Có phải con cò đem con đến không bố?
Nói chuyện giới tính với con là cả một quá trình lâu dài và nên được bắt
đầu ngay từ khi con còn bé. Bạn đừng nghĩ giáo dục giới tính cho con là
vẽ đường hươu chạy hay làm vẩn đục sự ngây thơ trong trẻo; khi lên bốn
tuổi, hầu hết các bé đều có những tò mò nhất định về giới tính và tình dục,
và chúng cần những câu trả lời rõ ràng, thẳng thắn và ngắn gọn.
Nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ có hiểu biết về giới tính và tình dục sẽ
cư xử có trách nhiệm hơn: chẳng hạn như sẽ không quan hệ tình dục khi
chưa đủ tuổi, biết dùng phương pháp tránh thai... Nói chuyện với trẻ về
tình dục từ sớm cũng sẽ mở đường cho những cuộc chuyện trò cởi mở
sau này giữa bạn với con.
Bố mẹ chuẩn bị tinh thần và kiến thức
Dẫu biết là việc phải làm, nhưng bạn vẫn cảm thấy ngượng ngùng, lúng
túng hay ngần ngại khi nói với con về giới tính. Bạn có thể:
- Thảo luận chuyện giáo dục giới tính cho con cùng với vợ/ chồng của
mình, hay một người lớn khác cũng có trách nhiệm bảo trợ bé, và chọn ra
một cách tiếp cận phù hợp.
- Chuẩn bị trước! Tìm hiểu về vấn đề này trong tài liệu, sách báo, cũng
như tham khảo ý kiến của chuyên gia và những bố mẹ khác đã có kinh
nghiệm xem họ xử lý vấn đề như thế nào.
- Bình tĩnh! Cuộc nói chuyện của bạn có thể chuyển từ "em bé ở đâu ra"
đến "sao em bé lại chui vào bụng mẹ được". Điều quan trọng là bạn trả lời
thẳng thắn và tự nhiên nhất có thể. Lảng tránh câu hỏi sẽ tạo cho con một
ấn tượng rằng bé không được nói chuyện với bạn về những điều mà
chúng quan tâm.
- Cân nhắc từ ngữ! Có thể có những tên gọi ám chỉ khác, nhưng nên cho
trẻ biết từ chính xác chỉ những bộ phận cơ thể mình.
- Đôi khi con bạn có thể đặt ra những câu hỏi mà bạn chưa sẵn sàng trả
lời. Bạn có thể kéo dài thời gian suy nghĩ bằng cách nói rằng, "Đó là một
câu hỏi hay. Mình sẽ thảo luận về nó sau nhé." Miễn là bạn giữ lời hứa và
trò chuyện với con.
Những phát triển giới tính bình thường ở trẻ mầm non
Bạn đừng hoảng hốt hay kinh hãi vì con mình đã bắt đầu có những biểu
hiện quan tâm đến những vấn đề tình dục, đó là điều hoàn toàn bình
thường. Những biểu hiện đó có thể bao gồm:
Thủ dâm. Thủ dâm ở trẻ nhỏ là một điều bình thường trong quá trình phát
triển. Bạn hãy:
- Nhớ, thủ dâm không phải một dấu hiệu lệch lạc tình dục.
- Nếu con bạn "mó máy" cơ thể ở nơi công cộng, hãy nói với bé rằng điều
bé làm là không sai, nhưng việc đó chỉ nên thực hiện ở nơi riêng tư, cũng
giống như việc đi vệ sinh hay ngoáy mũi.
"Chơi trò bác sĩ". Tò mò về những khác biệt giới tính có thể dẫn đến việc
con bạn "truổng cời" với một bé mầm non khác. Bạn nên:
- Đừng hoảng hốt hay giận dữ khi bắt gặp con mình "chơi trò bác sĩ". Hãy
bình tĩnh và làm trẻ xao nhãng vào các hoạt động khác.
- Giải thích cho con rằng vùng kín là bộ phận không được để hở ra ở chỗ
công cộng, và không được cởi quần áo.
- Sau đó, hãy dùng chính việc ấy như một cơ hội để nói chuyện với con
về giới, con trai và con gái khác nhau thế nào.
- Cũng nhân chuyện này, hãy cho trẻ biết là không nên đụng chạm vào
những bộ phận tế nhị trên cơ thể người khác cũng như không để người
khác chạm vào mình vì như thế là xâm phạm sự riêng tư. Dặn con nhớ
báo ngay cho bạn biết khi có người cố tình làm như thế.
Em bé từ đâu ra? Con của bạn đang trong độ tuổi khám phá thế giới, trong
đó bao gồm cả những điều như "Em bé từ đâu ra?" hay "Bố có đẻ em bé
được không?" Bạn hãy:
- Trả lời câu hỏi của con về việc sinh sản bằng thái độ như khi bạn trả lời
bé về mọi điều trên đời.
- Tránh những lời giải thích như "Con cò mang em bé đến" hay "Nhặt
được ở ngoài vườn"... làm bé lúng túng không cần thiết.
- Trả lời đơn giản. Bạn không cần đi quá sâu vào chi tiết. Ví dụ như trong
lần đầu tiên con hỏi bạn "Em bé từ đâu ra," hãy trả lời rằng "Em bé lớn lên
trong bụng mẹ." Sau đó dần dần giải thích thêm, với lượng thông tin vừa
phải. Ví dụ bạn có thể nói: "Khi em bé đủ lớn, em sẽ chui ra qua một lối
trên người mẹ gọi là âm đạo."
- Khi bạn, bạn bè của bạn hay thậm chí là các con thú nuôi trong nhà
mang thai thì đều là những cơ hội để bạn dạy cho bé.
Quan hệ tình dục. Con bạn có thể hỏi, "Làm sao em bé chui vào trong
bụng mẹ được?"
- Đây là chuyện mà phần lớn phụ huynh đều sợ phát khiếp. Nhưng đừng
lảng tránh, hãy trả lời câu hỏi của bé, đơn giản nhưng thành thật. Sau đó
nếu bé vẫn còn muốn biết thêm gì, hãy cho bé biết.
- Dùng sách tranh để giải thích về cấu tạo cơ thể người.
- Bạn nên cùng con đọc những quyển sách giáo dục giới tính phù hợp với
tuổi của bé. Hãy trả lời những câu hỏi con đặt ra, và sau đó đặt lại câu hỏi
cho bé, dựa trên câu trả lời nhận được, bạn sẽ biết con mình hiểu được
đến đâu.