Lêi më ®Çu
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, vèn lµ mét ho¹t ®éng vËt chÊt quan träng
cho mäi ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. Nhu cÇu vÒ vèn ®ang næi lªn nh mét
vÊn ®Ò cÊp b¸ch. §Çu t vµ t¨ng trëng vèn lµ mét cÆp ph¹m trï cña t¨ng
trëng kinh tÕ, ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trong giai
®o¹n hiÖn nay ë níc ta cÇn ®Õn mét lîng vèn lín.
Vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi lu«n lµ vÊn ®Ò quan träng vµ cÊp
b¸ch trong cuéc sèng hiÖn nay vµ nhiÒu n¨m tíi ë níc ta. §¬ng nhiªn ®Ó
duy tr× nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®îc cña nÒn kinh tÕ nhê mÊy n¨m ®æi míi
võa qua, gi÷ v÷ng nhÞp ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao, tr¸nh cho ®Êt níc r¬i
vµo t×nh tr¹ng l¹c “tôt hËu” so víi nhiÒu níc l¸ng giÒng trong khu vùc vµ
trªn thÕ giíi. Trong giai ®o¹n hiÖn nay níc ta ®ang t×m mäi c¸ch kh¬i dËy
mäi nguån vèn trong níc tõ b¶n th©n nh©n d©n vµ viÖc sö dông cã hiÖu
qu¶ nguån vèn ®· cã t¹i c¸c c¬ së quèc doanh. Nguån níc ngoµi tõ ODA,
NGO vµ tõ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi FDI. Tuy nhiªn cÇn thÊy râ nguån
vèn trong níc lµ chñ yÕu, nguån vèn trong níc võa phong phó võa chñ
®éng n»m trong tÇm tay. Nguån trong níc võa lµ tiÒn ®Ò võa lµ ®iÒu kiÖn
®Ó “ ®ãn” c¸c nguån vèn tõ níc ngoµi. Nguån vèn níc ngoµi sÏ kh«ng
huy ®éng ®îc nhiÒu vµ sö dông cã hiÖu qu¶ khi thiÕu nguån vèn “b¹n
hµng” trong níc.
MÆc dï ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi ®· më ra nh÷ng kh¶ n¨ng to lín ®Ó
huy ®éng nguån vèn tõ bªn ngoµi, nhng nguån vèn ë trong níc ®îc xem
lµ quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ ®éc lËp cña nÒn kÞnh tÕ.
Qua nghiªn cøu thùc tÕ, vµ víi c¬ së kiÕn thøc ®· tÝch luü ®îc trong
thêi gian qua em nhËn thÊy tÇm quan träng cña viÖc huy ®éng nguån vèn
®Çu t trong níc phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt nam trong giai ®o¹n
hiÖn nay. Còng nh xuÊt ph¸t tõ tÝnh cÊp thiÕt cña vÊn ®Ò nµy, em chän ®Ò
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
tµi: “Nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó t¨ng cêng huy ®éng vèn ®Çu t trong
níc phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt nam trong giai ®o¹n hiÖn
nay”.
Néi dung cña ®Ò tµi nµy bao gåm c¸c néi dung sau:
PhÇn I: C¬ së ph¬ng ph¸p luËn ®Ó huy ®éng nguån vèn.
PHÇN II: Thùc tr¹ng huy ®éng vèn trong níc trong thêi gian qua ë
ViÖt nam.
PhÇn III: §Þnh híng vµ gi¶i ph¸p huy ®éng vèn trong níc ë ViÖt
nam trong thêi gian tíi.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« PGS.TS. Lu ThÞ H¬ng ®· tËn t×nh
híng dÉn em vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. V×
thêi gian còng nh kh¶ n¨ng cã h¹n, cho nªn bµi viÕt nµy kh«ng tr¸nh khái
nh÷ng thiÕu xãt . Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý cña thÇy, c« vµ cña c¸c
b¹n.
Hµ néi, ngµy 10/ 2/2003
Sinh viªn thùc hiÖn.
§inh ThÞ Thu HuyÒn
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
PHÇN I:
C¬ së ph¬ng ph¸p luËn ®Ó huy ®éng nguån vèn
I/ Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ vèn phôc vô cho ph¸t triÓn kinh
tÕ ViÖt nam.
