi u:  ể “L c Vân Tiên”, “Văn t

ừ ậ T  Hà M u”,...

b. Tác ph mẩ

ệ ụ ­ Truy n “L c Vân Tiên”:

ơ ụ ả ồ ầ   + Là truy n th  nôm, g m 2082 câu th  l c bát. Sáng tác kho ng đ u

ơ ế ỉ ữ ệ ủ nh ng năm 50 c a th  k  XIX.

ượ ư ướ ứ + Đ c l u truy n r ng rãi d ạ i hình th c sinh ho t văn hoá dân gian

ể ơ ư ề ộ ơ nh : “k  th ”, “nói th  Vân Tiên”, “hát Vân Tiên”…

12

ệ ầ ồ ­ Truy n g m 4 ph n:

ụ ướ ứ ệ ề + Ph n 1ầ : L c Vân Tiên đánh c p c u Ki u Nguy t Nga.

ụ ạ ặ ượ ứ + Ph n 2ầ : L c Vân Tiên g p n n và đ c c u.

ề ệ ặ ạ ượ ứ ẫ + Ph n 3ầ : Ki u Nguy t Nga g p n n và đ ộ c c u, v n m t lòng chung

ủ ớ th y v i Vân Tiên.

ụ ề ệ ạ ầ + Ph n 4ầ : L c Vân Tiên và Ki u Nguy t Nga sum v y, h nh phúc.

ị ộ ­ Giá tr  n i dung:

ữ ọ ườ ớ ườ ộ i v i con ng i trong xã h i: tình

+ Xem tr ng tình nghĩa gi a con ng ẹ ợ ồ cha m , con cái, v  ch ng, tình yêu.

ứ ề ệ ầ ố ẵ + Đ  cao tinh th n nghĩa hi p, s n sàng ra tay c u kh n phò nguy.

ể ệ ướ ằ ng t ớ ẽ i l ữ    công b ng và nh ng

ủ ế ậ ề ố ẹ ọ + Th  hi n khát v ng c a nhân dân h ộ ờ t đ p trong cu c đ i (k t thúc có h u) đi u t

ệ ậ ị ­ Giá tr  ngh  thu t:

ấ ể ủ ậ ơ ọ

ộ ộ ế ậ ủ ộ ườ  n i tâm. Tính cách c a nhân v t cũng th ề ệ  qua vi c làm, l ng b c l

Mang tính ch t k : chú tr ng đ n hành đ ng c a nhân v t nhi u h n là   ờ   ả ộ miêu t i ử ỉ nói, c  ch .

ứ ọ ề ế ạ ị ề ở

2. Ki n th c tr ng tâm v  3đo n trích: Ch  em Thúy Ki u, Ki u  ề ư ụ ệ ề ứ ầ l u Ng ng Bích, L c Vân Tiên c u Ki u Nguy t Nga.

ộ ơ

ầ * Yêu c u 1: Thu c lòng th ứ ế Cách th c ti n hành:

ể ộ ơ ỹ  Giáo viên ki m tra k  năng thu c lòng th

ứ ế ọ

ầ * Yêu c u 2: Trình bày ki n th c tr ng tâm ứ ế Cách th c ti n hành:

ể ủ ạ ỗ

ỏ ọ ọ ợ ỹ

ứ ổ ự ậ ủ ­ Đ  c ng c  ki n th c tr ng tâm c a m i đo n trích, giáo viên cho HS ứ ế ề đi n thông tin vào b ng t ng h p ki n th c. K  năng này đòi h i h c sinh ể ừ ế ợ v a k t h p nh n bi ố ế ả ế t và s  thông hi u.

ệ ố ỏ ­ H  th ng câu h i:

ế ị ủ ạ ẩ ỗ + Cho bi t v  trí c a m i đo n trích trong tác ph m

ố ụ ủ ừ ạ + Nêu b  c c c a t ng đo n trích

ậ ủ ị ộ ệ ạ ỗ + Nêu giá tr  n i dung và ngh  thu t c a m i đo n trích

ố ụ Tên văn b nả ệ

ạ   ị V   trí   đo n trích ộ   B  c c ­ n i dung   chính ộ   ị Giá   tr   n i dung ị Giá tr  ngh thu tậ

13

ị Ch  em Thúy

Ki uề

ớ i

d ườ i

ầ   ằ ở  ph n ­ N m  ỡ  ặ ộ m t   (G p   g c)ướ   và   đính   ẩ   ủ c a tác ph m. ữ   Sau nh ng câu ề  ệ gi i   thi u   v gia   đình   họ  ươ   V ng, tác   ả gi     dành   24 câu   nói   về  Thúy   Vân,  Thúy Ki u.ề ệ ậ   ­   Ngh   thu t ấ   ệ ướ :   l y c   l ẻ ẹ v   đ p   thiên   nhiên   g i   tợ ả  ẹ ẻ   v   đ p   con i. ườ ng ụ   ử ­   S   d ng ẩ   ả hình   nh   n ụ d , nhân hóa,   sóng  phép   thành    đôi, ng ...ữ

­ Qua miêu tả  ứ   hai   b c   chân dung   đ p,ẹ   ễ Nguy n   Du   tr ngọ   trân   ẻ  ợ ng i   ca   v ẹ đ p,   tài   năng   ủ   con   c a ự  ng ế   ề ả c m   v   ki p ườ   i  tài hoa ng ạ ệ b c   m nh   ­>   ệ   ể Bi u   hi n ả   ủ c m   c a ứ h ng   nhân   đ o.ạ

ậ ộ

ầ c n   phân tích 3 ph n:ầ ầ   ­   Ph n   1   (4 câu   đ u):ầ   ệ   Gi thi u   khái   quát   hai  ị ch  em.  ầ ­   Ph n   2   (4   Tả  ế câu ti p):   ẻ ẹ v   đ p   Thuý   Vân. ầ   ­   Ph n   3   (12 Tả  ế câu ti p):   ủ   ẹ ẻ v   đ p   c a Thuý Ki u.ề ầ ­   Ph n   3   (4   câu   cu i):ố   ề  Nh n   xét   v ố   cu c   s ng ị hai ch  em.

Ki u 3 ph n:ầ

ầ ề ở ầ     l u Ng ngư   Bích ễ

ạ trích Đo n     ấ   ể ệ th  hi n  t m lòng nhân đ oạ   ễ   ủ c a   Nguy n Du :

­   Ph n   1   (6 câu   đ u):ầ   ả Hoàn c nh cô   ộ   ơ i   đ n, t ủ   ệ nghi p   c a Thúy Ki uề

ả ộ   ­ Miêu t  n i tâm nhân v t:ậ   ế   Di n   bi n ạ tâm tr ng qua   ữ ộ   ngôn ng  đ c ộ   ạ tho i   n i   nghệ  tâm, ậ ả ả    c nh thu t t ặ   ụ ng   tình   đ c s c.ắ ngươ   ­   Th ả   ả c m cho c nh ộ   đáng   ng ươ th   ng   Thuý Ki uề ươ ử

ầ   ­   Ph n   2   (8 ế ỗ   câu ti p): N i ớ  ng   nh th ọ Kim Tr ng và   cha m .ẹ

ẻ  ợ ­   Ng i   ca   v ẹ ẩ   đ p   ph m ỷ  ấ thu   ch t chung,     hi uế   ả   th o,   v   tha ủ     Thuý c a Ki u.ề ụ   ­   S   d ng thành   công  ể đi n   tích   ệ   ố ể đi n c , đi p ắ   ữ ng  khi kh c ọ   h a tâm   ạ   tr ng   nhân v t.ậ th

­   Ph n   3   (8 câu   cu i):ố   tr ngạ   Tâm   ồ   đau   bu n,   âu ủ lo   c a   Thúy   ể  ề Ki u   ệ   hi n qua cách ạ ­  Đo n   trích   ầ   ở ằ   ph n n m   ứ (Gia  th   hai ư   ế bi n   và   l u l cạ ).  Sau   khi  bán   mình   cho    Giám  Mã ị  Sinh,   Ki u   bề vào   l uầ   đ y  ẩ   Ki uề   xanh. ự  ấ ứ ị u t  c đ nh t ờ  ẫ v n. Tú Bà v ợ   ứ ẹ h a   h n   đ i ề   Ki u   bình ả  ẽ ụ ph c   s   g ồ ch ng     cho nàng   vào   n iơ   ử ế ồ ư     t t   r i   đ a ề Ki u   ra   giam   ầ   ở ỏ   l u l ng

14

ư

nhìn   c nhả   v t.ậ

Ng ng   Bích, ệ   ự ợ đ i th c hi n ớ ư âm m u m i.

ụ L c Đ 2 ph n:ầ

­   Ngôn   ngữ  ạ   ộ m c   m c, bình d .ị

Vân Tiên  c uứ   Ki uề   Nguyệ t Nga. ầ ­   Ph n   1   (14   ụ   ầ câu đ u): L c Vân   Tiên  đánh   tan   b nọ   p.ướ c

­ o nạ   trích  n mằ   trong  ầ   ph n   1 ủ c a   tác   ph m.ẩ

­   Tính   cách  ủ ậ   c a nhân  v t ộ   ủ ế ch   y u   b c ộ   qua   hành l   ỉ   ử ộ đ ng, c  ch , ngôn ng .ữ ệ ạ ­   Đo n   trích   ể ệ   th  hi n khát ọ   v ng   hành ờ   ạ đ o   giúp   đ i ả ủ  và c a tác gi   ọ   ắ kh c   h a ữ ẩ   nh ng   ph m ẽ  ẹ ấ ch t   đ p   đ ủ   c a   hai   nhân v t:ậ

ụ +   L c   Vân   Tiên   tài   ba,  dũng   c m,ả   tr ng   nghĩa   khinh tài; ­ Ph n 2 (Còn ộ ạ l   i): Cu c trò ữ   chuy n   gi a ụ L c Vân Tiên     Ki uề   và ệ Nguy t   Nga   sau   khi   Vân  Tiên   đánh  p.ướ c

Ki uề     + ệ   Nguy t   Nga ế   ậ hi n h u, n t na, ân tình.

ệ ậ II. Luy n t p:

ậ ọ ể ạ ầ Ph n I: D ng bài t pđ c – hi u

ế ậ ụ ể ấ ứ ộ ậ (M c đ  nh n bi t, thông hi u và v n d ng th p)

ứ ệ ắ 2 hình th c:  Tr c nghi m khách quan

ự ậ ắ T  lu n ng n

ậ ỏ

ệ ở ứ ế Cách th c ti n hành: ầ ủ ừ ị ọ ­ HS đ c và xác đ nh yêu c u c a t ng câu h i trong bài t p i vào v  và trình bày mi ng ­ HS tr  l

ậ ổ ả ờ ậ

ả ờ ừ ỏ ụ ể ướ ẫ ạ ­ HS khác nh n xét, b  sung. GV nh n xét, đánh giá ­ GV h ng d n HS cách tr  l i t ng d ng câu h i c  th

ứ ệ ắ * Hình th c tr c nghi m khách quan:

ả ờ

ỏ ằ

tr  l

i câu h i b ng cách ghi ra bài làm

Bài t p: ậ Đ c đo n trích sau và  ạ ướ c đáp án đúng.

ch  cái in hoa đ ng tr

ướ ầ ư Tr c l u Ng ng Bích khóa xuân

15

ầ ở ẻ ấ V  non xa t m trăng g n chung.

ề ố B n b  bát ngát xa trông

ọ ụ ồ ặ ồ Cát vàng c n n , b i h ng d m kia.

ẽ ớ B  bàng mây s m đèn khuya

ử ả ư ử ấ N a tình n a c nh nh  chia t m lòng.

ưở ệ ồ T ng ng ườ ướ i d i nguy t chén đ ng

ươ ữ ố Tin s ờ ng lu ng nh ng rày trông mai ch .

ờ ể ơ ơ      Bên tr i góc b  b  v ,

ộ ử ấ ờ T m son g t r a bao gi cho phai.

ườ ự ủ Xót ng i t a c a hôm mai,

ấ ạ ạ ồ ữ ờ Qu t n ng  p l nh nh ng ai đó gi ?

ấ ắ ư Sân  Lai cách m y n ng m a,

ừ ườ ố ử Có khi g c T  đã v a ng i ôm.

ễ ệ (Truy n Ki u; ) ề Nguy n Du

ươ

ơ

ng th c bi u đ t chính c a đo n th  trên.

Câu 1: Xác đ nh ph

A. T  sự ự

ể ả

B. Bi u c m

C. Miêu tả

ị ậ D. Ngh  lu n

Câu 2: T  “ừ khóa xuân” trong đo n trích có nghĩa là gì?

A. Ý nói th i gian mùa xuân đang d n khép l

i.

ươ ẹ

B. Ý nói không gian mùa xuân t

i đ p

ề ự

C. Ý nói Ki u t

giam hãm b n thân

D. Khóa kín tu i xuân, ý nói vi c Ki u b  giam l ng.

ố ử

ạ ồ

ấ ạ

ượ ử ụ

, qu t n ng  p l nh đ

c s  d ng

ể ố Câu 3: Nh ng đi n c : Sân Lai, g c t

ữ ụ nh m m c đích gì?

