Đầu tư sách điện t: Người ham h, k hng h
Có rt nhiu lý do khác nhau khiến việc đầu tư vào lĩnh vực sách điện t ca nhiu
doanh nghiệp trong nước có th tr thành mt bước đi mạo him.
Là mt trong những người đi tiên phong trong việc đưa sách điện t (ebook) có bn
quyn ra thị trường Vit Nam, ông Trn Trng Thành, Ch tch Hội đồng qun tr
Công ty c phn Dch v trc tuyến Vinapo luôn hi vng ebook có th phát trin
mnh mẽ. Ước mơ, hi vọng là vậy, nhưng đầu tư vào lĩnh vực mi my qu thc
là một nước c mo him.
Người hi h, k hng h
Theo Juniper Research, doanh s ebook bán ra trên thế giới ước đạt gn 10 t USD
vào năm 2016
Ông Thành cho biết, tng doanh s ca ebook ti thị trường Vit Nam so vi sách
giy hiện chưa được 1% vì không phi cun sách nào cũng có phiên bn điện t. Vi
nhng ebook xut bn song song vi sách giy, doanh sth chiếm 5% so vi
bn cng, cá bit có nhng cun có thể cao hơn chút ít. Giá sách điện t ch bng
khong 30-50%, sách mi xut bn có giá bán ra bng 70% so vi sách giy.
Theo tính toán ca các chuyên gia, nếu doanh nghiệp đưa vào kinh doanh khoảng
1.000 đầu sách, bán ra vi giá 5-10.000 đồng/bn, mỗi đầu sách có khong 1.000
lượt mua thì đã có th thu v 5-10 tỷ đồng. Đây quả thc là mt con s hp dn,
khiến cho s doanh nghiệp tham gia vào sân chơi này ngày càng nhiều. Ngoài Alezaa
- trang bán sách trc tuyến được xem là ln nht thị trường trong nước hin nay do
Vinapo đầu tư, thì những cái tên như Lạc Việt, Công ty TNHH sách điện t Tr
(Ybook), Viettel… cũng đã khiến cho thị trường trở nên sôi động hơn.
Để thu hút khách hàng, mỗi đơn vị đều la chn cho mình nhng chiến lược
marketing khác biệt. Là nhà đầu tư của Alezaa, ông Thành cho biết, trong thi gian
ti shướng tới đối tượng khách hàng là sinh viên và khi làm việc trong văn phòng,
bi h là những người tiên phong, có thiết b (laptop, PC, máy tính bng, smart
phone…) và có thói quen thanh toán trc tuyến. Nếu như ở thời điểm cuối năm 2011,
lượng sách trên Alezaa mi khong 800 cun thì đến năm 2012 đã lên ti con s
3.000 với đ th loi từ văn học, khoa hc cho ti tài liệu, văn bản lut hay giáo
trình.
Trong khi đó, với thế mnh ca mt công ty công ngh, Lc Việt đã s hóa khong
5.000 đầu sách, đồng thi t phát triển đnh dạng sách điện t riêng và bộ đọc
LacViet-reader nhm tránh sao chép… Để thu hút khách hàng, công ty này còn đưa
ra hình thức gói đọc sách trc tuyến, t mc nạp 10.000 đồng được đọc trongng
10 ngày, đến mức 50.000 đồng để đọc thoi mái toàn b kho sách trong vòng ba
tháng.
Viettel thì li sn sàng áp dng chính sách khuyến mãi cho khách hàng như mỗi đầu
sách ti Anybook có giá ch t2.000 đồng đến 15.000 đồng, thấp hơn hẳn so vi các
nhà phân phối sách điện t khác trên thị trường. Hơn na, chi phí thanh toán cho các
đầu sách được tr trc tiếp vào tài khoản di động mà không yêu cu khách hàng
phi có tài khon ngân hàng, tài khon Master/Visa hoặc ví điện t.