Tríc hÕt, vèn lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt,
®ång thêi lµ c¬ së ®Ó ph©n phèi lîi nhuËn vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qña c¸c ho¹t
®éng kinh tÕ, nã bao gåm nh÷ng nguån vËt t vµ tµi s¶n trong c¸c doanh
nghiÖp, nguån tiÒn mÆt hoÆc c¸c tµi s¶n kh¸c dù tr÷ trong d©n. V× vËy,
chÝnh s¸ch t¹o vèn c¬ b¶n ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c lîi Ých cña ngêi cã vèn
vµ do ®ã, viÖc sö dông vèn nhÊt thiÕt ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c hiÖu qu¶
kinh tÕ.
Môc tiªu cña chÝnh s¸ch t¹o vèn tríc hÕt vµ chñ yÕu lµ t¹o ra m«i
trêng kinh tÕ vµ tiÒn ®Ò ph¸p lý ®Îe biÕn mäi nguån tiÒn tÖ thµnh t b¶n
sinh lîi vµ t¨ng trëng trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· h«Þ. C¸c nguån chñ
yÕu bao gåm :vèn ®Çu t kinh tÕ cña nhµ níc, vèn tù cã cña c¸c doanh
nghiÖp, vèn b»ng tiÒn vµ tiÒn nhµn rçi cña d©n c vµ vèn cña c¸c doanh
nghiÖp vµ tæ choc tµi chÝnh quèc tÕ.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay vèn lµ yÕu tè vËt chÊt quan träng nhÊt cho
t¨ng trëng. §Ó tao ra tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ tõ 7-8% th× cÇn tÝch luü
mét lîng vèn tõ 20- 25% GDP. NÕu trong nh÷ng n¨m tíi môc tiªu t¨ng
trëng kinh tÕ lµ hai con sè trong vµi thËp niªn tíi th× cÇn th× tû lÖ tÝch luü
vèn ph¶i lªn tíi trªn 30% GDP. §©y lµ mét nhu cÇu lín cÇn ph¶i gi¶i quyÕt
®Ó khai th¸c nguån vèn ®Æc biÖt lµ nguån vèn trong níc.
Vèn ng©n s¸ch nhµ níc mét thêi gian gi¶m xuèng nay ®· b¾t ®Çu
t¨ng lªn. n¨m 1990 lµ 20% th× tíi n¨m 1994 ®· t¨ng lªn lµ 44% ng©n s¸ch.
§Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã th× nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ chÝnh s¸ch thuÕ ®· ®îc
c¶i c¸ch mét c¸ch toµn diÖn vµ thu ®îc nhiÒu kÕt qu¶ cho ng©n s¸ch.
N¨m1990 thu ng©n s¸ch tõ thuÕ phÝ chiÕm 73,69%, n¨m 1993 phÇn thu ®ã
lµ 93,8%. NÕu so víi GDP th× c¸c tû träng t¬ng tù lµ 17,3% vµ 17,06%
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
vèn huy ®éng tõ c¸c nguån kh¸c còng cã xu híng t¨ng do chÝnh s¸ch
khuyÕn khÝch ®Çu t, tnh©n vµ t¹o dùng ®îc m«i trêng ®Çu t cho mäi
thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn. §iÒu mµ ai còng cã thÓ ®ång ý víi nhau lµ
mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn cã thÓ cÊt c¸nh ®îc nÕu kh«ng cã sù tham
gia cña c¸c nguån vèn tõ níc ngoµi. Vai trß cña nguån vèn bªn ngoµi cã ý
nghÜa quan träng nh»m hç trî khai th«ng nh÷ng c¶n ng¹i, t¹o søc bËt cho
nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. V× vËy chóng ta nªn nç lùc huy ®éng nguån vèn tõ
bªn ngoµi díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Tuy nhiªn, chóng ta kh«ng nªn
tr«ng chê vµ û l¹i vµo nguån vèn tõ bªn ngoµi. Trong viÖc huy ®éng vèn ®Ó
®Çu t ph¸t triÓn, chóng ta cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh vai trß cña nguån vèn trong
níc ®ãng vai trß quan träng hay quyÕt ®Þnh. MÆc dï nguån vèn nµy cßn
thÊp so víi vèn dµi h¹n ( cho thêi kú 1996- 2000) vÉn cßn khã huy ®éng
trong hiÖn t¹i. Theo ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi níc , cïng
víi kinh nghiÖm cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cho thÊy: Nguån vèn trong
níc vÉn lµ nguån vèn cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh, ngêi d©n trong níc vÉn
cha d¸m bá vèn ra ®Çu tth× ngêi níc ngoµi còng cha m¹nh d¹n bá
vèn dÇu t vµo ViÖt nam.