ớ ươ

ố ớ

ạ A. Nh n m nh n i nh  th

ẹ ề ng c a Thúy Ki u đ i v i cha m .

ươ ưỡ

ể ở

ả B. Tình c m th ể ụ  bên đ  ph ng d

ng nh , đau xót, lo l ng cho cha m  khi Thúy Ki u không  ng.

th

ế

C. Nói đ n vi c Thúy Ki u nh  Kim Tr ng khôn nguôi, t

ẻ  trách mình là k

ph  tình

16

ớ ỗ

ớ ươ

i n i nh  th

ố ớ ng c a Thúy Ki u đ i v i các em Thúy Vân và

ươ

D. Nói t V ng Quan.

ơ

Câu 4:N i dung chính c a đo n th  trên là gì?

ơ ẻ

ề ở ầ

A. N i cô đ n l

loi c a Thúy Ki u

ư  l u Ng ng Bích

ẹ ủ

B. N i nh  Kim Tr ng và cha m  c a Thúy Ki u

ắ ủ

C. T m lòng nhân đ o sâu s c c a Nguy n Du

ơ ộ

ươ

ớ ườ

ả D. Hoàn c nh cô đ n t

i nghi p và n i th

ng nh  ng

ẹ ủ   i yêu và cha m  c a

Thúy Ki uề

Đáp án

Câu 1 2 3 4

Đáp án B D B D

ứ ự ậ * Hình th c t ắ  lu n ng n

ọ ậ ỏ ạ Bài t p 1: Đ c đo n trích sau và tr  l

ồ i câu h i: ề

ồ ọ ướ

ế ả ờ ử ể Bu n trông c a b  chi u hôm ề Thuy n ai th p thoáng cánh bu m xa xa? Bu n trông ng n n Hoa trôi man mác bi

ồ ớ c m i sa ề t là v  đâu? ộ ỏ ầ ầ ồ

ặ ấ

ộ ố ặ ồ

Ầ ầ ề ế ế Bu n trông n i c  r u r u Chân mây m t đ t m t màu xanh xanh Bu n trông gió cu n m t du nh m  m ti ng sóng kêu quanh gh  ng i.

ơ ượ ự c miêu t ồ ữ  theo nh ng trình t nào?

ả ừ ả ạ c tác gi s  d ng trong đo n trích trên là gì? Phân

ừ ạ ạ ậ Câu 1: C nh v t trong đo n th  đ ả ử ụ ượ Câu 2: T  láy đ  láy. lo i các t

ữ ủ ệ ạ ỉ ệ Câu 3: Ch  ra và nêu ý nghĩa c a bi n pháp đi p ng  trong đo n trích

trên.

ỏ ừ ượ ử ụ ạ ượ Câu 4: Hai câu h i tu t c s  d ng trong đo n trích trên đ đ ể c hi u

ư ế nh  th  nào?

ướ i:

ạ ơ ượ ả ớ ả ờ ẫ H ng d n tr  l ậ ả Câu 1: C nh v t trong đo n th  đ c miêu t theo trình t ự ừ  t xa t i

g n.ầ

ề ử ể ả ” t ồ ”, b n khung c nh khác nhau:

ể ồ

ộ ữ ọ ướ T  “ừ c a b  chi u hôm ố ­ M t cánh bu m th p thoáng n i c a bi n. ­ Nh ng cánh hoa l ế i “ớ gh  ng i ấ ơ ử ụ i tàn trôi man mác trên ng n n ớ c m i.

17

ượ ưở ồ

ầ ầ ng sóng quanh gh  ng i. ồ ư ấ ố

ề Ki u tr

ả ử ụ ạ ơ ỏ ­ N i c  héo úa, r u r u. ế ả ng t ­ C nh t → ễ ạ ỗ ầ ắ  Di n đ t n i bu n dâng lên đ y  p, càng ngày nh  mu n nh n chìm  ộ ể ướ c cu c b  dâu. ượ ừ Câu 2: T  láy đ s  d ng trong đo n trích trên là: c tác gi

(cid:0) ầ ầ ừ ộ ầ ầ T  láy toàn b : xa xa, r u r u, xanh xanh,  m  m

(cid:0) ậ ừ

ủ ữ ộ ấ T  láy b  ph n: th p thoáng, man mác ữ ồ ạ Câu 3: Đi p ng  trong đo n trích trên là: bu n trông ệ ­ Ý nghĩa c a đi p ng  này là:

(cid:0) ơ ồ ồ ồ ộ Bu n trông là bu n nhìn xa, trông ngóng m t cái gì đó m  h , vô

v ng.ọ

(cid:0) ệ ả c k t h p v i nh ng hình  nh đ ng sau nó

ượ ế ợ ồ

ơ

ễ ả ỗ ế ồ ớ ồ

ứ ớ ữ ữ Đi p ng  này đ ộ ỏ ề ọ ướ ư ử ể nh : c a b , con thuy n, cánh bu m, ng n n c, hoa trôi, n i c , chân mây  ạ ậ ừ ợ ặ ấ m t đ t, gió, sóng,… v a g i thân ph n cô đ n, lênh đênh, trôi d t trên dòng  ị ấ ừ ờ đ i vô đ nh, v a di n t  n i bu n ngày càng tăng ti n, ch ng ch t ghê g m,  ệ ơ t h n. mãnh li

(cid:0) ớ ệ Các đi p ng  còn k t h p v i các t

ế ợ ạ ạ ủ ơ ị ấ t c a c n sóng lòng,

ồ ữ ộ

ừ  láy: th p thoáng, xa xa, man  ệ ệ ọ ạ ị di n đ t (v n, nh p, t ,

ầ ầ ầ ệ => Phép đi p ng  l p l ằ ữ ầ ầ mác, r u r u, xanh xanh,  m  m t o nên nh p đi u ào  khi tr m bu n, khi d  d i, xô n i bu n đ n tuy t v ng. ữ ặ ạ ầ ể ấ ạ

ả ạ ạ ậ ộ ơ ị ừ ụ , c m t ợ ẽ ớ ả ng ngh  thu t và t o nh p đi u cho câu th , tác đ ng m nh m  t

ế ồ ỗ ừ ộ ế ố ễ i m t y u t ạ ả câu) nh m nh n m nh, bi u đ t c m xúc và ý nghĩa, có kh  năng g i hình  ệ ượ i c m  t xúc ng

ỏ ừ ượ ử ụ ạ ơ ượ ệ ườ ọ i đ c. Câu 4: Hai câu h i tu t c s  d ng trong đo n th  trên đ đ ể c hi u

ư nh  sau:

ỏ ề ồ ừ Thuy n ai th p thoáng cánh bu m xa xa : “

ỏ ơ ữ ồ ộ ấ ­ Câu h i tu t ?” ả Hình  nh cánh bu m nh , đ n đ c gi a mênh mông sóng n

ạ ư ề ắ ướ ở ệ ạ  hi n t c, cũng  i nghĩ

ủ ủ ả ị ố gi ng nh  tâm tr ng c a Ki u trong không gian thanh v ng  ớ ươ i t t

ấ ế ng lai m t mù c a b n thân. ề ả => Nàng Ki u c m th y lênh đênh gi a dòng đ i, không bi t ngày nào

ớ ượ ụ ớ m i đ

ỏ ườ ề t là v  đâu c tr  v  v i gia đình, đoàn t : “ ờ i thân yêu. ?”

ừ Hoa trôi man mác bi ị ữ ề ế ồ

ữ ở ề ớ  v i ng ế ­ Câu h i tu t ặ ướ Nh ng cánh hoa trôi vô đ nh trên m t n ố ơ ờ ữ ấ ấ ậ ổ

c càng khi n Ki u bu n h n,  nàng nhìn th y trong đó s  ph n lênh đênh, chìm n i, b p bênh gi a dòng đ i  ngang trái.

ế ố ậ ủ ẽ ế ạ ợ t s  ph n c a mình s  trôi d t, lênh đênh đ n => Ki u lo s  không bi

ấ ị ề khi nào, b  vùi l p ra sao.

18

Bài t p 2:ậ

ế ướ ệ ượ ư c l t ụ ng tr ng? Cho ví d . a. Th  nào là bút pháp

ế ả ả ụ ụ  c nh ng  tình? Cho ví d . b. Th  nào là bút pháp t

ạ ộ ữ ộ ế ụ c. Th  nào làngôn ng  đ c tho i n i tâm? Cho ví d .

ướ ẫ H ng d n:

ệ a. Ngh  thu t ậ ướ ệ ượ c l t ư ng tr ng:

ậ ướ ệ ộ ườ ử ụ c l là bút pháp quen thu c, th ng s  d ng trong văn

ệ ­ Ngh  thu t  ạ ọ h c trung đ i.

ử ụ ướ ữ ể ậ ­ S  d ng nh ng quy

ệ ề ườ ườ ọ ệ c trong bi u hi n ngh  thu t, th ể ế ng thiên nhiên: trăng, hoa, tuy t, ng c … đ  nói v  con ng ấ ng l y hình   ổ   i và làm n i

ườ ượ t ậ ẻ ẹ ủ b t v  đ p c a con ng i.

ườ ọ i đ c thông qua

i ng ả ụ ể ỉ ứ ậ ướ ệ ệ c l ­ Ngh  thu t  ượ ưở ng t ự s  phán đoán, trí t ề ợ  nghêng v  g i, tác đ ng t ng ch  không miêu t ộ ớ ỉ  c  th , t  m .

ệ ễ ệ

đ c s  d ng đ  miêu t ầ ử ụ ng đ ư ệ ậ ướ ệ ể  c l ả  ưở   ng t

ề , Nguy n Du đã s  d ng ngh  thu t   ­ Trong Truy n Ki u ượ ử ụ ườ ậ ả  chân dung nhân v t. Bút pháp này th miêu t ậ ướ ệ ượ ệ ậ nhân v t chính di n. Ngh  thu t  ng tr ng đã góp ph n lý t c l hoá nhân v t.ậ

ử ụ ề ạ ị

ặ ụ + C p l c bát trong đo n trích “Ch  em Thúy Ki u” có s  d ng bút ướ ệ ượ  t ư ng tr ng: c l pháp

ả . T  Thúy Vân:

ườ ọ ố Hoa c i, ng c th t, đoan trang

ướ ế ườ Mây thua n c tóc, tuy t nh ng màu da.

ề ả . T  Thúy Ki u:

ủ ơ Làn thu th y nét xuân s n

ễ ắ ờ Hoa ghen thua th m, li u h n kém xanh.

ả ả ụ b. T  c nh ng  tình:

ả ậ ụ ả ả ậ ể ử ắ

ượ ườ ả ượ ồ  qua tâm h n con ng

ả ả

ỉ ừ ạ

ứ ườ ớ ộ ạ ầ , tâm tr ng là m c đích miêu t ở i, thiên nhiên góp ph n miêu t

ắ ậ ộ ệ ­ T  c nh ng  tình là ngh  thu t m n c nh v t  đ  g i g m tâm   ế   ạ ầ ớ i. Vì th , tr ng. Thiên nhiên ph n l n đ c miêu t ạ ả ứ ơ ầ   c nh không đ n thu n là b c tranh thiên nhiên mà còn là b c tranh tâm tr ng. ạ ụ ả ươ ệ . Thiên nhiên C nh là ph   ng ti n miêu t ậ   ẩ ạ ở ẻ ẹ  v  đ p mà còn  n ch a tâm tr ng, tr  thành nhân v t không ch  d ng l i  ả   ườ , bên c nh con ng i, hoà v i n i tâm con ng ạ kh c ho  tính cách, n i tâm nhân v t.

ạ ả ả ụ ạ Ki u ề ở ơ ể ệ ­ Đo n th  th  hi n bút pháp t c nh ng  tình trong đo n trích “

19

ư ầ l u Ng ng Bích ”

+ 6 câu đ u:ầ

ướ ầ ư Tr c l u Ng ng Bích khóa xuân

………

ử ả ư ử ấ N a tình n a c nh nh  chia t m lòng

+ 8 câu cu i:ố

ử ể ề ồ Bu n trông c a bi n chi u hôm

…….

Ầ ầ ế ế ồ m  m ti ng sóng kêu quanh gh  ng i

ạ ộ ữ ộ c. Ngôn ng  đ c tho i n i tâm:

ờ ớ ­ Th ng là l

ặ ệ ắ ậ ự  nói v i chính mình i nói th m bên trong, nhân v t t ạ ậ ng. Đó là ngh  thu t kh c ho  tính cách

ệ ậ ầ ng t ạ ậ ườ ớ ho c nói v i ai đó trong t ễ ả nhân v t qua vi c di n t ượ ưở  tâm tr ng nhân v t.

ệ ộ ả

ạ ữ ộ ề ở ầ ậ Ki u ể ệ ữ ­ M t trong nh ng đo n trích th  hi n thành công ngh  thu t miêu t ạ ộ n i tâm nhân v t qua ngôn ng  đ c tho i là ậ ư  l u Ng ng Bích :

ưở ệ ồ T ng ng ườ ướ i d i nguy t chén đ ng

………

ố ử ườ Có khi g c t ừ  đã v a ng i ôm

Bài t p 3:ậ

ệ ề Trong “Truy n Ki u” có câu:

a.