Trong khi các công ty công nghệ đang hối h hi vng có th tạo ra được mt sc
bt trên thị trường thì những người làm kinh doanh ca các nhà xut bn, công ty
phát hành sách li t ra dè dặt hơn nhiều. Khi được hi v vic mt nhà xut bn ln
như Alphabook kinh doanh ebook như thế nào, ông Trn Hồng Giang, Giám đốc d
án Công ty c phn Alpha không ngn ngi tiết l: "Trong năm nay, chúng tôi vẫn
chưa quyết định đầu tư vào việc phát trin kinh doanh dch v ebook mà mi ch
dng li vic tìm kiếm đối tác để hp tác cung cp ni dung cho h. (Alpha Books
cung cp ni dung, đối tác s s hóa ni dung và bán hàng - TG)".
"Doanh s thu vt 40-70% tng doanh s ebook bán ra. Tuy nhiên, tng doanh
s thc tế mà Alpha Books thu được v trong hai năm vừa qua là mt con s rt nh,
không đáng kể. Thi gian sp ti chúng tôi vn tiếp tc quan tâm tới ebook, nhưng
ch mức độ hp tác chứ chưa đầu tư". Theo ông Giang, Alphabook có thế mnh v
bn quyn sách, nhưng lại có điểm yếu v công nghệ nên khi tham gia sân chơi này
s có nhiu bt li.
Khó thay đổi thói quen
Thói quen đc min phí chính là rào cn ln nht cho s phát trin ca ebook
Lo ngi của Alphabook là hoàn toàn có cơ sở khi thói quen thích đọc sách giy ca
người Vit vẫn khó mà thay đổi. Bng chng là ti hi chch quc tế Vit Nam ln
th 4 diễn ra cách đây ít lâu gian hàng ca Alezaa b lt thm gia các quy sách
giy khác. Lý do không phải là do gian hàng này không được trang trí đẹp hay nhà
đầu tư không chú trọng công tác qung bá mà bi l, bạn đọc vn không quen vi
việc sách được lưu giữ trong h thống máy tính và đọc nó trên các thiết b cm tay.
Ngoài nguyên nhân chính trên, mt chuyên gia ph trách ebook ca Lc Vit còn
vin dn mt s lý do khiến ebook ti Việt Nam chưa thể phát trin. Chng hn,
không công ty Vit Nam nào dám phát triển ebook trên các máy đọc sách chuyên
dng dùng loi màn hình e-link (Amazon Kindle hay Nook) do lo ngi v mt cp bn
quyn. Hin ti tt c các công ty ebook Vit Nam chỉ cho đọc trên các smartphone,
Tablet, PC màn hình màu thông thường. "Thói quen đọc chính là rào cn ln nht.
Nhiều người cũng thích đọc sách điện tử, nhưng họ thích đọc "chùa" mà không mun
b tin ra mua ebook", ông Trn Trng Thành nhn mnh.
Thêm vào đó, một lượng ebook không có bn quyn khng lồ được phát tán tràn lan
trên các trang mng khiến cho việc kinh doanh sách đã khó lại càng khó hơn. Ngay
c nhng nhà sáchtiếng cũng phải chu ngm b hòn làm ngt khi phát hin ra
sách canh được đưa lên thành sách điện t hoc cho không hoặc được bán vi
giá bèo bt. Để tháo g tình trng trên, trước mt nhng công ty kinh doanh trong
lĩnh vc này vn đang nỗ lc tìm kiếm, nâng cp h thng công nghệ để ngăn chặn
tình trạng "ăn cắp bn quyn". Nhưng phải tha nhn rng, vic này ph thuc rt
nhiu vào ý thc của người đọc.
Rõ ràng khó khăn trước mt ca những người làm kinh doanh ebook vn còn rt
nhiu. Tuy thế, khi được hi, liệu có đủ sức để theo đuổi mt cuộc chơi đầy tính mo
hiểm như thế này, ông Thành vn t ra hết sc lc quan khi cho rng, ebook "s
bùng nổ trong năm tới", khi bạn đọc bắt đầu nhn ra s tin li ca việc đọc sách
điện t, cũng như số lượng sách được shóa tăng lên ngày một nhiều hơn.
Theo Nguyn Ngc
nh: T.L
Doanh nhân