VÊn ®Ò ®Æt ra lµ kh«ng ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó huy ®éng cho ®îc c¸c
nguån vèn, mµ ph¶i coi träng viÖc qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn Êy cho
®Çu t ph¸t triÓn sao cho cã hiÖu qu¶ ®Ó nguån vèn Êy sinh s«i n¶y në vµ
®¹t ®îc chiÕn lîc hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi ®Ò ra.
§Çu t ph¸t triÓn ph¶i ®¶m b¶o ®îc c¸c yªu cÇu sau:
Ph¶i ®îc tÝnh bÒn v÷ng trong ®Çu t ph¸t triÓn, tøc lµ tù b¶n th©n nã
ph¶i cã mÇm mèng cho t¨ng trëng trong t¬ng lai, nh»m sö dông tµi
nguyªn mét c¸ch hîp lý ®Ó kh«ng ngõng khai th¸c lîi thÕ so s¸nh cña tiÒm
n¨ng ®Êt níc.
- Sö dông nguån vèn ®Çu tph¸t triÓn ph¶i cã hiÖu qu¶ ®Ó t¸i t¹o vµ
ph¸t triÓn c¸c nguån vèn, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc huy ®éng vèn ë giai ®o¹n tiÕp
theo.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
- NÒn kinh tÕ ViÖt nam cã xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp, thu nhËp b×nh qu©n
®Çu ngêi kho¶ng 300 ®« la/ n¨m, l¹i n»m trong khu vùc ASEAN cã tèc ®é
t¨ng trëng cao, nªn ViÖt nam ph¶t duy tr× tèc ®é t¨ng trëng cao ®Ó ®uæi
kÞp c¸c níc trong khu vùc trong vµi thËp niªn, mÆc dï chÞu t¸c ®«ng nhÊt
®Þnh cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh trong khu vùc .
V× vËy ChÝnh phñ ph¶i cã kÕ ho¹ch,huy ®éng vèn phï hîp víi kh¶
n¨ng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, tËp qu¸n tiªu dïng vµ tiÕt kiÖm cña nh©n
d©n.
trong viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, nÕu kh«ng cã vèn th× mäi
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc.
. Vèn ®Çu t:
- Kh¸i niÖm: Vèn ®Çu t lµ nh÷ng chi phÝ ®Ó t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè
®Þnh bao gåm c¸c chi phÝ ®Ó thay thÕ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh bÞ th¶i lo¹i ®Ó
t¨ng míi c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Ó gia t¨ng c¸c tµi s¶n cè ®Þnh tån kho.
- C¸c h×nh thøc ®Çu t:
+ §Çu t trùc tiÕp.
+ §Çu t gi¸n tiÕp.
. C¬ cÊu vèn ®Çu t:
a. Nguån vèn trong níc bao gåm c¸c lo¹i vèn chñ yÕu sau:
- Vèn huy ®éng tõ ng©n s¸ch nhµ níc.
- Vèn huy ®éng trong d©n c.
- Vèn huy ®éng tõ tiÕt kiÖm cña c¸c doanh nghiÖp.
b. Nguån vèn ngoµi níc bao gåm:
- Vèn ®Çu t trùc tiÕp
- Vèn ®Çu t gi¸n tiÕp
- Vèn hç trî vµ ph¸t triÓn chÝnh thøc.
II/ C¸c bé phËn cÊu thµnh vèn trong níc.
1/ Vèn huy ®éng tõ ng©n s¸ch nhµ níc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.