ưở ệ ồ “T ng ng ườ ướ i d i nguy t chén đ ng”

b.

ơ ế ộ Chép thu c lòng 7 câu th  ti p theo.

c.

ơ ễ ả ả ạ ớ Đo n th  di n t ủ  c m xúc c a ai v i ai?

ậ ự ễ ả ớ ươ ạ ợ Tr t t di n t tâm tr ng nh  th ạ   ng có h p lý không? T i

sao?

a.

ướ ẫ H ng d n:

ơ ế ộ Chép thu c lòng 7 câu th  ti p:

ươ ữ ố …Tin s ờ ng lu ng nh ng rày trông mai ch .

ờ ể ơ ơ      Bên tr i góc b  b  v ,

ộ ử ấ ờ T m son g t r a bao gi cho phai.

ườ ự ủ Xót ng i t a c a hôm mai,

20

ấ ạ ạ ồ ữ ờ Qu t n ng  p l nh nh ng ai đó gi ?

ấ ắ ư Sân  Lai cách m y n ng m a,

ừ ườ ố ử Có khi g c T  đã v a ng i ôm.

ạ ả ẹ ủ ọ b. Đo n th  di n t ng Kim Tr ng và cha m  c a

ề ố ơ ễ ả ớ ươ  tình c m nh  th ơ ở ữ Thúy Ki u trong nh ng ngày s ng cô đ n ư  lâu Ng ng Bích.

ậ ự ễ ả ớ ươ di n t c. Tr t t

ọ ề ớ ướ ỗ ặ ỗ ớ ớ

ố ớ

ủ ạ  tâm tr ng nh  th ớ ườ ẹ i yêu lên tr i cha m  sau. Đ t n i nh  ng ợ ộ ệ ộ ủ ề ả ư ồ Tr ng r i nh  t ẻ ư thân có v  nh  không h p lý đ i v i quan ni m trong xã h i phong ki n.  ấ ạ ấ ợ ề Nh ng xét v  c nh ng  c a Thúy Ki u thì quy trình tâm lý  y l ng c a Thúy Ki u: nh  Kim  ớ c n i nh  song  ế i r t h p lý.

ớ ườ ơ ứ câu th  th  hai trong

ạ ầ c là vì: v ng trăng  ọ

ướ ề ớ ấ ớ ớ ờ ỡ ỗ đ

ữ ượ ờ ẹ c l ầ i khi không gi ề ở ố i th  v i Kim Tr ng hôm nào. Nàng đau xót vì m i  i h n  ẹ c v i chàng Kim. Còn đ i v i cha m , dù sao Ki u cũng đã ph n nào làm

ữ ế ế ơ ề i yêu tr Ki u nh  ng ợ đo n trích g i nh  t i l ả ẹ tình đ p đã tan v . Nàng c m th y mình có l ố ớ ướ ớ ứ tròn ch  hi u khi bán mình c u cha và em trong c n tai bi n.

ủ ậ ớ

ồ ờ

ấ ợ ủ ậ ủ ự ả ấ ạ ễ ả  tâm tr ng trên là r t h p lý v i quy lu t tâm lý c a nhân  Cách di n t ễ ế ự ể ệ ậ  trong ngòi bút c a Nguy n Du, đ ng th i cũng cho  v t th  hi n rõ s  tinh t ả ố ớ ta th y rõ s  c m thông đ i v i nhân v t c a tác gi .

Bài t p 4:ậ

ả ờ ạ ọ ỏ ướ Đ c đo n trích sau và tr  l i các câu h i bên d i:

ướ ử ạ ồ “Tr c xe quân t t m ng i,

ế ạ ồ ẽ ư ệ Xin cho ti n thi p l y r i s  th a.

ấ ươ i”.

ề ườ ứ …G m câu báo đ c thù công, ỉ ấ L y chi cho ph  t m lòng cùng ng      Vân Tiên nghe nói li n c i:

ườ ả ơ ơ ễ i tr   n.

ồ ơ

ơ

ườ “Làm  n há d  trông ng ặ     Nay đà rõ đ ng ngu n c n, ệ t so h n làm gì. Nào ai tính thi ế ớ     Nh  câu ki n nghĩa b t vi, ế ấ Làm ng ấ i th   y cũng phi anh hùng”

ụ ữ ậ ệ (Ng  văn 9, t p I, NXB Giáo D c Vi t Nam, 2016)

ủ ạ ằ ẩ ả a. Đo n trích trên n m trong tác ph m nào? C a tác gi nào?

ữ ạ ả ộ ậ   b. Đo n h i tho i trên di n ra trong hoàn c nh nào? Có nh ng nhân v t

ộ ạ ạ ễ ạ nào tham gia trong đo n h i tho i trên?

ả ụ ứ ế ấ ừ “báo đ c thù công”, “ki n nghĩa b t vi” c. Gi i thích ý nghĩa c m t

21

ậ ụ ể ệ

ể   d. Trong đo n trích trên, nhân v t L c Vân Tiên đã th  hi n quan đi m ủ ạ ư ế ố s ng c a mình nh  th  nào?

ả ế ẩ ả e. Vi

ế ậ ụ ề ạ ề ữ ậ ủ ấ   t kho ng 5 đ n 8 câu nêu c m nh n c a em v  nh ng ph m ch t ệ   ứ ụ L c Vân Tiên c u Ki u Nguy t

ủ c a nhân v t L c Vân Tiên trong đo n trích   Nga.

ướ ẫ H ng d n:

a.

ụ ệ ­Tác ph m ẩ Truy n L c Vân Tiên

ả ể ễ ­Tác gi : Nguy n Đình Chi u

b.

ụ ả ọ ướ ứ ề   p   c u   Ki u

­   Hoàn   c nh:   Sau   khi   L c   Vân   Tiên   đánh   tan   b n   c ệ Nguy t Nga

ụ ề ậ ệ ­ Nhân v t: Ki u Nguy t Nga và L c Vân Tiên

c.

ứ ả ơ ứ ề ­“báo đ c thù công” : báo tr   n đ c, đ n đáp công lao

ế ấ ệ ấ ­ “ki n nghĩa b t vi” : th y vi c nghĩa không làm

d.

ể ủ ụ

ỏ ả ơ ườ ệ ả ấ Quan đi m c a L c Vân Tiên: Th y vi c nghĩa không làm thì không ẽ ự  t i anh hùng; làm vi c nghĩa là l ệ  nhiên, không đòi h i tr   n. ph i là ng

d.

ứ ạ ­ Hình th c: đo n văn 5­8 câu

ộ ả ề ạ

ệ ệ

ế ả t tr ng l

ớ ậ ụ  ­ N i dung: c m nghĩ v  nhân v t L c Vân Tiên trong đo n trích v i  ẻ ẹ  có tinh th n nghĩa hi p, anh hùng; có tài năng, võ ngh  cao  ế ọ ưở ễ ể ệ ậ ạ ọ    nghĩa; tr ng nghĩa khinh tài; ọ   ng th  hi n khát v ng hành đ o giúp

ả ữ ầ nh ng v  đ p: ườ t quan tâm và c m thông; bi ng; bi c ộ ự ượ đ c xây d ng thành m t nhân v t lí t ờ ủ đ i c a tác gi

ậ ạ ậ ầ ả Ph n II: Bài t p t o l p văn b n

ấ ế ạ t đo n văn

ứ ộ ậ ụ A. M c đ  v n d ng th p:Vi ứ ế Cách th c ti n hành: ọ ị ­ HS đ c và xác đ nh yêu c u bài t p ị ­ HS xác đ nh các b c làm bài và trình bày

ậ ổ

ậ ạ ướ ẫ ạ ng d n HS trình bày 1 đo n văn, cách vi t đo n văn (cách vi ế   t

ầ ướ ­ HS khác nh n xét, b  sung. GV nh n xét, đánh giá ế ­ GV h ủ ề ể ạ câu ch  đ , các câu khai tri n trong đo n văn)

22

ơ Bài t p:  ậ Cho hai câu th  sau :

ấ ế “Nh  câu ki n nghĩa b t vi

ế ấ Làm ng

ủ ậ ơ

ạ ế ớ ườ i th   y cùng phi anh hùng” ề ả t đo n văn nêu c m nh n v  ý nghĩa c a hai câu th  trên. ạ t đo n văn

ề ả ễ ể ế ẫ ệ i thi u khái quát v  tác gi ẩ    Nguy n Đình Chi u và tác ph m

ủ ụ ệ ệ ậ ả ấ i thi u nhân v t và hoàn c nh xu t hi n câu nói trên c a L c Vân Em hãy vi ướ H ng d n vi ớ ­ Gi ụ Truy n L c Vân Tiên ớ ­ Gi

Tiên

ọ ầ ơ ớ ệ

ẩ ề ể ờ ươ

ơ ậ

ế ng c a nhà th  mù yêu n ủ ườ

ộ p c a chàng mãi là bài ca hùng tráng c a ng ử ộ

ượ ạ ạ ệ ứ ề ề

ề i” r i đĩnh đ c nói :

ế ấ

ườ i th   y cùng phi anh hùng”.  ế ế ớ ạ ồ ừ ơ ắ Hai câu th  b t ngu n t ể ệ ấ ả

ệ ấ

ệ ộ ả

ề ẵ ổ ệ ậ

ệ ẽ ự  t ả ệ ủ ễ ề ậ

ệ ị

ư ư ử ể ẹ ọ ớ ạ ề

ả ử ế ơ ủ ­  Ý nghĩa c a hai câu th   Ví d :ụ ễ ứ ộ    Nguy n Đình Chi u là nhà th  l n cu  dân t c, mãi mãi x ng đáng là ờ   ể ạ ế ỷ i cho đ i t Nam th  k  XIX. Ông đ  l ngôi sao sáng trên b u tr i văn h c Vi ị ổ ậ ụ ệ ấ ng có giá tr , n i b t nh t là “Truy n L c Vân   nhi u tác ph m văn ch ướ   ủ ưở ụ c. Tiên”.L c Vân Tiên là nhân v t anh hùng lý t ướ ủ i anh hùng Chi n công đánh c   ể ệ   trong xã h i lo n l c. Vân Tiên đã th  hi n m t cách  ng x  vô cùng cao ứ   ệ ệ ng và hào hi p. Khi Ki u Nguy t Nga băn khoăn v  chuy n “báo đ c th ồ   “Nh  câu ki n nghĩa thù công “ thì Vân Tiên “li n c ườ ấ b t vi / Làm ng    quan ộ   ệ ni m dân gian “Ki n nghĩa b t vi vô dũng dã”, tác gi  NĐC đã th  hi n m t ườ ạ   i anh hùng: th y vi c nghĩa mà ko làm thì không quan ni m đ o lý v  ng   , không tính toán, ph i là anh hùng; s n sàng làm vi c nghĩa m t cách vô t ầ   làm vi c nghĩa là b n ph n, là l  nhiên. Đó là cách c  x  mang tinh th n nghĩa hi p c a các b c anh hùng h o hán.Nguy n Đình Chi u đã đ  cao tinh   ưở ợ ầ   ng anh hùng v  nghĩa cao đ p. Quan ni m đó th n nhân nghĩa , ca ng i lý t ắ   ướ ườ ắ i, h g n v i đ o lý làm ng ng v  nhân dân. Đó là bài h c vô cùng sâu s c ườ ọ i đ c.  g i đ n ng mà tác gi

ứ ộ ậ ụ B. M c đ  v n d ng cao:

ẩ ả ế ề , tác ph m. ế t bài văn thuy t minh v  tác gi

I. Vi ứ ế Cách th c ti n hành: ọ ị ­ HS đ c và xác đ nh yêu c u bài t p ị ­ HS xác đ nh các b c làm bài và trình bày

ậ ậ ổ

ướ ế ừ ng d n HS trình bày t ng đo n văn (cách vi

ầ ướ ­ HS khác nh n xét, b  sung. GV nh n xét, đánh giá ­ GV h ạ ữ ủ ề ạ ừ ế ạ  ng  ch  đ , cách vi t đo n văn MB,   ủ t câu ch

ạ ẫ ầ KB, các đo n văn ph n thân bài  (cách dung t ể ề đ , các câu khai tri n trong đo n văn)

ề ậ ả ễ ẩ Truy nệ ế Bài t p 1: Thuy t minh v  tác gi Nguy n Du và tác ph m

23

Ki uề

ẫ ậ ướ ***H ng d n l p dàn ý:

ở ớ ệ ề ễ ề ẩ Truy n Ki u ệ ­ M  bài: Gi i thi u chung v  Nguy n Du và tác ph m

­ Thân bài:

ờ ạ ự ề ễ ệ ả + GT v  Nguy n Du: Th i đ i, gia đình, b n thân, s  nghi p,…

ề ệ ồ ố ắ ị ộ ề + GT v  Truy n Ki u: Ngu n g c, tóm t t, giá tr  n i dung và ngh ệ

thu t…ậ

ề ế ả ễ ẩ Truy nệ ­ K t bài: Đánh giá chung v  tác gi Nguy n Du và tác ph m

Ki uề

ướ ẫ ế *** H ng d n vi ộ ố ạ t m t s  đo n văn

ở ạ * VD đo n văn M  bài:

ế ơ ộ ấ ờ Ti ng th  ai đ ng đ t tr i

ướ ọ ờ ư Nghe nh  non n c v ng l i nghìn thu.

ế ơ ấ ấ

ữ ư ủ ố ớ

ắ ế ễ ọ

ờ ố ị

ệ ộ ọ ọ ơ ố ữ ể Nhà th  T  H u đã vi t nh ng dòng th   y đ  nói lên t m lòng yêu  ơ ổ ể ả ế ơ ủ  cũng nh  c a nhân dân ta đ i v i nhà th  c  đi n  quý và bi t  n c a tác gi ệ ấ ọ ớ t Nam: Nguy n Du. Nh c đ n thiên tài văn h c  l n nh t trong văn h c Vi ổ ủ Truy n ệ ệ ớ ế ễ t tác làm nên tên tu i c a ông:  Nguy n Du là chúng ta nh  đ n ki Ki u.ề  Đây là tác ph m tiêu bi u nh t, c ọ ấ ể ẩ ó v  trí quan tr ng trong đ i s ng tâm  ồ h n dân t c, là viên ng c quý trong kho tàng văn h c Vi t Nam.

ế ạ * VD đo n văn k t bài:

Có th  nói Nguy n  ủ c  ượ l u  ư truy n  ề r ng  ộ

ữ ố là  m t  ộ ki i đ c t

ữ ư

ườ

ọ ỗ

ư ơ ệ ả i, l

ủ ề ấ

ộ ỏ ả ờ ườ ễ ắ ễ Du là m t ộ thiên tài văn h c, ọ tác ph mẩ   ể t  ệ tácđ ề “Truy n  ệ Ki u” c a ông rãi  và  chinh  ườ ọ ừ x a  ư đ nế nay.  Nhà  thơ  T   H u   ph c  ụ nhi u  ề th  ế h  ệ ng đã có    ủ ộ ấ ơ ả ộ nh ng câu th  c m đ ng nói lên t m lòng c a mình cũng nh  nói h  tình   ẩ   ễ ế ệ ế ệ ế ủ ả t yêu m n Nguy n Du và tác ph m i Vi t bao th  h  ng c m c a bi ộ ể ơ ộ ả ề ệ   “Tr i qua m t cu c b  dâu/Câu th  còn đ ng n i đau nhân “Truy n Ki u” : ố ế ố ổ ề  ch y quanh thân Ki u!”. tình / N i chìm ki p s ng lênh đênh/ T  Nh     ễ ệ ư ả ự , đã m y trăm năm trôi qua nh ng “Truy n Ki u” c a Nguy n Du   Qu  th c ơ ố ữ   ệ ứ ố ẫ t trong lòng  dân t c Vi v n có s c s ng mãnh li t Nam. Nhà th  T  H u ủ i nh n nh : i cho Nguy n Du câu h i mà ng đã thay chúng ta tr  l

“B t tri tam bách d ư

ấ niên h uậ

ấ   Thiên h  hà nhân kh p

ạ ố ư T Nh ?”

ế ẳ (Ch ng bi t ba tram

24

ẻ ữ năm l n a

ờ i   đ i   ai   khóc   T ố

ư ườ Ng Nh  chăng?)

ễ (Nguy n Du)

ề ả ễ ể ế Bài t p 2: Thuy t minh v  tác gi ẩ    Nguy n Đình Chi u và tác ph m

ậ ệ ụ Truy n L c Vân Tiên

ẫ ậ ướ ***H ng d n l p dàn ý:

ở ớ ể ễ ệ ẩ Truy nệ ­ M  bài: Gi i thi u chung v ề Nguy n Đình Chi u và tác ph m

ụ L c Vân Tiên

­ Thân bài:

ớ ộ ờ ự ệ ễ + Gi ệ i thi u v ề Nguy n Đình Chi u ể : Cu c đ i, s  nghi p,…

ớ ệ ắ ị ộ ụ ềTruy n L c Vân Tiên + Gi ệ i thi u v : Tóm t t, giá tr  n i dung và ngh ệ

thu t…ậ

ề ể ễ ­ K t bài: Đánh giá chung v  tác gi ẩ   ả Nguy n Đình Chi u và tác ph m

ế ị ậ ọ ế ụ Truy n L c Vân Tiên II. Vi t bài văn ngh  lu n văn h c

ọ ườ ề ặ ạ H c sinh th ng g p hai d ng đ :

ị ậ ề ề ấ ạ ẵ ­ D ng đ  cho s n v n đ  ngh  lu n

ấ ẵ ạ ề ị ậ

ầ ủ ề ậ hi u đúng yêu c u c a đ  bài

ề ­ D ng đ  không cho s n v n đ  ngh  lu n  ứ ế Cách th c ti n hành: ọ ị ­ HS đ c và xác đ nh yêu c u bài t p, ị ­ HS xác đ nh các b ể c làm bài và trình bày

ậ ậ ổ ầ ướ ­ HS khác nh n xét, b  sung. GV nh n xét, đánh giá

t

ạ ế ạ ướ ướ t m t s  đo n văn: ạ    đo n văn MB, KB, các đo n

ộ ố ủ ề ạ văn ph n thân bài (cách vi

ẩ ủ ậ ẫ ng d n HS l p dàn ý chi ti ế ẫ ng d n HS  vi ế t câu ch  đ , các câu khai tri n trong đo n văn) ả ể ỹ

ậ ế ợ ­ GV h ­ GV h ầ ề ế ả ­ S n ph m c a HS:Đ m b o v  ki n th c và k  năng:  ậ H c sinh v n d ng các thao tác l p lu n phù h p, k t h p ch t ch

ả ọ ẽ ụ ứ ữ ậ ỹ

ẫ ố ụ ạ

ữ ả

ứ ợ ậ ể ế t các k  năng đ  vi ạ ẽ ặ ậ ừ , ng  pháp;… ị ậ ề

ẻ ẹ ủ ề ả ậ ạ ặ ẽ  ụ ị ậ   ố t bài văn ngh  lu n gi a lí l  và d n ch ng; v n d ng t ứ   ẫ ọ ậ ầ văn h c; b  c c ba ph n rõ ràng; l p lu n ch t ch , m ch l c; d n ch ng ắ ỗ , dùng t i chính t chính xác; không m c l ề ẵ ấ ạ 1. D ng đ  cho s n v n đ  ngh  lu n Bài t p:ậ ậ C m nh n v  đ p c a nhân v t Thúy Ki u trong đo n trích sau:

25

ề ặ ắ ả Ki u càng s c s o m n mà,

ắ ạ ề ơ So b  tài s c l ầ i là ph n h n:

ủ ơ Làn thu th y nét xuân s n,

ễ ắ ờ Hoa ghen thua th m li u h n kém xanh.

ộ ướ M t hai nghiêng n c nghiêng thành,

ộ ọ ắ S c đành đòi m t tài đành h a hai.

ố ẵ ờ Thông minh v n s n tính tr i,

ề ọ ủ Pha ngh  thi h a đ  mùi ca ngâm.

ươ Cung th ậ ng làu b c ngũ âm,

ứ ồ ầ ộ ươ ệ Ngh  riêng ăn đ t h  c m m t tr ng.

ự ươ Khúc nhà tay l a nên ch ng,

ạ ộ M t thiên B c m nh l

ệ ệ ễ (TríchTruy n Ki u ạ i càng não nhân. ề  – Nguy n Du)

ẫ ậ ướ ***H ng d n l p dàn ý:

1. M  bàiở

ề ễ

ớ ớ ề ạ ị ậ ệ ệ ề ấ ­ Gi ­ Gi ệ i thi u v  Nguy n Du và  Truy n Ki u i thi u đo n trích và đánh giá khái quát (Nêu v n đ  ngh  lu n)

2. Thân bài

a. Khái quát

ề ệ ạ ầ ộ ị ­ V  trí đo n trích: thu c ph n đ u c a ầ ủ Truy n Ki u

ạ ộ ­ N i dung đo n trích:

ẻ ẹ ủ ắ ọ ề + Kh c h a rõ nét v  đ p c a Thúy Ki u

ả ả + Th  hi n c m h ng nhân đ o c a tác gi ẻ ẹ   ợ  qua vi c ng i ca v  đ p,

ể ệ ườ ứ ự ả ạ ề ế ủ ườ ệ ệ tài năng con ng i và d  c m v  ki p ng ạ i tài hoa b c m nh

b. Phân tích

ầ ẻ ẹ ủ ủ ề

ễ Thúy Vân tr

ị ể ả ả ầ ớ

ẻ ẹ ề ộ ượ ủ ề * Hai câu đ u tiên khái quát v  đ p c a Thúy Ki u qua th  pháp đòn ề ặ ướ c, m c dù "Thúy Ki u là ch ". Qua ơ ắ ạ i là ph n h n", ta có th  hình ọ c v  đ p "s c đành đòi m t tài đành h a hai" c a Thúy Ki u. Đó là

ộ ẻ ẹ ắ ả ề ả ệ ồ ẩ b y. Nguy n Du đã miêu t ữ ch  "càng" cùng v i hình  nh "so b  tài s c l ắ dung đ ặ m t v  đ p s c s o m n mà v  c  trí tu  và tâm h n.

ắ ủ ẻ ẹ ề * V  đ p nhan s c c a Thúy Ki u

ướ ế ộ ứ ờ ươ ạ ­ Tr c h t, đó là m t b c chân dung r ng ng i, t ắ i th m:

26

ượ ủ ề ả qua

+ Nhan s c "nghiêng n ả ướ ệ ướ ệ ẹ ủ ữ ơ ắ nh ng hình  nh c miêu t c nghiêng thành" c a Ki u đ ễ  tuy t đ p: "thu th y", "xuân s n", "hoa", "li u". c l

ả ớ + Khác v i khi miêu t ơ Thúy Vân,  ể ệ ở ầ ắ

ủ ẻ ẹ ủ ỉ ậ ồ ắ ợ

ướ ạ ươ ợ ợ    đây Nguy n Du ch  t p trung g i ệ    v  đ p c a đôi m t – n i th  hi n ph n tinh anh c a tâm h n và trí tu . ợ c mùa thu d n sóng g i lên v  đ p c a đôi m t sáng trong,   ặ   ng m t

ẻ ả ẻ ẹ ủ t ả Hình  nh  làn n ơ long lanh, linh ho t. "Nét xuân s n" g i nét lông mày thanh tú trên g tr  trung.

ứ ặ ậ

ậ ượ ả t  y, ta c m nh n đ ộ ề ắ ợ

+ Qua b c chân dung đ c bi ẻ ẹ ủ ề ả ắ

ế ộ ờ ố ị ướ ổ ố  ệ ấ c tính cách và s ờ   ườ ặ ả ph n c a Ki u. V  đ p "s c s o m n mà" g i lên m t con ng i có đ i ẻ ẹ ấ ờ   ễ ố s ng tình c m đa chi u, sâu s c. V  đ p  y khi n "hoa ghen", "li u h n", ộ c m t cu c đ i đau kh , sóng gió. thiên nhiên ghen ghét, đ  k , báo tr

ẻ ẹ ồ *V  đ p tài năng, tâm h n

ớ ả ẻ ẹ V i Thúy Ki u, Nguy n Du không ch  d ng công miêu t v  đ p nhan

ợ ỉ ụ ề ễ ồ ẻ ẹ ủ ắ s c mà còn g i lên v  đ p c a tài năng, tâm h n:

ỉ ẹ

ệ ạ ệ ồ ọ ng theo quan ni m phong ki n, g m c  c m, kì, thi, h a. Đ c bi

ệ ố ặ ị ở ề ế ng, thành "ngh  riêng" khó ai bì k p. Nh ng t

ề ả ầ ề ị ở ườ ứ ủ ẳ

ứ   + Không ch  xinh đ p, Ki u còn có nhi u tài năng tuy t đ i, đ t m c lí ưở   t tài đàn t ừ  ữ ề ủ c a Ki u đã tr  thành s  tr ẳ   ơ ủ ữ ng  "đ  mùi", "làu", "ăn đ t",… đã kh ng đ nh tài năng c a nàng h n h n thiên h .ạ

ả ặ ệ ề ễ

ề t là khi miêu t ạ + Đi u đ c bi ủ ể ệ ỗ ự ệ

tài năng, Nguy n Du đã th  hi n đ ấ ầ ườ ủ

ộ ờ ổ ể ườ ớ

ệ ạ

ả ấ ồ ườ ủ ắ ượ   c    nàng sáng tác, m i khi c t lên ộ   i, chính là ti ng nói c a m t trái tim đa s u đa i thi u n  n ng tình v i cu c đ i. Chính   ứ    trái tim nhân h u, nh y c m  y đã hoàn thi n b c   i con gái ế ế ữ ặ ậ  c  v  đ p nhan s c – tài hoa – tâm h n c a ng

ả c  cái tình c a Ki u. Cung đàn "B c m nh”" t ứ ạ i làm th n th c lòng ng l ệ ủ ấ ả c m, là bi u hi n c a t m lòng ng ế ừ ượ ạ t t c vi khúc nh c đ ộ ụ ả ẻ ẹ chân dung h i t ọ ươ h  V ng.

c. Đánh giá

ả ạ ắ ủ

ẹ ữ ừ ẹ ấ ể

ị ộ ữ ồ ứ ấ ườ ễ  đ p nh t đ  ng ề ế ờ ự ả ­ Đo n trích đã th  hi n c m h ng nhân văn sâu s c c a Nguy n Du.   ưỡ   ng ườ   i tài i, đ ng th i d  c m v  ki p ng

ể ệ ả Ông đã dành nh ng hình  nh đ p nh t, nh ng ngôn t ợ m , trân tr ng, ng i ca giá tr  con ng hoa b c m nh.

ọ ệ ạ ậ ậ ử ụ

ẻ ẹ ủ

ầ ể ợ ả ẻ ẹ ủ  v  đ p c a con ng ắ ả

ậ ạ ế ậ ả ạ ệ ể ệ   ­ Đo n trích th  hi n tài năng ngh  thu t b c th y: s  d ng bút pháp ườ ử ụ   i; s  d ng , l y v  đ p c a thiên nhiên đ  g i t ẩ ố  ự ể ọ  chân dung đ  kh c h a tính cách và d  báo s ộ ẫ   ệ  nhân v t đ t đ n trình đ  m u i. Đó là ngh  thu t miêu t

ễ ướ ệ ấ c l ủ th  pháp đòn b y; miêu t ườ ậ ph n con ng ự ủ ạ m c c a đ i thi hào Nguy n Du.

ế 3. K t bài

27

ẳ ị ủ ạ

ệ ở ộ ị ­ Kh ng đ nh giá tr  c a đo n trích ­ Liên h  m  r ng

ướ ẫ ế *** H ng d n vi ộ ố ạ t m t s  đo n văn

ụ ể VD c  th :

ạ * Đo n MB:

ạ ễ ớ

ệ ủ ủ ổ ể ệ

ề ộ ọ ố ộ ủ ấ ắ ả ề

ị ộ ề ơ ớ ị ữ ạ ộ ị

ẹ ề ấ

ấ ủ ế ệ ệ ắ ẹ ệ ắ ộ

ữ ệ ộ ệ   Nguy n Du là thiên tài văn h c, nhà nhân đ o ch  nghĩa l n. “Truy n ề t Nam. Đây là Ki u” c a ông là ki   t tác s  m t c a n n thi ca c  đi n Vi ậ   ệ ẩ m t tác ph m thành công xu t s c c  v  giá tr  n i dung và giá tr  ngh  thu t. ạ i thi u ch  em Thúy Ki u là m t trong nh ng đo n hay Trong đó đo n th  gi   ậ ủ   ề nh t, đ p nh t c a “Truy n Ki u”. Thúy Ki u là nhân v t trung tâm c a ọ   ễ ữ truy n, m t thi u n  tài s c v n toàn đã đ c thi hào Nguy n Du kh c h a ầ m t cách th n tình, mĩ l ượ ơ ướ  qua nh ng dòng th  d i đây:

ẫ ơ                        (Trích d n 12 dòng th )

ạ * Đo n khái quát:

ở ầ ủ ơ Đo n  ạ th   trên ph n   m   đ u   c a   tác   ph m

ằ n m   ẻ ẹ

ớ ớ ứ ế

ề ườ ọ ề ệ i đ c đ n v i b c chân dung đ c bi ắ ọ ơ ổ ậ ờ

ặ ẻ ẹ ủ ợ ạ ủ ả ở ầ ẩ   “Truy nệ   ư   ủ ắ i thi u v  đ p nhan s c c a Thúy Vân, nhà th  đã đ a ệ t mà ông mu n làm n i b t: Thúy   ể ệ   ồ kh c h a rõ nét v  đ p c a Thúy Ki u đ ng th i th  hi n ườ   i ố ề ẻ ẹ  qua vi c ng i ca v  đ p, tài năng con ng

ứ ự ả ệ ệ ườ Ki u”. Sau khi gi ng ơ ạ Ki u. Đo n th  đã  ả c m h ng nhân đ o c a tác gi ề ế và d  c m v  ki p ng ạ i tài hoa b c m nh.

ẵ ấ ị ậ ề ề ạ 2. D ng đ  không cho s n v n đ  ngh  lu n

ề ả ạ ậ Trình bày c m nh n v  đo n trích sau: Bài t p 1:ậ

ướ ầ ư Tr c l u Ng ng Bích khóa xuân,

ầ ở ẻ ấ V  non xa t m trăng g n chung.

ề ố B n b  bát ngát xa trông,

ọ ụ ồ ặ ồ Cát vàng c n n  b i h ng d m kia.

ẽ ớ B  bàng mây s m đèn khuya,

ử ả ư ử ấ N a tình n a c nh nh  chia t m lòng.

ưở ệ ồ T ng ng ườ ướ i d i nguy t chén đ ng,

ươ ữ ố Tin s ờ ng lu ng nh ng rày trông mai ch .

ờ ể ơ ơ      Bên tr i góc b  b  v ,

ộ ử ấ ờ T m son g t r a bao gi cho phai.

ườ ự ủ Xót ng i t a c a hôm mai,

28

ấ ạ ạ ồ ữ ờ Qu t n ng  p l nh nh ng ai đó gi ?

ấ ắ ư Sân  Lai cách m y n ng m a,

ừ ườ ố ử Có khi g c T  đã v a ng i ôm.

ễ ề  – Nguy n Du) ệ (Truy n Ki u

ẫ ậ ướ ***H ng d n l p dàn ý:

ở 1. M  bài:

ẫ ả ề ễ ắ ­ D n d t: tác gi Nguy n Du, tác ph m ệ ẩ Truy n Ki u

ị ậ ề ạ ả ­ Nêu v n  đ  ngh  lu n:  đo n trích kh c h a tình c nh cô  đ n t

ắ ế ọ ả ơ ị ủ ủ

ộ   i ệ ủ nghi p c a Ki u và t m lòng th y chung, hi u th o c a nàng khi b  giam   ở ầ ỏ l ng ấ ề ấ ư  l u Ng ng Bích.

2.Thân bài:

ứ ề ầ ộ ề ị a. Khái quát v  v  trí c a đo n trích đã cho trong đ : thu c ph n th  hai

ệ ủ ạ ư ạ ) ề  (Gia bi n và l u l c ế trong Truy n Ki u

b. Phân tích:

ủ ệ ề ắ ả ị

ơ ộ ơ

ầ ư ắ ắ ẽ ộ ẫ ứ ạ ữ ồ ủ (phân tích d n ch ng) ọ   ­ 6 câu đ u kh c h a tình c nh cô đ n t i nghi p c a Ki u: b  giam ự ở ầ ỏ l ng     l u Ng ng Bích, chìm đ m trong s  cô đ n gi a m t không gian mênh mông hoang v ng, tâm tr ng b  bàng bu n t i

ớ ủ ế ­ 8 câu ti p miêu t ấ   ề i thân c a thúy Ki u, qua đó cho th y

ườ  n i nh  ng ế ủ ả ồ ị ứ ẫ (phân tích d n ch ng) ả ỗ ẻ ẹ v  đ p tâm h n nàng: chung th y, hi u th o, v  tha

c. Đánh giá:

ạ ể ệ ậ ủ ễ

ữ ộ ả ả ậ ệ ệ   ­ Đo n trích th  hi n tài năng ngh  thu t c a Nguy n Du trong vi c ụ  ạ ộ ả nhân v t qua ngôn ng  đ c tho i n i tâm và bút pháp t c nh ng

miêu t tình

ườ ọ ả ậ ượ ấ ạ ­ Đo n trích cho ng i đ c c m nh n đ ắ   c t m lòng nhân đ o sâu s c

ạ ễ ủ c a Nguy n Du

ế 3. K t bài:

ề ẳ ạ ị ị ­ Kh ng đ nh giá tr  đo n trích và tác ph m ệ ẩ Truy n Ki u

ệ ở ộ ­ Liên h  m  r ng.

ướ ẫ ế *** H ng d n vi ộ ố ạ t m t s  đo n văn

ụ ể VD c  th :

ơ ầ ạ * Đo n văn phân tích 6 câu th  đ u:

29

ầ ố n Trong sáu câu th  ơ m  ở đ u, tác gi

ề ộ ơ ệ ủ ề Câu th : "Tr

ườ ứ ổ ở

ề ỏ ị

ế ề ư ấ ỏ

ượ ờ ộ ị ự ả ỗ   ả ói lên hoàn c nh s ng và n i ả ướ ầ ư ơ c l u Ng ng Bích   i nghi p c a nàng Ki u. ni m cô đ n, t ề   ủ ươ ộ ậ ả ễ ng c a Ki u. khóa xuân", Nguy n Du  đã nêu b t lên c nh ng  đáng th ư ồ    đây ý nói và  i con gái ch a ch ng,  ng "Khóa xuân" t c khóa kín tu i xuân  ị  ủ ề ổ ậ ề ệ v  vi c Ki u đang b  giam l ng. V y là tu i thanh xuân c a nàng Ki u b ớ   giam hãm, khóa kín trong c m cung và không đ c giao ti p v i bên ngoài. Vì ư ế ầ   th , l u Ng ng Bích nh  là nhà tù giam l ng cu c đ i Ki u, nó cho th y tình ề ươ ả c nh đáng th ng, xót xa mà nàng Ki u ph i ch u đ ng.

ơ ế

ư      Nh ng câu th  ti p theo, tái hi n quang c nh xung quanh l u Ng ng ề ộ ả ắ ầ ệ ướ ữ ớ ầ ủ ượ ạ i con m t đ y tâm tr ng c a Ki u: Bích r ng l n, mênh mông đ c nhìn d

ầ ở ẻ ấ V  non xa t m trăng g n chung

ề ố B n b  bát ngát xa trông

ọ ụ ồ ặ ồ Cát vàng c n n  b i h ng d m kia

ẽ ớ B  bàng mây s m đèn khuya

ử ả ư ử ấ N a tình n a c nh nh  chia t m lòng.

ộ ặ ệ ề ộ ấ ặ

ơ ữ ộ ả ớ Nguy n Du đã đ t Ki u trong m t c nh ng  r t đ c bi ố

ứ ỉ ấ ộ ướ

ắ ề ả

ặ ắ ặ ấ ữ

ổ ấ

ậ ạ ơ ộ

ả ề ố ố ế ố ượ ủ ộ

ư ự ố ề ườ ố ắ ủ ư ả “xa trông” nh  miêu t

ệ ộ ỉ

ạ ỏ ợ ng lai h nh phúc phía tr

ộ ư ờ ộ ươ ấ ả ắ ố ỉ

ơ ễ   t: m t mình, ơ ọ ề ộ cô đ n, tr  tr i gi a m t không gian r ng l n, mênh mông: "b n b  bát ngát".   ấ   ờ ầ Đ ng trên l u mà ng c m t lên tr i cao, Ki u ch  th y "non xa" và "t m ỉ ấ ố ầ   trăng g n". Nhìn xu ng m t đ t ch  th y kho ng không tr ng v ng, xa xa là ướ ượ ẳ ữ i ánh nh ng con sóng l   n, nh ng bãi cát dài ph ng l ng n i ti p nhau, d ữ ư ụ   ư ở ề ủ ắ  nên l p lánh gi ng nh  nh ng b i n ng c a bu i chi u tà, bãi cát nh  tr ẹ ở ồ ồ h ng.  C nh   th t   đ p,   th  m ng,  lãng  m n  nh ng   đ m  bu n.  B i  xung   ế   ề i. Vì th , quanh Ki u, không h  có m t chút bóng dáng s  s ng c a con ng ế   ừ  cái nhìn xa xăm c a Ki u, nàng đang c  g ng ki m t ộ   ự ố ư tìm m t chút bóng dáng, s  s ng xung quanh. Nh ng tuy t nhiên ch  là m t ỏ ạ ắ i, không có chút đ ng nh  bé nào đó xung quanh không gian v ng l ng, tĩnh t   ờ  ắ ế ẩ mình. Vì th ,  n sau ánh m t nhìn "xa trông" nh  đang trông mong, ngóng ch ề ấ ướ   y là ni m mong m i, khát khao, đ i ch  m t t c ướ ề càng th tấ   ư nh ng tr c không gian tr ng tr i, hoang v ng  y ch  làm cho Ki u  ơ ọ v ng, cô đ n h n mà thôi.

ẽ ớ B  bàng mây s m đèn khuya

ử ả ư ử ấ N a tình n a c nh nh  chia t m lòng.

ự ấ ừ ẽ ủ “b  bàng” g i lên s  x u h  và t

Tính t ậ ẹ ủ ấ ổ ị

ừ ứ ớ

ẹ ờ ụ ẩ ự ầ ợ ờ ế   ổ ề ợ i th n c a Ki u khi nghĩ đ n ấ ả ẽ ậ ủ   , nàng c m th y x u h  là vì b  Mã thân ph n và duyên ph n c a mình. Có l ả ấ ả ấ ủ ầ   Giám Sinh l a vào l u xanh, còn nàng c m th y t i th n là vì c m th y không ớ ọ ả  “mây s m đèn còn x ng đáng v i tình c m mà Kim Tr ng mong ch . C m t   ơ   khuya” g i nên vòng tu n hoàn th i gian khép kín và  n sau đó là s  cô đ n,

30

ở ệ ề

ỉ ố i thì l ộ ạ i ch  bi

ớ ế ủ ố ộ ệ t trò chuy n v i  ử ả N a tình

ế

ữ ằ i, bạ

ấ ỏ ấ ụ

ư ể ừ ả ả  c nh ng  tình, k t h p v i nh ng t ả ễ

ự ố ườ ệ

ờ ề ấ ạ ơ ủ ữ ầ ủ c tâm tr ng cô đ n, t

ượ ư ầ ớ   ệ ơ  đó Ki u ch  có m t thân m t mình đ i di n v i đ n đi u, nhàm chán khi mà  ớ ánh  ớ ỉ ế ạ ớ chính mình, s m thì làm b n v i mây, t n aử   ề ạ đèn. Vì th  tâm tr ng c a Ki u m i chia đôi thành hai ng : “ ẹ ả ả   c nh nh  chia t m lòng”. C nh có đ p đ n bao nhiêu đi chăng n a cũng ẽ ạ ng bút  Tóm l không th  nào kh a l p đi tâm tr ng “b  bàng” c a nàng.   ớ ể   ạ ữ ế ợ  ng  giàu tính t o hình và bi u pháp t ớ   ấ ộ ư ọ ượ ả c khung c nh l u Ng ng Bích r t r ng l n, c m, Nguy n Du đã phác h a đ ồ   mênh mông và tuy t nhiêu không có s  s ng c a con ng i. Đ ng th i qua ủ ủ ổ ẽ ả đó, tác gi   i h , b  bàng c a Ki u khi  còn cho th y đ ỏ ị b  giam l ng trong l u Ng ng Bích.

ạ * Đo n văn đánh giá:

ể Có th  nói đo n

ơ ặ

ủ ế ớ ộ ầ ủ  b c ậ th y c a Nguy n  nhân đ o ạ sâu s c ắ c a Nguy n  ủ ấ t m lòng th y chung son s t, hi u th o ị ả , v  tha

ạ ữ   ộ ư  ở l u ầ Ng ng Bích”  là m t trong nh ng ể ệ   ề đã  th  hi n ệ Truy n Ki u , phân tích tâm lí nhân v tậ   ễ Du. Đo n ạ trích cũng  ễ Du, nhà th  ơ đã bày tỏ  c aủ   ắ i ườ tài ế s  ẻ v i ớ s  ố ph n ậ b t ấ h nh c a ủ m t ộ con ng

ạ trích “Ki u  ề ắ ấ ạ đo n th  hay, đ c s c và thành công nh t trong   ọ , ả kh c h a th  gi ắ c ượ tài năng miêu t đ i n i tâm ụ ậ ả ả ệ  c nh ng  tình và ngh  thu t t ư ưở ượ t ể ệ  t th  hi n đ ng  c  ợ ọ ự s  trân tr ng, ng i ca   nàng Ki uề ; đ ng ồ ả c m, chia  hoa mà b cạ m nh.ệ

ậ ủ ề ả ạ ơ C m nh n c a em v  đo n th  sau: Bài t p 2:ậ

ề ồ ử ể Bu n trông c a b  chi u hôm,

ề ấ ồ Thuy n ai th p thoáng cánh bu m xa xa?

ọ ướ ồ Bu n trông ng n n ớ c m i sa,

ế Hoa trôi man mác bi ề t là v  đâu?

ộ ỏ ầ ầ ồ Bu n trông n i c  r u r u,

ặ ấ ộ Chân mây m t đ t m t màu xanh xanh.

ề ặ ồ ố Bu n trông gió cu n m t du nh,

Ầ ầ ế ế ồ m  m ti ng sóng kêu quanh gh  ng i.

ệ ư  l u Ng ng Bích , trích Truy n Ki u ề , Nguy n ễ

(Ki u  ữ ề ở ầ ậ

ướ Du, Ng  văn 9, t p 1) ẫ ậ ***H ng d n l p dàn ý:

1. M  bàiở

ả ệ ẩ ạ ớ i thi u ệ tác gi ề , tác ph m “Truy n Ki u” và đo n trích “Ki u ề ở ầ    l u

ư ­Gi Ng ng Bích”.

31

ị ậ ủ ề ề ấ ạ ả   ­ Nêu v n đ  ngh  lu n: tâm tr ng c a Thúy Ki u qua cách nhìn c nh

v t.ậ

2. Thân bài

ạ ơ ị * Khái quát v  trí đo n th :

ạ ủ ế ẩ ­ Đo n trích n m

ầ ị ơ ạ r i vào tayTú

ở ầ ị ề  t Thúy Ki u bán mình chu c cha, b  Mã Giám Sinh l a g t,  nàng t ư ạ   ằ ở ầ  đ u ph n 2 c a tác ph m ­ “Gia bi n và l u l c”. ừ ộ Bà,  ư  nh ng không thành, b  giam l ng l u Ng ng Bích…

ơ ặ ơ ủ ạ

ạ ở ề ớ ư ệ ố

ừ ươ ề ở ườ ươ ự ử ư ỏ ề ở ầ   ­ Tám câu th  đ t trong m ch 22 câu th  c a đo n trích “Ki u   l u ớ   Ng ng Bích” là khi Thúy Ki u tr  v  v i chính lòng mình, đ i di n v i chính ỗ mình. T  th i đã tr  thành n i th ng mình xót xa ng ng

ủ ạ ả ậ ề * Tâm tr ng c a Thúy Ki u qua cái nhìn c nh v t:

ỗ ặ ơ ụ ồ ợ ượ ­ Đi p t ứ   c b c

ứ ả ả ặ ắ ầ ụ ệ ừ ả tranh tâm c nh qua ngòi bút t “Bu n trông” đ ng đ u m i c p th  l c bát g i đ  c nh ng  tình đ c s c.

­ Hai câu đ u:ầ

ả ử ư ự ị

ể ồ ư ư ữ ướ ợ + C nh c a b  chi u hôm nh  h  nh  th c m t mù. Xa xa, có cánh c g i hành trình

ồ ờ ị ế

ề ấ ẳ ấ bu m th p thoáng r i khu t h n gi a mênh mông sóng n ế ờ t đâu là b n b . m  m t không bi ề ử ể

ồ ề ả ơ ỏ   + Mô típ “c a b  chi u hôm”, “con thuy n”, “cánh bu m” cùng câu h i ậ    “Thuy n ai” g i n i cô đ n, l c lõng, b  v  c a Ki u. Nhìn c nh v t

ợ ỗ ươ ạ ướ ầ ắ ừ tu t mà nàng t ề ự ỏ  h i cho t ng lai phía tr ề ơ ơ ủ ỗ c đ y n i lo l ng.

­ Câu 3­4:

ạ ả ữ ả ỉ ấ + Ki u trông ra ngo i c nh  ch  th y c nh nh ng cánh  hoa trôi d ướ   i

ọ ướ ng n n ề ớ c m i sa.

ự ả ặ ả ươ

ả ạ  tâm tr ng bi th ả ướ ụ

ễ + Thi hào Nguy n Du đã c c t ẩ ữ ể ờ , đ c t ị ể ả ớ ả

ướ ậ ậ ị ờ ạ ườ i con gái đang trôi d t, đang b  vùi d p tr

ề   ủ ng c a Ki u qua nh ng hình  nh  n d  giàu giá tr  bi u c m. “Dòng n   c m i sa” hay ị   chính là dòng đ i, b  đ i vô đ nh; hình  nh “hoa trôi man mác” ph i chăng là ộ   thân ph n ng c sóng gió cu c đ i? ờ

ỏ ừ “bi t là v  đâu?” c t lên nh  m t ti ng than di n t

+ Câu h i tu t ạ ề ợ ủ ộ ờ ẽ

ư ộ ế ế ị ậ ồ ẽ ế ươ ạ ễ ả  ấ ổ   ề t cu c đ i s  trôi n i ư   i tan tác, b  d p vùi nh  cánh hóa

ế tâm tr ng xót xa, hoang mang, lo s  c a Ki u: không bi ế ng lai r i s  th  nào hay l đ n đâu, t ỏ m ng manh kia.

­ Câu 5­6:

ề ộ ỏ ộ

ầ ầ ư ắ ấ

ỉ ấ + Ki u nhìn ra c nh n i c  mênh mông ch  th y m t màu xanh héo úa   ồ ạ   ỏ ầ ầ ệ ắ i. (HS liên h  s c c  r u r u trên n m m  Đ m ế ả ụ “r u r u”, nh  s p tàn l ắ ỏ Tiên và s c c  xanh trong ti t thanh minh)

32

ệ ậ ẩ + V i ngh  thu t  n d  k t h p v i các t

ụ ế ợ ọ ừ ỗ ợ ả ề ộ ờ

ớ ớ  láy, hình  nh thiên nhiên ư ợ ở  Ki u n i chán ngán, vô v ng, tái tê, n i s  hãi v  cu c đ i phía ố ướ ề ỗ ậ ủ ơ ơ ơ ấ c và s  ph n c a mình b  v  n i đ t khách. nh  g i  tr

­ Câu 7 – 8:

ế

ầ ả ề ầ ầ ể ề ư ồ

ố ặ ữ ộ ớ + C nh d  d i v i “gió cu n m t du nh”, ti ng sóng “ m  m”. ơ ưở + Ki u ng i trên l u mà t ữ ộ ủ ế ờ

ộ ề ề ọ

ớ ứ ướ ư ộ ờ ỉ ướ c bão táp cu c đ i, tr ồ ữ c nh ng tai

ồ ế   ữ ng nh  mình ng i gi a bi n kh i. Ti ng ướ ư   sóng nh  báo tr c sóng gió d  d i c a cu c đ i hay cũng là ti ng kêu đau ợ ồ ớ ủ đ n c a Ki u đ ng v ng v i thiên nhiên. Ki u không ch  bu n mà còn s  hãi   ươ   ế ng đ n kinh hoàng nh  đang đ ng tr ủ ậ đang rình r p, b a vây.

* Đánh giá:

ậ ệ ­ Ngh  thu t:

ả ả ơ ợ ứ ụ

+  Bút pháp t ừ ả ị

ạ ế ữ ộ ả ế ồ ế ắ ệ ứ ụ  c nh m t mù, tan tác đ n héo úa, tàn l ợ ề ừ  bu n, lo l ng, s  hãi đ n ho ng s  tr ạ    c nh ng  tình điêu luy n: Đo n th  g i b c tranh ngo i   i, đ n d  d i và b c tranh tâm ợ ướ ươ   c t ng

ầ ả c nh: t ủ ạ ả c nh: tâm tr ng c a Ki u t lai đ y giông bão.

ơ ợ ả ệ ệ ả ả ư ừ ẩ   :  n t

ừ ả ỏ ờ ử ụ + Hình  nh th  g i c m nh  s  d ng hi u qu  các bi n pháp t ữ ệ , đ o ng . ữ ụ d , đi p ng  câu h i tu t

ệ ố + H  th ng t

ừ ầ ầ ứ ừ ợ ả ứ ậ ừ ợ ấ ả ạ ầ   ể ả  láy giàu s c bi u c m: th p thoáng, xa xa, man mác, r u    b c tranh c nh v t v a g i tâm tr ng con

ầ r u, xanh xanh,  m  m v a g i t ng i.ườ

ộ ­ N i dung:

ậ ớ ỗ ợ ứ ủ ề ả ạ ồ   + G i b c tranh tâm tr ng c a ki u qua cái nhìn c nh v t v i n i bu n

ợ ướ ươ ị đau, lo s  tr c t ng lai vô đ nh.

ả ắ ủ ễ ạ ấ

ề ế ắ ứ sâu s c dành cho Thúy Ki u và ng

+ C m h ng nhân đ o sâu s c c a Nguy n Du: T m lòng c m thông ụ ữ ệ ả ộ ườ i ph  n  trong xã h i phong ki n. ậ ả ả ự ơ ế ụ ạ => Đo n th  k t tinh thành t u ngh  thu t t ấ    c nh ng  tình và t m

lòng nhà th .ơ

: ế 3. K t bài

ẳ ả ươ ắ ả ủ   ng c m sâu s c c a

ấ            ­   Kh ng  đ nh t m lòng c m thông, th ễ ị ề ớ Nguy n Du v i nàng Ki u

ậ ả ả ụ ề ệ ễ ầ ậ ­  Nguy n Du là b c th y v  ngh  thu t t c nh ng  tình.

ậ ụ ạ ả ậ Bài t p 3:  C m nh nc a em v  nhân v t L c Vân Tiên qua đo n

ụ ậ ủ ề ề ệ ứ trích “L c Vân Tiên c u Ki u Nguy t Nga”

ướ ế ẫ ậ *** H ng d n l p dàn ý chi ti t:

33

1. M  bàiở

ớ ệ ề ễ ể ­ Gi i thi u vài nét v  Nguy n Đình Chi u:

ộ ề ơ  là m t nhà th  Nam B  yêu n ươ ộ ấ ạ ướ   c   ng b t h nh trong

ộ ươ ể ộ ờ ổ ớ ế + Nguy n Đình Chi u (1822 ­ 1888) ặ ờ ở ế ỉ ứ ố  th  k  th  XIX, cu c đ i ông g p nhi u đau th s ng  ề ả hoàn c nh xã h i đ ng th i nhi u bi n đ i l n lao.

ụ i thi u tác ph m ệ ụ ẩ  Truy nL c Vân Tiên ạ  và đo n trích L c Vân Tiên

­ Gi ề ệ ệ ớ ứ c u Ki u Nguy t Nga:

ệ ữ ệ ẩ là   m t   trong   nh ng   tác   ph m   truy n   th

ụ + Truy n   L c   Vân   Tiên ặ ắ ủ ữ ễ ấ ằ

ề ạ ạ ộ ơ  ộ ể Nôm đ c s c c a Nguy n Đình Chi u nh m phê phán nh ng b t công trong   ườ i. xã h i và truy n d y đ o lí làm ng

ề ườ ộ ệ ươ ự ­ Khái quát v  nhân v t L c Vân Tiên: là m t anh hùng dũng c m, ợ ng thi n, không màng danh l ậ ụ ấ i khác, có t m lòng l ả  chính  i.

ọ tr c, tôn tr ng ng 2. Thân bài Khái quát:

ụ ậ ả * Lu n   đi m   1

:  L c   Vân   Tiên   là   chàng   trai   dũng   c m,   có   lòng ệ ẵ ể “nhân” s n sàng làm vi c “nghĩa”.

ướ ộ ­ Hành đ ng đánh c p:

ạ ọ ướ i b n c p đông

ụ ườ ươ ế ẫ ừ ộ + L c Vân Tiên m t mình dùng tay không đánh l ầ ủ i g m giáo đ y đ , thanh th  l y l ng. ng

ẻ ằ ậ ộ ẩ   +   “B   cây   làm   g y,   nh m   làng   xông   vô”   ­>   Hành   đ ng   kh n

ươ tr ng, không so đo tính toán

ắ ằ + “Kêu r ng b  đ ng hung đ ” : g i tên; trách m ng ­> Cách đánh

ồ ả ư ọ ớ ả p công khai nh  các anh hùng h o hán ướ c

ả ộ ữ ủ ộ ậ + “T  đ t h u xung” : Ch  đ ng tung hoành lâm tr n

ữ ụ ư ẫ   p có hung d  và ngang tàn nh ng L c Vân Tiên v n

ọ ướ ­> Cho dù b n c ệ ủ ằ đánh b ng võ ngh  c a mình.

ẽ ứ   ạ => L c Vân Tiên r t dũng c m, m nh m  và anh hùng, mang cái đ c

ấ ộ ứ ướ ụ ẻ ẹ ủ và v  đ p c a m t đ c t ả ng tài ba.

ụ ậ ườ ừ :  L c Vân Tiên khiêm nh ng, chính tr c ự ,  t tâm,

* Lu n đi m 2 ọ ậ ể nhân h u. (tr ng nghĩa khinh tài)

ố ớ ề ệ ­ Cách c  xư ử đ i v i Ki u Nguy t Nga:

ồ ụ ầ ấ ớ ề   ớ ” ­> L c Vân Tiên r t ân c n v i Ki u

ự ậ ọ ổ + “Khoan khoan ng i đó ch  ra ệ Nguy t Nga, coi tr ng danh d  và b n ph n

ư ừ ể ọ + “Ta đã tr  dòng lâu la”, “Ti u th  con gái nhà ai”; “Tên h  là chi ” ­>

34

ầ ỏ ủ ị ạ Ân c n h i han, an i, chăm sóc chu đáo cho hai cô gái b  n n.

ễ ơ ườ ả ơ ế ấ ớ i tr   n”; “Nh  câu ki n nghĩa b t vi… phi + “Làm  n há d  cho ng

anh hùng”

ụ ể ỡ ườ ặ ề ạ giúp đ  ng ả   i g p n n là đi u ph i

ủ ­> Quan đi m c a L c Vân Tiên: ả ơ làm, không mong tr   n.

ố ạ ạ ờ ừ ể + T  ch i, l y t

l ừ ố ế ứ ủ ỏ ọ ệ ờ ủ  ch i h t s c tôn tr ng và ề i m i c a Nguy t Nga v  nhà nàng đ  cho nàng ị ộ  v  anh rõ khí phách c a m t t

ề đ n đáp. ­> Cách t hùng.

ệ ề ổ ­> Cách c  xư ử mang tinh th n hi p nghĩa c a các anh hùng h o hán, ệ   ệ  danh ả ậ  không màng ti n tài,

ủ ấ th y vi c nghĩa thì làm, coi vi c nghĩa là b n ph n, i.ợ l

ườ ấ ướ ủ i r t chính tr c, anh hùng, chính nghĩa và   ộ  xã  c mong c a nhân dân ta ế  đem đ n m t

ằ ộ ụ => L c Vân Tiên  là m t ng nhân h u,ậ  g i g m ni m tin và  ề ử ắ ộ h i công b ng.

* Đánh giá

ượ ử ỉ ờ ự ­ Xây d ng hình t ng nhân v t ộ ậ  qua hành đ ng, c  ch , l i nói

ữ ơ ộ ạ ị ­ Ngôn ng  th  m c m c, bình d

ẩ ậ ấ ­ Nhân v t­ ph m ch t

ế 3. K t bài

ậ ụ ề ­ Đánh giá khái quát v  nhân v t L c Vân Tiên.

ủ ề ả ậ ộ ­ Nêu m t vài c m nghĩ c a em v  nhân v t.

ướ ẫ ế ***H ng d n vi ộ ố ạ t m t s  đo n văn

ở VD c  th : ạ ụ ể * Đo n m  bài:

ể c s ng Nguy n Đình Chi u là m t nhà th  yêu n

ờ ề

ổ ề ơ ấ ạ ử ự ệ

ộ ươ ữ ấ ấ

ơ ờ ạ ể ủ ơ ệ

ườ ủ ệ ậ

ữ ụ ụ ấ ứ ụ ẽ ạ ở là

ở ế ỉ ứ  ướ ố ễ  th  k  th ộ   ả ặ ộ ng b t h nh trong hoàn c nh xã h i XIX, cu c đ i ông g p nhi u đau th ủ   ấ ế ờ ươ ng th i nhi u bi n đ i. Trong nh ng th  thách  y, s  nghi p th  ca c a đ ầ ớ ể ạ ễ   i là nh ng d u  n tinh th n l n lao c a th i đ i và xã Nguy n Đình Chi u l ộ ẩ ộ ấ   h i  y trong đó tác ph m “L c Vân Tiên” là m t truy n th  Nôm đi n hình. ả i anh hùng L c Vân Tiên là nhân v t trung tâm c a truy n và Hình  nh ng   ề   ể ệ ượ  đo n trích: “L c Vân Tiên c u Ki u đ c th  hi n khí phách nh t có l ệ Nguy t Nga”.

Thân bài:

ạ * Đo n khái quát:

35

ụ “Truy n L c Vân Tiên” là truy n ệ th  ơ Nôm, đ

ượ c NĐC  ệ ở ầ tế   ơ

ễ ế ả vào  kho ng   đ u   ể Nguy n Đình Chi u vi ệ vi ầ nh ng  ữ năm 50  c a  ủ th  ế k  ỉ XIX.  M  đ u truy n, nhà th t:

ế ầ ờ “Trai th i trung hi u làm đ u

ờ ế ạ Gái th i ti t h nh làm câu trau

mình.”

ị ộ ờ ơ ệ ư ứ ố

ớ ẩ ể

ế

ứ ả ễ ướ ng, mà tr ị đ nh

ượ i ườ anh hùng tr ng

ạ L i th  gi n  d  nh ng là  m t  quan  ni m   đ o  đ c  xuyên  su t tác   ự  ả ươ ph m.  V i  Nguy n   Đình  Chi u,   sáng   tác  văn   ch ng  không   ph i   vì   s ế văn là đ  ể giáo  ế ọ ơ ươ ệ t  c h t, quan tr ng  h n h t, vi nghi p văn ch ệ thơ  ở ờ ạ lí  ạ ể kh ng ẳ ụ ạ  đ i. Truy n  d c đ o đ c, đ   và tôn vinh đ o nghĩa, đ o  “L c ụ Vân Tiên” là tác ph m ẩ tiêu bi u ể cho quan ni m đó c a  ủ Nguy n ễ Đình  “L c  ụ Vân   Tiên  c u  ứ Ki u  ề Nguy t  ệ Nga”  đã   xây  d ngự   ạ Chi u.   Đo n  trích   nghĩa. L c ụ Vân Tiên chính là  thành công chân dung ng nhân v t ậ tiêu bi u ể cho quan ni m ệ ngh  ệ thu t c a ậ ủ Nguy n ễ ĐìnhChi u.ể

ạ * Các đo n văn phân tích :

ể ậ Lu n đi m 1:

ụ ẵ

ệ ườ ụ ố ỏ ọ

L c Vân Tiên là chàng trai dũng c m, có lòng “nhân” s n sàng làm   i, văn võ   ườ   ng

ả  L c Vân Tiên v n con nhà th ứ ướ ư ng dân, nh ng h c gi ứ ườ ng lên kinh  ng thi. Trên đ ẹ ờ ặ ấ vi c “nghĩa”. kiêm toàn. Chàng đang háo h c trên con đ lên kinh, b t ng  g p toán c p đang trêu gh o con gái nhà lành:

ạ “Vân Tiên ghé l i bên đàng,

.............

ồ ồ ạ ớ Ch  quen làm thói h  đ  h i dân".

ụ ạ L c Vân Tiên nhanh nh n “ghé l

ẹ ọ ướ ướ ẻ ướ ặ p đông đ c. Tên t

ậ p “m t đ ố p. B n c ư ộ

ng c ề ậ ự ượ ậ

i bên đàng, b  cây làm g y” xông   ẳ ặ ỏ  ữ ọ ướ th ng vào gi a b n c ừ ữ ợ ừ ph ng ph ng”, d  t n nh  m t con ác thú. Chúng “truy n quân b n phía   ệ ị ủ   ng th t là quá chênh l ch. V y mà, Vân Tiên b a vây b t bùng”. L c l không chút nao núng:

ả ộ ữ “Vân Tiên t đ t h u xông

ử ệ Khác   nào   Tri u   T   phá   vòng

ươ Đ ng Dang.”

ả ỉ ế ọ không t

Tác gi ơ ỉ ể ộ ử ụ ả ộ ằ , thành ng  “t

ừ ư ộ ượ ệ ố ắ ỉ ậ dòng th , m t câu so sánh và s  d ng linh ho t các đ ng t ộ ữ đ t h u xông”. Hình t ấ    t  m  tr n giao chi n mà ch  k  ng n g n b ng m y ữ ả  ướ   ng, ạ ng Vân Tiên hi n lên gi ng nh  m t dũng t

36

ờ ậ ử

ở ử ư ệ ươ

Ch ả ẩ ầ

ườ ụ ặ

ẫ ấ ư ừ  lòng nhân. Gi n d , vô t ủ ủ ấ ộ

ạ ứ ứ ạ ạ

ệ ề ị ố ớ sánh ngang v i Tri u T  Long th i Tam Qu c trong tr n phá vây quân Tào ế ấ ệ ươ ng D ng ngày x a. Tri u T  Long chi n đ u vì ngôi vua nhà Tháo  ộ ề ụ ủ ệ ấ Hán, vì b o v   u chúa A Đ u, d u sao v n là nghĩa v  c a m t b  tôi trung ứ ạ ế i dân g p n n, c u dân, thành. Còn ngày nay, L c Vân Tiên chi n đ u vì ng ả ế ẹ ị ấ  mà trong sáng cao đ p bi tr  ác, xu t phát t t bao! ư ậ ệ ạ ế Cu c chi n đ u c a chàng y nh  tr n đánh c a Th ch Sanh, di t đ i bàng ủ ụ ủ ứ c u nàng công chúa. S c m nh c a L c Vân Tiên là s c m nh c a nhân dân, ả ế ủ c a đi u thi n nên nó vô đ ch. K t qu  là:

ỡ ố “Lâu la b n phía v  tan,

ươ ề ạ Đ u quăng g m giáo tìm đàng ch y ngay.

ẳ ị ở Phong Lai tr  ch ng k p

tay,

ộ ậ ị B  Tiên m t g y thác rày thân

vong.”

ị ộ ạ ậ L i th  gi n d , m c m c, song ng

ạ ờ ủ ơ ả ườ

ườ ườ ứ ệ ạ ể ả i đ c có th  c m nh n đ ứ i anh hùng. Đó là s c m nh c a m t ng  m t ng

ộ ừ ộ ủ ụ ế ắ

ắ ượ ứ   ườ ọ c s c ẵ   ủ ạ i anh hùng s n m nh c a ng ấ ả   sàng x  thân vì vi c nghĩa, s c m nh xu t phát t i có lòng nhân. ị ẳ ự ủ Chi n th ng c a L c Vân Tiên là s  kh ng đ nh c a chân lí: chính nghĩa   th ng hung tàn.

ể ậ Lu n đi m 2:

ấ ệ ể ế ế

ụ ắ i r c r …t

ợ ườ ạ ạ

ỏ ậ ừ ọ ả  tên h , gia c nh đ n quê h

ấ t c  đ u vì nhân nghĩa, nên sau th ng l ậ i, chàng th t khiêm nh ế ố ớ ặ ệ ệ ạ ị T  nguy n d n thân vào vòng nguy hi m, chi n đ u h t mình,   i, L c Vân   ng, chính ươ   ng, ể ạ

ự ợ ự ỡ ấ ả ề ắ th ng l Tiên không chút kiêu ng o. Trái l ồ tr cự . Chàng đã ôn t n thăm h i t n tình t nguyên c  g p n n c a hai cô gái. Khi Nguy t Nga đ nh xu ng ki u đ  t ơ ộ ủ n Vân Tiên, chàng đã v i vàng can ngăn:

ồ ớ “Khoan khoan ng i đó ch  ra,

ậ ậ Nàng là ph n gái, ta là ph n trai.”

ụ ủ

ấ ệ

ộ ộ ộ ụ ứ ấ ạ ườ ư ưở  t ộ ế ề ễ L i nói c a L c Vân Tiên cho ta th y chàng ý th c r t rõ v  l    giáo ờ   ộ ng đ o đ c xã h i th i  m t quan ni m t   t, đúng ứ ể i hi u bi

ứ ọ ờ ế phong ki n, câu nói đã b c l ấ ế phong ki n. Qua đó, ta th y L c Vân Tiên là m t ng m c, đáng trân tr ng.

ữ ư ể ơ ế

ể ể ạ ở ề   Đáng   m n,   đáng   ph c   h n   n a   là   sau   khi   nghe   ti u   th   Ki u ợ   ứ ệ , th  than, ca ng i c chàng c u giúp – k  l

ế ố Nguy t Nga – n n nhân đ và tha thi ụ ượ t mu n báo ân thì:

ề ườ Vân Tiên nghe nói li n c i:

37

ễ “Làm  n ơ há d  trông ng ườ ả  n.ơ i tr

ồ ơ ặ Nay đà rõ đ ng ngu n c n,

ệ Nào ai tính thi t so h n ơ làmgì…”

L c ụ Vân Tiên đã “c i”

cho th y  ấ v  ẻ đ p trong ườ khi nghe Nguy t ệ Nga nói s  ẽ đ n ề ph m  ẩ ch t,  ấ khí  ti ẹ

ể i ườ khinh b c ạ mà là c  ử ch  ỉ ch ng ứ ườ c u  ứ ng i  ườ không   ph iả đ   màng i: n. ơ Đây là  ế ủ L c  ụ Vân  Tiên.  t c a    ỏ ý nghĩa cao cả  t  ả n,  ơ c uứ tr

ườ hành  đ ng  ộ Đây không ph i ả là cái c c u  ứ ng ộ ủ c a  hành   đ ng   i ườ đ n ơ gi n ả ch  ỉ là đ  ể giúp đỡcon ng ng i thoát kh i ỏ vòng luân l c.ạ

ễ Câu nói “Làm  n ơ há d  trông ng

ấ ườ ả n” ơ i tr   ủ

ị đ nh

ẻ vi c  ệ mình  làmlà   hoàn toàn  “t vì lòng nhân, vì nghĩa l n, ớ tr  ừ k  ác, b o ả v  ệ ng ng thi n.

nôm na, gi n ả d  ị nh ngư   ụ và  nghĩa khí c a L c Vân Tiên. Chàng   ệ  ự nguy n”.   Chàng  đã hành  ệ G iọ   ươ i ườ l  ả n. ơ Sau chàng  làm  n  ơ không ph i  ả đ  ể màng tr

ớ ư ậ đã cho ta th y ấ t m ấ lòng ch t phác  đã  kh ng  ẳ đ ng ộ ượ nh ng ư ơ c   là  n cũng đ ớ ử n a, ữ chàng nh c ắ t i s  sách, nh c ắ t ề i các b c hi n nhânx a:

ấ ớ ế “Nh  câu ki n nghĩa b t vi,

ườ ế ấ i   th   y   cũng   phi   anh

Làm   ng hùng.”

ế ườ ư ấ Ng

ừ ể ố ắ

ẻ ể ứ ắ ẻ ầ ườ ẳ ị ờ ủ ệ ng, v a kh ng đ nh vi c làm là đúng đ n, là t

ả ữ ể ủ ụ ả

ưở ủ ộ s ng c a chàng. Hình  nh L c Vân Tiên, l ế ế ng đ n T

ệ ề ả ệ   ấ i x a nói: “Ki n ngãi b t vi vô dũng dã”, nghĩa là: Th y vi c   nghĩa mà không làm là hèn nhát. “Phi anh hùng” là nh ng k  ti u nhân,ko ph i là anh hùng. L i c a Vân Tiên ch c n ch, v a đ  đ i ch ng, phê phán   ấ ế   ị ừ t y u, nh ng k  t m th ờ   ẽ ố i hi n nhiên. Đó chính là l ừ  chàng nói, nhân cách và hành đ ng c a chàng khi n ta liên t H i trong “Truy n Ki u”:

ọ ằ ế “Anh hùng ti ng đã g i r ng

ữ ườ ẫ Gi a đ ấ ấ ằ ng d u th y b t b ng mà tha.”

ọ ề ữ ườ ệ ọ H  đ u là nh ng ng i anh hùng, là hi n thân cho khát v ng công

ộ ằ b ng, công lí trong xã h i.

ạ * Đo n đánh giá:

ự ượ ử Xây d ng hình t

ữ ơ ộ ạ

ườ ữ ậ  qua hành đ ng, c  ch , l ỉ ờ ộ ng nhân v t ễ ể ộ ệ ể ị ả ế ề ạ t v  đ o nghĩa, hình  nh ng

ể ư ộ ủ ụ ệ

i nói.   Ngôn ạ ng  th  m c m c, bình d , cách k  chuy n m c m c, d  hi u, văn phong ậ trong sáng mang đ m nh ng hi u bi i anh hùng ấ L c Vân Tiên xu t hi n ý nh  m t anh hùng c a nhân dân, cho nhân dân và vì nhân dân.

38

ế ạ * Đo n k t bài:

ạ ệ ứ

ề ờ ẹ ế ậ ệ i đ p, ngh  thu t tinh t

ữ ữ ự ệ ạ ả ở ế ữ ậ ỏ t, s  vi c, nh ng nhân v t t a sáng đ o lí, vì nh ng ý t

ượ ụ ạ ng L c Vân Tiên đã đ

ớ ẻ ẹ ố

ườ

ườ ượ ệ ể

ẫ ọ ở ướ ề ụ   Đo n trích “L c Vân Tiên c u Ki u Nguy t Nga” là đo n trích hay  mà vì không ph i b i vì nó có nhi u câu hay, l   ưở   ng nh ng chi ti ượ   ấ ấ c giáo hu n chân thành, th m thía. Trong đó, hình t ẩ   ắ ớ ọ kh c h a thành công v i phong cách s ng phóng khoáng, v i v  đ p ph m ự ấ ủ ộ   i   dân   vùng   Nam   B :   anh   hùng,   chính   tr c,   giàu   lòng   yêu ch t   c a   ng ươ ng tiêu bi u cho quan ni m nhân sinh i. Đây cũng là hình t th   ng con ng ạ ệ ễ ế ộ ủ ti n b  c a Nguy n Đình Chi u: vi c nhân nghĩa là hành đ o giúp đ i. III. H ng d n h c ể  nhà

ứ ề ế ả ậ ọ    duy ôn t p ki n th c v  3 văn b n (Làm theo nhóm 5 h c

ẽ ơ ồ ư ổ ấ ­ V  s  đ  t sinh, vào kh  gi y A3)

ậ ướ ẫ ­ Hoàn thành các bài t p đã h ề ở ọ ng d n vào v  h c chuyên đ .

ủ ễ ệ ẩ Truy n Ki u ệ ụ Truy n l c Vân ề  c a Nguy n Du và

ọ ­ Tìm đ c tác ph m  ể ễ ủ Tiên c a Nguy n Đình Chi u

39

Ứ Ầ PH N TH  BA:

Ề Ạ Ơ Ả Ể Ế Ị K T   QU   TRI N   KHAI   CHUYÊN   Đ   T I   Đ N   V   NHÀ

TR NGƯỜ

Ả Ạ ƯỢ Ụ Ế I. QUÁ TRÌNH ÁP D NG VÀ K T QU  Đ T Đ C

ọ ạ ụ c áp d ng t

Năm h c này, mô hình chuyên đ  trên đang đ ườ ờ ọ ữ

ượ ớ ệ ố ệ ả ệ ả ầ

ễ ứ ữ ề ặ

ự ế ờ ọ

ề ự ọ ng THCS Lí T  Tr ng. Nh ng gi ệ ữ ậ ụ ế ướ ầ ộ ố ế ạ ượ ấ ị ả ố   i kh i 9 ư  ậ ủ c a tr  h c v i h  th ng các bài t p nh ả  ầ ậ v y là nh ng tr i nghi m th c ti n quý giá cho vi c c i thi n d n d n kh ụ ớ ườ   ng năng ghi nh  và v n d ng ki n th c cho HS. Nh ng áp d ng đ u đ n th ề ự ự ở ư ậ xuyên nh  v y khi n các gi  h c chuyên đ  th c s  tr  nên nghiêm túc, có   ứ c m t s k t qu  nh t đ nh. c đ u đ t đ h ng thú và b

ề ạ

ụ ể ế ả ả ụ ạ ượ sinh l p 9, k t qu  kh o sát đ t đ ọ   C  th : Sau 2 tháng áp d ng mô hình bài d y chuyên đ  cho 156 h c ư ớ c nh  sau:

Ghi chú Trên  TB

Th iờ   đi mể   KS

K tế   quả  KS  tháng  11  c aủ   PGD T/số  HS

G K TB Y K

156 39 60 44 13 0 143 ĐBQ: 6,68 Tháng  11/2021

Ự II. T  ĐÁNH GIÁ

ạ ậ ướ ng các d ng bài t p đã đ

c trình bày theo h ọ

Ư ể : 1.  u đi m ề ượ Chuyên đ  đ ế ừ ượ ầ ứ

ắ ủ ạ ợ ố i tích h p; giúp ng ữ ế ắ

ứ ủ ạ ả ạ ể ờ ậ S  đa d ng trong các lo i hình bài t p cũng đ ng th i giúp HS hi u sâu,

ể ộ ọ ố i.

ượ ế   t c thi ọ ừ ơ   ễ ế ẵ ẽ k  s n s  giúp ti n trình bài h c di n ra đúng nguyên t c c a d y h c t  đ n ườ   ế ế ả i ng, d n khái quát ki n th c theo l gi n đ n tr u t ơ ể ụ   ể ự ủ ạ d y ki m soát kĩ h n hành vi và năng l c c a HS đ  bù d p nh ng thi u h t ế ừ trong t ng m ng ki n th c c a các em. ự ế hi u rõ các chi ti ề ồ ề ả t mà n i dung bài h c mu n truy n t ả ố ượ ệ ể Chuyên đ  có th  áp d ng phù h p và hi u qu  cho đ i t ọ ng h c sinh

ụ ữ ế ớ ợ ể ả ạ k  c  đ i trà và y u kém Ng  văn l p 9.

40

ế: 2. H n chạ

ệ ạ ố ắ   GV t n không ít th i gian cho vi c so n bài, nghiên c u, đi u ch nh s p

ề ậ ỏ ứ ỉ ủ ờ ệ ố ế x p các bài t p theo h  th ng, đòi h i lòng kiên trì b n b  c a ng ề ỉ ườ ạ i d y.

Ị Ề Ấ Ế III. KI N NGH  Đ  XU T

ờ ả ắ ệ ự

ễ ữ ấ ế ơ

ủ ủ ự

ỉ ấ ể ạ ồ . R t mong ý ki n đóng góp c a các b n đ ng nghi p đ  chuyên đ

ế ơ ụ ệ

ơ ề ữ ớ ồ ỉ

ủ ệ ổ ạ ề ệ ề ẽ ữ ố ớ ị ượ ướ ự ệ ỏ ề ọ ng xây d ng đ

ệ ả ổ ệ   ề ượ c th c hi n trong kho ng th i gian r t ng n nên vi c Chuyên đ đ ữ   ỏ ể ứ ạ di n đ t, cách th c trình bày không th  tránh kh i nh ng thi u sót. H n n a, ớ ưở ng ch  quan c a cá nhân và s  góp ý c a nhóm giáo viên đây m i ch  là ý t   ủ ề  ổ trong t ồ ưỡ   ể ầ ộ có th  d n hoàn thi n h n; áp d ng r ng h n cho các bu i d y b i d ng ề ờ ạ chuyên đ  Ng  văn l p 9; đ ng th i t o ti n đ  cho vi c đi u ch nh xây   ộ ự  ậ ệ ố ự d ng h  th ng bài t p cho các kh i l p khác. Hi v ng chuyên đ  s  là m t s ạ   ồ đóng góp nh  giúp đ ng ngh p có đ nh h c nh ng bài d y hi u qu  và b  ích.

ơ ọ Xin trân tr ng cám  n!

ƯỜ Ự Ệ NG I TH C HI N

ị Bùi Th  Vân Hà